NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND
No. 90.
1910.
Zaterdag 15 Januari
24e Jaargan]
CHRISTELIJK-
HISTORISCH
JONATHAN MERLE.
VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK
Wed. S. J. DE JONGE-VERWEST, te Goes
F. P. D'HUU, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
UIT m PEÜS.
■3
IEDEREN WERKDAG DES AVONDS.
Prijs per drie maanden franco p. p1,25.
Enkele nummers„0,02®.
UITGAVE DER FIRMA
EN VAN
van 1—5 regels 40 cent, iedere regel meer 8 cent
Familieberichten van 1—5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 "ent.
Vriendelijke woorden.
Wjj mogen geen gelegenheid laten voor
bijgaan, om vriendelijke en bemoedigende
woorden te spreken tot allen in onze omge
ving.
Het leven is voor de meesten al hard ge
noeg en wij moesten blijde zjjn, dat wij het
verlichten kunnen, zooveel in onze macht
staaten voor allen om ons heen kunnen w jj
het verlichten, door onze oprechte waardee-
ring te toonen. Wat werkeljjk de menschen
helpt en hen moediger en sterke, maakt is
niet vleierjj, maar vriendelijkheid, die het
brood des levens is voor hongerige zielen.
Waarom gewacht tot doof zijn d'ooren,
Vóór uitgesproken 'tvriend'ljjk woord,
Waarom eerst dén zoo luid geprezen,
Als niet meer 't fluisteren wordt gehoord
Waarom gewacht een roos te schenken,
Een lelie in heur smetloos kleed,
Totdat de handen saamgevouwen,
Gelegd zjjn op het hart dat leed
Waarom gewacht tot dat verduisterd
Zijn d'oogen bjj den laatsten snik,
Voor dat wjj over hen gebogen,
Daarin zien met een liefdeblik
Waarom gewacht tot zwijgt het harte
Vóór onze liefde woorden spreekt,
Waarom zoo laat met lof gekoesterd,
Waarom zoo laat de bloem gekweekt P
/,Ned.«
UIT DB PROVINCIE
Wü ontvingen een verzoek onienlezeis
attent te maken op de dezer dagen bg den
heer H. Vissers, Decorateur alhier, ten toon
te stellen kunstschilderwerken, allen ge
schenken voor den bazaar ten bate der Herv.
School.
Het eerste dier hoogst belangrijke stuk
ken, een beschilderde zuil, is heden geeta-
leerd.
Gaarne voldoen wjj aan het verzoek van
het Comité om allen uit te noodigen dezen
bazaar, waar zeer vele interessante en waar
devolle artikelen te zien en te koop zullen
zjjn, te bezoeken.
Middelburg. De op Woensdag gehou
den vergadering van »Handelsbelang< werd
door den heer G. J. Krijger els vioe-voor-
17
FEUIL1ET0N.
HOOFDSTUK IX.
De keuken op Broomhill was allerminst
sohilderachtig.Er was een deur naar de bij
keuken, een ander er dicht bij naar de voor-
denr, en nog een ander naar de deel. Een
hooge lange bank stond tegen de munr en
naast de bij keukendeur was een andere.
Daarvoor een lange tafel en bij 't vuur Avis'
atoel* De hammen hingen aan den zolder en
lerlijke lithographieön aan den mnnr en
dan waren er eenige rieten stoelenmaar
gelukkig hangt de geest, die in een huis
heerscht, niet samen met de menbileering
ervan. De kinderen kwamen vrooljjk bin
nenstormen en zagen vader bij het vnur
zitten.
iiO, je moet niet zoo vuil naar vader toe,
kom mee, dan zal ik jullie wasschen," zei
de nette Rose. De kinderen volgden en
Franoea wilde met haar mee gaan, maar
Avis zag haar wit gezichtje en gezwollen
oogen en riep haar terng.
»Kom eens hier, Franoie,* zeide hij zijne
hand uitstrekkend. Hij trok haar op zjjn
knie, alsof zjj een van de kleintjes geweeBt
was en zeide
„Wat heeft Gib gezegd om je zoo boos te
maken, kind P Dacht hij dat je hem hebben
wou
„Ja, vader."
„Na,dat waa even goed zijn schuld als de
zitter geopend met een woord aan de nage
dachtenis van den overleden voorzitter den
heer Antoine Mes.
Het verslag omtrent den toestand van
winkelbedrijf en ambaohtover 1909 te Mid
del cnrg, door den seoretaris opgemaakt op
verzoek van den bondsvoorzitter, werd on
der dankzegging vastgesteld en besloten een
afschrift daarvan den enqueteur van den
middenstand hier ter stede aan te bieden.]
De secretaris wordt voorts nitgenoodigd
bedoeld rapport in zijn geheel, of welde
resumé daarvan, aan de plaatselijke pers te
zenden.
Tot voorzitter werd gekozen dhr. Frans
Keulemans, nadat dhr. Krijger verklaard
had geen benoeming als zoodanig te verlan
gen, terwijl in de daardoor ontstane]seore-
taris-vacature werd voorzien door de benoe
ming van dhr. G. J. van der Weel. De heer
K. J.Weij man, thans 2e seoretaris, begeerde
eveneens daarvoor niet in aanmerking te
komen. Beide heeren nemen hunne be
noeming aan.
Presidium en secretariaat wei den thans
overgedragen op de nieuwbanoemde titula
rissen, waarna de nieuwe voorzitter ver
klaart met genoegen den nieuwen arbeid te
aavaanrden,;hopende dezelfde sympathie te
mogen ondervinden, welke de overleden
voorzitter zoo ruimschoots genoot.
In de door beide benoemingen ontstane
bestuursvacature wordt na herhaalde stem
ming gekozen dhr. D. Alewijnse.
De voorzitter deed mededeeling van de
voordraoht, die op Woesdag 19 Januari a.s,
zal plaats hebben en waarbij de bondsvoor
zitter dhr. J. 8. Meeuwgen zal spreken
over de organisatie en coöperatie van den
middenstan 1 in Oostenrijk-Hongarije, die
door hem zal worden toegelicht door licht
beelden. Waar op verscheidene plaatsen
deze voordraoht gunstig werd onthaald,
roept de voorzitter de leden op met hunne
dames deze samenkomst te bezoeken.
In zake den door B. en W. voorgestelden
keuringsdienst wordt opgemerkt, dat die in
't leven te roepen dienst zjjn ontstaan vindt
in den drang,die van den handel is uitgegaan
en het daarom verwondering wekt dat, alvo
rens een beslissing te nemen, niet het advies
van de wetteljjke organisatie van den handel
in casn de Kamer van Koophandel is
ingewonnen en dat de door B. en W- thans
aanbevolen inrichting mede met het oog
op wat dhr. van Eaalte hier indertijd ver
klaard heeft niet de meest gewensohte is,
onze, kindjemaar tob er maar niet over.
Jjj bedoelde niets kwaads, dat weet ik."
„Neen waarlijk nietl" zeide zij terwijl de
tranen weer te voorschijn kwamen, maar
die verotschnldiging bewees haar, dat haar
gedrag klaarblijkelijk wel af te keuren
was.
„Ik wist het wel," zeide hjj haar hand
streelend. „Tob er niet over. 't Is jonw
schuld niet. Wjj kunnen niet op commando
liefhebben, wel
Een traan viel op zijn hand, die hem da
delijk roerde.
t/Kom, Francie, trek het je niet zoo aan,
kind," zei hij, haar omarmend.
„Het komt best terecht, kindje 1"
Voetstappen in de bjjkenken deden hem
haar loslaten en Frances sprong weg, jnist
op het oogenblik,dat Merle binnentrad. Dat
was alles, wat haar vader tegen haar zeide
over het afwijzen van de beste partij die zij
in haar stand in het heele Lespe dal had
kannen doen. Avis betreurde nu wat hij
daar etraks tegen Merle gezegd had, maar
bedenkend, dat de dominó hosgst beschei
den was, achtte hij het best er niets verder
over te zeggen.
De kinderen kwamen netjes gewasschen
en gekamd beneden.Fed elf jaar, dan Polly,
dan drie jongens, waarvan de jongste nog
geen vier jaren, allen ontzettend hongerig.
Tom en Jem waren er nog niot. Er werd op
hen gewacht,onderwijl gedekt,totdat Tom's
vroeljjk gezicht om den hoek van de keu
kendeur keek.Wie zon toen de oude keuken
leelijk gevonden hebben
„Goeden avond, mijnheer Merle," zei hij.
maar integendeel. Bovendien zjjn de apot
hekers zelf eveneens winkelier en is het niet
gewenscht dezen de leiding of directie op te
dragen. Besloten werd in een adres aan den
Baad deze bezwaren uiteen te zetten.
Bg de behandeling van het laatste punt der
agenda: verplichte winkelsluiting, wordt
uitvoerig van gedachten gewisseld.Tenslotte
verklaart de vergadering zich te kunneB neer
leggen bij een adres aan den Baad, waarin
wordt verklaard dat „Handelsbelang" geen
wettelijke sluiting begeert en dat ze die ook
niet noodig acht; dat toch op initiatief van
„Handelsbelang", ongeveer zes jaar geleden,
versoheidene winkeliers tot overeenstem
ming zijn en tot resultaat heeft gehad dat
alleen in de hoofdstraten vanonze stad, reeds
ruim zestig winkeliers hunne winkels ten 9
ure sluiten. Aangezien de meesten daarvan
tot de grootere zaken hooren.die met bedien
den werken,vervalt het argument dat zonder
wettelgken drang de grootere winkelier niet
kan sluiten door het openblijven der kleine
re. De groote magazijnen hebben voor het
meerendeel de negennre sluiting reeds inge
voerd, zonder de concurrentie der kleineren
te.'duchten. .Hoewel nu „Handelsbelang" de
vrijwillige negen-ure sluiting wil blijven be
vorderen,heeft het ernstig bezwaar de kleine
winkeliers wetteljjk te dwingen, terwille
van eeu doel, dut reeds voor 't grootste deel
verkregen is.
Benoemd tot adjunot administrateur
bij het gonvernements pandhuis te Patti de
heer A. A. Av Holsheimer adjudant onder
officier. (Hij is een zoon van den Commis
saris van politie te Goes.
N. v. d. D. van 23 Nov.
Rilland. Dat er hier nog liefhebbers zijn
om een haasje te stroopen is bekend, maar
ook is bekend dat de politie steeds waak
zaam is, en de stroopers steeds op de hielen
zitteD, dit ondervonden van Woensdag op
Donderdagnacht twee oude bekenden der
politie welke met kunstlicht en geweer ge
wapend bezig waren om wild op te sporen.
Zeer spoedig werden zij door da onbezol-
digdeRijkspolitie als het ware omsingeld en
zoo in 't nauw gebracht, dat zij om te ontko
men een zeer breede watergang aandeden
os alzoo met een nat pak aan de overzijde
kwamen alwaar zij dachten onbekend te
zjjn, maar owee, de politie was voorzien van
een soort vuurwerk dat door eenige wrij
ving een helder lioht uitstraalt, zoo zelfs dat
het op 3 a 400 M. zoo lioht is als op den dag.
„Rosie wil niet dat ik bij n kom voor ik an
dere schoenen aan heb 1"
„Kom, laten wij gaan zitten," zei Avis,
nog altijd wat moeilijk opstaande. Avis
sneed een groot broon op, terwijl Rose en
Francie smeerdende kinderen zaten allen
oc de bank en da tafel was tegen hen aange
schoven.
„Er zijn er heel wat", zei Avis, met een
gezicht, dat duidelijk zeide, dat er niet een
te veel was.
„Ik herinner mij den eersten keer, dat,ik
hier kwam", zei Merle.„Ik was toen op »het
Dal* gelogeerd en zoodra ik hier in hnis
kwam, viel het mij op hoeveel meer ruimte
hier scheen te zijn dan daar."
„Ja, jiiet u, de vrees woont hier niet en zij
heeft heel veel plaats noodig", zei Avis, een
zuoht onderdrukkend toen hij daohtaanden
armen Gilbert, die dien dag de hoop op een
prettiger thnis had verloren. »Kom hier
zitten, Franoie", zei hij vriendelijk, wijzend
op eene plaats,het verst van den gevreesden
dominé.
Tom kwam beneden, van plan beleefd te
zijn tegen den gast van zijn vader, maar niet
zeer verrnkt om hem te zien. In vroegere
dagen dagen uit den tijd toen des graven
vronw vroeg aan den afgescheiden dominé
»mjjaheer... wie schreef Shakespeare?"
hadden de boeren de oude kerk onderhouden
en waren xjj betrekkelijk beschaafd en ver
fijnd geweest. Maar die tijden waren veran
derd. De zoons gingen hun eigen weg en als
de ouden stierven was er dikwijls niemand
om in hnnne plaats komen.
En Tom was nu vaak boos over de positie
In een ooganblik straalden ]yier van deze
liohten door den Bathpolder, soodatdoor
hen duidelijk de twee stroopers, zijnde B.
te Billand en H. te Krabbendijke, zijn her-
j kend en tegen hen procesverbaal is opge-
maakt, Niettegenstaande hunne herkenning
gingen zij tooh nog aan den haal om zoo-
doende te belett n dat hun geweer en licht
bak in beslag genomen werden.
(Dit bericht is niet van onzen gewonen
correspondent.)
De kippendieven roeren zioh weer
danig in Walcheren. Ook Sérooskerke
heeft de twijfelachtige eer van hun bezoek
gehad. Bij den landbouwer F. F. Mariniisen
hebben zij een 25-tal kippen weggehaald.
Het is ieder kippenhouder geraden, een
oogje in 't zeil te houden.
Krabbendijke. Op de oude weegbrug
werd in het afgeloopen jaar het volgende
gewogen snikerbieten 7,886,745 K.G.
aardappelen 1,780,982 K.G.hooi en stroo
1,059,815 K.G.ajuin 559.584 K.G.man
gels en wienpeen 295,300 K.G.vee (151
stuks) 73,274 K.G. Totaal 11,655,700 K.G.
Uitgezonderd de ajuin, welke gewoonlijk
ook ruim 1 millioen K.G. bedraagt, hebben
de andere artikelen het gemiddelde aantal
K.G. behaald.
Middelburg. Gisterenavond gaf de Chr.
Gymnastiekvereniging „Excelsior" eene
uitvoering in de groote zaal van het Sohut-
tershof. De zaal was overvol met belang
stellenden. Te 8 uur opende de heer C.
Weeda, eere-voorzitter der vereeniging met
gebed dezen feestavond. In zijn openings
woord zeide hij het een genoegen te achten
Excelsior te mogen voorstellen aan de tal
rijke opgekomenon. Haar geschiedenis na
gaande, hoe zij voor ongeveer 7 jaar was
begonnen in een sohoolgang, tot beoefening
der liohaamssport, dank zij de medewer
king van den beschermheer mr. P. Diele-
man, mag Excelsior zioh nu verheugen in
een flink ledental met eigen gehuurd, goed
ingericht lokaal. Dat de vereeniging bloeit,
is voorzeker ook te danken aan den heer C.
van Loo, die als direoteur-voorwerkerzoo'n
flinke leiding geeft. Hiermede gaf spr. het
woord en de daad aan de voreeciging. De
Vrije oefeningen door den cursus, was een
zeer mooie oefening. De leden toonden zioh
meester aan de brug. De groepen werden
keurig mooi afgewerkt, en waren zoo ge
groepeerd, dat het steeds was „Excelsior
hooger op". De stokoefeningen kwamen
van den afgescheiden boer. Er waren dan
ook tijden geweest dat de toestand zoo wan
hopig was, dat hg de hoop had gekoesterd dat
de geheele familie tot de kerk van »beteren
stand" zou overgaan. Merle's komst had aan
die hoop voor goed een einde gemaakt, en
deze nieuwe dominé was nog een graadje
lager in stand dan iemand, die er ooit ge
weest was. Maar Tom wist dat deze verve
lend nederige man als een dorschvlegei kon
neervallen op den een of anderen zondaar en
een soort vrees hield hem ervan terug den
dominé te toonen dat de boeren van Broom»
hill „boven* hem stonden.
Merle wist intussehen zjjne bedoeling zeer
goed. Een zeker soort bescherming was hg
zoo gewend dat hij er nooit over dacht dat
kwalgk te nemen. Hg was zgn heele leven
de >arme Jonathan" en de „oude Merle* ge
weest. Bescherming zooals die van juffrouw
Lydia gingen ook langs hem heen.
Maar de manieren van Tom, dat was iets
anders, want Merle voelde bij instinct dat als
h\j ooit met hem in aanraking kon komen zij
geestverwanten zjjn zouden, en hg verlangde
daarnaar terwille van den jongen zelf. Van
zgn kant had hij een groot verlangen naar
sympathie en hulp, behoorend bg grootere
geesten, maar hg was gewend het niet te
ontvangen. Schoenmakers en kleerma-
makers, en timmerlui die iets meer weten
dan de rest, verwachten verkeerd begrepen
te zallen worden. Hij vond het heel natuur
lijk. Merle nam zgne eenzaamheid aan even
als den oostenwind, als een onvermijdelijk
kwaad, het was niet noodig dat de menschen
hem begrepen, als hg hen maar begreep, daar
goed tot hun reoht. Aan het rek werd uit
stekend gewerkt, de staafoefeningen en
groepen door den cursus was een welgeko
zen nommer. Tussohen de verschillende
nummers werden de aanwezigen vergast op
enkele zangnummers, door een dameskoor,
onder leiding van den heer F. de Hullu. Dat
koor en zijn directeur verdienden dan ook
het hun ten deel vallend applaus. De solo's
door mej. van D- K. werden eveneens luide
toegejuicht, vooral het toegift „Moederke
alleen" was zeer goed door haar gekozen en
werd fijn gezongen. Deze zangnummers
wéren een goed gedachte afwisseling bij de
Gymnastiek. Het laatste nummer Marmer-
groepen was een welgekozen slotnummer,
en maakte door de bengaalsohe verlichting
een keurig effect. Het stelde voor: »De
vijand in het land, Bescherming van vrouw
en kind, Bood aan den vijand, Barmhartig
heid den overwonnene, Het Dankgebed, en
Vrede," Het slotwoord werd hierna ge
sproken door den beschermheer mr. P. Die-
leman, die in eene mooie rede, nog eens
wees op de veredeling der sport, en een
woord van dank bracht aan den direo eur-
voorwerker, dameskoor en allen die hadden
medegewerkt aan dezen sohoonen avond.
Hierna ging hij voor in dankgebed. Excel
sior mag met trots op dezen sohoonen avond
terugzien. Zij heeft getoond niet te vergeefs
onder de bekwame leiding van den heer
van Loo te hebben gearbeid, zij heeft hare
banier „Hooger op", hoog gehouden en ver
dient ten volle de sympathie van alle Chr.
jongelui die zioh wilien oefenen in de Sport,
maar ook van de ouderen door toe te treden
als donateur of donatrice.
Hoedekenskerke. In de gehouden ver
gadering der leden van de weegbrug „de con
current* alhier werd na afschrijving op het
kapitaal het dividend bepaald op 21 pCt. of
f5.25 per aandeel. Herkozen zjjn de aftre
dende bestuursleden de heeren M. G- Ver
beek Sr. en P. Bemijn.
Volgens Het Volk viel eergisteren op
de Oosterschelde voor den ingang van het
Kanaal door Zuid-Beveland bij Wemel-
dinge een der opvarenden van een Toolsch
visschersvaartuig over boord, zonder dat de
andere twee opvarenden, broeders van den
drenkeling, die aan toevallen scheen te lijden
zulks tgdig genoeg bemerkten om bem te
redden. Tot heden werd het lijk nog niet ge
vonden.
dit alleen hem in staat stelde hen bekend te
maken met Hem, door de kennis van wien
wjj de eeuwigheid kunnen verkrijgen.
Dien avond was Tom zichtbaar in de war
toen hjj Frances zag. Merle ging weg zoodra
het maal was afgeloopen en juffrouw Avis
volgde hem in de gang om hem te vertellen
dat Jem hem wenachte te spreken over zjjn
„aannemen*. Het vriendelijk schemerlicht
benuttend, vroeg hjj haar waarom zjj zelve
geen lidmaat was.
„Ik weet niemand wier leven meer geljjk
is aan dat van enzen meesterhet doet mg
al goed om slechts een half uur bjj u te zgn,
en toch zitten wjj aan het avondmaal zon
der ui"
»Ik weet het niet mgnheer", zei zjj, „maar
het is net alsof ik den Heore alles kan toe
vertrouwen, mjjn man, mjjn kinderen, alles
behalve mjjn eigen ziel.*
Merle wist niet dadeljjk wat te antwoor
den. Die woorden deden hem inzien dat hjj
bjjna nooit daoht over zgn; eigen ziel. Hjj
trachtte haar te helpen, maar wist niet hoe
en zeide haar dat. Jem wandelde met hem
naar huis, terwjjl Harry vooruitliep. Zjjn
beide kinderen waren er aan gewend opeen
teeken van hem buiten gehoor te bljjven. Hjj
vond in Jem een heerljjk karakter maar on
gevormd, maar de jongen vertelde hem treu
rige dingen van Tom en toen het tjjd was om
naar bed te gaan kon Merle den slaap niet
vatten. Die twee jongens maakten het hem
onmogeljjk om over zijn eigen ziel te denken.
Wordt vervolgd.)