NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND
No. 85 1910.
Maandag Januari
24e Jaargang
JONATHAN MERLE.
HISTORISCH
CHRISTELIJK-
VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK
Wed.
S. J. DE JONGE'VERWEST, te Goes
F. P. D'HUIJ, te Middelburg.
A. TIMMERMAN Cz.
Een stakkerd.
12
FEUILLETON.
1
PRIJS DER ADVERTENTIËN
ffiëiSgdëlëriêMiF"
IEDEREN WERKDAG DES AVONDS.
Prijs per drie maanden franco p. p. 1,25,
Enkele nummers n G,026.
UITGAVE DER FIRMA
EN VAN
ZI E RI K Z E E.
Voor de gemeenteraadsverkiezing op a.s.
Dinsdag bevelen wij dringend aan den can-
didaat der antirer. kiesvereenigingeen
praotisoh man, uit den winkelstand, als er
varen armverzor er met de belangen van
de armenzorg op de hoogtetevens geldt 't
hier een antirevolutionaire vacaturedia
van mr. D. Engelberts.
De gemeenteraad van Zierikzee telt 11
liberalen, 1 R.K. en (op 't orgenblik) nul
antirevolutionairen.
Bekwaamheid en billijkheid als maatstaf
genomen, verdient ver boven de liberale
oandidatuur de voorkenr die van
Wij hebben met de feiten aangetoond, dat
de Goetche in haar theologische beschou
wingen over Gezag ohsin heeft neergeschre
ven. In onze kringen heeft zelfs de eenvou
digste 't gevoeld. Alleen de Qoesche zelf
blijft van 't tegendeel overtuigd en is var-
waard" genoeg ons onder bovenstaand kopje
het volgende toe te voegen
Er is een tijd geweest, dat we, ons da"
gelijks ergerende aan de demheden, groot
en zwaar als steenblokken, die De Zeeuw
onbeschroomd aoh, onwetend ook
zijne lezers cpdisehte, deze voor een ina-
beoile nog beschamende enormiteiten
aantoonden, Dan zweeg altijd mokkend
en grimmig de schrijver dier komieko
artikeleD.Nooit, nooit heeft hij 't gewaagd
een enkel woord tegen te zeggen, hoe we
ook aandrongen op wederlegging.
Toen 't werd te eentonig hebben
we dat gestaakt. Nauwelijks begreep De
Zeeuw dit of de redactie kreeg moed. Ze
deed tastend een paar uitvallen naar
ons en toen ze bemerkte dat we dat
gedoe te onwaardig vonden om er
op te antwoorden, werd ae, als alle laffe
mensohen voor wie het gevaai geweken
is, overmoedig. Nu wij ijgcn, gaat ze
schelden en toont zoo nog beneden de
bekende figuur vsa den huichelaar Tar-
tuffe te staan, die zeide „Al Den ik vroom,
ik ben niettemin menaoh".
Deze droeve redactie heeft ons artikel
tje over het gezag gelezen en er geen
tittel of jota van begrepen. Niet het 'aller
eenvoudigst er uit heeft ze verstaan.
Zijn moeder was voor hem ook een groote
hulp in deze, en evenzoo zijn levenswijze
een man, die zijn eigen varkenshok schoon
maakte en, als het noodig was, zijn eigen
potje kookte, was niet iemand voor de jonge
dames, en de werkende stand zoekt het niet
zoo hoog. Als hij ooit eens tegen zijn moeder
zeide, dat de oude jongejuffrouwen zooveel
van zijn tijd in beslag namen, antwoordde
zij //De tijd is van God, Jonathan en als
je geen kracht genoeg hebt om ie zorgen,
dat de vrouwen hem niet vermorsen, moet
je daav God maar om vragen I"
Niemand zou vermoeden hoeveel ernstige
gebeden zij opzond om hem te verlossen van
de opdringerigheid der vrouwen
Over't algemeen was zijn werk niet te
rergeefsoh.Wie in moeilijkheden zat, kwam
er mee bij den dominé. Hij werd algemeen
vertrouwd en in ds omliggende dorpen
waren de kerken propvol als hij een enkelen
keer preekte. Maar de groote massa van
sohaamtelooze zondigheid en ondeugd bleef
zooals zij wasdie ging niet ter kerke en als
zij het al gedaan had nooit had Merls ge
preekt als dien eenen keer voor Annie Hane
en hare metgezellen. Hij verlangde er z; er
naar. Het vuur was er, dat wist hij. Ais hij
las van andere mannen en vrouwen, die
hadden getriomfeerd over het kwaad, wist
hij wat hun de overwinning gegeven had
het was de Heilige Geest, die eens ook over
hem gekomen was. Had Hij hem nu verla-
Dit zou ons niet verbazen 't tegen"
overgestelda wel maar lichtelijk ver
wondert 't ons toch dat zij dit openlijk
toont. In plaats dat de stakkerd gevoelt
dat het geschrevene boven zjjn bevat
tingsvermogen gaat, schrijft hij er tegen
en toont zoodoende z jn absolute on
kunde.
We willen nog eens dien braven Zeeuw
ter huipe komen en hem een goeden raad
geven.
Primo. Als ge ander wilt schaden moet
ge 't zoo doen dat tge niet zelf de dupe
wordt.
Secundo. Blijf bij het werk dat ge ver
staat, n.l. het afgrazen van de Standaard
en het nabalken van De Rotterdammer en
maak u nooit meer belachelijk door als
»autori eit'' te willen poseeren.
Tertio. Vraag eens aan iemand die
Duitseh kent, wat Schiller bedoelde met
zijn verzuchting „Mit der Duasmheit
kampfen Gutter selbst vergebens".
Met genoegen leggenwij het bovenstaande
onzen lezers voor als een staaltje van ver
waande repliek.
Het moet er wel zonderling uitzien in de
bovenkamer van een held die op zulk een
dolle manier zijn slagzwaardweet te zwaaien.
Haast zouden wij hem toevoegen man ga
naar Indiëzoo ge nog niet probeerdet er
heen te gaan. Daar is nog wel plaats voor
dergelijke temperamenten.
UlT DE PROVINCIE
's Rijks hengstveulendepot.
De minister van landbouw, nijverheid en
handel brengt Ier kennis van belanghebben
den, dat op Vrijdag 28 dezer, ta 12 uur voor
middags, van Rijkswege omstreeks zeven
hengsten van 's Rijks hengstveuleudepöt te
Bergen op Zoom in het openbaar aldaar, als
geschikt voor dekhengst, verkocht zullen
worden. Behoudens onvoorziene omstandig
heden zullen de dieren te bezichtigen zijn op
Vlij dag 14 dezer en Donderdag 27 dezer,
telken male te 12 uur. (Voor verdere bij
zonderheden zie men de St. ct. no. 6.)
De bevolking van Zierikzee bestond
op 1 Januari 1910 uit 6804 personen, tegen
6811 op hetzelfde tjjdBtip van 1909. Zij
ging dus met 7 personen achteruit.
Ni'jse. Ee gisteren reed de heer
L., uit Goes met een rijtuig terug naar
de stad toen even buiten het dorp het
ten P Soms voelde hij Hem in zioh, maar kon
bet niet uiten.
Bij het begin van den tweeden winter in
Barbletoe,viel hij voor de eerste maal direct
de dronkenschap aan.De familie Valt steun
de hem mijnheer Polworth stelde zioh
daartegenover, en de geheele plaats was
plotselingeen verzameling van tegen elkaar
strijdende krachten.
Iedereen herinnerde zioh allerlei twisten
van de laatste vijfentwintig jaren en haalde
die nog eens op iedereen behalve Thomas
Avis van deBrooaihill-boe?de?ij,een groote,
hartelijke, vredelievende man, met een
groeten afsohuw van twist veroorzakende
I zaken. Hij hield niet van geheelonthouding,
maar hij hield van Jonathan Merle en hij
haatte elke inbreuk op de vrijheid, zoodat
hij alleen, van de geheele gemeente, den
dominé niet de schuld gaf, dat hij de zaak te
berde had gebracht.
De arme Merle kon zioh niet troosten door
zichzelf als een martelaar te beschouwen,
want hij voelde zeer goed,dat hij een domme
overgevoelige knoeier was geweest, die de
geheele opsohuddirg had kunnen voor
komen als hij er aan gedacht had, het juiste
woord op het juiste oogeablik te zoggen, in-
plaats van het eenige uren later te bedenken.
De gave ots met ajjae snedeHaengohen om te
gaan bad hij niet van naturezij moest wor
den ontwikkeld door er varicg ©n sympathie.
In een dergelijke crisis wist hij nauwelijks
hoe bjj leven moest zonder Luoy. Hij wist,
dat hij zioh alle kleinigheden veel te veel
aantrokals hij vijf minuten met haar ge
weest was, zou hij allo overdrijving op de
vluoht hebben gejaagd en zij wss ei niet.
van 1—5 regels 40 cent, iedere regel meer 8 cent
Familieberichten van 1—5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 '•ent.
G
paard een zijsprong maakte waardoor het
rijtuig tomkantelde. De inzittenden kwamen
men met den schrik vrij. Het rij tuig was
zoo beschadigd, dat de reis te voet moest
worden voortgezet. Goesche Crt.
Heinkensrand. Alhier is bij zjjne
moeder aangekomen een oud dorpsgenoot
die ongeveer 22 jaar geleden als arbeider
naar Amerika ging. Thans bezit hij in
Zuid-Dakato een boerderij met 320 geme
ten bouw- en weiland, 12 paarden, veel
hoornvee varkens enz. en een aantal ma-
chineriën. G. Q.
De nieuw benoemde burgemeester
van Kattendijke, de heer A. Lindeman
Bloemen Waanders, ia in het bezit van hst
diploma van de Nederl&ndsckeVereeniging
voor gemeentebelangen en was gedurende
een tiental jaren werkzaam als ambtenaar
ter gemeentesecretarie van Teteringen,
Naar wij vernemen, is hij ruim 30 jaar oud,
gehuwd en Ned- Harv. Hij moet ook gefor
tuneerd zijn.
Omtrent zijn politieke richting weet men
weinig of niets. In elk geval is hij ge en man
van rechts j zegt men. M. C.
B(j Kon. besluit zijn benoemd tot
rechter-piaatsvervanger in de arrondisse-
ments-reehtbank te Middelburg; mr. A.
C. A. Jacobse Boudewijnse, advocaat en
procureur, te Middelburg, tevens kanton-
rechter-plaatsvervanger aldaarmr. A. A.
de Veer, voorzitter van den raad 7an be
roep (ongevallenverzekering) te Middel
burg en kantonrechter-plaatsvervanger al
daar en mr. G. J. Sprenger, secretaris
der gemeente Middelburg, wonende aldaar
en is aan mr. A. C. A. Jacobse Boude
wijnse en aan mr. A. A. de Veer, in ver
band met hunne benoeming tot rechter-
piaatsvervanger in de arrondissements
rechtbank te Middelburg, eervol ontslag
verleend uit hunne betrekking van kan
tonrechter-plaat3vervanger in het kanton
Middelburg.
Bij den dienst der directe belastin
gen, enz. is benoemd tot rijkaklerk 3e kl.
ingang 1 Pebr.ter insp. Ter Neuzen, A.
Goossen.
Bevorderd tot rijksklerk 2e kl. de rijks-
klerk 3e kl.ingang 1 Februari K. Kra
nenburg, id. Goes,
Verplaatst ingang 30 DecemberM.
Ruster, komm 3e kl., van Sas v. Gent
naar Oud VroonhovenF. J. Bogaert,
Zijn moeder maakte over kerkeljjke aan
gelegenheden zelden eene opmerking en
Merle, aan haar streng oordeelen gewend,
was geneigd te denken, dat haar zwijgen
veroordeelen beteskende.Zijn voornaamste
aardsoha troost waren twee kleine wezen
tjes, die hein volmaakt vonden. Ia de don
kere winterochtenden, als hij zijn eigen mis
slagen lag te overdenken en vurig bed voor
zijn gemeente en voor zioh zelf ter wille van
haar, voelde hij een zacht bewegen naast
zioh en een fluisterend „Vadertje, ben je
wakker
Bij zijn eerste woord waren Harry's arsaan
om hem heen enwarsn al zijn moeilijkheden
ook vergeten. De jongen had van zijne moe
der de gave van te doen vergeten geërfd.
//Vadertje, vertel saa wat 1" en Merle ver
telde het oude, oude vvrheal, door het gre
tige luisteren van Harry het zelf nienw vin
dend, en dan stond hij op en begon zijn
dagtaak als iemand die het gezang der
engelen gehoord heeftvoordatdedagbegon.
Het gesehii eindigde hiermee, dal mijn
heer Polworth ophield iideaest te sijn.Merle
was dankbaar dat hij van alle connectie met
den drank af was, maar het speet hem van
al de bittere woorden die hij had moeten
hooren om dit teweeg te brengen.
Mijnheer Ralt doelde er eenigszins op dat
het traoiement verlaagd sou moeten wor
den,nu mijüheerPolworth er niet meer was,
„Wij zullen zien als het zoo ver is," zei
Merle denkend. »U haat gelijk, mijnheer
Grauby, er is niets zoo goed els leer. Het iB
het schosnlaer dat ik achter de hand heb,dat
mijnheer Ralt en mij op een afstand houdt.
Hij kan mij niet dreigen met gebiek-lijden
I komm. 3e kl., van Sas v. Gent naar Noor
beek.
In het vervolg zal aan milicien
verlofgangers, die de zeevisscherjj buitens
lands uitoefenen, desgevraagd uitstel van
opkomst onder de wapenen voor herha
lingsoefeningen kunnen worden veriaend
tot April of Mei van het jaar, volgende
op dat, waarin hun oproeping voor die
oefeningen heeft plaats gehad, terwijl voor
hen eenzelfde datum van opkomst zal wor
den vastgesteld. Aan de verlofgangers
van de korpsen, die in den loop van 1910
voor herhalingsoefeningen in werkelijken
dienst worden opgeroepen, zal alsdan op
hun aanvrage om uitstel tot na afloop der
haringvisseherij vergunning worden ver
leend op 4 April 1911 voor de oefeningen
onder de wapenen te komon (N. Ct.)
De rijksvoorjaarskeuringen zuilen
plaats hebben ts Kattendijke 7 Februari en
te Hulst 8 Febr.
Door den heer Commissaris der Ko
ningin is aan L. Vijverberg met jngang van
1 Februari a. s. eervol ontslag verleend als
gemeente-veldwachter te Bruinisse.
Bij Kon. besluit is met ingang van 1
dezer aan den eervol ontslagen lichtwachter
bij da verlichting op dd Wester-Schelde te
.Othenspolder, F. D. de Vos, ingevolge het
bepaalde in het le lid van art. 1, het le lid
van art. 3 en het le lid van art. 5 van het ge
wijzigde Kon besluit van 24 Juli 1869 (Stbl.
no. 142) en waarvan de tekst is bekend ge
maakt bij Kon besluit van 6 December 1892
(Stbl. no, 260), toegekend een wachtgeld van
f325 's jaars-
het verdachte geval.
Men meldt uit Amsterdam
Da zoo genaamde Duitsche koopman Stei-
nor heeft thans bekend, dat hjj inderdaad
Schaffer, de bediende van den puns en de
prinses de Ligneis.
Van de in beslag genomen voorwerpen
mochten wij bewonderentwee gouden
armbanden een dames-horloge, ingelegd
met briilanten en robijnen, twee oorknop
pen, elk bestaande uit een zeldzaam groo-
ten paarl, een gouden collier, versierd
met kleinere paarleneen broche in den
vorm van een vlinder, bezet met diaman
ten voorts ringen, een haarkam, een me
daille, enz. totaal voor een waarde van
en hij weet dut even goed als ik."
Het onthouderswerk begon met thee
bijeenkomsten in de keuken van den pre
dikant, waardoor de jeugdige RaHsende
Londen aars uit Merchfont tot hun recht
kwamen. Aan twee vau die Loadenasrs, die
vee! arbeid op geestelijk gebied gezien had
den, had Merle veel hulp, vooral bij zijn
onthouders-reddingswerk. Maar het red
dingswerk is treurig, het doet zulk eene
diepte van kwaad zien dat nooit meer onge
daan gemaakt kan worden, en het -eerlijke
werk van voorkomen wordt verhinderd f
door de vooroordeelen van anderen.
Het denken aan eaa paar van deze gevalt j
Ieu deed Merie er bijzonder ernstig uit zien
op dien zonnigen April-m >rgen, toen de f
huisdeur werd opengedaan en zijn kleine
bron van vergeten naar buiten snelde. Wie
zou niet geglimlacht hebben als hij Harry
zag? 1
Niet slechts! om zijn schoonheid of-
schoon die volmaakt was, zijn donkere oogen
waren één zonneschijn, zijn lach was Jalsjj een
zilveren klokje, zijn helle wezen een licht-
straal, alsof hjj van uit eene grenzelooze j
vreugde te voorschijn trad zonder ooit een
sprankjo zorg te hebben gezien.
„Hjj lijkt niet op u mijnheer", zeiden de
menschen en Merle's hart antwoorddewat hij
nooit zeide: »Hjj is zijn moeders jongen",
en dankteGod dat Hij zulk een beeld van Lu-
cia op aarde gelaten had. Zelfs grootma kon
niet boos zjjn op Harry. Ellie was het ver
persoonlijkte geweten zooals juffrouwOp-
hilia „de slaaf van het moeten."
Grootma wilde altijd even lief voor fEilie
zjjnmaar de vader kromp dikwijls ineen als
f20,000. Alle voorwerpen zijn gebruikt.
Vervalsching van spiritualiën.
Het Maandhl. tegen de vervalschingen
schrijft
Zoozls bekend is, wordt de zg. brand
spiritus, behalve mat metlhylhoudende
vochten vermengd mat een blauwe kleur
stof, lenende zooveel mogeljjk het eventu-
eale drinken er van tegen ta gaan. Het is
evenwel gebleken, dat de aangewende
blauwe kleurstof hondende spiritus bij
blootstellicg san de zon zoor spoedig kleur
loos wordt. Wjj achten het niet alleen uit
een fiscaa', doch vooral uit een hygiënisch
oogpunt van gewicht, hierop de aandacht
onzer regeering te vestigen. Immers, waar
misschien nog de kleur de drinkers zou
weerhouden, is dit niet het geval met den
zij het ook voor gewon 3 menschen onaan-
genamon geur van het zeer schadelijk ge-
methyleerd, zooais blijkt uit hot feit, dat in
Hongarjje tengevolge van het gebruik
daarvan 59 personen overledenen 52 ge
vaarlijk ziek warden, terwjjl er in Amerika
reeds 250 gevallen van vergiftiging en ver
blinding door zjjn waargenomen. Volgens
de ervaring kan reeds een gift van 8 gram
vergifting werken, terwjjl 50 gram den
dood kan veroorzaken.
Anton Molkenboer.
Een aardig ontwerp, zeer artistiek uitge
voerd vinden wij in zijn kalender, weiken hjj
voor de Simplex vervaardigde.
Het stelt voor een wiel van een Simplex-
Automobiei, waaraan een kind met een En-
gelschen sleutel bezig is, zeer zeker een en-
bleem om aan te duiden, hoe gemakkelijk de
Simplex-Automobiel in de behandeling is.
Het geheel is omgeven door een smaakvol-
len rand van rijwielketting, de gepatenteer
de Simplex-kettingwielen en het bekende
handelsmerk.
De uitvoering is in kleuren niet schreeu
wend als van een gewone reclameplaat, doch
ia zachte tinten, geschikt voor eiken salon.
Wij vernemen, dat de Simplex deze ka
lenders gratis op aanvraag aan hare clientèle
verstrekt.
Da hear de Vries, ondarwijzer aan de
chr. school to CapeDe aan den IJsel
keerde Maandagavond daar terug met den
trein uit Deventer, waar hij zjjn vacantie
bjj zjjn oudere bad doorgebracht. Hjj ge
raakte door de duisternis te w*ter en ver
dronk. Eon Seheveningsche vischboiter
hij hoorde, hoe zij zijn klein meisje pijn deed
zooals zjj hem in zijn kinderjaren had pijn
gedaan. Hjj kwam zelden iussehenbeide
grootma's streng rechtvaardigheidsgevoel
gaf er zelden een goede reden toe en als bjj
getocht zou hebben oin de gevoelens van
zijn kind uit te l9ggen zou zij het niet begre
pen hebben. Zij zag alleen heel duideljjk dat
de jongen van haar hield en haar vertrouw
de was, en dat het meisje voor haar terug
deinsde: en zij voelde dat,
Harry kwam het dal af huppelen en Ellie
volgde ham in haar huisjurk op haar stille
wjjze. Zjj was niet grooter dan haar klein
broertje, en altjjd nog een vreemd kind met
haar groote voorhoofd en klein figuurtje
haar jurk, geknipt en genaaid volgens groot
ma's onaesthetische ideeën, terwijl de keus
van de stof, gedaan uit de overgebleven lap
pen van mijnheer Piffany, dat effect niet ver
minderde. Zjj droeg een groen sehotsche
jurk, waarvan de ruiten zoo groot waren, dat
esn er van haar heele bovenlijfje bedekte.
Haar dun haar was kort afgeknipt, en zij was
aan het tanden wisselen wat haar aardig
mondje leeljjk maakte. Niemand zon haar
een mooi kind genoemd hebben en zij zag er
daarbij nog altijd even teer uit Maar de oude
oogopslag vol verdriot was verdwenen; Ellie
wa3 gezond geworden door al het spelen in
den grooten tuin en haar groote grjjze oogen
waren vol tevredenheid, en in haar 'gezichtje
was iets net als haar moeder gehad had
op baar sterfbed. Msrie keerde zich tot haar
en het kind legde haar handje in de zijne
op de oude manier.
Wordt vervolgd.)