NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND
No
Donderdag 28 October
24@ jaargang,
CHRISTELIJK-
HISTORISCH
urr m püks.
TtËÜLAirË87'~
BiltcilaBdsck Overzicht
VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK
~JONGE=YERWEST„ te Goe§
f. P. D'HUIJ, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
Bjj dit nummer behoort een By voegsel
fs
IEDEREN WERKDAG DES AVONDS.
Prijs per drie maanden franco p. p. 1,25,
Enkele nummers 0,02J.
UITGAVE DER FIRMA
KW VAN
van 1—5 regels 40 cent, Iedere regel meer 8 een*.
Familieberichten van 1—5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 cent.
27 October 1909.
Mr. v. Andel is in Middelburg III tot
lid van den gemeenteraad van Middelburg
gekozen.
Een mooie overwinning waarmee wij
de antirav. partij te Middelburg geluk
wetisohen, zoowel om den oandidaat, als
om 't feit dat door deze verkiezing de
nederlaag van 1903, toen mr. Dieleman,
een niet minder kundig en schrander man
dan de nu gekozene, in datzelfde district
zoo smadelijk werd uitgeworpen.
Overigens is deze overwinning voor een
deel ie danken aan de onthouding der
sociaal demoeraten.
Bij de stemming op 19 dezer sohijntte
zijn uitgemaakt dat het district in zijn
meerderheid links is, en dat het er in de
naaste toeBkomst zal gaan tussohen anti
revolutionairen en sociaal democraten.
Dat is geen aangename boodschap. Maar
't feit is zoo.
Middelburg III zwenkt al aseer naar
den rooden kant.
Het prachtige cijfer, door mr. v. Andel
bij eerste stemming behaald, zal ook wel
mede vruoht zijn van zijn groote popu
lariteit bij alle partijen.
Laten onze vrienden in III maar voort
gaan met de krachten te ordenen.
Er bleven ook nu nog ruim 200 kiezers
thuis.
Natuurl'Jk kunnen nog wel een honderd
tal sooiaal demooratisohe stemmen op den
heer Boudewijnse zijn overgegaan. In ieder
geval blijft 't noodig de thuisbli vers op
te sporen, en voorzoover zij niet tot de
8. I). A. P. kunnen gerekend worden, te
trachten hun steun voor 't vervolg te
winnen.
Dat het bestuur der soo. demooratisohe
kiesvereeiiiging onthouding aanraadde,
was uit 't oogpunt van taktiefc, naar wij
kunnen inzien, volkomen juist
Wij laten echter bet uitgesproken motief
voor 't geen het is.
Maar de overweging zal ook wel „geluid"
hebben dat 't voor de S. D. A. P. in de
toekomst vrijwat moeilijker zal zijn een
zittend vrijzinnig democraat dan een zittend
antirevolutionair te verdringen.
Had men nu den heer Boudewijnse in
den Raad gebracht, men had er hem
waarschijnlijk nooit weer uitgekregen.
De Raad telt thans 12 liberalen en
vrijzinnig democraten, 1 sooiaal democraat
en 4 antirevolutionairen.
e
Japan.
Gisier meldden wij onder onze telegram
men den moord op den Japansohen prins
Ito, die te Karbin is vermoord. Hij heeft
na de schoten, op hem gelost, nog 20
minuten geleefd,
De Koreanen, die gister gevangen zijn
genomjn, hebben bekend, dat zij in Tsat-
sakua waren gekomen om den moord op
Ito voor le bereiden.
De moordenaar heeft in zijn verhoor
bekend, dat hij te Charbin was gekomen
om prins Ito te vermoorden. Hp had zijn
vaderland willen wreken. Ito had tjjdens
zijn verblijf in Korea eenige personen, die
hem den moordenaar na stondeD,
terecht laten stellen.
Ito's lijk, gedekt met kransen van den
Russisohen minister Kokoftsof en van het
spoorwegbestuur is Zuidwaarts vervoerd.
Het spoorwegbestuur liet het lijk langs
de geheele lijn passende eer bewijzen.
Eenige personen en de particuliere
secretaris van den Japansohen hofminisfer
bleken licht gekwetst.
Op prins Ito moeten in Korena zelf,
terwijl hij daar resident generaal was,
herhaaldelijk aanslagen zijn beproefd,
maar ze werden telkens door de waak
zaamheid der Japansohe politie verijdeld.
Die was natuurlijk te Charbin niet aan
wezig, en de Russische politie Zal op de
komst der Koreanen niet voorbereid zijn
geweest.
De prins bereikte den leeftijd van 68 jaar.
Wij meldden gister dat hij als arme
jongen tot hoogen rang opgeklommen was.
Dit is mis. Niet hij maar zijn groote Chi-
neesehe tegenstander Li Hung Chang is
dit geweest. Ilo was uit de hoogste krin
gen voorgekomen.
Ferrer.
Da Nederlander schrijft
Ferrer is doodgeschoten. De Spaansohe
regeeriug heeft zich geen vrees laten aan
jagen. Voor nationale of internationale
betoogingen is zij niet geweken.
De eenige bijna, die op werkelijk ge-
paste wijze voor Ferrer heeft geijverd,
was zijne dochter, maar zij kon niet goed
maken, wat de onhandigheid van anderen
bedierf.
Van militaire rechtspraak in het alge
meen zijn wij geen bewonderaars.
Haar doel is dikwijls meer vreesaan-
jaging en het stellen van afschrikkende
voorbeelden dan het handhaven van het
reoht.
Een soldaat van Walienstein, die eens
veroordeeld was, om te worden opge
hangen, riep op het laatste oogenblik zijn
veldheer toe, dat hij onschuldig was. „Des
te beter", antwoordde Walleastein.
Hoe zullen de schuldigen niet sidderen,
als zelfs de onsehuldigen. niet veilig zijn!
Een dergelijk standpunt wordt dikwijls
door militaire rechters ingenomen, maar
wie kan nu op goede g onden beweren,
dat er onregelmatigheden hebben plaats
gehad en dat Ferrer onschuldig veroor
deeld is?
Alles is geheim toegegaan. Zij, die mee-
nen te moget oordeelen, hebben de stukken
niet gelezen, de getuigen en de pleidooien
niet gehoord en hoe willen zij dan een
oordeel vormen
Het gaat thans, zooals vroeger in de
zaak van de gebroeders Hoogerhuis, toen
ook maar ieder man, die geheel buiten
het proces had gestaad over het vonnis
een oordeel meende te kunnen vellen.
Het komt ons dus voor, dat de agitatie
ten gunste van Ferrer minder op louw is
gezet, omdat hij onschuldig, dan wel omdat
hij socialist was.
Wij staan hier dus weer voor een staaltje
van solidariteit, dat op zichzelf aohtens -
waardig zijn kan, maar onmogelijk goed
gekeurd kan worden, wanneer het beginsel
in praotijk wordt gebracht, om ook slechte
mensohen aan de welverdiende straf te
onttrekken.
Wat er in Barcelona gebeurd is, was
werkelijk zeer erg.
De gebeurtenissen liggen nog verseh in
het geheugen.
Wij behoeven er dus niet meer aan te
herir neren.
Moord, brandstichting, plundering, op
roer, aanslagen op het vaderland in moeie-
lijke oogenbiikken, niets heeft ODtbroken
tan als Ferrer werkelijk bij dat allesj en
der raddraaiers is geweest, mag zijn hoe
danigheid van socialist niet als vrijbrief
gelden.
Niet alles mag als agitatie-middel wor
den aangegrepen en de socialisten zelf
m seston begrijpen, dat zij zieh door zulk
agiteeren meer kwaad doen dan goed.
Elke partij moet eene partij van orde
zijn, maar mannen, die misdrijven door
socialisten gepleegd jgeen misdrijven meer
noemen, plaatsen zichzelf buiten en tegen
over de wet
De socialisten moeten niet ervaren, dat
zy door groot gedruisch en dreigend optre
den het reoht in zijn loop kunnen stuiten.
Wie kaatst moet den bal verwachten.
Wie het gezag aanrandt, moet geen groot
misbaar gaan maken,als het zioh verdedigt.
Laten zij, die de overheid in oen arm val
len, als zij het zwaard der gerechtigheid wil
doen nederdalen, liever bijtijds het zwaard
der ongerechtigheid tegenhouden
Hoe meer de anarehie het hoofd opsteekt,
des te kraohti ,er moet de reactie zijn en
daarom kunnen wij nog niet inzien, dat de
Spaansche regeering verkeerd heeft ge
handeld.
De Parijsche socialisten, die nu genade
vroegen, hebben zelf vroeger geen genade
gekend.
De communards van 1871 fusilleerden de
generaals Leoomte en Clement Thomas, die
niets anders op hun geweten hadden dan
dat zij de discipline streng hadden ge
handhaafd.
Zij vermoordden bovendien, in koelen
bloede en zonder vorm van proces, tal van
priesters en andere gijzelaars, die zeker on-
sohuldig waren en aan wie niets ooit ten
laste is gelegd, maar nu zij zelf de klappan
krijgen, schreeuwen zij moord en brand.
Zulk een meten met tweeërlei maat werpt
eet) eigenaardig licht op de rechtsbegrippen
die de socialisten er op na houden, en kan
slechts dienen, om lij alle eerlijke men
sohen hun invloed te verminderen.
Wij kunnen dns de terechtstelling van
Ferrer niet afkeuren, mits blijke dat hij
zich aan een misdrijf, waarop de doodstraf
staat, heeft schuldig gemaakt
Anders zou toch die executie afschuwe
lijk zijn.
Zij, die niet genoeg oefening kunnen
nemen om een natuurlijke we king der
ingewanden te bekomen en zij, die een
zittend leven hebben, behooren Foster's
Maagpiilen het vertrouwbaar genees
middel voor* maag en ingewandsziekte
te gebruiken. Foster's Maagpiilen worden
gemaakt uit zuivere wortels en kruiden
en versterken de, spierwanden, zoodat de
vergane stoffeD uit het lichaam afgevoerd
worden,^ Foster's Maagpiilen wekken de
lever op evenals de maag, de zenuwen, en
het geheele spjjsvertejingsstilselze voor
komt aambeien en ontstoking der inge
wanden. Ze genezen trage lever, indtgestie,
galaehtigheid, misselijkheid, verstopping,
hoofdpijn, afwisselenden eetlust, -erarmd-
bloed en elk kenteeken van lever-, maag-
en ingewandsziekte.
Overtuigt U, dat D de eehte Foster's
Maagpiilen krijst, voorzien van de.hand-
teekening van James Foster op elke doos.
(Iuhoud 50 stuks.)
Deze pillen zijn te Goes verkrijgbaar
bij de Firma Nathan Emanuelen te Mid
delburg bij den Heer Joh de Roos, Vlas-
markt K 157 k f 0 65 voor één of f3,60
voor zes doozen.
Gemeenteraad van Goes, Dins
dagavond van 7'hII uur.
Voorzitter de burgemeester. Afwezig met
kennisgeving de heer Donner.
Na vaststelling der notulen, en mededee-
ling der ingekomen stukken worden achter
eenvolgens vastgesteld: het le suppl kohier
hondenbelasting, groot f70; en kohieren
schoolgeld school A en Meisjesschool over
1909—1910, resp. bedragende f 1278 en
f1720.
Een aanvraag om afschrijving van plaat
selijke belasting, en een af- en overschrij
ving begrooting 1909 worden toegestaan.
M, Sohrijver verzoekt om aan de Piet
Heinstraat te mogen bouwen achter derooi-
lijn, vastgesteld bij Raadsbesluit vau 25
Mei 1909.
De heer Fransen v. d. Putte zou 't oor
spronkelijk versoek niet hebben toegestaan;
't gewijzigde, op grond van 't naschrift in
't advies van den gemeentebouwmeester,
vindt bij Spr. geen bezwaar,nu de afwijking
van 8 M. tot 1 M. is teruggebracht. Maar
Spr, vraagt hoe groot zal de afwijking zijn f
Hoe flauwer die is hoe beter.
De voorzitter zegt, dat men zioh houden
zal aan de rooilijn zooals degemeentebouw-
meester die heeft aangegeveD, dus hoog
stens 1 M.
De heer Fransen v. d. Putte neemt hier
mee genoegen.
W. Kok vraagt om aanwijzing van
rooilijn voor te bouwen huizen op een
perceel aan den 'sHeer Hendriksk.dijk.
De heer Kakebeeke verbaast zioh dat B.
en W. op 't advies van den gemeente-
bouwmeester zijn ingegaan om daar ter
plaatse een breedte van 4 meter toe te
staan. De toestand van genoemden dijk
doet zien dat zoo gering een breedte niet
beantwoordt aan de eisohes. Op de wei
van v. Baaien is ook gebouwd, en daar
is 't ook 4 M., maar men kan er ook niet
dan stapvoets passeeren. Er is veel gerij
en passage en veel geloop van kinderen.
Vier meier uit 't hart van den dijk is te
weinig. Spr. wil er 6 meter van maken,
met dien verstande dat de bewoners er
ook geen hekken mogen plaatsen.
De voorzitter zegt dat in de stad de
ruimte van huis tot huis 4 M. is; als 't
nu daar breeder wordt zal het Rijk allioht
de kosten van onderhoud niet op zieh
willes nemen. Het is daar Rijksgrond.
De heer Kakebeeke zegt het is daar niet de
stad, maar een toegangsweg tol de stad.
Het is een verkeerd standpunt om zioh
door vrees voor het Rijk te laten leiden,
als zou die niet voor de trottoir en water-
afloop zorgen. Trouwens laten de bouwers
dat xelveii doen. Die krijgen de vergunning
dus dienen zij ook de lasten te dragen.
Het is verkeerd om dezen men sohen allerlei
faciliteiten te gunnen en de gemeente op
kosten te jagen. jj
De voorzitterAlle kosten zijn steeds
voor rekening der bouwers. Maar hier is
't niet toe te passen. Het is een Rijksweg.
Het onderhoud zal dus niet aan de ge
meente komen. In dien geest is aan be
woners van den 's Heer Hendrikskinderen-
dijk herhaaldelijk door B. en W. geant
woord op adressen om bestrating, enz.
De heer Kakebeeke zegt wij hebben wel
het reoht van voorschrift. Staat 't in de
verordening niet dan wordt 't tijd dat
deze gewijzigd wordt. Bovendien ziet spr.
in de toekomst daar een tram verrijzen
door den weg te smal te maken, bemoei
lijkt men daar ook weer de plannen
daartoe.
De heer Fransen van de Putte steunt 't
voorstel om cit laatste argumentdat wij
ruimte moeten hebben voor een tram.
Daarom moet den ondernemer worden
opgelegd alle voorschriften van 't Rijk op
te volgen. Alle verbindingsmaatregelen
komen dus voor rekening van den bouwer.
De heer Pilaar is er ook voor, doch
vindt 6 M. als eisoh wat bezwaarlijk. Hij
stelt voor 5 M.
De heer Dekker vond 4 M. ook wat
weinig; dooh na raadpleging met den
gemeentebouwmeester die o. a. we?s op
den Julianaweg was zijn bezwaar wegge
nomen. Nu blijkt dat er maar 6 meter
overblijft. Spr. wil echter den Raad niet
terstond laten beslissen, en stelt voor aan
houding teneinde de portee van 't voor-
stel-Kakebeeke nader te ondei toeken.
Wanneer een zaak als deze in den Raad
komt is er overleg geweest tussohen den
bouwer en den bouwmeester. Nu gaan
wij anders beslissen, terwijl niet zijn ge
hoord de meest belanghebbendende bou
wers. Men wil ze stellen voor een fait
accompli.
De heer Kakebeeke is tegen uitstel. De
deskundige der gemeente heeft met de
belangen der geme' nte te rekenen, niet
met die der bouwers. Die zouden als meest
belanghebbenden moeten geraadpleegd
Met hun particulier belang heb'ien wij
niet te rekenen. Wij zijn 't openbaar belang.
De heer Dekker zegt dat men dit wel
kan zeggen, maar de Raad heeft de be
langen der gemeente en der gemeente-
naren beiden te behartigen, en tot deze
laatsten behooren de bouwers. Wij doen
overigens niematd schade met uitstel.
Het voorstel tot aanhouding wordt ver
worpen met 9 tegen 3 stemmenv. d.
Leeuw, Dekker en v. d. Vod.
Het voorstel-Kakebeeke eisoh 6 Meter.
wordt verworpen met 8 tegen 4Holl-
mann, Fransen v. d. Putte, v. d. Venen
Kakebeeke.
Het voorstel-Pilaar5 M. wordt aan
genomen met 7 tegen 5 Hollmann, Dek
ker, v. d. Bout, Hamer en Risoh.
Het voorstel van B. en W. aldus ge-
wyzigd wordt aangenomen.
A. Jacobs vraagt om wijziging van de
rooilijn, vastgesteld bij Raadsbesluit van
25 Mei 1909, met betrekking tot te bou
wen huizen aan de Piet Heinstraat en de
Ruij terlaan.
Toegestaanwaarop aan de orde komt
een voorstel ran B. en W. in verband
met de voorschriften van het bestuur van
nde Breede Watering bewesten Ierseke",
betreffende het rioleeien van een sloot
door A. Jacobs.
Op een vraag om inlichting van den
heer Hollmann antwoordt de voorzitter
dat B. en W. inzake't verleggen der heul
door de Breede Watering als voorwaarde
gesteld, de meerdere kosten voor
rekening der gemeente nemen zouden.
De heer Hollmann keurt 't zeer af dat als
een verzoek komt om te mogen bouwen, de
gemeente de meerdere kosten voor haar
rekening neemt. Dat is geen zuiver stand
punt. Was 't een misverstand, dan is 't iets
anders.
De heer F. d. Bout legt uit hoe de zaak
iu eikaar zit. Eerst zou Jacobs daar ter
plaatse de sloot rioleeren behoudens rech
ten van derden. Van de Breede Watering
wisten B. en W. toen de voorwaarden nog
niet. Maar na eenigen tijd was de eisch dat
de heul verlegd werd, doch dat konden B.
en W. niet toestaan. Jacobs ging er op in.
Maar een sluis verleggen en ginds nog eens
rioleeren vonden wij onbillijk. Toen is van
B. en W. verlegging van het heultje gevor
derd en demping der sloot met bnizen van
80 cM. Op 't eerste konden wij niet ingaan
en toen is Jacobs voorgeschreven, kis u het
heultje niet verlegt, dan een rioolbuis van
40 cM. Dus Jacobs werd op kosten gejaagd;
en toen meenden B. en W. dat 't meerdere
voor rekening der gemeente behoorde te
komen.
De heer Dekker zegt het zon veel royaler
van B. en W. geweest aijn, wanneer zy ge
zegd hadden wij zijn te hard van stal geloo-
pen. Wij namen krasse maatregelen, en
wij moesten door gaan. Wjj konden er niet
van afwijken. Spr. heeft er vroeger al voor
gewaarschuwd, en toen werd er gezegd
de zaak is in orde
De Voorzitter zegt dat Spr. hier op 't ter
rein der besloten vergadering komt.
Da heer Dekker zal er dan verder niet
over uitweiden. Hij heeft trouwens geen
feiten genoemd. Het is jammer dat er zoo
veel in beskten vergaderingen wordt afge
daan. De zaak staat nu zoo dat wij Jacobs
om een reden die niet opgaat vergoeding
moeten geven. B. en W. hebben in deze
zaak een verkeerd standpunt ingenomen
het kan jnist zijn, maar het is niet behoor
lijk aan den Raad voorgelegd. Onder pro
test daar tegen zal Spr. voor 't voorstel van
B. en W. stemmen-
De heer Kakebeeke legt uit waarom hij er
juist tegen is dat de gemeente die kosten
voor een deel op haar rekening neemt. Ja
cobs is nu eenmaal te hard van stal geloo-
pen. Hij heeft geen overleg gepleegd. Dat
deed Kok wel, o. a. met de polderbesturen.
Die weet waar hij aan toe is. Maar Jacobs
heeft niet afgewacht de feiten waarvoor hij
nu is komen te staan. Nu die kosten wat
hoog zijn, zou de gemeente er in bijdragen 1
Spr. zal er zioh krachtig tegen verzetten. Er
zijn fouten begaan. Spr. laakt 't zeer dat de
finanoieele oommissie aan dit voorstel steun
verleent. Zij heeft 't echter niet eens in co
mité besproken, er derhalve misschien voor
geadviseerd, zonder precies te weten waar
't om ging.
De heer Fransen v. d. Putte zegt, er zijn
foulen begaan, zegt men; maar.door de
Breede Watering niet. Ook door B. en W.
niet. Die handelden wel onvoorzichtig. De
eenige, die de fout maakte, is Jacobs zelf.
Daarin heeft de heer Kakebeeke gelijk. Bet