NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND
No. 80.
1910.
Dinsdag 4 Januari
Jaargang.
CHRISTELIJK-
JONATHAN MERLE.
HISTORISCH
VOORBEREIDING.
s b a
Binnenland.
VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK
KIEZERSLIJSTEN.
Wed.
uitgave Der firma
S. J. DE JONGE-VERWEST, te Goes
F. P. D'HUI 1.te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENT1ËN
P. S. 14 Februari is de
laatste dag der aangifte.
is
f H
a« p
IJIT DE PEES.
Wijk bjj Duurstede.
IEDEREN WERKDAG DES AVONDS.
Prijs per drie maanden franco p. p. 1,25.
Enkele nummersa 0,02s.
De tjjd is weer déév, dat er vele anti-
revolutionnaire kiezers moeten worden ge
teeld.
M^ér nog dan vorige jaren, moet onze
actie met kracht worden aangevat.
Dit jaar zullen de Statenverkiezingen
plaats hebben.
Daarop dienen we ons voor te bereiden,
door te zorgen voor de
Wij vertrouwen, dat onze mannen hun
plicht zullen doen.
Om hen daarin te steunen, herinneren,
wjj aan sommige bepalingen, der kieswet.
Alléén zij kunnen op de kiezerslijst ge
plaatst worden, die den 15en Mei e. k.
25 jaar of ouder zjjn.
Belastingkiezers.
Wie in eenige ïjjksbelasting is aange
slagen, wordt ambtshalve op de lyst
gebracht, mits hjj het verschuldigde over
het lantstverloopen dienstjaar betaald hebbe
vóór 1 Februari 1910.
Rijksbelastingen zijnPersoceele, Grond-,
Bedrijfs- en Vermogensbelasting.
Wie medebezitter is van een onverdeelde
[nalatenschap en voor zjjn aandeel flof
'meer Groedbelasttng betaalt moet zichten
gemeentehuize aangeven tusschen 1 en 14
Februari. Wie verhuisd is naar een andere
gemeente, waar hij Rijksbelasting betaald
heep, moet zich eveneens aangeven in zijn
nieuwe gemeente onder overlegging van
zijn voldaan geteekend belastingbiljet.
Huurkiezers.
Huurkiezer is elk, die van 1 Aug. 1909
tot 31 Jan. 1910 een huis (of gedeelte daar
van) bewoond hoeft en dazrvoor een huur
betaald heef*, minstens zooveel als hi r-
onder voor onze geheele provincie zal wor
den vermeld.
Men mag óók éen keer verhuisd zijn in
dien tjjd.
Is de woninghuur te laag om kiezer te
worden en heelt men een stukje grond in
huur (in dezelfde gemeente) dan mag men
dehuur daarvan optellen bij de woning-
huur.
Schippers, welke gedurende denzelfden
tijd een schip in eigendom of huur hadden
van 24 M3 (ton) inhoud, kunnen ook kiezer
worden.
Aangifte tusBohen 1 en 14 Februari.
8
FEUILLETON.
Hij keek naar hemj met een stille sympa
thie, die meer was dan Jonathan kon ver
dragen.
„Iemand zal daar gelukkig zijn, mijnheor, ik
ben blij, dat ikdatweet!" zei hij met bevende
lippen.
wik boop het. Ja Merle, gij laat een zegen
achter. Moogt gij er ook een meenemen
HOOFDSTUK V.
De kleine stad Barbleton lag in het lage
dal der Lespe tegen de Medlar Heuvelen
aan. Aan den anderen kant had men Puckle-
down. De groote boerderij van mijnheer Ralt,
«het Dal» genaamd, lag juist tusschen Bar
bleton en Medlar.
Het was Zaterdagavond. Het hooi was
b\jna alles gemaaid, nog slechts een malle
strook was over. Gilbert Ralt,de oudste zoon,
was tegen de heg aan bezig met koffie drin
ken met zijn werklui, en ging nu voor de
laatste maal dat jaar zijn maai-machine ge
bruiken. Hjj hield van machineshet pre-
ciese er van deed hem genoegen en dan
het had geen humeur en geen gevoel als zjjn
vader bromde.
Als het te hoog maaide, kon je het lager
zetten en omgekeerd, terwijl de menschelijke
natnurGilbert had. al lang uitgevonden,
dat daar geen pijl op mannen te trekken was.
Wat vrouwen betreft, daar wist hij nog zoo
weinig van, dat hjj zich zelf niet in sfaat
achtte om die mee te tellen.
Loonkiezers.
Om looDkiezer te worden moet men van
1 Jan. '09 tot 31 Jan. '10 in één of hoogstens
in twee dienstbetrekkingen zijn geweest en
een loon verdiend hebben, zooals hier bene
den vermeld wordtof meer.
Bij het loon van den man mag worden
opgeteld
le. Het geheele loon, dat zijn vrouw (even
eens in vaste dienstbetrekking) genoten
heeft.
2e. Het halve loon zijner inwonende, min
derjarige kinderen.
Als loon wordt óók gerekend
le. Pensioen en lijfrente.
2e. Ongevallenrente.
Staat in een of ander bedrijf in den regel
het werk gedurende een gedeelte van het
jaar stil, dan wordt de tijd, waarin niet ge
werkt wordt toch als diensttijd beschouwd.
Is men hoogstens twee maanden ziek ge
weest, dan wordt tooh het loon gerekend
ontvocgen te zijn.
Ook de kost en de inwoning wordt als
loon gerekend,naar een daarvoor bij de wet
voor iedere gemeente vastgesteid bedrag.
(Zie hieronder).
Wie op Zon- en Christelijke feestdagen
den kost niet geniet, behoeft daarvoor niets
af te trekken. Hij wordt gerekend den vollen
kost te genieten.
Inwonende zoons die vóór 16 Mei a.s. dit
jaar 25 ;aar hopen te worden, kvnnen ziek
als looskiezer aangeven, wanneer zij een
zeker loon genieten dat met kost en inwo
ning saam het wettelijke eijfer bereikt.
Ook de loonkiezers moeten zioh aange
ven tussoheu 1 en 14 Februari.
Men behoeft niet mede te deelen hoeveel
men verdiend heeft. Een verklaring, dat
men op grond der wet loonkiezer kan wer
den, is voldoende.
Spaarbankkiezers.
Wie op 1 Februari a.s. sedert een jaar
f 100 nominaal op het Grootboek heeft staan
of f50 op een spaarbank,kan kiezer worden.
Hp moet tusschen 1 en 14 Februari zioh
op de seoretarie aanmelden onder overleg
ging vau een bewijs van de directie van het
Groothoek of het bestuur der Spaarbankdat
hij inderdaad sedert een jaar eigenaar is
van de gevorderde bedragen.
Het is niet meer noodig, dat men een
boekje hebbe van de Rijkspostspaarbank
andere spaarbanken tellen ook meedoch
Het was heerlijk wear om te hooien, maar
erg warm. Er was geen windje in de lucht.
Sasan Ralt, een kort flink meisje van zestien
jaren, kwam door den moestuin met een
groote mand erwten en keek, toen zij het
hekje dichtdeed,verlangend naar de schaduw
van de Medlar boomen. Zij had den heelen
dag hard gewerkt en het een'onig gedreun
der maaimachine bracht haar in de verlei
ding om uit te rusten.
Daar kwam een kar aan,waarop haar broe
der Willem zat, die de ledige kannen van de
werklui bracht. Etn angstige trek kwam op
Snsan's gelaatzij was altijd bang dat zij iets
vergeten had en toen Willem bij den stal stil
hield, kwam zij te voorschijn en vroeg
"Was alles goed, Wil f
«Neen,je deed geen kurk oj de ketel en de
koffie kwam er uit en al het brood waa door
weekt
O, Wil, ik heb het gedaan I" zei Susanna
verschrikt, //hij is er zeker afgevallen I"
z/Den had je hem er steviger in moeten
doen 1" zei Wil boos, maar voegde er dade
lijk bij„'t Doet er niets toe, Suus, het hin
derde niet dat het nat was, op dezen warmen
dag!"
De jeugdige Ralts kibbelden nooit met
elkaar, ofschoon zij niet met bijzonder 'goede
humeuren gezegend waren, zijdeden allen te
veel door hua vaders drilt.
„Kjjk, die arme Betsy eens moe zjjn 1" zei
Willem, de oude pony liefkozend, //en nu
moet ze nog weer vijf mijlen heen en terug
om dien vervelenden do miné te halen
„Gaat gij heelemaal naar het station te
Medlar vroeg Suus.
„Ja," bromde Willem. »Toe, roepJo eens
UN VAN
van 1—5 regels 40 cent, iedere regel meer 8 cent
Familieberichten van 1—5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 ''ent.
B
natuurlijk moeten de lichamen, waarvan
deze spaarbanken uitgaan, rechtspersoon
lijkheid hebben, en, zoo ze na 1 Mei 1900
zijn opgericht, moeten ze een waarborgsom
van f25000 bij de Nederlandsohe bank heb
ben gedeponeerd.
do puoqojofl
uepjoA SuiuoAiui
ua ;so^ 9
f300
f275
f250
f225
f200
f175
do pue^eiaS
'ipjOÜ '48051 9ftl£
f212,50
f 200,—
f 187,50
f 175,
f 162,—
f150,-
do pue^aaaS
4paoA\ SuiuoAut
jo ffuiuoti aftJA
f 87,50
f75,—
f02,50
f50,—
f37,50
f25,-
jbbC zad oaqqaq
pueipiaa 490m
jez9iqaoo[ ueg
f450
f 400
f350
f325
f 300
f275
qaaza ïad uaqqaq
PIIOOAU9A 460UI
jazaiqjuuq ue
tflOtO 11 0
11^ 00^
rH rH r~H 1^ v~1 <0
M-t «M
65
S
o
u
0
u
0
O
OD M
tfa
.2^
<3 S -0 a
J5
S?
3 P B
IB O P 1®
-VS <S
t*
H 0 o
0 9
s 3
a a
tüD rg
.SF'C 0
93
Q3 ÜG e>
r
:=J
O
5i M
Examen-kiezers.
Ten slotte de Examen-kiezers. Dat zijn zi,
die »met goed gevolg hebben afgelegd een
examen, ingesteld door ot krachtens de wet
of aangewezen bij algemeenen maatregel
van bestuur en in verband staande met de
benoembaarheid tot e nig ambt, de ven ul-
liag van eenige betrekking of de uitoefe
ning van eenig bedrijf of beroep."
om je te helpen. Ik moet Betsy van den wa
gen spannen 1"
Suzauaa nam tiasr mand met erwtjes op
en ging naar de keuken, waar haar oudste
zuster juist klaar w»s met afwassohen. De
eenige moid, dia zij hielden, moest mee hel
pen hooien en de meisjes moesten alles zelf
doen. Toen Suus de eene deur in kwam,
kwam Johanna door de andere deur van de
bijkeuken in, waar zij de kat eten gegeven
had.
//Wat is er Suus vroeg zij dadelijk.
Suus vert 1de v#n de kurk en zeide ten
slotte: „éls vader het gezien heeft, zal hij er
zeker wat van zeggen
„Stcor je je aan faeea P Dat doe ik nooit I"
„Hij is nooit zoo boos op jou als op ons",
was het spijtige antwoord.
Het was waar. De zorgelooze lichthartige
Johanna kwam er veel gemakkelijker af
dan haar jongere zusje.Inhet huiselijk leven
vervulde zij de groote rol van toeschouw -
ster. Het is moeilijk te zeggen hoe zij het
klaar speelde om zoo ongeveer niets te doen
zij was overal en bewonder Ie de anderen,
ontzettend tevreden met zioh zelf. Op de een
of andere manier was Johanna in die druk
kende oritiseerende atmosfeer van het huis,
waar iedereen zooveel maar even mogeljjk
was van ziohzelf en anderen eisohte, een
klein gemakzuchtig wezentje.
«Het is schande om jou een standje te
geven, Suus I'' zeide zij, „zij moesten het
maar eens een dag zelf doen, dan zouden zij
het verschil zien I"
„Kom meisjes, kom jullie nu die kar leeg
halen, ik kan hier niet larger staan riep
Willem.
P. S. Wie in 1909 onderstand heeft ge
had van een instelling van weldadigheid of
van een gemeentebestuur kan geen kiezer
worden. Als onderstand gelden niet genees
kundige hulp en geneesmiddelenwel ver
sterkende middelen.
Onze Rotterdammer schrijftReeds deel
den wjj een en ander mee uit liberale
ccuranten, waaruit bleek, hoe de vrjjzin-
nigeh weer hun oude stokpaardje, het anti
papisme, beiijden.
Wat echter de Stichtsche Courant om
trent de verkiezingsmanieren der libera
len meedeelt, „doet de deur dicht».
Wij lazen daarin, eergisterenavond het
volgende stukje
Naar ons ter oore kwam wordt in het
district Wijk bij Duurstede op 't oogen-
blik nog eens weer een ouck-rwetsche,
echt liberalistische stembuseampage ge
voerd. Bij gemis aan eigen positief be
ginsel, bij totale afwezigheid van eenig
program met wezenlijken inhoud, heeft
d9 vrij zinnigheid in Wijk bij Duurstede
hot noodig en goed geoordeeld het oude,
verr este wapen van het Anti-psplsaae
maar eens weer voor den dag te halen
en te hanteeren.
Voor ons ligt een ondergeteekend
pan flet dat in het district verspreid is,
waarin 0. m. wordt uitgeroepen .Pro
testanten 1 weest nu wakker en gedenkt
aan Jan de Bakker". Moet ons Geuzen-
land .geheel verroomschen f" Zal ons
„Koningskind", afstammeling van een
Willem den Zwijger, verdediger van
het Protestantisme op den duur teneinde
te kunnen regeeren, eerst een voetval
moeten doen voor den over de bergen
zetelenden Pauskonirg
En meer van dergelijk moois.
Zooals men ziet zjjn de helden niet
eens oorspronkelijk.
De oude afgezaagde argumenten zijn
ontleend aan een van de beruchte vliegen
de blaadjes van de Evangelische Maat
schappij iu 1853 n.b. of gericht.
Het vod eindigt met een verdraaiing
van een uitspraak van Dr. Bronsveld en is
met vette letter onderteekend
„Je Maintiendrai, Ik zal handhaven".
Dat men van vrijzinnige zijde in ver-
Johanna Ralt zou dergelijke opmerkingen
nooit als tot haar gericht beschouwen, maar
haar zuster haastte zioh naar buiten. Zij
volgde eobter spoedig met een aardappel
voor Betsy en beklaagde vVillem. Dejsug-
digo Rails haatten het om dominé's te
moeten halen. Willem, een verlegen jongen
van veertien jaar, was nu het slachtoffer en
hij verafschuwde hat. Lydia, de oudste, was
bezig de lastate hand aan de tafs! ie leggen
toen Gilbert binnenkwam en, zooals hij was,
in een armstoel neerviel.
„Ga je je niet verkleeden, Gilbert?"
vroeg zij.
„Ik heb mij gewassohen", zei hij, zonder
zich te bewegen.
„Maar je jas, Gilbert. Wij weten tooh niet
wie die domicé is
„Dat kan ik je vertellen. Ik hoorde in
Ringworth, dat hij een dorpssehoenmaker
is, die net dominé is geworden 1"
Arme Lydia I Eu zj had nogal met zoo
veel moeite de twee jongsten voor 't avond
eten naar bed gestuurd, uit angst dat zij zioh
riet goed gedragen zouden.
Lydia keek naar ziohzelf in den spiegel,
en daarna naar de netjes geschikte tafel,mei
een gevoel, dat het verloren moeite was.
Willem Ralt en Merle reden intussohen
onder plechtig stilzwijgen naar huis. Merle's
verlegenheid was hemzelf niet tot last, hij
kon overal zijn of zitten, zonder in 't
minst te denken, dat iemand naar hem
keek of over hem daoht.
Maar die arme Willem niet; hij verwachtte
eik oogenblik dat hem gevraagd zou worden
of hij bekeerd was en bedacht allerlei
scherpe antwoorden, terwijl hij tegelijker-
kiezingstijd veel aandurft wisten we wel.
Dat men de Christelijke parigen tegen
elkaar zou trachten u t te spelen, ze tegen
elkaar in 't harnas zon jagen en dat men
ook op het Anti-papisme ten pla'tenlande
min of meer speculeereD zou, we hadden
niet anders verwacht. Maar dat men op
dergelijke wijze den liberalen eandidaat
zou duiven aanbevelen, neen, dat valt ons
van hot eens zoo trotsche en oppermach
tige liberalisme ontzettend tegen.
Intusschen blijkt hieruit dat de liboralen
hun kans nog niet verkeken achten.
Voegen wij hieraan toe het woord van
de (oud. lib Nieuwe Courant
>Men behoeft waarlijk niet door »pa-
penhaat« gedreven te worden om
te weigeren den roestSgsten hoek dor
Roomsche Kwm&rclub te versterken met
een vurige kracht als de heer De Wijker-
slooth.»
En bet (unie 1 b.) Vaderland als volgt
»Mei behoeft geen antipapiet te wezen
om zijn medewerking te weigeren aan
verdere verstrekking van die(katholieke)
party in het Parlement, en aan nog meer
dere verruiming van haai invloedssfeer
in het land, te meer waar het van alge-
meene bekendheid is,dat zij dien invloed,
waar zij hem eenmaal bezit, zoo voortief-
felyk in haar eigen belang weet te ge
bruiken.*
Het ia keurig, nietwaar
Men begrijpt bij het lezen van znlke tira
des den »nrnst« der liberale bladen, wan
neer zy een andere party-formatie beplei
ten en pathetisch batoogen, d it de gods
dienst buiten de politiek moet worden
gehouden 11
Het Centrum oordeelt naar aanleiding
van den uitslag der Kamerverkiezing in
Wijk bij Duurstede
Wel toont een vergelijking met hetresul-
tast der stemming in Juni san, dat de
katholieke eandidaat een belangrijk aantal
stemmen heeft gemist, we'ke blijkbaar op
den anti-revolutionair werden uitgebracht,
maar onveiklaarbaar is dit niet.
Men etond hier voor een geheel nieuw
feit en voor een verkiezing onder omstan
digheden als zich tot dusver niet hadden
voorgedaan.
tijd de overtuiging had, dat hij er nooit
een van zou durven uitspreken. Toen hij
eindelijk veilig en wel thuis was,had hij een
heel &nder gevoel voor den dominé, die hem
zoo weinig last had bezorgd en door wien
hij doperwtjes en Aalbessen-pudding bij
het avondeten krijgen zou 1
Maar toen zijn angst verdween, werd
die geboren bij den dominé, toen het
oogenblik van uitstappen genaderd was.
De boer en zijne vrouw waren bij het
hek om hem te verwelkomen.
Juffrouw Ralt zag er voor haar een en
vijftig jaren nog zeer goed nit, hoewel zij
door elkander gerekend nog sedert 26 jaren
4 standjes per dag kreeg. Heel vroeg al in
haar huwelijksleven had zij gezien dat zij,
als zij rust en vrede wilde hebben, haar
eigen wil g°heel moest opgeven. Zij deed
het met de volheid aan groote naturen eigen
en voedde haar kinderen op om het zelfde
te doen.
Da meest onhebbelijke bevelen van mijn
heer Ralt werden stipt'opgevolgd en wat
de familie ook te verduren had, zij hadden
ten minste hierdoor niet al de vervelende
ellende die kleine leugentjes met zioh
brengen. Het was een zeer goede discipline
voor hen, maar minder voor den heer des
huizes. Weinig mensohen waren meer
gehaat, maar zelfs zijn grootste vijanden
hadden ontzag voor hem, en de armen hiel
den van ham, want, ofschoon hij zelf vol
strekt niet vrijg'vig was, was hij altijd
gereed om voor hunne »reohten« op te
komen.
Wordt vervolgd.)
