NIEUWSBLAD VGOR ZEELAND. No. 99, 1910. Woensdag 26 Januari 24e jaargang GHRISTELIJK- JONATHAN MERLE. uil ui rans. HISTORISCH DE 7»* VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK Wed. S. J. DE JONGE-VERWEST, te Goes F. P. D'HU:j, te Middelburg. FEUILLETON. PRIJS DER ADVERTENTIËN UIT DE PROVINCIE. i IEDEREN WERKDAG DES AVONDS. Prijs per drie maanden franco p. p. 1,25, Enkele nummers .0,02'. UITGAVE DER FIRMA UN VAN H E R IJ K. Middelburgook voor St Laurens en voor Nieuw- en St-Jooslaad 26 [27 en 28 Januari, 1, 2, 3, 4,8,9,10, 11,15,16,17,18,22,23, 24 en 25 Februari, 1, 2 3 en 4 Maart. 25 Jan. 1909. 'n Ouderwetsch «man van gezag*, zoo mag men ^don gouverneur-generaal van Ned. Indië wel noemen. Kort, maar kloek was het getuigenis, dat de heer Idenburg aflegde bjj zjjn //intrede" te Batavia. Zie bet hier overgenomen „In de uitoefening van mijn ambt wensch ik mjj er diep van te doordringen, dat de Overheid als Gods dienaresse, allereerst ge roepen is om het door Hem gestelde recht te handhaven en gerechtigheid te betrachten. Alleen dóórdoor kan ons bestuur waarlijk ten zegen zjjn voor de volken, waarover het gaat, en hnn welzijn bevorderen. Daar ik dat welzijn met alle kracht wil zoeken, ver wacht ik, dat allen die in bestnur of admini stratie met gezag of verantwoordelijkheid zijn bekleed, van denzelfden geest vervuld en door denzelfden wil geleid, mjj de vervul ling van mjja doel zullen mogelijk maken.* De heer Idenburg is een Christen niet al- leensmet 't woord, maar metterdaad. Hij spreekt alzoo en doet alzoo. Daarom verwachten wij veel van zjjn op treden. 'w Verstandige opmerker. Wjj lezen in het (a -r.) Friesch Dagblad Colombo is de hoofdstad van Ceylon. Thans Engelsch, was dit eiland eenmaal de parel onzer Oost-Indische bezittingen. Nóg toont Colombo den Hollandschen bouwstijl. Nóg liggen in de kerk aldaar de graven der Nederlanders, die daar in het verre land stierven. Nóg leven et de nako melingen der Hollanders uit de 17e eeuw- Meest fatsoenlijke middenstanders. Die hard moeten werken, alle dag. Maar hnn Hoilandsche afkomst kénnen. Wagenvoort, de reiziger-journalist, is er geweest en schrijft nu in de N. Crt. onder meer „Ik wil mij niet mengen in de «lintjes- kwestie* niet vragen door welke be weegredenen de heer R. Lehmann inder tijd, op aanbeveling van dr Kuyper, een belangrijke som gelds heeft geschonken voor het herstel der Wolvendaalskerk, 22 Dien Woensdag was het Ermyn's 26ste verjaardag. Zij had gevraagd, dat niemand er iets voor doen zon en admiraal Hargrove en zijne vronw hadden gedacht het best te doen door de kinderen mee te nemen naar een ooneert te Medlar en haar alleen te laten. Zij wandelde door de Manor Daar Barbleton. Zij had eenzaamheid gewild en kon haar nu niet verdragen. Hongerig en dorstend kroop zij de kerk binnen, waar zjj tenminste een aantrekke lijke menaohelijke stem zou hooren zonier gedwongen te zijn antwoord te geven. //Kroop", zei ik. Maar haar sta), was flink, haar hoofdje werd even koninklijk opge houden als altijd,8lecht8 haar arm hart kroop over de droevige wereld en dat zag niemand. Dezen keer zat zij niet in de dominé's back en Merle voelde voor de twee kloine wezen tjes, toen zij weer moesten gaan zitten,nadat zjj haar bij het gezang gezien hadden. Maar dien avond cam zijn preek hem geheel in. Juffrouw Avis was er. Zijn stem had nooit meer pathos gehad dan toen hij eerst zijn tekst las//Ben ik zoo lang met u geweest, en hebt gij mij niet gekend, Philippns P" en daarna de geljjkenis van den verloren Zoon. Hij sprak met diep gevoel, want het was juist zooals hij leefde met zijn moederhij had niet gedacht, dat zij er zijn zou, maar kon er nu niets meer aan doen. Daarna maar indien de maatstaf voor het verlee- nen van een ridderorde de vraag is, in hoeverre iemand zich voor de vaderland- sche belangen verdienstelijk heeft ge maakt, dan wil het mjj toeschijnen, dat de ij delheid van dezen heer in haar uit werking minst-genomen zoo goed is ge bleken als de degelijke eenvoud an zoo menig ander rjjk Nederlander,die op zijn geld blijft zitten. De Colombosche //bur gers" verkeeren in volslagen onwetend heid van de Nederland doordaverende „lintjeskwestie", die zoo onbeduidend lijkt op een afstand bekeken,maar ze zjjn dr Kuyper en den onbekenden Neder- landschen gevers dankbaar, dat door hun giften het grootste Nederlandsche monu ment, het welk dreigde in te storten, is hersteld kunnen worden, waar ze bij de Engelscbe overheid, zelfs by de Konink lijke familie van Groot-Bnttannië ver geefs hadden aangeklopt". We voegen hier niets aan toe- In elk geval kan de onpartijdige lezer er uit zien, dat de heer L. behoorlijk wat ge daan heeft voor zijn orde. Dat knnnen lang niet alle geridderden hem nazeggen 1 Christenvrtenden Sla dit niet over te lezen. Wat de genade Oods vermag Van uit den mond van iemand die de vorige week, met de Wed. te Beetgum mocht spreken, wier dochter van het leven is beroofd, kwam nit den mond dier Wed., hoe zwaar ook gewond, «Ik heb het voorrecht nog veel voor den moordenaar mijner dochter te kannen bidden.* Denkt men hierbij niet aan de bede van Jezns, en aan die van Stófanus? Waarlijk dit mag een lichtpunt in onzen ongeloovigen, half geloovigen tijd heeten. Gode ter eere I jFriesch Dagblad. Ferrer. Wat ging er tijdens de Ferrer-geschiede- nis een geroep op tegen de Sp tansche regee ring 1 Het kabinet Maura was conservatief, reactionnair, muilbandde de pers, knechtte dusdoende de vrijheid van gedachte, hand haafde de censnnr Manra trad af. Moret volgde hem op. Heel het liberaal Enropa juichte. Na was het vrjje woord verzekerd I De vrjj- sohilderde hij het tooneel, toen die zoon de goede, eerlijke, maar nooit geliefdkoosde thuis kwam en der verlorene vond, ont vangen met open armen, en het heele huis vol vrengde over zijne terugkomst Was dat nu zoo vreemd, dat hij dat voelde Was dat nn alies ellendige jaloersohheid Was er niet ook een zeer goed te verontschuldigen verdriet bij van gewonde liefde? De vader dacht dat, want hij kwam naar buiten en smeekte hem. Hij voelde dat de oudste zoon reoht had om er van verzekerd te zijn dat, zelfs nn de v rlorene thuis was, de feest maaltijd zonder hem niet volmaakt was. En toen luohfte zich het bittere gemoed in de woorden; //Gij hebt mij nooit een bokje gegeven". Alsof de vader één bokje had kunnen nemen en het hem geven I Alsof hij niet een reoht had op elk schaap, dat hij nemen wil de 1 De gast wordt verzorgd, hef kind mag voor zioh zelf zorgen. De vader schijnt den zoon te doorzien en de pijn, die hij lijdthij zegtmijn zoon, gij zijt altijd bij mij en al bet mijne is het uwe. Daarna bracht Merle de geljjkenis in toe passing, sprekend over de v elen die waarlijk gelooven, maar niet in nauwe gemeenschap met God leven, uij gehoorzamen Hem zoo goed mogelijk,zjj verwachten hulp vanHem in den nood, maar b ij ren op een afstand maar als zij dan de verlorenen zien, die hnn Vader te voet vallen, zijn zij een weinig ge raakt omdat óf zij verkeerd zijn (en dat denken zij niet graag) óf omdat het niet heel goed is voor een armen zondaar om zóó ge van 1—5 regels 40 cent, iedere regel meer 8 cent Familieberichten van 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 '■ent heid is nergens veilig dan bjj de vrijzinnigen En nu wordt aan de „Franktnrter Zeitnng" uit Madrid geseind, dat het liberale ministe rie Moreter weer de censuur over do dagbladpers heeft aangekondigd. 5 „Als in de dagen van het ministerie Mau ra" voegt het liberale blad er ontsteld aan toe Inderdaad mijne heeren. Waarom niet, als de »N. R. O.'' ook wel censuur op de kinema's wil De liberalen zijn vaak genieteljjker dan hnn beginsel. Alleenze moesten anderen een van het hunne afzwjjkend inzicht niet zoo euvel dui den, als zij zeiven zich aan hun eigen, begin sel niet altijd houden I „N. K". //Nieuw Leven" ritselt sinds eenigen tijd op christeljjk- sociaal gebied. Eerst gaf dr Slotemaker de Brnijne, van Utrecht zijn Standaardwerk over Sociale Vraagstukken uit en later kwam dr Van der Laar in «Klaroen* en >Beukelaar« voor betere sociale toestanden pleiten. De Standaard bespreekt dit verschijnsel met waardeering, maar heeft niettemin een woord van ernstige critiek Van meer dab 'éen kant begint men ook van Christelijke zijde belangstelling te toonen in 't groote sociale wereldprobleem. Dit verheugt ons. Door ons blad werd in onze Christelijke kringen 't eerst de sociale toon ingezet, en steeds handhaafden we de grondstelling,dat de christelijke beginselen op sociale terrein niet alleen een eigen eisch hebben te stellen, maar ook een eigen licht kunnen aanbrengen. Dat er steeds, zoo hier te lande als elders Christenen waren die zich in deze ljjn van gedachten bij de sociaal-democraten voeg den, cf ook alsChrisieljjk-socialisten achter hen aanhinkten, was h ermede niet in over eenstemming, maar vloekte ermede. Elk pogen in dien geest is dan ook steeds dood- geloopen. Maar met te meer vreugde begroeten we in de geschriften van den heer Slotemaker de Bruijno, in de Klaroen, in de Beukelaar en anderen, een streven, om de grens tns- schen Christenen en sociaal-democraten geen oogenblik te laten verüauwon, en toch met ernst en geestdrift voor de sociale be langen van uit eigen Christelijk standpnnt op te komen. En deze vrengde wordt in het minst niet daardoor getemperd, dat onder deze onderscheidene woordvoerders elk lukkig te zijn.Zjj vergeten hoe koel zij altijd aangenomen hebben zij hebben het noeit als qave beschouwd. En als wij dan onte vreden en gekrenkt zijn, dat wij niet zoo ontvangen hebben en niet zoo ontvangen zijn, dan komt de heiaalsohe Vader en duistert ons toe(/Ben ik zoo lang mat n geweest en hebt gij Mij niet gekend O, wacht niet op het bokje. Wacht niet tot het gemeste kalf voor iemand anders geslacht is, wacht niet op een of ander verheerlijkt oogenblik of op de een of andere ervaring, maar nn van avond, moTgen, neem nn de hulp aan, waaraan gij zoo gewend zijt, dat gij niet weet wat het ia, het zonder dat te doenen hoor daarin hoe de Vader tot u zegtmijn zoon, mijn dochter, gij zijt altijd met mij, en al het mijne is het uwe 1" De preek was nit. De kerkgangers gin gen ieder huns weegs. Ermyn gin naar huis over de bedauwde velden. Zij wilde die woorden goed in zioh opnemen eer dat zij tot iemand sprak. Zij zag het nu in. Zij had gewacht op het «bokje*. Had God haar niet geholpen door alles heen, door dingen, die zij nooit alleen had kunnen dragen. Als zij over het verleden dacht, was haar ziel zoo ?o! sohaamte en toch zoo lioht, zij genoot de vreugde van den verloren zoon en vau den oudsten zoon tegelijkertijd. Waarom was zij niet gekomen toen haar Vader het haar gevraagd had Zij ha niet genoeg liefde tot Hem gehadnn vergat zij dat geheel, slechts denkend hoe lief Hij haar had. Ermyn had nu vrede. Het leven zon haar zjjn eigsn pad koos. Dit moge tijdelijk eenige verwarring geven, straks komt dit wel terecht. Maar wel dient gewezen op de fout, door meer dan één van deze uitnemende mannen begaan, voor zoover zij hun sooialen ijver bedoelen te houden luiten de politiek. Dit was de onloochenbare fout voor nu ruim dertig jaren ook door Slöoker in Duitschland begaan, en die zijn pogen deed uitloopen op zoo bittere teleurstelling Buiten de politiek kan zieh elk streven houden, dat uitsluitend in maatschappelijke kringen wil werken maar gaat men er op nit, om wat in sooiale toestanden soheef trok, recht te zetten,dan kunt ge de medewerking der O vei heid niet missen, en kunt ge van het politieke erf niet afblijven. Ook Siöeker zag dit ten slotte in, en viel toen in de armen der Conservatieven.Tot de stichting van een eigen Cbristelijk-protestantsohe partijk, ge lijk Von Kleist Retzow bedoelde, is het in Dnitsohland dan ook niet gekomen. Nog altijd is 't het Centrumdat als Christelijke partij alleen staat, en alie Protestanten van reohtzinnigen huize schuilen onder de Agra riërs en Conservatieven. De Beukelaar aoht het inlussohen beter te weten, en voelt zioh zelfs geroepen, om op de politieke Christelijke partijen, die hier te laDde nit Groen van Prinsterers actie zijn opgekomen, een houding te moeten aanne men, die in de Liberale Pers toejuiohing vindt. Een op zioh zelf reeds nietgnnstig verschijnsel, maar voo/al oritiek van aard, nn een streven, dat voor S'öoker op zoo bitteie teleurstelling uitliep,hier zijn da capo sohijnt te zullen vinden. Sooiale en politieke aotie zijn niet van elkaar te scheiden. Troelstra de Leider Aldus informeert de Standaard met 't oog op de Statenverkiezingen dezen zomer' Het blad meent van wèl. Ook al wordt het ontkend. En zegt ervan Dat men van Links zich in stilte alme8r opmaakt, om, kon het reeds bij de in Jnni aanstaande Frovinoiale verkiezingen, en bloc tegan het bloc van Rechts op te treden liet zich verwachten. Partijen in de minderheid zjjn daartoe, nit zuokt naar zelfbehoud, vanzelf ver plicht. Tot zekere eenheid, die saamgaan althans toelaat, zal het ook wel komen.. Onzerzijds zijn we daarop voorbei eid. nog veel verdriet brengen, maar geen on rust meer. Want als onze ziel eenmaal Gods Heide begrepen heeft, leggen wij er ons bij neer. Zij rn8tte uit bij een hek toen zij een nachtegaal hoorde zingen. Zij bleef luiste ren naar het gezang van den vogel die wei gert verdriet te kennen, vluchtend voor winterkoude, en het hinderde haar niet. Al het liefelijke rondom haar scheen haar niet langer wreedhet was een deel en een ieeken van de onveranderlijke bedoeling der eeuwigheid. De moeilijkheid ligt voor Links alleen daarin, dat er onder haar partijen éóne is, die bjj de vorige generale verkiezingen zich slag op slag ten koste van een of twee der overige partijen in het stemmental wist te verrjjken. Bijna telkens Jtrok de Sociaal-democratische parjj een 25.000 A 30.000 kiezers, die vroeger met de Vrgzin nig-democraten of Unie-liberalen stemden van hen af naar zioh toe. Gaat dit proces nu ook in 1913 door, dan haalt zjj voor het eerst het honderddnizendtal kiezers, en gaan er opnieuw een 25.000 van de twee andere partjjen af. Dit weet men over en weer, en men heeft er mede te rekenen. En met het oog daarop nn zal het ateeds meer er op aan komen, wie de leiding van het nieuw te vormen bloc in handen zal hebben. Naar evenredigheid komt dit aan de Unie-liberalen, toe die nog steeds Links de krachtigste partjj vormen, en het felle de bat tnsschen hun Chef Mr. Goeman Bor- gesius, en Mr. Troelatra bjj de Staatsbe groting liet dan ook daidelgk merken, dat de Chef der Liberale Unie niet van zins is, zijn kzas van zjjn brood te laten eten. Toch stond hier tegenover het feit, dat zoo men vraagt wie bjj de begrootingsde- batten feitelijk de leiding had, kwaljjk te ontkennen valt, dat die leiding niet van Mr. Goeman Borgesiu», maar van Mr. Troelsira uitging. En hierin kas aandui ding voor de toekomst liggen. HOOFDSTUK XI. Merle was zoo af na de preek toen hij geen goede gevolgen zag en tegelijkertijd hoorde dat twee dronkaards die hij dacht dat gered waren opnienw gevallen waren, dat hij in een van die wanhopige buien ver keerde die hem van tijd tot tijd haast er toe verleidden zijn heele werk op te geven. Het was vooral sterk in hem, toen hij Zondag avond den preekstoel inkwam, wantdaarna was het Avond maalsbediening en juffrouw Avis zon er niet bij zijn. Naar beneden kijkend zag hij de vreemde damedat gaf hem nieuwen moed, hij moest haar tooh wel iets geholpen hebben, anders zon zjj niet zijn terug gekoiaen. Ermyn bleef ook den nadienst en voelde de betoovering van haar groote plechtig heid, door geen geluid of beweging ver broken. De armen willen zelfs bij het Avondmaal Bij Kon. Beul. van 21 Jan. is, met ing. ven 1 Fobr., in aoiioven dienst hersteld bjj den genaralen staf, onder gelijktijdige be noeming tot ohef van dien staf, Hr. Ms. adj. in buitengew. dienst, luit.-generaal op gob- aotiviteii F.H.A. Sabron, van den generalen staf. De Senaat der Universiteit van Am sterdam heeft in zijn gistermiddag gehou den vergadering besloten, dan afgetreden burgemeester, mr. Van Leenwen, het eere- dootoraat in de Staatswetenschappen te ver- leenen. De Goesche Courant trekt onze mededee- liOgen in twjjfel en vertelt er bjj dat wjj wil op haar blad geabonneerd zjjn. Dit is meer dan wij weten. Wij herinneren ons toeh een schrjjven van de administratie van dat blad verschil in stand maken in dorpskerken; maar hier zaten de oudsten en armsten het dichtst naast den dominé omdat zij doof waren. Eenige dagen later kwam naijnkeer JElalt bij Merle om hem te zeggen dat de bedien den van de Manor eigen plaatsen genomen hadden in de kerk. „Dat is best", zei Merle, //niemand kan het beter betalen." „En juffrouw Vaughan", vervolgde de diaken, //vroeg aan juffrouw Turner een plaats voor haar te nemen en zond mij zestig gulden voor de kerk". Merle's gezicht verraadde hem, er kwam een glimp van genoegen op en alleen een verstandsmensoh als mijnheer Ruit zou beb- beu kunnen denken dat het door de 60 gul den kwamgelukkig was dit het geval niet en ging hij een lang financieel gesprek hon den waarnaar Merle niet bijzonder luisterde. Merle liet hem het hek nit, heel deftig en in den vorm, en vloog toen naar den tuin voor een stoeipartijtje met de kinderen. Vader midden op den oohtend voor hen I dat was iets zeldzaams Hij was een leenw en zij kleine schapen en in den kleinen boomgaard weerklonken de gilletjes der vervolgde schapen, totdat deze ten laatste met den leeuw samen onder den appelboom lagen. „Vertelu nn een verhaal, vadertje" vlei de Harry. //O, ondeugende schapen, jullie maken vader lui I" Wordt vervolgd.)

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1910 | | pagina 1