1
NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND.
No. 10§,
1910.
Maandag 7 Februari
Ie Zaai
nen
CHRISTELIJK-
HISTORISCH
24e jaargang
gemengde Serieitei.
OLDER.
Meid
Men
iterfgeval
middags
[iieckt
Hburg.
erctoclit
>f Knecht
kersknecht
Kneoht
VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK
F. P. D'HUU, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
TJ1T DE PROVINCIE.
LEESTAFEL.
Ingezonden stukken.
[.A. (171 r.)
|ost-Souburg.
50 r.J
ln den
iBaïendsweg.
1910.
Ivóór 10 Fe-
IaL Wz. te
i tingen geeft,
rl 1910 van
3SELAAR,
gewicht per
brp Schlan-
per B.L. 52
SR, Vrouwe-
[US, Seroos-
en 3 Htroo
CHKIJVEK,
e 1 b u r g.
sref. of prot.
opgave van
.KMAN, mr.
tante
Mz., Schore.
St. LaÜrens
tgen Mei
llnge.
klein gezin
fEN, Oost-
St. Pieters-
«EÜWEN-
\rabbendijke.
Mei
Lf»
r
mburg.
BLOEMEN
linadorp
een alleszins
)E als meld
voorzien,
ïlddags tus-
tusschen 7
0 0 8.
IEDEREN WERKDAG DES AVONDS.
Prijs per drie maanden franco p. p. 1,25,
Enkele nummers 0,02'.
van 1—5 regels 40 cent, iedere regel meer 8 cent
Familieberichten van 1—5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 <rant.
Ter bevordering van den handel in vee
sullen te GfOES
VEEMARKTEN
worden gehouden den tweeden en vier
den Diasdag van de maanden Februari
tot en met October en op iederen
Dinsdag (.behalve den eeriten Dinsdag) in
Novemberen een
PAARDEK- en VEÜLENMARKT
op den eersten Dinsdag in Juni.
Qoei. Van zser betrouwbare zijde ver
nemen we dat de minister van Binn. Zaken
aangaande de waterleiding op Zuid-Beve
land zeodanige toezegging gedaan heeft
dat voldaan zal kannen worden aan dea
wenseh uitgesproken op de vergadering
..IIlSM der gemeente-vertegenwoordigers op 17
Kot. te Goes gehouden. In verband hier
mede is hst wsl van bateekenis dat dszer
dagen inVianen de waterleiding is geopend
met 16# aanslaitingen. Vianea telt 3330
zielei en ligt aan de rievier de Lek. Q.Crt.
Ter N'euzee. Kaar wij vernemen zal da
nienwe sluis op 15 Februari volledig voer
de zeevaart werden opengesteld. Men ver
wacht dat aan do werken voor de elaotri-
seke verliehttng van het kanaal naar Bent
an de beweging der sluisdenren en brug
gen voltooid sullen zjjn.
Naar da M. C. verneemt zal ep de
e. v vergadering van aandeelhouders der
N. V. Bad an Strandketel Domburg als
commissaris worden voorgesteld de heer
J. F, A. M. van Waasborgho, lid der Pray.
Staten van Zeeland en lid der firma Van
Wnesberghe Jassens, bankier te Halst.
Znamilag. Donderdagavond had ton
huizo en herberg» van H. P. Leinsen alhier,
do gewone jaarvergadering plaats, tot het
does van rekening en verantwoording van
de varkensvereeniging „Onderlinge Hulp
Ontvangen was f 559.76. Uitgegeven
f 6#8.291/»- Goed slot 44 46'/,
De Vereeniging bezat op 31 Des. 1908
aan pandbrieven f 1000 en een spaarbank
boekje waarop stond ingeschreven f 367.73'/a
Be vereeniging bezit dus op heden plus het
goed slot van 1909 een bedrag van f 1412.21
Van geBtorven varkens werd uitgekeerd
f 38T.30. Zij telt 143 contribueerende leden
en 35 honoraire leden.
De uitkearingsprijs is veor 1910 vastge
steld op f 0,40 per kilogram, en het entree
geld op f 1.—.
Vliulngea. Naar wjj vernemen zal de
oorBte der der drie nieuwe mailbooten van de
maatschappij «Zeeland", het stoomschip
Prinses Juliana" op Zaterdag 2 April in de
vaart komea.De mailbooten »Oranje Nassau*,
en „Meoklenburg" zullen resp. 9 en 16 April
in den geregelden dienst worden opgenomen,
terwjjl ook de tegenwoordige naohtboet
de „Prins Hendrik", Koningin Wilhelmina"
en „KoninginRegenteB" geleidelijk in den
dagdienst zullen overgaan.
Aan de afdeelingen der vereeniging
Z.-Beysland «Het Groene Kruis" is kennis
gegeven, dat thans eveneens ter beschik
king zjjn: te Krniningen, in het Groene
Krnisgebouw, eene couveusete Heinkens-
zand de vierwielige brancard voor paard-
bespanning, voorloopig onder beheer van
dr A. J. Hoorweg, arts a'daar. Voor belang
stellenden ii de brancard dagelijks na 3 uur
te bezichtigen, mits twee dagen te voren
aanvraag, geschied is bij den beheerder.
Omdat het gewenscht is dat in iedere ge
meente enkele personen zijn op da hoogte
met de behandeling dezer brancard, welke
voorzien is van een ziekenraam-De Mooij,
wordt tevens meegedeeld dat tegen ver
goeding van transportkosten, onder ver
antwoordelijkheid der afdeelingen en in
overleg met den hear dr A. J. Hoorweg te
Heinkenszand door.de afdeelingen de be
schikking over de vierwielige brancard
kan verkregen worden, ten einde met hare
behandeling kennis te maken.
Westkapelle. (Dij k val). De toestand
bljjft zooal dezelfde. Zakken zand worden
nog gestort en met het zetten van steen-
glooiing doorgegaan.
Vrijdagmiddag waren twee tjalkschepen
met steen geladen ter plaatse gearriveerd om
vóór de afschniving te worden gelost ter be-
storting waarvan de eene zijn doel kon be
reiken, terwjjl de,andere een weinig bezui
den zjjn doel op een zoogenaamde rots (een
vroegere sfeonbsstorting) terecht kwam en
alzoo niet kon „zetten" om te lossen, terwijl
later bij vlot liggen, de avond was Ingevallen
te laat om nog heden te worden gelost, en
dén nacht over, bevracht moest blijven
liggen.
Oud Voascmucr. Woensdagavond had
de Christel. Jonge!. Ver. „Qbadja» het
genoegen in haar belang in de Geref Kerk
te zien optreden den WelBorw. Heer Ds. de
Jager van Bruiniese. Tot leiddraad van zijn
bezielende rede koes Z.Sw. de hoegstarnsti-
ge levensvraag van den Psalmdichter,
•Waarmede zal de jongeling zjjn pad zuiver
kouden, met deszelfs antwoord »Als hjj dat
houdt naar uw weord". Met liefde doeh ook
met ernst wees Z-ïïw. den Chriitenjoageling
op den rjjken inhoud van dat Woord, als de
eenige maar sok alles bevattende bron
vzh alle levenswijsheid en levenskracht, om
aa in het verenigingsleven ón inKerk èn in
Ma&tsehappjj met geloofsmoed, maar toch in
bescheidenheid, in geloofskracht doeh niet
in driestheid in, voor-en tegenspoed pal te
staan tegenover den geest van ongeloof ea
stofvergoding.
Verder wees Z.Eerw. ook nog ep het
treurige feit dat eek dit verenigingsleven
nog ateveel miskenning ondervindt, zoe
weinig wordt gestennd met gebed en gaven.
Geve do Heer# dat dit alom anders moge
worden en meer ingedacht woede dat aan de
opleiding van onze jongelingen in beslist
B| balseken geest de welvaart van land en
reik tin nauwste verbonden is. Moge dit ook
O. V. gemeente me^r en meer inzien.
Grijpskerke. Vrijdagavond hield de
plaatselijke afdeeling der Vereeniging tot
Christelijke Verzorging van Krankzinnigen
in Zeeland haar jaarljjkeche vergadering.
Aanwezig 52 leden. De Voorzitter ds. Koop
mans opende met gebed en hield een korte
terugblik over de lotgevallen van het afge-
loopen jaar, waarin de vereeniging vele be-
wjj zen van krachtig leven gegeven had. Ook
de vereenigingsafdeeling ter, dezer plaatse
mag zich verheugen in grooten bloei. Als
bestuursleden werden gekozen K. Huijsman
Mzn. en W. Wisse, (de eerste aftredend) en
als afgevaardigde naar de algemeens ver-
gaderingjwerden gekozen ds. Koopmans, ds.
v. Selms, J. Franckeen K. Huijsman.
Daarna hield ds. van Selms een referaat
over«Alcoholisme en Krankzinnigheid»,
waarbjj ZEerw. van verschillende droevige
gevallen, die hjj verzameld had uit genees
kundige werken betrefende het aantal alco
holgebruikers en misbruikers onder de
krankzinnigen, in een helder betoog uiteen
zette ds uitwerking van alcohol op zenuwen
en hersenen bg één enkel geval, bjj dageljjks
gebruik en bjj misbruik, em ten slotte we
derom met sprekende gevallen te laten zien
voor hoevelen met zwakke zenuwen en her
senen de alcohol geleid heeft tot krankzin
nigheid. Ds. Van Selms sloot met dankzeg
ging deze goed bezochte vergadering.
Handboek ten dienste van de Gere
formeerde kerken in Nederland, voor
het jaar 1910. 22e Jaargang. Ooster-
baan en le Cointre, Goes. Prijs f 0,50
in linnen rug f 0,60.
Dit Handboek is op dezelfde wijze inge
richt als vorige jarenalleen is er de meeBtal
minder volledige opgaaf omtrent de scholen
onder elke gemeente uit weggelaten en in
de plaais er van ziet men met belangstelling
onder vele gemëenten de aanduiding wie er
vroeger «stonden". Doch dat moet volledi
ger en nauwkeuriger worden. Sommige
namen staan fout en sommige voorletters
ontbreken of zijn minder juist.
Het mengelwerK is, als altjjd,weer hoogst
interessant. Levensbeschrijvingen van ge
liefde dooders worden door denbevoegden
gegeven. De portretten komen ditmaal niet
voor is den tekstmaar op best papier af
zonderlijk bijeen .Aandoenlijk vader Littooij
en gjj» zoon naast elkaar, en voorts de ouden
met de jongen. Een photo om in Ijjst te be
waren. Overigens is dit boek op gebied van
kerk en school, en zending en ohilantropie
een hoogst belangrijke gids, die geen aan
beveling meer noodig heeft.
De Spiegel, waekillnstratie voor het Car.
Gezin; Amsterdam W. Kirehner, bevat o. a.
eenige photo's omtrent de Rijksseiuniin-
ricktjeg te Rotterdamphoto's met bij
schriften omtrent oud-minister Havelaar,
die dezer dagen 79 jaar word; ds v.d. Broek
die zgn 25-jaeig jubilee vierdeds Dam es
anderenbenevens prachtige waterge
zichten nit Davos, Amsterdam, Deventer,
en andereen eenige kiekjes uit de dagen
der overstrooming te Parijs en omstreken.
De vriend deB huizes, aflevering 2,
Neerboseh, Neerbosch' Boekhandel.
Een. lieve ehromo-litografie iBij thuis»,
een landgezicht voer onze dorpsbewoners
aantrekkelijk. Een vervolg van het door ds.
Steenbeek vertaald verhaal „de verbergen
Schuilhoek",en van Marie v,Ainstels»&ralen-
werk» de teekeningeu zjjn een model van
flja weefsel en niet minder Ijn drukwerk dat
men op Neerboseh' drukkerij levert. Niet
minder veldost aif datzelfde oogpunt het
opstel over «de komende Komeet".
Bjj «de Troonswisseling in België» is de
plaat genomen naar do jongste phetegrafe
van de beide koningen gearmd op de wande
ling, uitnemend geslaagd
Voor onze muziekliefhebbers is weer ge
zorgd met eon getoonzette »Onze Bede», Het
Mai"d -overzicht teekeatj enkel» figuren,
waaronder aio van don bemindou Zendags-
schoolonderwijzer, Wseisnvriead v. IJssr-
loo, die 14 Jan. jl. in zjjn vaderstad Rotter
dam bagraven word. Zijn levensbeschrijving
zal ook door zijne vele Zeeuwsohe vrienden
met genot gelezen worden. Ook de verhalen
«Sigoor" en» Dubbel schuldig» worden
voortgezet. Men leze vooral 't opstel «Van
onbeduidende dicgskes" en bezie daarbij do
plaatjes, oa. de opslagplaats van een lucifers
fabriek. De laatste bladzijden zijn »voor onze
kleinsten».
Kerk en School. Serie IV No. 1
Mr. F. Erens, Eet Roomech-Katholi
cisme- BaarK-Hollandiadrakkerjj.Prjjs
f 0,40.
Dit vlugschrift heeft de verdienste, dat
't op eenvoudige, duidelijke wjj ze en betrek
kelijk volledig inlicht omtrent den tegen-
woordigen Staat der Roomsche Kerk, haar
inrichting en haar leer. Natuurlijk leest een
Protestant 't boekje met voortdurende» lust,
om gronden of bewijzen nit de H. S. to vra
gen, wat hem toch weinig geïoegen geven
zou, daar hjj in de meeste gevallen met be
roep op de traditie zou beantwoord worde».
Voor 't overige is 't boekje niet militant,
't Bitterste, eigenlijk 't eenige bittere woord,
dat er in voorkomt, is da aanhaling van
't anathema, door 't Tridentinum geslingerd
tegen de loochenaars der zeven sacramen
ten. Ook in dit werkje treft mjj weer de ver-
donkermaning der Transsubstantiatieleer,
zoo geheel in strjjd met de wijze, waarop bv.
Thjjm en Schaepman 't pleit voor hun Kenk
voerden. Bjj hen was de lichameljjke te
genwoordigheid van den Christus in de hos
tie 't meest essentieels in Rome's leer
Erens spreekt er niet van. Eerljjk gezegd is
't doen der eersten mij liever 't wil mg toe-
schjjnen, dat voor den Roomsche, wien de
Transsubstantiatie niet zeer na aan 't hart
ligt, groot gevaar bestaat, dat hij den Chris
tus-zelf loslaat en alleen in Christus
kan ik in den Roomsche een broeder lief
hebben. K. W.
(Buiten verantwoordelijkheid der Redactie.)
Mijnheer de Redacteur l
Mag ik ter opheldering van de ingezon
den stokken door de heer Wattel en daarop
gevolgd antwoord der hoeren v.d. Kuip en
Sshout voor het volgende een plaatsjeom
dat hierin ook het voorloopig Comité tot
oprichting van Ckr. Vak-org. betrokken
wordt.
Vanwege ée Chr, Nat. Werkmansbond en
ffPatr." afd. alhier waren sedert langen tjjö
pogingen aangewend om te komen tot Chr.
Vak-org. Welker dsr besturen hiervan het
leeuwendeel toekent laat ik in 't midden.
Vanwege deze twee bsstuiea werd onlangs
een verg. belegd, waai ia optrad de heer A.
van Maiden van Amsterdam om te spreken
over do praktijk dor Chr. Vak-org. Hier
mede was het bagin gekomen van wat Vrij
dag 28 Jan. j.i. i aster vorm kreeg onder
leiding van hot vcerieopig Vakeoaaitó.
19 Jan. was de«r de meergea. Bestoren
rt een vergadering uitgeschreid. Op
verg. was het Bestuur vsa Patr. niet
tegenwoordig, vaadaar de beschuldiging
van den heer Wattel. In hoeverre deze feea-
ren wettigljjk verhinderd weren, staat aan
mij niet te kunnen beoordeelen. Van be
trouwbare zijde is my gezegd dat er onder
wares, dis sehouderephalend zeidenEr
komt took niets van. Er wartn er eok onder,
die door kerkelijke plichten veihisderd
waren. Dat het dec! dier kerkeiyke verg.
niet geheel tot zjjn reoht is gekomen, geeft
den heer Wattel geenszins vrijheid te schrij-
vs n in kyv blad van S Febr., dat er g*sn
kerkelijke plichten vervuld sije.
Ook waren er eatlar die dear huiselijke
aangelegenheden verhinderd ware*. Dat
evenwel siemaed van het Beeiaar van Pair.
er was, heeft ook onsaagenoam aange
daan, al sta ik peisee&ijjk buiten beide ver-
eesigingOB.
N« writ er reeds «p éis verg. vm 19 Jan.
eaa uur laag gespreken ever de ta verwaek.
ten ef geweasehte v reek tea ras de Vakerg.
zonder eek muar ets streep verder te kernen
tot het desl, en ten slotte door de typografen
gezegd werd zij da* alleen zou treohten te
komen tot oprichting een er Vakvereeniging
en ia zooverre, gsdaohiig aan het Woord
„Eere wie aore toekemt", geloof ik wel, dat
de heer Wattel galijk heeft als hij schrijft in
zijn eera'«e ingezonden stuk, dei hij door
zijn fUi k optreden don stoot had gegeven,
(mits wanneer hjj daarmede bedoelt) tot
oprichting van een Typ. Vakvexeeniging.
Een ander lid va» het Prot. Chr. Vak
comité evenwel heeft door zjjn daarop ge
daan voorstel c-p dien avond aaa hetEestuur,
om personen aan te wijzen uit de vakken dia
vertegenwoordigd waren, de stuwkracht ge
geven tot wat het geworden is op 29 Jan j. 1.
toen dat comité een vergadering had uitge
schreven, en door ditzelfde comitélid een
referaat werd gehouden over de beginselen
der Chr. Vak-Oig. en hare noodzakelijkheid.
Dat ook zjjn verslag, voordeel na* die zaak
gedaan heeft, mogen wij ook betwijfelen,
daar bjj onderzoek gebleken ie dat er sraar
een minimumaantal |p»rs van isZeme zjjn
onder de toegetreden laden.
Ven slotte n?g, dat hem opgedragen zou
de zjjn namsna en deer het Comité oin een
eerslag in do Z.euw te plaatsen is in zooverre
waar, dat hem opgedragen was »sn bericht te
zenden aan de Red. van de Zeeimo en de
Midd. Courant.
Nu kwam den volgenden morgen de Ver
slaggever van de Zeeuw onderga!, informee-
ren naar den afloop dier vergadering en ver
zocht mjj hem de adressen der gekozen co
mitéleden te willen opgeveneen bericht
had hij opgesteld, om dit dan te zenden aan
de Red. van de Zeeuw. Deze adressen heb ik
hem verstrekt, en daarmede verwezen naar
dhr.Wattel, opdat indien ij zijn bericht nog
niet had verzonden, hjj dan de moeite kon
sparen, dc verslaggever heeft daarop zjjn ba-
richt opgezonden met goedvinden van dhr.
Wattel. Aan de lezers nu het oordeel of de
heer Wattel nu nog een opdracht had voor
zijn daarna geplaatst verslag, en nog minder
het recht had dit namens het Comité te on
derteekenen, en dit zelfs in zjjn tweede stuk
als antwoord aan dhr. V. d. Kuip en Schout
met een volmondig ja te beantwoorden.
Mjjnheer de Red. bjj voorbaat mjjn dank,
Ik meende om de zoo noodige eenheid niet te
verstoren, dit stuk te moeien plaatsen.
EEN COMiTÉLID.
(Het debat is gesloten Red.)
Hooggeachte Redactie l
Door de Middelburgsche Bestuurdersbond
was onze afdeeliug verzocht hare adhaesio te
betuigen aan kaar adres aan den Gemeente
raad van Middelburg versonda», betreffend o
vervroegde Winkelsluiting, Door ouzo afd.
is haar ee» antwoord rsrzonden, wat te vers
ook besloten was te plaatsen in d» dagbladen
Zeeuw en Middelburgsche Courant, waarvoor
wjj beleefd eenige plaatsruimte vragen.
Aan den Middelb Bestuurdersbond.
Het Bestuur der Afd. Middelburg van het
Christel. Werkl. Verbond «PatritOBiuns*
heeft de eer, op U w verzoek om adhsesie aan
Uw adres aan den Gemeenteraad inzake ds
vervroegd^ winkelsluiting, U het volgende
te astwoonM
le. dat Viï&|oninm zich steads krachtig
heeft uitgttpr(®»u,tegen den langen arbeids
duur,ook der TOikal- en magazijnbedienden
2e. dat het haar ook gevronscht voorkomt,
daarin gunstige verandering te zien aange
bracht, zoo wel ter wille va* de bedienden
als ook van de patrooHS
3e. dat zij in hoofdzaak toejuicht den
arbeid van het Nat. Comité tot verkrijging
dier verbeteringen
4e. dat Eii het evenwel betreurt, dat in
eaze gemeente geen plaatselijk comité is
gevormd, waarin all» kleur en richting
v»rt«ge£wcordigd is, maar de Bestuurders
bond allesn meeade te moeton optreden
ie. dat naar hare mooning va* vemroegae
sluiting geen sprake kan zjjn, waar ds slui
ting va® winkels, enz. geheel naar vrijs
willekeur geschiedt, ca 't adres daarin te
negatief is gesteld.
Rsdonen waarom zjj gemeend hoeft',
hare adhaesio aaa Uw adrss ta moeten
onthouden,
Met achting,
Namens het Bestuur bovengenoemd,
J. C. WONDERGEM,
Secretaris.
Uw M. d. R. dankend voor de plaatsing.
Het Bestuur l ovengenoemd.
hei torenkamertje.
In een karakterschets vsn den tegenwoor
dige» premier, mr Th. Heemskerk, in do
hollandsche Revue, geeft Frans Netscher da
volginde penteekening van het bij alle
Hagenaars bekende torenkamertje
Men staat eerst in een houten portasltja
met een afgesohuifoide met op den vloer
rechts is een soort van donkere bedsteehoi'e,
waarachter een karig verlicht bodekamertjo
van het type, het comfort en het smoezelig
aanzien van een prullig kantoortje van ac>s
piattelands-zaakwaamemertjeLinks kiest
•en ouderwetsch trapje, met een knakpor-
tealije en een platgötrftjwif jooper op de
teedon, naar boven. En sainbclsndt men in
aan halfduister bij een deur, die toegang
geelt tot een wachtkamertje, waarin z «h
tevens de kamerbewaarder van Zijn Excel
lentie bovindt.
Ook dit is een prulhokje, laag van ver
dieping-, een tusaohenkamertje van planken
en behangselpapier Mssr welk papier Een
iieht fonds met een verschoten blauwe blom
er op als we 't ons goed herinneren
zooa's men ze in een alkoof van een Assster-
damsehe burgermanswoning drie-hoog-
achter vindt. Ed uit zuinigheid heeft men
op een plek,waar zeker iets met het behang
sel gebeurd was, er maar doodleuk een
nieuwe lap, waarvan de kleuren nog
versober zijn, opgeplakt. EeD oudorwetsoh
mode) huismoederskaoheltje staat lustig in
een heek te snorren, en een raam, waar men
bijna doorheen valt het kamertje is zeker
om dit raam heengebonwd, want 't kan on
mogelijk oorspronkelijk zoo in de kamer
zijn aangebracht geeft uitkgk op 't water
van den Hofvijver,waar wat eendjes zwem»
men, en op den Vijverberg.
