NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND.
1910,
Donderdag 17 Februari
24e jaargang
CHRISTELIJK
HISTORISCH
JIJ
Ho. 118
'rg>
ïcht
Kilt
echt,
er,
tbode
VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK
GEMEENTERAAD.
PRIJS DER ABVERTENTIËN
len on-
op-
or het
mij tot
^legen-
Ier zaak
die dit
Schorten
èrhoogde
ren.
truib ot'
L00 tegen
Effecten-
kT Jr.
B. V. D.
ires letter
e r 1 a n d.
April of
bekwaam
ij overeen-
n.
KOOLE
dl.
oo noodig
persoon.
)e Zeeuw
el a.s. ge*
Bergen
'es: letters
ningen.
rwest, Gtosa.
i
IEDEREN WERKDAG DES AVONDS.
Prijs per drie maanden franco p. p. 1,25.
Enkele nummers 0,02*.
16 Februari 19*0.
De opbrengst der Rijksmiddelen in
Januari 1910 is 3'/a ton hopger geweest dan
in Januari 1909.
Een mooie inzet.
Sfeer werd ontvangen uitposterhen
f 101,000, bedrijfsbelasting f 77000 (en
f 66000 aan opcenten), grondbelasting
f63000, invoerrechten en accijns op ge
slacht elk f 50000, vermogonsbelas'ing
f 38ftÖ0 (behalve f 17000 aan opcenten),
loodsgelden f36000, rijkstelegraaf f 32000,
successierechten f 31000, gedistilleerd
f 12000.
Van enkele andere rubrieken bedroeg de
stijging minder dan laatstgenoemd cijfer.
Minder werd echter ontvangen op den
Bttikeraccjjns en wel f 180000 zoutaccjjns
f20000; en zegelrechten f19000; overige
middelen hadden een geringer verminde
ring dan f 19000.
Laat ons hopen dat de opbrengst het
gehsele jaar door zoo big ft stijgen.
Does. In de Gemeenteraadsvergadering
van Dinsdagavond onder voorzitterschap
van den burgemeester was dhr Donner met
kennisgeving afwezig. De ingekomen stuk
ken bericht ven Ged. Staten, dat zijn goed
gekeurd het raadsbesluit tot het uitgeven
van grono in erfpacht aan J. Brouwer Sr.,
benevens' de suppl. kohieren sohoolgeld
school A en Meisjesschool,cursus 1009/1910,
worden aangenomen voor kennisgeving.
Aan de orde komt de herstemming over
bet voorstel om met de behandeling van de
wijziging der verordening op het keuren van
vee en vleesch, enz, door te gaan.
De titer Pilaar zegt dat hij oorspronkelijk
was voor 't voorstel om de keuring op te
dragen aan den keurmeester met heffing
van keurloon ten bate der gemeentemaar
dat bij bij nader indenken tal van moeilijk
heden voorziet. De keurmeester zal bij
ontstentenis reap: door den plaatsvervan-
genden keurmeester en den heer Risoh ver
vangen worden. Maar warneer dit in de
verordening wordt vastgelegd, vallen de
veeartsen er buiten en ook de heer Risoh.
Dat acht spr. zoo bezwaarlijk, dat bij dan
nog liever den toestand laat zooals hij is.
De voorzitter zef t dat hij éérst 't voorstel
in herstemming brengen zal.Dat wordt aan
genomen met elf stemmen. Tegen de beer
Pilaar.
Nu stelt de voorzitter aan de ordeZullen
wij de keuring opdragen aan den keur
meester.
De heer Hollmann zegt dat deskundigen
't hoogst gevaarlijk achten dat die keuring
door een keurmeester geschiedt, en dat 't
behoort te geschieden door scheikundigen.
De heer Dekker zegt wie zal bepalen hoe
veel de keuring kost f Blijft de keuring aan
de apothekers opgedra en dan heeft de
Raad niets te maken, naar het spr. voor
komt, met 't adres der varkensslagers om
een billijke regeling. Dan hangen zij af van
■(e apothekers. Verhoogen die het tarief dan
de Raad dit niet beletten. Als er een
o vere MlkoB,B, kon g®t'offen wor en dat die
b„,bijv. voor 25 cent per varken kon
«esohieden d,n w®8 'l iats •ndeïS- Maar
onder deze' onhandigheden voelt spr de
moeilijkheid, de '•"'"W m®'®1
len van de apotheke,'*' Natuurlijk wil spr.
hiermee niet zeggen deze heeren van
hun positie misbruik zoude.n n/.
De heer Fran,en v. d. Putu merk'°P dat
de splitsing door den voorzitter ,aa vo?r
stel van B. en W. 't moeiljjk maas.. ™el
eene uit 't andere te houden.
De voorzitter zal zich niet te streng nut*de
splitsing houden.
De heer Putte handhaaft het standpunt
der finanoieele oommissie. Die commissie
had btj het nazien der begrootingen den in
druk gekregen dat de Hoofdelijke Omslag;
verhoogd moest worden met 't oog Jop de
noodige uitgaven en zij heeft daarom omge
zien Daar wegen om de inkomsten der ge
van 1—5 regels 40 cent, iedere regel meer 8 cent
Familieberichten van 1—5 regels 50 cent, iedere regel
■®as
meente te vermeerderen zonder die verhoc-
ging haar doel was dat de gemeente er bij
zou profiteeren. Zoo komt spr. op 't denk
beeld keurmeester en loon. Voor de slagers
is er geen enkel bezwaar of zij de keuring
in handen geven van de apothekers of van
den keurmeester. De prijs 50 cent per var
ken kan geen bezwaar zijn. Het standpunt
van B. en W. is ruimer absolute vrijdom
van alle keuring. Maar zulk een vrijgevig
heid past niet ieder en niet altijd. Spr. blijft
er in zien een voordeel bezorgen aan da ge
meente zonder dat de belanghebbende er
schade bij lijdt. Dat is juist 't mooie. Spr. is
tegen den middelweg Niet 't salaris verhoo
gen. Alles of niets dat is 't standpunt der
fia. commissie. Het beswaar dat art. 254 de.
gemeentewet deze heffing verbiedt, deelt
spr. niet, aangezien er tegenover deze bron
van inkomst een grootere uitgaaf staat.
Er worden jaarljjks 1400 varkens ge
slacht, ilat is ongeveer f 600, terwijl 't sala
ris van den keurmeester f £00 bedraagt. Het
is hier derhalve slechts een tegemoetkoming
in de uitgaven, en die is in dit artikel niet
verboden.
De heer Von Schmidt heeft de notulen van
1907 nageslagen en gezien dat de heer Putte
met instemming van den heer Dekker zich
tegen een last leggen op de schouders der
varkensslagers en daardoor indirecte
drukking van de prijzen van betvarkens-
vleeBch verstaald heeft.
Do heer Dekker laat de beantwoording aan
dhr. Putte over, doch merkt bereids op dat
wanneer deze herinnering 't betoog van den
heer v. Schmidt moet sterkon uat de var
kensslagers belast worden, dit geen steek
houdt, dewjjl de keurmeester dat keelemaal
niet doetdie keuring van varkens toch ge
schiedt gratis. Spr. heeft echter een be
zwaar tegen de redeneering van den heer
Putte. Die 50 cent hebben geen invloed op
de vleeschprjjzen maar wel op de inkomsten
der slagers zelf. Zjj hebben een buitenge
wone uitgaaf.
Daarom 7oelt spreker er meer voor em
't adres der slagers te steunen, en herbaalt
hjj »yu voorstel om f0.25 keurloon te heffen,
en 10 pCt daarvan af te zot deren voor don
keurmeester. Men kan verschillend over die
belasting oordaelen maar een keurmeester
moet een betrouwbaar, onomkoopbaar man
zjjnen dat is deze. Daarom geve men hem
een kleine vergoeding voor zgn meerder
werk, dat houdt den moed er in. Tweeërlei
beruikou wij bij aanneming van dit voorstel
De slagers moeten minder betalen, en de
keurmeester wordt meer bezoldigd.
De heer Bitch herhaalt dat ten onrechte
scheiding gem sekt Wordt tussohen de keu
ring vh varkees, en de keuring van varkeus
op triohins. Het laatste is een integreerend
deel van het eerste. De keurmeester heeft
geen cursus gevolgd,maar wel verscheidene
lessen, en zoo kan de Raad met een gerust
geweten hem die keuring opdragen. Maar
er is geen enkele reden om er voor te beta
len. Hg ii verplicht dit gratis te doen. Hot
is een bestanddeel van zijn bevoegdheid.
De heer Fransen v. d. Putte is bijzonder
gestreeld door de herinnering aan zijn woer
den van 1907 maar er is verschil. De var
kens zijn vrij van aooijns, 't rundvleeeoh
niet, Bovendien wij leggen geen nieuwe
lasten op wij bestendigen slechts wat be
staat.
De heer Rakebeeke is voor versterking der
gemeente-inkomstdn maar voelt ook voor 't
cenkbeeld vaa den heer Dekker om het
tarief te verlagen. Dit laatste zou hij in de
verordening willen opnemen en tevens de
invoering van eén heffing op rundvleeseh.
De voorzitter zegt dat dit nu niet kan be
handeld worden.
De heer Hamer betoogt tegenover den
heer Dekker op de bekende gronden dat
geen verhooging van salaris voor den keur
meester noodig ia.Hij krijgt meer werk,dcch
krijgt 't gemakkelgker. Ook leeft de heer
[fckker vroeger een talaris van f 800 voor
een man, die een werk zal verrichten, dat
iedere geroutineerde slagersjongen kan
doen, reeds te hoog genoemd hoe kan hij
dte op nog m-er salaris aandringen? Voorts
meenden B. en W. nu er een streven is om
de keurÏDg tot een gemeentezaak te maken,
dat de gemeente voor dat onderdeel niet
moe.t laten betalen. Tegenover de milde
opvatting van dhr. Futto omtrent art. 254
der gem. wet stelt spr. de absolute uitspraak
van art. 288: Bij verplichte keuting mag de
gemeente geen keuiitgrecht heffen.
Da heer Pilaar vraagt of B. en W. de zorg
voor de gezondheid voldoende acht gewaar
borgd, bij eea keuring door den assistent
keurmeester indien de keurmeester af
wezig is.
B. en W' antwoorden bevestigend.
De heer Biseh komt eenigeeins terug op
zgn toezegging; dewijl hij er de eonae-
kwentie niet van aandurft. Mij is dikwijls
De heer Dekker krggt hst woord, doch
alleen, zegt de voorzitter om dhr Hamer te
beantwoorden, dewijl hy al tweemaaLhet
woord heeft gehad.
De heer Dekker is verrukt over den y ver
van sommige raadsleden cm de oude notu
len te bestudeeren, inzonderheid over htt
ijzeren geheugen van dhr Hamer in betrek
king tot hetgeen spr gezegd heeft voor dat
het besluit tot aanstelling van een keur
meester genomen werd. Maar nu is er een
keurmeester, die zgn kunst, gelijk men
toen diens functies noemde,moet toepassen;
bovendien is de beloonirg door spr voorge
steld niet hi og, hoogstens f 30 per jaar.
Spr wil er echter sen eind aan maken Er
zjjn nu vijf voorstellen
De voorzitter zegt dat de spr niet voort
gaan mag.
De heer Dekker komt er tegen op.
Er ontstaat een discussie tusecbea den
spreker en den voorzitter welke laatale den
spreker eindelijk toestaat kort zgn meeeing
te zeggen.
Z>e heer Dekker leest de vijf veoratellea
op en geeft een andere volgorde aan,die het
den leden gemakkelijker zal maken hun
stem uit te breigen. Immers indien spr.'s
voorstel verworpen wordt, stemmen allicht
meerderen, hetzy voor of tegen bestendi
ging van den ouden toestand.
De .^heer Fransen v. d. Putte sluit zich
hierbij aan.
De heer Dekker zegt waaneer hij oaduids-
ljjk is dat dit komt omdat de voorzitter hem
zoo bemoeiljjkt; en indien de voorzitter
overeenkomstig zijn ('s voorzitters) bedoe
ling laat stemmen bjj de audere voorstellen
afmaakt. Laat de Raad eerst uitmaken of de
keuring gratis zal zgn of niet, dan weten
althans de heeren Fransen v. d. Putte en
spreker hoe zjj stommen moeten.
De heer Earner stelt voor te stemmen over
de vraag den toestand laten zooals die is,
ja of neen.
De heer v. d. Leeuw vraagtwat is 't voor
stel van B. en W. {gelach).
De voorzitter stelt aan de orde de vraag
veranderen.
Wordt met 8 tegen 4 stemmen (die van de
heeren Hollmann, Riscb, Pilaar en von
Schmidt) toestemmend beantwoord.
Het voorstel om de keuring aan den keur
meester op te dragen wordt aangenomen mot
11 stemmen togen 1, die van den heef
Hollmann.
Het voorstel van B. en W. om de keuring
gratis te doen geschieden wordt met 7 tegen
5 stemmen, die van do heeren Hamer, v. d.
Leeuw,v. d. Bout,von Sohmidt en Risoh ver
worpen.
Dat van de finanoieele commissie 50 cent
keurloon, wordt verworpen met 10 tegen 2
stemmen die van de heeren Fransen v. d.
Putte en Temperman.
Het voorstel Dekker wordt door dezen ge
splitst, n.l. 25 cent keurloon en 21i eent
honarium voor den keurmeester. Het eerste
deel wordt gesteund door den heer v. d.
Leeuw, beide deelen door den heer v. d. Ven.
Het eerste voorstel wordt verworpen met
9 tegen 3 stemmen v. d. Leeuw, v. d. Ven
en Dekker,
De Voonitter zegt dat B. en W. nu met
een nader voorstel zullen komen.
De heer Dekker zegt dat hg wel geweten
heeft dat het een rommeltje was, maar zoo
erg had bjj 't niet vermoed. Nu is ten slotte
alles neergekomen cp aanneming van een
voorstel Pilaar om de zaak in den doofpot te
stekon.
De beer Pilaar knikt bevestigend.
De Leer Hamer zegt dat wanneer wjj een
meer faandhavenden voorzitter hadden gehad,
de zaak anders zou geloopen zjjn. De heer
Dekker heeft met dikwjjls't woord te heb
ben de zaak bedorven.
De hoer Dekker zegt dat de lieor Hamer
beos igdat zijn verstel verworpen is Spr.
zou dat ook niet aangenaam gevonden heb
bes. Maar een behandeling gelijk dezo heeft
Spr. nog nimmer bijgewoond.
Aas de orde komt nu
Vaststelling der rekening over 1910 van
het fonds der voormalige gilden. Aanvraag
om teruggaaf van te veel betaalde honden
belasting. Opnieuw vaststelling vae het
besluit tot het aas vrages van ontheffing
i..zake het ge^en van voorschriften,bedoeld
bij art. 3, lo lii, letter II. der woningwet, in
verband met het nog ingekomen goed
keuring advies der gezondheidscommissie.
Achtereenvolgens goedgekeurd.
Hierop komt aan de orde bet voorstel van
het Comité inzake de drinkwaterleiding
voor Zuid-Beveland.
De heer Pilaar zegt dat toen de stukken
bij de finanoieele oomssissie kwamen Spr.
dacht dat alle bezwaren weggenomen
waren. Doch hij vond later inde missive van
den minister de mededeeling dat op de be
grooting van 1910 alsnog een memoru post
zal worden gebiaoht. Is er zekerheid dat in
volgende jaren die post eveneens op de be
groeting zal voorkomen
Da heer DeWiit Hamerlid van den Raad
vaa Beheer, zegt 't brengen van een memo-
riepost op de begroeting de zedelijke ver-
pliehting meebrengt dien post te continu-
eerea ia een reeks van volgende jaren.
De heer Fransen v. d Putte zegt zich te
verheugen dat in 't comité zitting heeft de
rechtsgeleerde mr. de Witt Hamer en dat
dit covniié is aangewezen als Raad van Be
heer, en onze werkzame secretaris er aau is
toegevoegd. Spr. stalt dit op prjjg omdat
daardoor eeu nauwere band is gelegd tus-
sehea Je waterleiding en de gemeente. Het
is nuttig een achterdeurtje te houden voor
"t geval Gedeputeerde Staten ons bemoei-
Ijjken iu zake de leeuing of den duur der tii-
lossiug* Dat zou te betreuren zjjn viaut die
cjjfers vormen een onmisbaar bestanddeel
van de heele za 'k. Intusschen vreest Spr.
hiervoor niet. In da vorig vergadering wa3
Spr. niet zondof zorg. Maar na 't sohryven
van den minister en de rede van dr Jenny
Wever man is die geheel weggenomen. De
minister zal voorstellen dat van rijkswege
telkens weer zooveel in de reservekas aal
worden gestort dat aan de onderneming jaar
lijks zooveel dividend wordt uitgekeerd, dat
de aandeelhouders (de gemeenten) aan hun
ne verplichtingen in zake rente en aflossing
kunnen voldoen.
Spr. gaf vroeger de voorkeur aan een sub
sidie boven een renteloos voorschot, doch
ook hiervan is hjj teruggekomen. De ge-
raesrte toch bepaal! de termijnen van aflos
sing eerst dan en zooveel, als do onderne
ming er toe in staat stolt. Zoo kunnen wjjjer
allen voor zjjn.
Zonder hoofdelijke stemming gaat de
Raad met dit advies aoooord.
Op voorstel van B. en W. wordt nog be
sloten,ten gevolge van een adres van manu-
faoturiere inzake den te plaatsen winkel op
de Groote Markt, tot wijziging der woorden
15 Febr. in «uiterlijk vóór 15 Maart".
Bij de rondvraag vraagt de heer Dekker oi
er al antwoord is van 't gemeentebestuur
vanKloetinge iu zake 't verzoek om verlich
ting voor gemeenschappelijke rekening, van
den Kloetiagsohen straatweg.
De voorzitter antwoordt dat 't antwoord
niet gunstig luidt, en naar de Gasoommissie
is verzonden.
Op een vraag van dhr. Dekker of 't in den
haak is dat antwoord op een vraag van den
Raad naar een Commissie te zenden, ant
woordt de voorzitter dat 't zoo behoort: eerst
naar de betreflende oommissie om advies,
en dan naar den Raad.
De vergadering is hierop gesloten.
VIT DE FitO V1NC1E.
Biezeltnge- In aansluiting vaa ons be
richt over de loting van den heer Zwager
man alhier over een geiten bok vereouig ig
meldt men ons heden nog het volger de
De voed ng v. d. arbeider, (aldus begun
spr. zjjue rede), is onvoldoende, getra< ht
meet daarin verbetering te brengen. Wtu-
sehelijk werd hét, dat ieder arbeider elk jnar
een varken ken slachten van pl.m. 306 po d
en dagelijks ever pl.m. 3 L. melk had te
besohikkea. De melk kan verkregen wer.; 3n
doer hot honden van een, lielst twee goede
melkgeiten. Geitenmelk is zeer voedzaam n
gemakkelijk verteerbaar. De eiwitstoff en
van geitenmelk zgn gemakkeljjker verteer
baar dan die van koemelk, terwjjl de eer te
ook meer boen vormende stoffen bevatzoo -
dat ze ook uitstekend voedsel is voor kinde
ren, lijdende aan Eng. ziekte. Ook heeft de
geitenmelk veel meer overeenkomst met de
moedermelk dan koemelk zoodat ze ook voor
zuigelingen zeer is aan te beveloa. Dam y
komt nog dat men onder geiten haast nooit
hoort van tuberoulnse, zoodat de geitenmelk
ook zonder gevaar ongekookt kan word tn
gebruikt. Nog een voordeel is, dat meu de
melk der geit veel langer goed kan houden.
Nu heerBcht bjj velen de meaning, oat
geitenmelk een onaangenamea smaak heeft,
doch 't is niet zoo.erg als mee denkt. Wordt
de geit goed zindelijk gehouden, geeft m n
ze afwisselend voer en dit steeds zuiver ?,n
droog (niet bedorven of beschiwmeldLwo" It
daarbij de stal goed zindelijk gehouden,
dan is de smaak over 't geheel goed t Is
waar, een enkele geit geeft sleehtsmakende
melk (z g. bokkenmelk) doch zoo 'n dier k >n
woioien opgeruimd. Een goedé geit kan por
jaar 600 tot 650 liter naelk geven.
Men kan ze van 42 tot 45 weken melken
en de meikophrengst als volgi verdeeien
De eerste 14 weken na bet lammen gom' l-
deld 3 L. per dag, de volg' nde 14 wek n
27> L., dan 8 weken 1L. en de overige 8
waken L. per dag, is tofaal 665 L. pur
jaar. Spreker haalt soa paar voorheelden
aan van verbazende melkopbrengst .n.l.
een geit die in genoemde tijdperken reep.
5, 4,3 en 2 L. per dag of totaal 1160 L por
jaar gaf. Van een geit van een pastoor mi
W. Vlaanderen (België) die na het lammin
gedurende 90 dagen 5li, L., 45 volgent e
dagen 41 L. en de 45 d. a. v, dagen 47« L.
per dag gat. Een jong daarvan gaf na h it
lawmen 47o L. per dag. Dhr. Worst te Mi
delburg hoeft een Saanegeit, die per dag 6
L. gaf. De hoogste opbrengst, die genoteerd
is, bedraagt 1890 L. per jaar. Wel een be
wijs dat goede moikgviten beel wat kunnen
opleveren. En nu de vraagheeft men ia
Zeeland goede geiten en het antweord daar
op moet beslist ontkennend luiden. Door
onoordeelkundig fokken, door inteelt, door
sleohte voeding, te vroeg laten dekken, zgn
de Zeenwsche geiten tóó, dat ze perjssr
geesiddeld 300 L. per jaar geventerwil
de geiten in Duitsohland (Hessen) 6, 7 a 800
L. per jaar leveren. Verbetering is dus zeer
noodig. Door zioh te vereenigen gezamen
lijk een Saanebok aan te schaffen, door van
b.v. de beste tien meikgeefsters die teveris
goed gebouwd zijn, de jongen aan te houden
en daarmee verder te fokkendoor de meik-
opbrengt te oontroleeren, een onderlinge
tentoonstelling te houden, kan er verbete
ring komen. Daarom vereenigt u, en sluit u
dan aan bij den prov. bond, dat is tinantieel
in uw belang, want als de bond subsidie
krijgt, krijgt ge ook uw deel, Het aarsohef-
fen van een bok kest mindor, door de sub
sidie en later kunnen de vereenigingen on
derling ruilen. Vanzelf komt er dan een
Stamboek en zoo kan ieder lid zioh voorzien
van een betere melkgeefster.daar de jongen
voor de leden der vereeniging blijven en
tegen een door de vereeniging vastgestelde
som zijn te verkrijgen.
In de 15 dezer te Arnemuiden
gebonden algemeene vergadering van aan-