VOOR ZEELANS.
1910.
Zaterdag 26 Februari
24e jaargang
CHRISTELIJK
No. 126
HISTORISCH
VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK
Wed. S. J= DE JONGE'VERWEST, te Goes
F» P. D'MU'.J, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
Bij dit .nummer behoort een Bijvoegsel,
VIT DE PROVINCIE.
.-;-S.*^S«SwïfcS ;=®Èa2S«S8SSSBgKSEK
IEDEREN WERKDAG DES AVONDS.
Prijs per drie maanden franco p. p. 2,25.
Enkele nummers
C,02'.
I.
UITGAVE DER FIRMA
EN VAN
9
van 1—5 regels 40 cent, iedere regel meer 8 cent
Familieberichten van 1—5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 ''ent.
ssssiBssa
...rsci ■.■■•zxsiïzis!
25 Februari 1910-
De Goesehe Courant sehrijfi naaraanlet-
ling vau onao opmerkingen oastrent kwak-
ai? do heer Ei Iers
W isueer da anti-revolutionairen znike
demaa roneens niet c? bun rekesins»
wecsoben Se nemen» zal 't tijd worden,
dat zij eat-a eon rmtsadig «ensch fe»
siob.t Isten boader op hetgeen de blijk
baar niet toerekenbare red&otta
sohrjjft»
Een kwhlifioesricg, near aanleiding w*»i>
ac wij het volgends loudon willen »;>p.
merken,
Wij zouden se niet gaarne allemaal den
kost geven de vrjjzlnaige daasasen heereis,
sod staplieden a's werk leden,sco rechters
a-s klerken, die door dergalij ke wemelen
«te De Heen en De BAas, de «dokter" vee
Rosm «fes en hei Stsphorstor boertje, Ei!e?s
er, v. Bijsterveid, sóet Gods hulp, van den
dood ger«ö aijn, nadat zij door ailopathisehe
en b sBoeopsthicohe medici waren opge-
gever.
En wat die E'lers aangaat, van wien onze
oaeelioi zooveel kwaad zeggen, hat is een
feit (wij lazen bet kort geleden r.cg ia Be
Avondpost/ dai hij „had SBngaboden ouder
ooBtroie vsn eenige gediplomeerde artsen,
sijs middel Sa doen gebruiken in het een of
nader ziekenhuis, mits de uitkomst dezer
toepassiug zou worden bekend gemaakt,,
Dit werd door eenige geneasheeien gewei
gerd" dat eau medewerker van een te
Eokhuizen verschijnend, door De Avondpost
niet genoorati blfed door honderden ge
steund, per request »aan H. M. de Koningin
heelt gevraagd een grondig ea onpartjjdig
onderzoek te doen instellen ten einde af
doende uitgemaakt te zien of aan de be
doelde geneesmiddelen eenige waarde kan
worden toegekend" eu eindelijk dat „een
aactal brieven van patiënten meldden beter
schap of genezing door Eilor's middelen,
nedat ze door den huisarts waren opgege
ven".
Vooral deze laatste mededeeling bracht
er ons toe de domme nonsens'' in 't midden
te brengen of 't geoorloofd is, zoolang de
medische wetenschap het geneesmiddel
tegen eenigo ziekte nog niet kent, den
kwakzalver die meent't te bobben gevon-
E er, bij wijze vans af voor de toepassing
van zijn heilbrengend middel, zonder voor
afgaand nader onderzoek van dat middel in
de kast te stoppen.
SHAKESPEARE.
Met bovengenoemd onderwerp trad giste- j
renavond in de zaal Bogardstraat voor een 'j
vrij tab ijk publiek op dr, P. van Bueren. Dit j
was de 4e winterleziDg, die gehouden werd. j
Spreker begon met eene beschouwing over
hetgeenW. Ksulbach hesffc gedaan, n.l. in do i
tafereelen ons da gansebe wereldhistorie op
doek gebracht. Dikwijls worden reproduc
ties van deze zeldzaam schoono kunststuk- j
ken gezien, maar 't oorspronkelijke overtreft
daze zeer verre. Sommigen hafcben hem ver
geleken bij eea Miehai Angelo en anderen
wier zien geen kunst in wat Kaulbach heeft
geleverd.
In "t laatste tafereel komt do Eervorming
,op 't doek en worden ons in verschillende ta
fereelen de voorbereiding, de tjjd en de ge
volgen van da Hervorming geschilderd.
Tussehea Huss on Gustaaf Adolf lipteen
periode van 2 eeuwen, doch die èn in ha»
eerste periode da Hervorming voorbereiden
èa iu kun l**ts'en tjjdskrisg do gevolgen
daarvan laten zien. Dit meesterwerk van
den grooteu ku stenzar trekt bjjzouddf de
aandacht.
Dai- zien we do genieën der middeleeu
wen uitblinken ia ocre en roem, zjj worden
gekroond met kracht vau glorie eaiof.
Voorop Luther, met deu Bijbel ia de rech
terhand, iicog opgeheven.
Savonarola, de boetgezant, de profset van
Florence, opwekkende tot bekeering en
boete. Ca'vijn, de strenge Hervormer van
Got ve,voorovergebogen over zijn lus itutie.
Columbu", die don wereldbol houdt om
knc-Id. We z »p Petrarca an Dante, de kun
stenaars ris dichters bij Gneis genade. En
ook een Ccrv nies, de schrijver van Don
Qaichotte.
Naast dazen William Shakespeare 1 Hoe
komt Kaulbach er aan dozen dichter hier te
p aatsen? Er is irets I ijzoudor» re zien a ,n
<J.ea prins ras Engeland* dichters bp eon
Oj p t i vlahki g e hescbonw bg
Eii toch hij andere 'beschouwing, valt sip
dezen tnta aöd eigenaardig licht; W. Sha-
fcespeare ziet 1 E& zien, goed zie» ia een
kunst. Shakespeare bezat da kunst, hem
vr® God geschonken, oh te tien, au o*.oit
te sprekeo, wat hij zag. Hij heeft, soosls
bij ca niemand anders, het gebeimeuisvoll*,
het raadselachtigs vm deu mensch, het
volle, rijke wensehenieven in al zijn nuan
ces en sobskserisgen beeft drzo d'chter ge-
119B ea uitgedrukt in mseteurijsepiilgezügd
in woord en beeld, verklankt in rythsuus ?a
toon.
D&ate voert ons door de Hei eu bat het
vleselijke v&n do rersehrikkiagen der
helsehe aaaobleu zien.
Mdton brengt oas in 't Verloren Par»dijs
an geeft daarna Hsrwonreó Eden.
'Oamcëos laat ons afaren op de eindeloozs
see en sehildoib haar ia baar woeste kracht
en eindelooze wisselingen,
Dooh Shakespesre teekent ons "t beeld
van den menseh, vm den rocaseh zooals hij
is, zoosis hij zich voordoet. De echte mensch
met zjjn hartstochten es driften, zijn liefde
en l«ed, zijn peinzen en droomec, zijn ge
heel? existentie.
Dat is de groote verdienste van Shakes
peare geweest. Daarom neemt bij onder de
dichters van alle tijden een eersten rang iD.
W. Shakespeare werd geboren te Stratford
in het Bngslsohe graafschap Warwioh in
1Ö64. Over zijn leven en lotgevallen wil de
spreker niet uitweiden. Trouwens ze zijn
weinig bijzonders. „Hij werd gebo'en, hij
heeft geleefd en hij is gestorven Dat g jldt
ook van 8. Hij had een kalm leven zonder
veel afwisselingen. Als tooneelspeler en
tooneeldiohler kon hij zooveal verdiener,
dat hij genoeg overlegde voor een onbezarg- j
den ouden dag. j
Zijn voornaamste tooneelstukken zijn
Mvobeth, Ofhello, Hamlet en Romeo e?
Julia. j
Onder zijn blijspelen i- 't meest bekend
t,I)e koopman van Venetië».
Over zijn leven is veel geschreven en veel
gelogen. Dooh hierin zijn alien'i eensHij
was een groot mensohenkenner. In zjja
stukken worden de karakters zoo fijn en
juist geteekend, dat het nergens zijn weerga
vindt. S. had een buitengewoon sterke ver
beelding en zijn geest was dikwijls vlugger
dan zijn hand. Hij was een echt historicus
en daarom kon hij da toestanden van ver
vlogen tijden, de gewoonten en zeden van
vroegere eeuwen zoo kenmerkend juist
weergeven. Hij leeft zoo geheel en al in in
den tijd, waarin zijn helden optreden en de
lezers worden onwillekeurig medegevoerd
en medegesleept in zijn stoute vluoht Er is
zooveel verscheidenheid in de karakters der
?ssessohen, en toch wist Shakespeare die
verscliilleada karakters zoo juist ta om
schrijven, soo treffend ie teekenen. Hij
teokeat a den Kt ning evengaed ais den be-
dolaar. De vriisa sa dwaze worden ten
voeten uit o goteekeod. Ze krijgen ieder een
oigeo pieispal en t*oh "creohilifind.
We hebben eón tjjd gehad van do brave
Headrikkeu en brtve Maria's. Daarin wer
den clo monsch&E ons voorgesteld als braaf
en lief eu zoet Doch er kwam reactie, een
reactie, die nog a'.tjjd haar invloed
doet geldea in do litteratuur enzor dagen.
Het ulra-realisme kwam en vierde haar
hoogtij, toen Zola ea zoovo'e anderen bun
realistische romans schreven. Men (Lalde ef
cot het gemeen o, lage. En (egenover deze
twee stroomingen msetea wij zetter, het
natuurlijke, het echt natuurlijke, het echt
menscheljjle. een literatuur waarin het
goede goed en 't kwade kwaad wordt ge-
no md, dooh waarbp dan nooit behagen
iescVopt wordt in 't kwade, maar waarin
pmceht woidt alles wat liefelijk isenwel-
In.dt, waarin God zijn zon doet opgaan over
boozer, en goeden en regent over recht-
«airdigen en onrechtvaardigen.
Shakespeare nu was een ziener en zanger
van 't natuurlijkeaoht mensehelyke. Hp
sr remt de brave Hendrikken en geeselt het
ultra-reaüsme. Geen onmtuur, geen poppen
spel
Mij was een dichter, omhangen met een
dichterkleed, waarin uit een mouw ver
scheidene kleedingstukken voor dichters van
gewone grootte konden gemaakt worden.
De werken van Shakespeare worden wel
sens genoemd »den wereldlijken Bijbel» en
dezen naam verdienen zp geheel.
Shakespeare is op *t terrein van het zede-
lijka leven een ietwat wonderbare, maar
tooh wjjze gids.
Een goede gids wijst niet op de uitsteken
de klippen en rotsen, want die zjjn voor ie
der te zien, maar waarschuwt voor de ver
borgen klippen, op de rotspunten onder de
oppervlakte. Op de kust van 't zedelijke
leven wijst Shakespeare ook op de verborgen
klippen en in al zijn werken wjjst hij op de
gevaren, die dat leven bedreigen. Het was
zijn streven niet, om zijn talenten in de aar
de te begraven, maar om zijn gaven en
krachten iu dienst der menschheid te
stellen.
Met tal van voorbeelden toont spr. aan,
hoe Shakespeare zijn karakter teekent en
boe goed hij wist te onderscheiden.
Allereerst komt Ophello aan de beurt.
Daarin woidt ons de liefde geteekent. Niet
een liefde om dt eere, maar om den vrede.
Als de huwelijksband gesehonden wordt is
niet alleen de eere weg, maar is de vrede
verstoord. Zie 't aan Desmona en Ophello.
Datpeven wordt een tragedie.
Id Jago wordt ons de Verleider geschil
derd. Macbeth is een moordennar, die ko
ning Dunoan verraderlijk vermoordt. Al
deze figuren gaan voor ons leven en worden
in hun daden en handelingen voor ons
levende personen.
In de beschouwing over Brutus wijkt S.
van Dante af. Dante voert ons tot de diepste
diepten der Hel, in den z.g.n. Judasput,
waar Lucifer vastgevroren zit in 't eeuwige
ijs. Daar pijnigt de duivel op vreeselijke
wijze Judas en ook Brutus.
Dooh S. laat dezen edelen Romein ver
leiden doorCassius,en ten slotte ziet Brutus
voor zijn land ge sar in het koningschap
van Caesar, zoodat hij hem vermoordt.
Wijst S. dan niet op den Christus
Welk een verschil Christus of Brutus l
Ja ook S. predikt den Christus en predikt
ook de grondwaarheden van het Christen
dom. Er zou een bloemlezing te geven zijn
uit de werken van S., om deze stelling te
bewijzen. Sommigen hebben hem genoemd
een atheïst. Doch niets is minder waar dan
dat. Anderen honden hem voor een trouw
anglikaan en S. is zelfs onder de puriteinen
gerangschikt. Spreker wil echter geen
poging aanwenden om S. onder 'n bepaalde
groep te brengen-
r/W;e de werkelijkheid ziet, zooals ze is
en dat uit, predikt den Christus. Behoeften
der menschen aanduiden en wijzen op Hem,
die alle behoeften kan vervullen is predi
king van de leer van Christus".Zie Hamlet I
Des menschen kracht is ongenoegzaam,
om hooger ideaal te bereiken. Vit alle
werken van S. blijkt dit duideljjk. Bij al
zijn helden en heldinnen zien we het, hoe
eigen kracht steeds te kort schiet, om be
hoeften en nooden te vervullen.
Er gaat daarom door deze wereld tweeër
lei lijn een horizontale en een vertikale
üjt.Endeze twee vormen tezamen in hunne
verbieding »Het Kruis Een horizontale
lijn, dis ons bindt met de menschenwereld,
ecu vertikale lijn, die ons verbindt met
onzen Vader, die in de Hemelen is.
"t> <3 f 'D y 3T
Da heer P. van Hoek, directeur-generaal
van Landbouw, heeft gisteren te Groningen
een oonferentie gehad met gecommitteerden
uit het hoofdbeituur van de Groninger Maat-
schapdjj van Landbouw, naar de Pr. Gr. Ct.
meldt, onder meer over de plannen tct op
richting van een instituut voor zaaizaad-
veredeling.
Bij het betalen van de pachtsommen
werden de pachters van de hooilanden onder
Batenburg, Appeltern en Maasbommel, waar
in den jongsten hooitijd het Maaswater
groote schade heeft aangericht, aangenaam
verrast door de mededeeling, dat de eige
naars der uiterwaarden 20 k 25 pCt. op de
pachtsommen hadden laten vallen.
Het eerste ontwerp van den zomer
dienst op de staatsspoorwegen geeft de
volgende veranderingen ia den treinenloop,
voor wat de Zeeuwsche lijn betreft.
Gewijzigd wordentrein 348, die voor
taan van Bergen op Zoom vertrekt 5,44 en
van Wouw 5,56, aankomst te Roosendaal
6.08 v.D trein 84 vertrekt van Vlissingen
5.20 v. naar Zuid Duitpchland, dit is 10 m.
vroeger dan nu trein 80 vertrekt van
Vlissingen oud 5 80, dns een half uur vroe
ger, a&nkomst Roosendaal 6,80, Amster
dam W. P. 5,48, Krabbendijke 5,57, Ril
land 6i03, Woensdrecht 616trein 346
vertrekt van KapelleBiezelinge 8.46,
Vlake 8.53. Kruicingen 9,02, Krabbendijke
9,11 en Rilland 9,17 n. M. C.
In de week van 16 tot en met 22 Fe
bruari 1910 zjjn in Zeeland ;oorgekomen
1 geval van typhus en febris typhoidea te
Westkapelle, 5 gevallen van roodvonk,
waarvan 1 te Grjjpakerke, 1 te St. Maar
tensdijk, 2 te Middelburg en I te Sluis, en
7 van diphtheritis, waarvan 1 te Boschka-
pelle, 3 te Goes, 1 te Vlissingen en 2 te
Zuiddorpe. M. C.
In de gisterenavond gehouden bui
tengewone algemeene vergadering van de
ijsclub Middelburg ia op voorstel van het
bestuur besloten de vereeniging te ont
binden omreden dat geen geschikt terrein
te vinden is,en dat aan de Seisweg is opge
geven. Tot leden der liquidatiecommissie
werden benoemd dhrn. J. F. Boutens, C.
A. Schnite en A. Hep boer. Besloten werd
dat het batig saldo dat geschat wordt op
f47,73 ponds-pondagewijze zal verdeeld
worden over hen die in 1903 een renteloos
voorschot verstrekten aan het comité, dat
zich toen met het organiseeren van een ijs-
feest belastte en waaruit de vereeniging
ontstaan ia.
Een scheepsongeval. Hedenmiddag ia
de tjalk van uit Middelburg behulp
zaam bij de lossing van de >Marie Laures
het op het strand voor hot te Vlissingen
vastgeloopen schoenerschip, van de ankers
geslagen en op het strand voor het Grand-
Hotel geworpen. De mast en een zwaard
gingen verloren. M. C.
Zlerikzee. Op de TentoomtelliDg van
zaaigranen vanwege de vereeniging „Land
bouwbelang» zjjnals volgt bekroond Kort-
loof-ei wten. Ie prjjs Bosman vau Goozen,
Middelburg, 2e prjjg van den Bosch A Co.,
Goes, 3e prqs S. Boogerd, Middelburg.
Krcocerwten. Ie en 2e prjjs van den Bosch
<6 Co., 3e ptjjs J. W. Romejjn, Ouwerkerk.
Schokker-erwten. Ie prijs Bosman van
Goozen, 2e prij» S Boogerd, 3e prjjg J. W.
Romeijn. Chevaliergerst. Ie, 2e en 3e prijs
J. W- Romeijn. Zomergerst. Ie prjjs S.
Boogerd, 2e j rjjs J. C. v. d. Have, Oost-r-
land, 3e prijs van den Bosch Co. Probstei-
havtrle en 3e prjje. van den Bosch Co.,
2e prjjs S. Boogerd. Andere haver le pijj«
van den Bosch Covoor Royal Jnbilee, 2e
prjjs J. C. Pilaar Goes, vo n' Schotsche, 3e
prijs J. W. Romejjo, voor Milton. 4e prijs S.
J. de Rjjke Ooslerland voor Overvloeds.
Roüde bruine booneD. le prjjs Bosman
van Goozen, 2e prjjs J. W. Romejjn, W. J.
C. Ribbens, Zierikzee. Ronde bruineboonen.
le prijs J. W. Romeijn. Witte boonen. le
prjjs Bosman van Goozen, 2e prijs J. W.
I Romejjn. Paardeboonen- le prjja Bosman
van Goozen, 2e prjjs J' W- Romejjn. Poot-
aardappelen. Zeer eervolle vermelding L,
v. d. Haven Dz., Oosterland, Eervolle ver
melding S J. deRjjire.
Domburg. Het alhier op te richten ge-
denkteeken van dr. J. G. Mezger, zal bestaan
uit een meer dan levensgroote buste op gra
nieten voetstuk, dat een plaats zal irjjgen
nabij het strand en door plaatsen wordt om
geven. Het geheel zal 2.50 M. hoog zjjn en
binnen een zeshoekig hek worden geplaatst.
Do populaire dokter sal zich op dat voetstuk
vertoonen in de werkjes, waarmede hij zich
onder zijn patiënten en meestal ook in het
dorp bewoog. De vervaardiging van het mo
nument is opgedragen aan den beeldhouwer
Aub. Falise, leeraar aan de Rijksschool voor
Kunstnijverheid te Amsterdam.
Zaamslag. In den nacht van Woensdag
op Donderdag is bjj den landbouwer A.
Dees Jz. een zwaan gestolen. Het is te hopen
dat het eens moge gelukken een der daders
der naohteljjke diefstallen, welke nu weer in
onze gemeente voorkomen in handen te
krjjgen.
O. etl W. Souburg. Naar men van ver
trouwbare zijde ons mededeeltgaat Dr. R.
G. Pjjl wegens eene benoeming in Utrecht
onze gemeente verlaten.
's Gravenpolder. In de Woensdag ge
houden raadsvergadering waren aanwezig 6
leden, afwezig dhr. L. Hubregtse Na mede
deeling van eenige ingekomen stukken weid
overgegaan tot de benoeming van de aftre
dende leden der commissie van schoolver
zuim. Herbenoemd werden dhrn. H. P. F.
L, Glerum, L. Schouten, W. Westveer en
J. Lokerse, terwjjl in plaats van J. Krnjjs
Voorberge werd benoemd dhr. U. P. Pru-
mers Toen kwam aan do orde het mede
werken aan de oprichting der Naaml. Ven
nootschap Drinkwaterleiding Zuid-Beveland
Na langdurige discussie werd besloten hier
aan niet mede te doen. Aan den heer J. Ris-
seeuw werd eervol ontslag veileend ais amb
tenaar van den Burgerljjken atand- Bjj de
rondv raag werd gewezen op de ondoelmatige
plaatsing der lantaarn in Nazareth. Besloten
w ordt die meer naar den weg te plaatsen.
Ook werden nog eenige waardeerende
woorden gesproken over den afgetreden
burgemeester en besloten hem per brief
daarmede in kennis te stellen.
Middelburg. Gisterenavond hield de
Vereeniging Centraal Genootschap voor
Kinder-Herstelling en Vaoantiekolonie, afd.
Middelburg, hare jaarvergadering, onder
voorzitterschap van den heer Herm. Snij
ders.
Uit het jaarverslag van den Secretaris
bleek dat het ledental stationair is gebleven,
enkelen ontvielen door den dood of vertrek,
doch hunne plaatsen werden weer bezet
door anderen in het afgeloopen jaar wer
den 14 kinderen voor rekening der vereeni
ging gezonden naar de kolonie, waarvan 10
naar Noordwjjk en 4 naar Hoeve. Het be
stuur had gaarne nog meerdere kinderen
willen zenden, doch de financ'ën lieten zulks
niet toe. De resultaten der uitgezondenen
waren bevredigend.
De penningmeesteres deed verslag van
den toestand der vereeniging, waaruit bleek
dst de ontvangsten bedroegen f 514,40
nitgaaf f 542.14, alzoo een nadeelig saldo
van f21.74
Do voorzitter bracht aan den Penning
meesteres dank voor haar gehouden beleer,
en betreu-de het tekort, hetwelk hij hoopte,
dat spoedig aangezuiverd zal zpn, er meer
deren de vereeniging zullen steunen, opdat
zij meer dan tot nu toe kan doen voo: het
kind-
De aan de beurt ven aftreding zjjn de be
stuursleden, de heeren P. K. Peerlkamp en
W. C. do Graaft werden herkozen.
Van Mejuflrouw Jungins, was bericht
ingekomen, dat zjj meent ontslag te moeten
nemen als lid van het bestunr.
Deze vacature zal worden aangehouden.
Nog deelt de voorzitter mede dat de com-
m'ssieis gevormd, om hier ter stede werk
zaam te zijn, om gelden tt verkrjjgen voor
sen nienw koloniehuis te Egmond aan Zee.
De heer Peerlkamp toonde den aauwezi-
