NIEUWSBLAD VOOB ZEELAND No. 122, 1910. Dinsdag 22 Februari 24e jaargang HISTORISCH CHRISTELIJK- Gemengde Berichten. Binnenland. VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK Wed. S. J. DE JONGE-VERWEST. te Goes F. P. D'HUÏJ, te Middelburg. PRIJS DER ADVERTENTIËN uii' m mm. 1EDEREN WERKDAG DES AVONDS. Prijs per drie maanden franco p. p. 1,25. Enkele nummers „0>02'. s> UITGAVE DER FIRMA EN VAN van 1—5 regels 40 cent, iedere regel meer 8 cent Familieberichten van 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 '■ent. i3SSZ8D$SSeC3SSBBre*H* 21 Februari 1910. De Nederlander meent dat wij hebben voortgeborduurd op de vergissing van De Rotterdammer als xou baron v. Heeckeren ohr. historisch zijn. Is die indruk gevestigd door onxedriestar dan verklaren wij gaarne dat dit onze be doeling niet was. Wij probeerden alleen maar de antirevo lutionaire leiders in Zuid Holland aan het praten te krijgen. Daarom deelden wij mede dat onder de tien in 1904 gekozen Eeehteohe Earste- Keaaerleden waren (slechts) twee christe lijk historisohen. Ter verduidelijking en vervollediging van onze mededeeling melden wij dat met ge noemde twee ohr. historisohen bedoeld zijn de heoren Havelaar en v. Wasseneer van Rosande. De vier antirevolutionairen waren de heeren Waller, r. Velzen, Woltjer en v. Heeckeren v. Keil. De vier R. K. waren de heeren Bevers, von Fisenne, Vermeulen en v. Waterschoot v. d. Gracht, De Standaard schrift onder het hoofd Godsdienst en Politiek een hoofdartikel naar aanleiding van de beweging dn Prof. Eerd- mans te Leiden poogt gaande te maken. Er is onder de moderne predikanten en professoren een actie gaande, om zicb op kerkelijk gebied weer krachtiger te doen gelden. Zelfs ging Professor Eerdmans, een modern hoogleeraar in de Theologie te Leiden, zóóver van te zeggen (althans naar luid het verslag van zijn rede m de N. Eott. Ct. van 4 Februari) dat wie zich uit politiek belang tot den godsdienst w nat, wel zal ondervinden, das hij niet armer wordt. Het deelnemen aan wat in de godsdienstoefe ningen gegeven wordt, zal het innerljjke leven rijker en sterker maken". Het oud-liberaal systeemvolstrekte scheiding tnsschen godsdienst en politiek, wordt alzoo in zijn tegendeel omgezet. De religie wordt nu ingehaald, om de liberale politiek te herstellen in haar oppermacht van weleer. Van de religie was men afgedoold, uit de kerk bleei men weg, men liet den modernen prediker voor stoelen en banken optreden. Daardoor is men poliiek achter uitgegaan. Om zich nu politiek te herstellen zal men de religie weer zoeken, en zal men als trouwe kerkgangers de moderne pre dikaties moeten gaan bij wonen. Zjj willen nn hun parool voor het onze inruilen. Wij hadden steeds beweerd, dat evenals alle onzienlijk ding, zoo ook het Staatsbeleid zjjn wortel tot diep in de Reli gie heeft uitgeschoten. Neen, riepen de Liberalen van alle gading, van Religie mag in de politiek geen sprake zjjn, Godsdienst en politiek moeten hermetisch afgesloten bljjven. Doch nu gaat op eens dit schotje tnsschen Religie en Politiek weer weg. Zjj wenden zich weer tot de Religie en de Kerk ter wille van de politiek, terwijl bjj ons juist omgekeerd de politiek gezocht werd terwille van de religie.Ons dreef consciëntie nood naar de politiek, zij zoeken nu de Religie om de politiek. Precies als met de School. Zoolang de Bjj bel en het gebed nog in de School heerschten, is r onder ons aan geen oprichten van een Christelijke school gedacht. EerstJ toen de ouders merkten, dat de Openbare school bjj hun kroost de religie ondermijnde, is de Christelijke school er als vanzelf gekomen. Die school brak door niet met Staatshulp, maar tegen de Staatstyran- nie ia, dcor gulle offervaardigheid. En evenzoo ging het in de polities. De irreligi- euze opvatting der politiek als een „ni Dieu nr maïtre" heeft in alle landen, en zoo ook hier te lande, de uitnemendste Christenen genoodzaakt, zich als politieke parljj te or- ganiseeren, om het goed recht van het God - del(jk gezag ook in het Staatsbeleid te ver weren. Bp ons ging het steeds van de religie uit, heilige drang drong, en omdat we den Christus niet verloochenen mochten, hebben we onze aotie in de school, in de kerk en in de politiek doorgezet. Bij deze moderne beweging daarentegen gaat het vlak omgekeerd. Eerst drong ze nit politieke zucht naar macht de religie uit de school terug, want door die school zonder godsdienst moest het volk geliberaliseerd worden. En xoo ook in de Kerk liet men Gods water over Gods akker loopen, denken de dat hoemeer' de kerk haar levensbloed verloor, de politieke heeren destevrjjer spel in het land zonden hebben. En thans, nu een ieder ziet, dat dit falikant uitkwam, juist School en Kerk zich tegen het Libera lisme keeren, en het Liberalisme van zjjn macht berooven, nu zal men de Religie en de Kerk gaan zoeken, niet om Gods wil,noch om het heil der zielen, maar om politiek er weer boven op te komen. Wat men hierbij alleen vergeet is, dat be ginselen nu eenmaal niet caet zich spelen laten. Dat het liberale beginsel als zoodanig alle inhalen van de Religie in de politiek buitensluit. Dat de moderne heeren, daor toch de religio er weer bp te pas te brengen, hun eigen beginsel verzaken en alzoo ons sterken zullen. En dat ze op die manier voor ons een kuil graven, waarin zjj zeiven nog dieper dan re duchten zullen wegzinken. Laten ze 't volk maar weer kennis van de religie aanbrengen, en de nitkomst zal het toonen, dan komt het volk toch ten slotte weer daar terecht, waar het zielebrood van het Evangelie te vinden is. Waarschuwing aan landverhuizers. De vertegenwoordiger van het Alg. Ned. Verbod te Para (Braxiiië) zendt afschrift van eea brief van den oonsnl der Nederlan den aldaar (een Duitsoher), waarin de vol gende waaisohvwing voorkomt „Van het gezantschap te Petropolis ont ving ik afschrift van den brief, waarin u om inlichtingen vraagt, in verband met het voornemen van u en eenigen uwer lands lieden in een caoutchouc district aan de Amazone te gaan werken. Voor zoover mij bekend is, wordt door de Regeering alhier geen volk gecontracteerd om in oaoutohono districten te gaan werkenwel door parti culieren. Ik zou evenwel nooh u, nooh uw landslieden aanraden, over te gaan tot het teekenen van eenig oontract dat hen even tueel mocht worden aangeboden, aangezien er tal van redenen bestaan, welke het leven voor Europeanen in dit deel van Brazilië haast onmogelijk maken. De Madeira- Mamore Rail Road Co. heeft hiervan onlangs een treffend bewijs geleverd. Acht honderd Daitsohers werden gecontracteerd; van hen kwamen hier per Rio Grande eind Augustus 800 man aan en per Rugia eind September de overige 500. Van de 800 man zijn er vele tientallen gestorven en vele tientallen liggen iB de hospitalen te Sahto Antonio, Porto Velho en Manaos ziek, ter wijl de Duitsohe regeering den consul te Manaos getast heelt alle Duitsohe arbeiders, die naar het moederland wensohen terug te keeren, voor haar rekening vrijen over tocht te verleenen." VIT D E TliO V1NCIE, Nieuwdorp Donderdagavond trad voor de a. r. kiesvereeniging op do R. v. d. Kamp van Sliedreoht, om te spreken over: De nieuwe koers. Na het zingen van Ps. 363 en gebed door den voorzitter, leidde deze den spreker in en gaf het woord aan hem Spr. begon met te zeggen, det hij, gelijk was aangekondigd, zou spreken ovei„De nieuwe koers". Is er een nieuwe koers, dan is er ook een oude koers. En duidelijk zon uitkomen wat de nisuwe koers was. Zoo werd nagegaan wat de oude koers is. Met den koers wordt tooh bedoeld de richting, waarin zioh het regeeringsbeleid beweegt. Wat tooh is de taak der Overheid P Hierover, zei spr., zijn alle mensohen in Nederland het wel eens, dat de overheid is opgekomen cm der zonde wil. Wel is er verschil in het uit- dr ikken van deze gedachte, maar de over heid is er om hel kwaad te stuiten,het goede te bevorderen. Een volk moet dus hebben rechtsbedoeling en strafwet. En waaraan ontleent na de overheid de beginselen voor rechtsbedoeling en strafwet. De gansohe 19e eeuw (uitgezonderd onder het minislerie- Maokay) is er geregeerd nit de beginselen der revolutie.De nieuwe eeuw(1901)bracht ons de nieuwe koers. Ons beginsel brengt met zioh, dat de regeering die beginselen ontleent aan Gods Woord. De oude koers vroeg naar den wil des volks. Was eerst de staat en kerk nauw aan elkander verbonden (wat zeker is af te keuren), de leer der Fransohe revolutie was verre verheven boven alle godsdienstige leerstukken (spotvogels spraken van stuk ken leer). Men moest niet rekenen met de leerstukken der verschillende kerken. Men moest alleen rekenen met de algeaaeene godsdienstige overtuiging. (Een soort Chris tendom boren geloofsverdeeldheid.) Toen ook dit niet gelukte probeerde de linkerzij de het met het algemeen zedelijkheidsbesef.Do godsdienst moest van de publieke markt verwijderd blijven. Er waren echter in het volk begrippen van zedelijkheid. Daarnaar moest geregeerd worden. De liberale partij heeft echter hiermede ook volkomen fiasco gemaakt. Immers, wat is zedelijk goed Van de overzijde heeft men wel eens be weerd, dat deugd en ondeugd stuivertje ge wisseld hebben. Nu dan ook hierin reen gang en stuur meer zit (1907 heoft het bewezen) moet men naar iets anders nitzien. Spr. herinnerde et dan ook aan hoe prof. Eerdmans van Leiden tegenwoordigbezig is met een nienwe stuw kracht te zoeken, maar nog niet duidelijk heeft gezegd wat hij eigenljjk bedoelde. Op flinke wijze toonde spreker aan waar om de liberale partij fiasco moest maken. De liberale beginselen uit de revelatie, zijn geen inheemsohe beginselen, ze zijn tegen ons volkskarakter. Schoon toonde spreker aan, hoe het onmogelijk is het volkskarak ter in korten tijd te veranderen, en wel om dat het Nederlandsohe volk niet is een ver zameling van individuenmaar heeft le een eigen taal, 2e is een volk, 3e uitmaakt een natie en ten 4e is een geslacht. Volgens de beginselen der liberalen is Nederland niet te regeeren, dan had in 1907 hel kabinet niet moeten heengaan en de teugels van het bewind moeten overgeven in de handen der rechterzijde. Dan had, gelijk onder minister K'iyper de Eerste Kamer, die de begrooting verwierp, moeten ontbonden worden. Maar het kabinet voel de dat het volk niet gediend was met haar regeeringsbeleid. En nu is er een n:euwe koers. En dat die er is blijkt wel daaruit dat de liberale partijen hunne kracht zoeken in het ophit sen der reohtsohe partijen. Dat benoemd werd tot Gouverneur Generaal van Indië een man van beslist Christelijke beginselen, die het durfde wagen den voorz. van den bond van Staatsp. te ontslaan, waarover heel de linkerzijde op haar achterste beenen staat, dat de Roomsohe minister Nelissen een ontwerp dnrfde maken waarin het hu welijk wordt beschermd en heilig gehouden en echtscheiding niet wordt vergemakke lijkt, dat de minister van Bmnsnl. Zaken van achter de ministerstsiel het openlijk durfde uitspreken dat hij het beginsel voor stond, dat de bijzondare school niet alleen ree it van bestaan heeft, maar zelfs regel diende te worden, de openbare uitzonde ring enz. enz. Met een kraohtige opwekking steeds mannen te kiezen, die de beginselen der rechterzijde zijn toegedaan en zioh niet te laten aftrekken om allerlei persoonlijke en plaatselijke redenen eindigde spreker zijn keurige en duidelijke rede, die onder adem- looze stilte werd aangehoord. De voorz. dankte den spreker en de aan wezigen, liet nog zingen Ps. 14 waarna de spreker de vergadering met dankzegging eindigde. Tot rechter in de rechtbank te Zut- phen is benoemd nr. W. Ridder van Rap- pard, rechter bjj de rechtbank teZierikzee. Te Zuiddorpe werd Vrijdagnamid dag, geleid door een ambtenaar der belas tingen, een met twee paarden bespannen wagen vol stalmest binnen gebracht, eigen dom van een Belgisch landbouwer, die zon der vergunning zjjn in ons land gelegen lan derijen wilde bemesten. M. C. De landbouwer F. te Stekene (Bel gië) viel Donderdag van zjjn kar en kwam onder dat voertuig terecht. Hjj is aan de be komen verwondingen nog denzelfden avond overleden. Stavenisse. Vrijdagavond is hier eene Boerenleenbank, afd. van de Raffeisenbank te Utrecht opgericht. Er is tevens eene spaarbank voor kinderen der leden aan ver bonden. Tot secretaris werd benoemd de Heer H. J. Dorst, tot secretaris de Heer J. de Vos, tot boekhouder de Heer M. P. Taxelazr en tot voorzitter der commissie van toezicht de Heer J. M. vaa Doominck, Burgemeester. De rente is bepaald op 3 pOt. van ingelegde en 47i pCt. voor ter leen gekregen gelden. De Bank zal zoo mogeljjk 1 Maart a. s. in werking treden Zjj is de eerste op het ei land Tholen. Rechtspersoonlijkheid zal wor den aangevraagd. Naar wjj veraemen is door de Burge meesters van Koudekerke, Biggekerke, Zoutelande, Westkapelle, Aagtekerke en Domburg aan de Directie der Stoomtram »Walcheren" het verzoek gericht om op Donderdag den zoogenaamden vóor-tram van Westkapelle naar Middelburg, te ver anderen in een na tram vertrekkende van Domburg op zoodanig uur dat men tegen 10 uur te Middelburg kan aankomen. In een Woensdag te Neuzen gehouden vergadering van de afdeeling „Axel" der Zeouwsohe Lnndbonwmaatsohappij werden ceniga mededeelingen gedaan omtrent de ditjarrte houden algemeene vergadering en tentoonstelling. Bljjkens 't ontwerp voor de tentoonstelling zal deze gehouden wor den ie Axel op eene weide van den veorz den heer Ph. J. van Dixhoorn, in de nabij heid van het station (daarvoor bereidwillig afgestaan) en wrl op de datums 7, 8 en 9 Juni of 14,15 of 16 Juni, wat nog Dader zsl bepaald worden, zijnde in elk gsval een Dinsdag,Woensdag en Donderdag.Dinsdag- avond dan Hoofdbestnursvergadering op de raadzaal van het stadhuis, souper en aan bieding ran den eerewijn. 's Woensdags om 9 uur algemeene vergadering. Om 1 nur rij toer en na thuiskomst daarvan gemeenschap pelijke maaltjjd. Het diner, waaraan ook evenals aan den rijtcer door dames mag worden dealgenomen,wordt gebruikt in een daartoe gehuurde tent, waarin ook de alge meene vergadering gehouden wordt. Wat de tentoonstelling zelf betreft, hieraan zal worden toegevoegd behalve de gewone nummers een afdeeling voor allerlei eigen handig gemaakte landbouwerswerktuigen en gereedschappen, alsook paardentuig (geen fabriekswerk). De beide muziekgezelschappen te Axel en de orkestvereeniging te Neuzen zu'len worden uitgenoodigd de feestelijkheden op te luisteren. MC.) Een aardig staaltje van krasheid. Het paard van den landbouwer Verbree toBodegraven sloeg even buiten het dorp op hol en rende den straatweg op met zich meesleepende lemoen en tuig. Tevergeefs werd door verschillende personen getracht het paard te grijpen ;wel gelukte dit echter aan de 71-jarige tolgaarster de wed. Wou denberg, die, het gevaar niet duchtende, het paard tot staan braeht. Van een beloo ning voor deze moedige daad zal wel niet veel komen,daar de eigenaar van het paard nauwelijks bedankte en zelfs bezwaar maakte tegen de betaling van het tolgeld. Begrafenis per roeiboot. Er was te Spijk een vrouw gestorven en het kerkhof is te Lobitb. De weg naar Lo- bith staat diep onder water, dns men moest ui i nn in i fiMiLnuamia waaam,a het hulpmiddel te baat nemen, dat vroeger bjj overstroomingen zoo dikwijls gebruikt werd een roeiboot. De lijkkist werd dan ook in een roeiboot geplaatst en de verdere lijkstoet trok per roeiboot mede. Een wonderei De heer L. v. d. Ende, te 's-Gravenzande, heeft een kip, die hem een wonderlijke verrassing heeft be reid. 'jij heeft nl. een ei gelegd met een staart ter lengte van 5 duim, waarin het wit zit.Het wordt al druk bezichtigd. De vronw van een varkenskoopman te Roden heeft het ongelnk gehad, een biljet van f 300, ingesloten in een enve loppe, in dg kachel te werpen. Den volgen den morgen vond men de verkoolde over blijfselen. Het overschot is opgezonden naar de Ned. Bank, in de hoop op uitbe taling van het bedrag. Men meldt dat in de Twickelsche bosschfin het aantal konijnen dermate toe neemt dat zp schadelijk worden voor het hout. Er worden nu knolrapen en takken in die bosscben gelegd om den honger der knagers te stillen- De beide Haagsche oplichters J. 0. Dntilh en G. J. v. d. Mee,die bjj hun machi naties met een hypotheek op het huis van baron Van Haeraolte van den Doorn, Be- znidenhout 11, er ingeloopen zjjD, zullen Donderdag 24 Febr. a.s- voor de Amster- iamsche rechtbank terecht staan. Een pleizierreisje. Lang en breed was er over beraadslaagd, maar eindelijk was do beslissing genomen. Moeder de vrouw (ze woonde in een dorp bjj Breda; was fami lie te Wouw nog een bezoek schuldig en dat zou ze nu eens gaan brengen. De toebereidselen waren gemaakt; het beste kostuum was gereed gelegd, de ouder- wet»che „koekenkorf" was gevuld met allerlei hartelijke verrassingen voor de fa milie. Op den morgen van (len gewichtigen dag was ons vrouwtje al vroeg in de weer, want ze had Dog een heelen marsch te maken en de trein vertrok al vóór halfzeven, had men haar gezegd. Natuurlijk was de reizigster reeds om halfzes aan het station. Daar vindt ze het zelfs in het vroege morgenuur reeds gezellig. Op haar dooie gemak zette zij zich dan ook op een stoel om de aankomst van den trein af te wachten. Daar roept de portier„Roosendaal, Ber- gen-op-Zoom", enz. Vrouwtje denkt er niet aan mede te gaan, ze moet immers naar Wouw. De portier, verwonderd, dat hjj zoo lang gezelschap van haar had, vroeg naar het doel harer reis. „Wel, ik moet naar Wouw". Juist was de trein vertrokken, dus nu wach ten tot 8,6 uur. Vrouwtje bleef kalm zitten, tot ook deze trein vertrokken wasde portier, die afge lost werd, beval haar in de go8de zorgen van zjjn opvolger, maar desondanks werd ook de trein van 10.50J gemist. De eerste portie* kwam in dienst terug en tot zjjn verbazing Vond hjj nog steeds zjjn vronwtje van halfzes „Heb je dan niet hooren iepen vroeg de man. „Ik heb al zoo dlkwjjls hooren roepen, maar komt bij nu haast ?g vroeg het vrouw tje. Eindelijk te 12.50 nam de portier haar bjj den arm en stopte haar in een coupé Daar zat ze nu, de familie was misschien wel ongerust, maar ze zou er nu wel gauw zjjn ze zat evenwel zóó gezellig, dat ze heelemaal vergat in Roosendaal over te stappen en ein- deljjk terecht kwam inVlake. Goedo raad was duur; van het voorgenomen fa miliebezoek kon niets meer komen. Dan maar weer terug naar Breda. En ja, met den sneltrein naar Amsterdam kwam ze 's avonds laat te Breda aan. Da portieren werden open gemaakt eu daar zag de portier van 's mor gens ons vrouwtje heel rustig zitten. Geluk kig voor het mensch was hjj zoo vriendejjjjk er aanstonds op toe te loopen en te vragen of ze niet moest uitstappen. „Waar bennen we dan „In Breda". »Jao, dan mó'k er uit«.En bedaard stapte ze uil deoonpé.msar zei tooh »Dè, doe 'k nooit meer». De gevulde koekenkorf kwam voor don dag en de fami lie heeft nooit genoten van de haar toege- gedachte verrassingen.

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1910 | | pagina 1