ÜWSBLAD VOOR ZEELAND No. 56. 1909. Zaterdag 4 December 24e jaargang GHRISTELIJK- HISTORISCH Binnenland, VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK Wed. S. J. DE JONGE-VERWEST, F. P. D'HUSJ, te Middelburg. Goes PRIJS DER ADVERTENTIËN ji'-ïnH t> 'if rr o IEDEREN WERKDAG DES AVONDS. Prijs per drie maanden franco p. p1,25. Enkele nummers0,02'. e sa UITGAVE DER FIRMA EN VAN van 1—5 regels 40 cent, iedere regel meer 8 cent Familieberichten van 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 '•ent. 3 Deo. 1909. Drank ellende. De verschrikkelijke gevolgen van het drankmisbruik worden treffend geteekend in een staatje, voorkomend inde toelichting bij een aan den Gemeenteraad van Rotter dam gericht adres. Het is ontleend aan De Blauwe Vaan van 19 Februari 1909. De gegevens betreffen een staat in Ame rika. Ohio werd daar, naar het aantal drinkge» legenheden in 5 groepen ingedeeld, en ver volgens werd nagegaan, hoe het stond met het aantal misdadigersde inlagen in de spaarbankhet schoolbezoekhet aantal echt scheidingen en krankzinnigen, en ook nut de belastingen, die er in het district van roe rende goederen moesten worden geheven, om in de uitgaven te worden voorzien. Eu aldus waB het resultaat Aantal Aantal Aantal drinkgeleg. misdadiger. dollars op School per per de spaar bezoek in looooo looooo bank procenten inwoners. inwoners (per hoofd) 0 3 41-73 86 y 69 14 21.02 80 - x59 32 18.34 77 335 44 I6.78 67 54° 61 4,68 51 Aantal Aar tal echt Aantal Belasting drinkgel. scheidingen krank op roerende per per zinnigen goederen IOOOO looooo perlooooo per 1000 inwoners inwoners inwoners dollars 0 45 28 19.70 69 73 52 23.80 159 92 65 28.12 335 I20 73 35-39 540 168 9i 39-23 Zulk een lijstje spreekt boekdoelen. Hoe meer kroegen, hoe meer misdadi gers. Hoe meer kroegen, hoe minder geld op de spaarbank. Hoe meer kroegen, hoe minder school bezoek. Hoe meer kroegen, hoe meer echtschei dingen. Hoe meer kroegen, hoe meer krankzin nigen. Hoe meer kroegen, hoe meer belastingen. Hogen de oogen ook van het Nederland- sche volk voor de gevolgen van het drank misbruik steeds wijder worden geopend. Rotterdammer. Bjj de stemming voor een lid van de Tweede Earner in het district Gulpen werden uitgebracht 3866 geldige stemmen'. (Bij deze opgave ontbreken de stemmen van twee stembureausDe heer L. M.Her mans (soc.-dem.) verkreeg 423 en jhr. mr. Chr. Buys de Beerenbrouck (r. k.) 3443 stemmen. Gekozen is dus de heer Éuys de Beerenbrouck. De Eerste Kamer heeft zonder hoofdelijke stemming aangenomen het wetsontwerp betreffende verhooging van den accijns op het gedistilleerd. Het bericht omtrent eene mogelijke benoeming van den heer Tutein Nolthe- nius tot direoteur-generaai van den land- bouw is onwaar. -8. Ct. De decoratiekwestie. Het Volk méldt, dat de sociaal-de mocratische Kamerfractie heeft besloten, dat mr- Troelstra een voorstel zal indienen tot instelling van een parlementaire enquête. - Bü Kon. besluit isaanidr. G. J. VM der Flier, emeritus predikant te s Qra. venhage op zijn verzoek, eervol ontslag verleend als lid en secretaris er comm|B. sie tot de zaken der Protsetansche Kerken in Nederlandsch- Oost- en est-Indiü, met dankbetuiging voor de door hem in die betrekking bewezen diensten. Wjj lezen in de Middelb. Crt. In verschillende»christelyke« of te wel gereformeerde vereenigingen en afdee- lingen van Patrimonium werd besloten telegrammen of brieven te zenden aan dr. Kuyper om hem sympathie te betuigen iu deze voor hem zoo moeilijke dagen. Wat is dat blad toch altijd overdreven en hatelijk met zijn berichten, wanneer 't een bepaald deel der protestantsche chris tenheid betreft. «In verschillende «chris telijke» of te wel gereformeerde vereeni gingen en afdeelingen van Patrimonium* zooveel woorden, zooveel onjuistheden, zou men haast zeggen. Verschillende beter ware gezegd «twee*. Waarom voorts dat Christelijke met aanhalingsteekens, en dat gereformeerde in verband met Patri monium f Het blad weet heel goed dat Pa trimonium geen kerkelijke vlag voert, en geen enkele kerk uitsluit. Wat overigens dia moties van aanhankelijkheid aan dr. Kuyper aanbelangt, wij lazen tot heden toe nog maar van tweeRotterdam en Weesp. Niet eens zooveel, bij zooveel verguizing als dr. K. van liberalen en sooialisten gewordt. UIT DE PROVINCIE. Het Rijkstelegraaf kantoor te Goes verzond gedurende de maand Nov. 1909 1091 Telegrammenontving er 1136, opge nomen en verder geseind werden 2235 totaal 4462. Gesprekken. Uitgaande 723, inkomende 744, overgenomen 1782 locaal 334totaal 3583. Voorts werden door de Hulpkantoren op Znid- en Noord Beveland behandeld Telegrammen. Ver- Ont- Baarland 45 41 86 Borsselen 60 61 121 Colijnsplaat 80 74 154 Driewegen 26 32 58 Ellewoutsdjjk 'g-Gravenpolder 66 33 99 79 99 178 's-Heer Arendskerke. 38 55 93 's-Heerenhoek 48 41 89 s-H.Hendrikskinderen 5 5 10 Heinkenszand 43 60 103 Hoedekenskerke 48 32 80 Kamperland 74 72 146 Kapelle 116 140 256 Kats 58 55 113 Kloetinge 57 58 105 Kruiningen 42 93 143 Kwadendamme. 11 23 34 Nieuwdorp 59 43 102 Nisse 25 38 63 Ondelande 29 19 48 Ovezande. 51 57 108 Rilland 52 92 144 Schore 75 98 173 Waarde 62 70 132 Wissenkerke 48 53 101 W olphaartsdjjk 139 131 270 Gesprekken. Ver- Ont- Kantoren. zonden, vangen. Totaal. Colijnsplaat66 8 74 Ellewoutsdijk 30 4 34 Kapelle67 59 126 Kruiningen 41 10 51 Ovezande 8 4 12 Rilland75 53 128 Aan het postkantoor Krabbendijke en de, daaronder ressorteerende, hulppo it- kantoren werd gedurende de maand Nov. 1909 ingelegd f 9201.14. Terugbetaald f4400.62. Het laatste door dat kantoor uit gegeven boekje draagt het nummer 1012. Voorts bedroeg het aantal verzonden tele grammen 147, ontvangen 234, totaal 881. Uitgaande telefoongesprekken 123, inko mende 42, totaal 165. Nieuw en St-Joosland. Als een zeld zaamheid kan zeker wel gemeld word cd, dat een paard van den landbouwer Janse alhier geveulend is van 3 veulens. Jammer dat zij niet in het leven zijn gebleven. Brouwershaven. Het op den Banjaard gestrande stoomschip „Maria" kan als ver loren beschouwd worden. Het zit met het dek onder water. Giiteien is met hoogwater op den We8(havendam te Neuzen omhpog gevaren de Engelsohe stoomboot „Themonaroh" van Mellow, met ruw ijzer naar Neuzen. Men is aangevangen met het overladen der lading in lichters. M. C. Te Cadzand is een lijk aangespoeld. Daarop gevonden papieren wijzen aan, dat het is van Jan Baptiste Adam Visser, aan boord van de „Martha no. 6" uit Coxyde. In de week van 24 tot en met 30 Nov. 1909 zijn in Zeeland voorgekomen 1 geval van typhus en febris typhoidea te 's Heer Arendskerke5 gevallen van roodvonk, waarvan 1 te Middelburg, 1 te Serooskerke (W.) en 3 te Sluis en 1 van diphtheritus te Middelburg. De Staatscourant no. 283 beval de statuten o. a. van deWerkliedenvereeniging «Eigen Hulp* te Goesen van de vereeni- ging «Eendracht maakt Macht* teVlissingen. Bij Kon. besluit zijn benoemd: tot raad in het bestuur van den polder Walcheren, S. Louwerse, te Oostkapelle, en L. Cijsouv, te Westkapelle; tot lid van het bestuur der waterkeering van den czlamiteuzen Nieuw Neuzenpolder, A. Ba- reman Wz., te Hoen; tot dijkgraaf van den Muijepolder N. Polderman, te St. Maartensdijk; tot lid van het bestuur der waterbearing ran den oalamiteuzen Willem Annapolder, W. van Liere, te Biezelinge tot gezworene van net waterschap Waarde, J. Pieper, te W» srde. Colijnsplaat. Donderdagavond hield de Chr. Werfel. vereen. «Draagt elkanders lasten Alhier hare jaarvergadering,waarbij tegenwoordig waren 62 leden en 4 begun stigers. De verg. werd geopend met het zÏDgen van Ps. 119 14 en gebed door de. Staal. Ook werd door den voorz. een welkomstwoord gesproken en een gedeelte uit Gods Woord voorgelezen, waarna de secretaris het woord erlangde en zijn ver slag voorlas. De toestand der vereeciging is niet ongunstig te noemen. Hetledortal vermeerderde zelfs van 175 tot 189 leden, dooh dat der begunstigers daalde van 81 op 26. De uitkeering aan zieken was dit jaar ook niet gering. Aan 68 personen werd de som van f 1012.77'/2 uitgekeerd. De inkomsten van het ziekenfonds bedroeg slechts i 888.90, zoodat om niet te kort te komen f200 van de spaarbank weid ge nomen. Nadat alles was verrekend hield men toch nog over de som van f265.12, waarvan weer f 100 werd terug gezet op de spaarbank. In de kas is lus gehouden f16512. Het bedrag dat nn op despaar bank berust is f 1460. De penningmeester dhr. J. Douw, die aan de beurt van aftreden was, werd met 55 van de 58 geldige stem men herkozen en nam die benoeming, na 6 jaren het vertrouwen als zoodanig te hebben genoten, weer aan. Ook 2 der leden van de oommissie van toezicht moesten aftreden en werden met bijna algemeene stemmen herkozen. De heer Noordjjke kreeg er 49 en de heer Israël 47 stemmen. Eerstgenoemde nam die benoeming terstond weer aan, dooh de heer Israël zal hierover, a's niet aanwezig zijnde, nog moeten beslissen. Daarna kwam het bestuur nog met een kleine wijziging in het Reglement en wel over de aanneming van nieuwe leden. Zij die voortaan lid willen worden, moeten een schriftelijke verklaring teekenen, waarbij zij erkennen -in te stemmen met den Chr. grondslag der vereen, en zich daar naar ook wenschen te gedragen. Hoewel dit voorstel wel eenig debat uitlokte, werd het toch met algemeene stemmea aange nomen. Nadat de voorzitter dhr. J. Schippers de aanwezige leden bedankt had voor hun ne opkomst, werd de vergadering gesloten met dankzegging door ds. Feijkes, nadat gezongen was van Psalm 103 9. Colijnsplaat. Donderdagmorgen om 5 k 6 uur is bij hoogwater en een hevige westenwind de zeedijk aan Wanteskuip over een lengte van plm. 8 M. wegge slagen. Voor de verzwaring en verhoo ging van den binnendijk levert deze door braak geen bezwaar op, evenmin voor de westelijke nol, die reeds voor een deel gekrammat en van rijsbeslag voorzien is. Deze nieuwe nol heeft niets geleden en men gaat voort hem af te werken. Brulnisse. Openbare vergadering van den gemeenteraad voormiddag 11 nur. Voorzitter dhr. S. Hage, burgemeester- Allen- present. De notulen worden zon der op- of aanmerking gearresteerd. Dhr. L. van Popering verzoekt afvoering van den Hoofdei. Omslag. Wordt toegestaan. Een dankbetuiging van de Ambachtschool wordt voor kennisgeving aangenomen. De voorzitter deelt mêe dat Ingelanden van don Polder Brninisse hebben besloten ie dat de Suatiesluis 20 cM. lager ge legd moet worden dan in het oorspron kelijk plan is aangegeven. 2o dat aan de buitenzijde van den zee dijk twee steenen bermen moeten gemaakt worden. Dr. de Koek verzoekt verhoo ging van zjjn salaris ais gemeente-genees heer tot een maximum vau f500. De vroede vaderen z\jn van oordeel dat de dokter geld genoeg verdient bij gevolg, wordt zijn verzoek van de hand gewezen. Komt ter tafel het verzoek om subsidie van de gymnastiek varaeuiging Olympia" wat in de vorige vergadering was uitge steld. B. en W. hebben geen preadvies. Het nut van «Olympia" worat betoogd door den heer Hoogerheide. Z.Edel. heeft er toch niet veel aardigheid van gehad, want met 4 tegen 3 stemmen besloot de Raad afwijzend. De Voorzitter leest een ingekomen stuk van het Ministerie van Waterstaat, be trekking hebbende op de meting der vis- scherevaartmgen, het stuk is zoo ondui delijk dat niemand der heeren de bedoe ling er van begrijpt. De Voorzitter wordt gemachtigd er over te spreken met den hoofdambtenaar van dat departement. Komt ter tafel de politie-verordening, lang en breed wordt over elk der arti kelen gesproken. Wjj vernamen datj de stoepen niet meer mogen worden ge schuurd na 1 uur 's middags, dat er niet met een flets over zeker voetpad mag ge reden worden dat er geen schepen met geladen geschut iu de haven mogen ko men en dergelijke fraaiigheden] meer. 't Wordt half twee, de heeren willen gaan eten, wethouder Goudswaard doet dienaangaande een voorstel wat wordt aan genomen, de oude heer Boiier geeft in overweging bjj den voorzitter te gaan di- neeren.op voorwaarde dat zijn vrouw bief stuk heeft gebakken. De voorzitter niet wetend, wat zijn eehtgenoote dien middag ter tafel zal brengen, geeft den heeren de vrijheid mede te gaan, voor het geval het menu is saamgesteid zooals dhr. Boiier dat wenscht. Na dit vermakelijk intermeseo, schorst de voorzitter de vergadering tot 's mid dags ten 8 ure. In de heropende vergadering wordt de politie-verordening afgehandeld, en zonder hoofdelijke stemming aangenomen. Betreffende de braad weer is vastgesteld, dat voortaan de ingezetenen zeilen loten, wie de eer geniet brandweerman te zijn. We krijgen dan zeer waarso'ijnlijk veel nieuwe spuitgastendaar kan de brand spuitmeester plezier van hebben. De vergadering wordt na de gewone rond vraag ten half 6 ure gesloten door den voor zitter. Wat sinds langen tijd niet voorviel, zagen we heden weer gebeuren. De heer secretaris voerde herhaalde malen het woord, zoodat het scheen dat hij zelf raadslid was. Of ZFd. hiervoor te voren vergunning van den raad heeft gehad, weten wij niet. Driewegen. De Raad dezer gemeente hield Donderdag een openbare vergadering. Present alle leden. Vastgesteld werden suppletoire kohieren hondenbelasting en hoofdelijken omslag 1909 tot een bedrag van fl ,50 en f10. Het loon van de beide wegwerkers werd nader geregeld en voor de maanden J uni tot en met November vast gesteld op f 1.25 per dag. Met algemeene stemmen werd besloten mede te werken tot den aanleg eener drinkwaterleiding, met voldoende rijkssubsidie wordt toegezegd. Tot leden der oommissie tot wering van schoolverzuim werden herbenoemd de hh. W. van Loo en W. Westveer. Tot lid van het Burgerlijk Armbestuur in de plaats van den hear C. van Strien, die niet meer in aan merking wensohte te komen,werd benoemd de heer J. L. Mol. De armenbegrooting voor 1910 woidt goedgekeurd in ontvang en uit gaaf elk op f 4743.37'. Aan den heer J. A. Hoste werd op zijn verzoek eervol ontslag verleend als hoofd der school, en wel met ingang van 1 Maart a. s. Wegens vertrek naar elders werd ontheffing van hoofdgeld verleend aan mej. J. v. Prooije. Ten slotte werd besloten geen nieuwjaarsoommissie meer te vormen, daar het Armbestuur be reid is tegen Nieuwjaar een extra-bedeeliag aan de armen te verstrekken. BOEKBEOORDEEL1NG. Kort geleden versohenen door tuisohen- korast van de Naamlooze Vennootschap Lakenman en Oohtman te Zierikzee van de hand van den heer Mr A. J. F. Fokker, twee lijvige boekwerken betrekking hebbende op de geschiedenis en de uil- en inwendige gesteldheid van het eiland Schouwen. Zien beide stukken in royaal octavo for maat, met tal van kaarten eu op fraai papier gedrukt er uiterlijk keurig uit, reeds ook bü 'i doorbladeren geven zij doorloopend blijk van hunne historische getrouwheid. Onge twijfeld zullen zij daarom steeds van groot gewicht zijn inzonderheid voor het daarbij betrokken gebied. Het Eerste Deel, getiteld „Schouwen vóór 1600", bevat al datgeen, wat omtrent het oude eiland uit die lang vervlogen dagen bijeen te brengen was. Dit deel kan, schoon anders van inhoud, tevens beschouwd wor den als een vervolg of zoo men wil, als eene aanvulling van het werk „Schouwen van 1600 tot 1900" hetwelk vroeger vaD den zelfden schrijver versoheen. De schrijver heelt ons in dit werk voor namelijk de oude gedaante van het land, die ook hier in den loop der tijden aan zoo groote verandering onderhevig was, weder als voor den geest getooverdhij heeft het door de zee verzwolgene weder in beeld gebracht en een en ander met kunstig tyj- gewerkte kaarten toegelicht. Maar de heer Mr Fokker heeft meer ge - geven dan een geteekend beeld van 't ver leden. Hij heeft den ouden omvang van het land op historiso'ie gronden ontwikkeld - de betrekkelijk smalle stroomen, die het gebied aanvankelijk omzoomden, vóór deze als in zeeën waren herschapen, beschreven en de lijdensgeschiedenissen het land, die grootelijks het gevolg wa's van het toene mend vermogen der omgelegen wateren, zoo volledig mogelijk toegelicht, alles op eene wijze, die van nauwgezette en ijverige studie getuigt. Uit het historisch overzioht bljkt, dat even als elders, ook hier de binnendijksohe gesteldheid van bet land groote verande ring heeft ondergaan. Tal van plassen, meren eu vaarten zijn in den loop der tijden in vruchtbaar bouwland of grazige weilanden als herschapen. Vale namen van belendingen waren veranderd; vele bestaan hebbende wateren schier onkenbaar ge worden, dooh veel is betrekkelijk dit alles door de ijverige navorsohing van den schrij ver, (weder in zijn oorspronkelijken vorm voorgesteld. Uitvoerig behandelt de sohrijver ook de Haymanlanden landen van welke de oor spronkelijke gesteldheid ons wellicht ook no g altoos doet denken aan het Hayman- of vogelschieten, sinds eeuwen her bij Zeeuw

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1909 | | pagina 1