akel, UWSBLAD VOOR ZEELANO. No. 125. 1910. NK Vrijdag 25 Februari 24e Jaargang CHRISTELIJK- HISTORISCH JONATHAN MERLE. lelburg fkade JRG, rkpaard. iuecht tbode. Wed. UIT m PERS. Binnenland. 8 Kippen Gaas, p a TILBURY ap bfl DË ZAAI erszoon VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK S. J. DE JONGE-VERWEST, te Goes F. P. D'HUU, te Middelburg. PRIJS DER ADVERTENT1ËN FEUILLETON. iRVE 6.87 >aar ln Ismede T Jr. 00GSTE l en vellen. alng van haar woskerke (W.) p AHAMSE Sz., Arnemuiden. oonen, en aan irwestroo t e VISSER, kerke (W.) r ander vee i skerke(W.) als Opzichter iau De Zeeuw igen 1 Maart igezin. et 260 roeden 3E Mz., Wendskerke. del a. s. jezin, loeve, door D. N.B.) dt gevraagd ^ezm. oten tuin aan- ejarig Merrie- BOOGERD te art I, Wolphaarts- >aard té koop later kersknecht I.J. ROTTIER, idskraecht, t van de P. G. dipl. Hoefsmid, 3ldl gevraagd bij I. burg. iNS—OQOEL,. aet 1 Mei a. s. B-Verwest, Goes, 4j ssasM IEDEREN WERKDAG DES AVONDS. Prijs per drie maanden franco p. p. 1,25. Enkele nummers »Q02l. UITGAVE DER FIRMA EN VAN van 1—5 regels 40 cent, Iedere regel meer 8 cent Familieberichten van 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 24 Februari 1910, j Wat is dat nu weer Levinus schrijft in De Protestantsche Noord-Brabanter Reeds lang heb ik willen schrijven over een ontslag,dat mijn ziel met pijn vervnlde, doch ik wilde afwachten, wat degenen die het ontslag gaven zouden schrijven. Dat viel niet mee, maar tegen. Bitter tegen. In het orgaan van de Nederl. Zending vereniging lezen we „In verband met eene nieuwe arbeids- verdeeling, waardoor zijn post (Patek- wan) een bjjpost zou worden, werd aan zendeling Tiemersma een andere stand plaats aangewezen. Hij weigerde echter daarheen te gaan. Niettegenstaande het Hoofdbestuur alle pogingen aanwendde om hem tot het opvolgen van zijn over plaatsing te bewegen, bleef zendeling Tiemersma in zijn tegenstand volharden, zoodat wij tot ons diep leedwezen ge noodzaakt werden hem den SI December 1.1. eervol ontslag uit den dienst der Ned. Zendingsvareeniging te geven. Zoo schrijft 't hoofdbestunr op bladz. 26 van no 2 (Februari 1910) in het orgaan der Ned. Zendingsvereeniging. Als of het een heel gewone zaak is. Als of het een loop jongen geldt, die men met loffelijke getuig schriften ontslaat. Maar zoo is de zaak niet. Dat is geen iecht broeder 1 Iemand, niet 23 dienstjaren in Indië, die toch altoos nog dubbel teilen, en over wiens werk nooit geklaagd werd, wordt zoo niet aan den dijk gezet. Dat mag niet, dat is niet broederlijk, nog minder Christelijk. Broeder Tiemersma is geen dienstweige raar, gelijk het wordt voorgesteld. Zijn onze inlichtingen juist en we meenen van wel,dan is de zaak deze: Broeder Tiemersma werkte te Batavia met zegen. Hij was een meester in het Maleisch, schreef een Malei- sche Courant, predikte in het Maleisch, had te Batavia een school en arbeidde ^et lust en opgewektheid. -» Het bestuur, dat dit alles weet, besluit, waarom een andere regeling? dat broeder Tiemersma naar Indramajoe moet gaan. Daar zal deze broeder een hospitaal moeten overnemen, daar te Indramajoe is geen drukkerij, wordt Javaansch gespro ken, een taal die broeder Tiemersma niet onder de knie heeft, zooals het Maleisch. Ook de Conferentie der Zendelingen 31 De admiraal en zijne vrouw hadden er reeds over gedacht, ter wille van haar eeni - ge verandering in hun leven te maken. Zij wilden meer mensohen zien en hnnne eigen dochters wat meer op deD achtergrond hou den, maar na deze ervaring lieten zij dat plan varen, en bleef alles bij het oude.ieder- een eren verheugd dat zij haar hieldeD, en niemand meer dan de heer des huizes. Ermyn had de bekrompenheid, die in het huis heersohte, sterk gevoeld toen de eerste scherpte van haar verdriet voorbij was. Nu kon het haar niet zooveel meer schelen, nu zij geregeld naar de Merle's ging en het was vreemd, maar daar ontdekte zij ook meer goede kanten aan de huisvrouw van de Ma- nor. Zij had volstrekt geen algemeene naastenliefdezij hield verbazend veel van sommigen en de rest van de wereld kon haar niet schelen. Merle hield van iedereen, ten deele door zijn ingeboren gevoel van sym pathie, d. w. z. dat hij de dingen even geed kon bekjjken van het standpunt van eene dame als van dat van een dronkaard, maar meer nog omdat hij zeer dicht bjj Een leefde Die iedereen liefheeft, en ieders liefde ver langt. Ermyn was naar zijn huis gekomen om daar een liefdewerk te doen. Zij wilde geene belooning, maar vond die door meer te hooren van Hem, en toen die kennis grooter werd, werd haar eigen natuur opgelost door het gevoel van liefhebben,dat haar hart deed uitgaan tot allen rondom haar. Zij werd geduldig voor anderen en Merle vewonderde zich vaak over de teeder- heid, die er in haar edele natuur lag, weinig vermoedend dat hij die zelf te voorsohjjn had geroepen, en zelfs nog zuohtend over het wanhopig goed voorbeeld, dat zij zijn eigen driftige natuur gaf. Hij had vergeten, dat hij niet al te famili aar met haar mocht wordende gesprekken die zij samen hielden, waren er de schuld van. Toch hield hij zich altijd nog inhij sprak nooit zoo vrij methaar alszjj met hem. Ermyn merkte op, dat zij als zij verschil van opiDie hadden, of als er iets waB,waarin hij haar geestelijk verkeerd vond, dit maar reoht in het gelaat gezagd werd, maar dat persoonlijke sympathie slechts op dat oogen- blik door een enkelen blik, en later in zijn avondpreek werd gegeven. Geestelijk groeide hij zeer door 't samen zijn met haar, en ook zijn manieren werden eenigszins anders. Verdiept in haar kon hij waarlijk zijn hij had een troep jongens tot zijn last, behalve nog alle vertrouwelijke mededeelingen der geheeele gemeente, en zijn gewone werk. Tom Avis werd hem bijzonder dierbaar en die liefde werd innig beantwoord. Tom zou er alles voor over hebben om den dominé plezier te doen en ging, zonder eT hem van te voren iets van te zeggen naar juffrouw Johanna en vroeg haar of zij goed vond, dat hij voortaan het orgel bespeelde. Frances vond het nu niet meer zoo naar om naar de schreef aan het Bestuur, dat brTiemersma op Batavia moest blij ven en dat met de over- j plaatsing noch de arbeid te Batavia, noch j die te Indramajoe zou gebaat zijn. Laat Tie- mersma waar hg is en zend een jongeren broeder naar Indramajoe. Doch het hoofdbestuur bleef bjj zijn beslui ten. en br. Tiemersma zou gaan, indien niet een brief van het bestuur dat gaan onmo ge- gelijk had gemaakt. In dien brief schreef het bestuur, aldus lezen we in »De Getuige", dat br. Tiemersma voor niets geschikt is en wordt hij beschuldigd van geen lust en tact te hebben tot evangelisatiearbeid Dat sehr(jft een bestuur aan een man, waar van de Directeur der N. Z. V. en anderen getuigden dat hjj hard gewerkt had. Toen vroeg br. Tiemersma eervol ontslag met pensioen, omdat geen Zendingsvereeni ging een broeder in dienst mag houden, welke geen lust en tact tot evangeliearbeid heeft l Wat kreeg hij P Geen pensioen, wel ont slag. En na doet het bestuur het voorkomen als zou br. Tiemersma een dienstweigeraar zjjn. Dat blijkt niet. Er is onrecht gedaan. Een man, die zijn gaven en krachten gaf, die nooit teleurstelde wordt op straat gezet. Zonder pensioen moet hy voort. Oud, en met God I Want deze zorgde voor dien armen, geplaagden broe der I Eén vraag slechts, mag, kan dat ontslag zoo gehandhaafd blgven? Is hier ook een roeping voor de Christenen in Nederland Zonder God geen moraal. Eenige dagen geleden riep de Fransche socialist Allard in de volle Fransche Kamer, terwijl deze bezig was met de behandeling der schoolkwestie, aan het adres van Doumerqne, minister van onderwgsAls men God niet erkent dat wil zeggen, als men hem tracht weg te cijfe ren dan is ook alle noodzakelijke morali teit verdwenen". Een liberaal Tery, professor aan de Fran sche universiteit,keurt deze verklaring.goed. 0 Allard heeft gelijk'', zegt hjj, «en ik dank hem dat hij met zijn onbewuste openhartig heid heeft gezegd Als men God niet erkent, dan is er ook geen gebod, geen zedelijkheid meer. Daar zjjn we niet meer als zandkor rels, die de koude nachtwind naar alle kan ten verstrooit". Hier heeft men dus een socialist en een liberaal, die erkennen dat zonder God geen zedelijke orde mogelijk iB. Er zjjn vele anti- clericalen, die in het zelfde geval verkeeren, maar zjj willen het niet erkennen uit men- scheljjk opzicht, omdat zjj vreezen voor femelaars gehouden te worden. Ooh, die armen. Leidsche Courant. Afkeurenswaardig. Onder dit opschrift schrjjft de Nederlander In den Romeinsohen Keizertijd is een treurig beroep ontstaan, dat der verklikkers (delatoren), menschen die zich als spionnen lieten gebruiken om eerzame burgers bjj de overheid in verdenking te brengen, als zich schuldig gemaakt hebbende aan majesteits schennis. Daar nu onder datmisdrjjf ook particnliere gesprekken vielen, zoo ontstond door dat afsehuweljjk stelsel een algemeen onderling wantrouwen. Niemand durfde, zelfs niet onder vrienden, vrijuit zjjn mee ning te zeggen, daar men niet wist of een der aanwezigen tot de geheime verklikkers behoorde. Indien men niet oppast, gaan wjj onder de werking van het democratische stelsel denzelfden weg op. Wel bestaat dat alles omvattende misdrjjf „majesteitsschennis" niet meer, en worden ons leven en ons bezit niet bedreigd, al begaan wjj een politieke fout. Maar de gevolgen van het overbrengen van particuliere gesprekken in het openbaar kan veor de betrokkenen hoogBt onaangename, en vaak onbillijke gevolgen hebben. Een merkwaardig voorbeeld van dat misbruik van vertrouwen levert ons mejuffrouw v. d. Vlies, als schrijfster bekend onder den pseudoniem EnkaDeze dame had te kennen gegeven dat in haar tegen woordigheid een paar antirevolutionairen zich hoogst ongunstig over hun leider hadden uitgelaten. Fluks gaat Eet Volk op onder zoek uit. Na eenige tegenstribbeling deelt nu genoemde dame eene Christin die met de sociaal-democraten voeling houdt met naam en toenaam een particulier gesprek mee, de mededeeling waarvan voor de be trokken personen uiteraard hoogst onaange naam zjjn moet, en hen in moeilijkheden kan brengen. Vaak zien wjj tegenwoordig, ook door ge ëerde auteurs, geheel persoonlijke gesprek ken aan de klok gehangen. Ergernis schijnt dit bjj weinigen op te wekken. O. i. echter doodt zulk een wijze van doen alle vertrou- kerk te gaan, na Gilbert Balt gauw weg ging en bovendien hield zij xeer van Merle's preeken. De schaduw was van haar jong geaiohtje verdwenen, want zij was nn vol komen gerust over Tom. De verandering, die er met deaen had plaats gegrepen, was zoo groot en zoo plotseling, dat het lang dunrde eer zij geloofde in de voortduring ervan, maar haar gelnk maakte haar half jaloersoh. Zij was eens zijn goede engel ge weest een zwakke hulpelooze engel zij was blij, dat hij na een betere had maar zij daoht, dat hij nn op haar zou neerzien, maar inplaats daarvan hield hij hoe langer hoe meer van haar. Frances achtte het niet anders mogelijk dan dat slechts weinigen bevoorrecht zonden zijn, maar tooL kwam er iets lichts in haar leven. Het was niet alleen Tom's schuld. Een sohadnw, diebaarhaar geheele leven had achtervolgd, verdween dien winter. Als klein meisje had zij 't gebod van haar ouders om nooit iets te zeggen van het feit, dat zij eene andere moeder gehad had, met de niets vermoedende gehoorzaamheid van een kind aangenomen.Tom,die pas vier jaar was, toen zij bij hen kwam, wist alleen, dat Frances bij tante Maria woonde, voord at Jan geboren was. Zjj waren kort daarop naar Broomhill gegaan, waar er niemand was om de kinde ren over vroeger dagen te spreken, tot dat op een dag tante Maria hen eens bezocht, en Tom over vroeger tijden pratend, zich plotseling eene lachende dame herinnerde, die er toen altijd bij was en hjj vroeg weljjkheid, ja alle goede trouw en opent het de deur voor allerlei valschigheden. Dat iemand zioh, zelfs over een vriend of mede stander soms scherp uitlaat, is een gewoon verschijnsel. Men moet evenwel, om billijk te zijn, zoo'n uiting in het verband waarin zij gebezigd werd beoordeelen. 'tKan zijn, dat daaraan allerlei woorden zijn toegevoegd, waardoor de indruk een geheel andere wordt. Ook bezigt menigeen in het gesprek termen, die niet wel overwogen zijn, maar die dan ook met het qesprokene verdwijnen. Overgebracht in druk krijgen zij een gansch andere betee- kent». Tot dusver achtte men in „fatsoenlijke kringen" dat privaat was, privaat blgven moet, althans niet openbaar mag werden ge maakt, zonder toestemming van hen, die daarbjj betrokken zjjn. Misschien iB het denkbeeld (/fatsoenljjke kringen" verou derd, en komt het er tegenwoordig slechts op aan door de schare te worden toegejuicht. Kwaadsprekerjj en verklikkertje-spelen worden dan deugden, uitingen van oprecht heid en waarheid 1 Wij staan nog op het oude standpunt, en achten zulke verklikkerij hoogst afkeurens waardig. De cnrsiveering is van de De Rotterdam mer, waaraan dit ontleend is. Met De Neder lander zjjn wjj 't volkomen eens. Naar dat hooge standpunt behoorde de heele pers te streven. Oodsdienttoefening aan boord. In verband met de in de Staten-Generaal gehouden discussies kan het wellicht velen belangstelling inboezemen wat het gewjjzigde Reglement op den inwendigen dienst aan Hr. Ms. oorlogschepen inhoudt met betrek king tot den godsdienst. In dit gewjjzigde reglement, dat met 1 April a. s. in werking treedt, wordt o. m. aan den commandant en den état-major de betrachting en aankwee king van godsdienstzin bjjzonder aanbe volen. Bniten de havens en reeden van het Rjjk in Europa en van de Oost- en West- Indische bezittingen wordt, weder en zee dienende, des Zondags op den voormiddag een godsdienstoefening gehouden, waarbij indien zulks mogeljjk is, zitplaatsen worden beschikbaar gesteld voor allen, die daaraan deelnemen. De godsdienstoefening moet worden bjj gewoond door een ieder, die tot een erkend kerkgenootschap behoort, (,Wie was zij (/Een van mijn pension-dames," zei tante Maria een kleur krijgend. Avis bracht het dadelijk op iets anders, en Tom dacht er niet meer over. Maar Frances vond het vreemd dat tante Maria zoo raar deed en dat niemand scheen te mogen spreken over dat lieve vroolijke moedertje, dat zij zioh zoo goed herinnerde. Frances was zeer lang onwetend gebleven van alle slechtheid, maar kort geleden waren er dingen in het dorp gebeurd, die niet verborgen konden blijven en door eene plotselinge gedachten- verbinding overviel haar de angst dat de een of andere schande met hare geboorte in verband stondhet een of ander verraad gepleegd aan hare moeder, die nooit haar eigen verdriet aan haarklein meisje getoond had. Die angst achtervolgde haar en deed haar zioh alleen voelen in het groote huis honden. Eindelijk was het haar al te mach tig en toen zij op sen middag met hare moeder en vader alleen in de keuken was, vroeg zjj ineens „Heette ik altijd Avis P" Avis legde verwonderd zijne oonrant neer. «Zeker, kind, vanaf den dag datje geboren werd 1" «Waarom noemden de mensehen moeder dan jufironw Bird t" vroeg Fraioes. Zij zag dat Avis en zijn vrouw elkander blikken toewierpen en beefde verschrik kelijk. «Omdat zij goede redenen had om te wen- sohen dat haar eigen naam niet bekend zou zijn l< zei Avis. (bljjkende nit de opgave bjj zjjn indienst treding of nit latere officieels bescheiden) en die niet door ziekte of eenige dienstver- hinderd is. Zjj,die niet tot een erkend kerk genootschap behooren, en niet door den dienst verhinderd zijn, mogen, indien zij hun verlangen daartoe kenbaar maken, de godsdienstoefening bjjwonen. Alleen aan hen, die verklaren, dat door het deelnemen aan de godsdienstoefening hun godsdien stige overtuiging geweld zonde worden aangedaan, wordt door den commandant vrijstelling verleend. De godsdienstoefe ning, waarbjj zoo mogelijk de commandant tegenwoordig moet zjjn, bestaat in het voorlezen van een gebed en een leerrede. Wanneer er een muziekkorps aan boord is, kan de godsdienstoefening worden aan gevangen en geëindigd met koraalmuzieb. Wanneer het schip zich in een haven of ter reede bevindt worden de schepelingen, die dit verlangen,in de gelegenheid gesteld aan den wal hun godsdienstplichten te vervallen. Voor jeugdige schepelingen in eerste opleiding is de kerkgang op Zondag verplicht zoowel aan boord als aan den wal. Tjjdens de godsdienstoefening mag nie mand de plaats, waar zjj gehouden wordt verlaten. Het voorlezen van het gebed en van de leerrede en de verdere leiding der godsdienstoefening worden opgedragen aan den officier die naar het oordeel van den commandant daartoe het meest ge schikt is, tenzij de commandant persoonlijk die taak wenscht te vervallen of een van de officieren zich vrijwillig besobikbaar stelt en daartoe geschikt wordt geoor deeld. N. R. C. lnspeeteur voor de visscherij. De minister van Landbouw, Nijverheid en Handel brengt ter kennis van belanghebben den, dat den heer J. M. Botte nianne, inspec teur voor de visscherg, als standplaats is aangewezen de gemeente 's Graveohage en dat het adres, waar genoemde inspecteur voor belanghebbenden zal zijn te spreken, is Bazaarstraat no. 44, telefoon no. 1387. (St.Ct.) De Haagsohe correspondent van de Temps maakt telegrafisch melding van ge ruchten, die in officieuze Nederlandsche kringen zouden loopen,over redenen die den Prins-Gemaal zouden hebben doen afzien vaL een reiB naar Palestina. Volgens een ge rucht zou de reden zjjn dat de minister van marine geen schip ter beschikking van den Prins had knnnen stellen. Volgens een ander Frances kon niets meer vragen. Hare blikken en hare zenuwachtigheid brachten haar rader op vermoedens. Blozend als een meisje, omdat hg zoo iats tot haar moest zeggen, en hare hand in de zijne nemend, zeide hjj «Kind, was je bang dat er iets niets in orde was f" «Ja«, stamelde FranoeB. De tranen kwa men in jufironw Avis donkereoogen. «Neen, niets kind," zei hjj, haar naar zioh toe trek kend. „Het was een ellendige boel, maar geen sohande voor jon, kindje, of voor haar. Er was nooit een mooier, aardiger schep seltje dan je lieve moeder. Je hebt een eerlijken naam, kind. Je moeder wilde niet dat je er iets van zou weten en ik houd mij aan wat zij mij vroeg, maar als ik drtod ben, zal tante Maria je bij iemand brengen die je alles kan vertellen, en denk er nu niet meer over. lieve, je bent even goed ons eigen kind als een van de anderen F' //En je bent altijd een goed kind geweest, Franoie," zei juffrouw Avis. //Zet je werk nn eens neer." Ziende dat zjj weer aan het verstelwerk wilde beginnen„Ga eens even wat naar bniten F' Frances was blij dat zij eens even naar haar geliefkoosd plekje bij de beek kon vluchten. Zij wandelde er op en neer, won derbaarlijk verlicht. De nachtmerrie was verdwenen en in plaats daarvan had zij de woorden„Je bent altijd een goed kind geweest U om te overdenken. Hoe goed waren zij zelve voor htórgeweestI (Wordt vervolgd.)

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1910 | | pagina 1