Ho 299
(OES.
USE,
IEUWSBLAD
VOOR ZEELAND.
Woensdag 22 September
Jaargang
itaartjes.
EN
•enhuis
Uit den tijd dei Kruistochten.
HISTORISCH
jAS
Kneeht
|0,
CHRISTELIJK-
BnHealandscH Overzicht.
iels en
Lichaamskracht.
Binnenland.
el burg*
>EN
collectie
SMITS,
STIJFSEL
DUIJVIS.
Ljedoeken.
7t
rel E 93.
|eclit,
bod©
VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK
Wed
De opgaaf van den spoordienst
komt in dit nommer voor op de ge
bruikelijke plaats.
Tengevolge van de steeds
grooter wordende oplage
van ons blad, verzoeken wij H.H.
Adverteerders de advertentiën zoo
vroeg mogelijk in te zenden; vooral
voor de nummers, die Vrijdags en
Zaterdags verschijnen, gelieve men
te zorgen, dat de annonces vóór 12
uur in ons bezit zijn, wijl anders
plaatsing in de 1ste editie van dat
nummer niet kan verzekerd worden.
DE ADMINISTRATIE.
FEUILLETON.
f. P. ÜHUI.1, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
Duitschlnnd.
Engeland.
>U.
Middelburg.
)one deugd
ies en daaraan
:e danken.
se WOLLEN
Ook tevens
)EKENS, en
Jlend,
ostkapelle.
"estwal.
in bruin
Lar, trouw en
|ikt voor trek
IJNKERKE,
aetselen ver-
r k e (W.)
?d
rerk en hoef-
1WENS,
Zruiningen.
leelit
kan beslaan,
bij Zierikzee.
evraagd
e treden, bij
andbouwer
chore.
ien de moorde
er bij hem op
overgaan, om
in.dochatand-
ojjn Jezus niet
wat gij wilt 1"
jjjn andere jon-
jn vader in een
jeder vluchtte,
im mee te gaan,
„Neen," zeide
om Mohamme-
er en verbrand
|n de vlammen
iten«
[1 Hoe roerend
Hier zien wij
en, hoe het ge
grootste moei-
licht des doods,
bij jongens van
t dit uw kinde-
;t leest, vraagt
at. O, moohten
is nog niet ken-
r euze voor Hem
tkomen. Want
ast niet belijdt,
ervolging voor
n vasthouden
IEDEREN WERKDAG DES AVONDS.
?rijs per drie maanden franco p. p1.25.
Enkele nummers 0,024.
tWHl
Z0 die zleh mot 1 Oct. as. op
ons blad abonneeren, ontvan
gen het tot 1 Oct. gratis.
Ik geloof niet, dat er eenige bijzondere
•er of heerlijkheid bestaat in een ziekelijk
en teergevoelig gestel. Ik k Tester volstrekt
geene bepaalde bewondering voor zwakke
zenuwen en steeds aan migraine lijdende
hoofden. Ik zou zeggen, dat al de irstel-
lingen, die ten doel hebben de liohaams
krachten van mannen en vrouwen te
ontwikkelen, behooren te bunnen rekenen
op, den steun en de sympathie zoowel der
verstandige burgers als der verstandige
Christenen. De gymuasiieksoholen kunnen
een beslist godsdienstige taak te vervullen
hebben. Weldenkende mensohen schrijven
somtijds aan een zwak hart de verschijn
selen toe, die eigenlijk door een langzaam
werkende lever veroorzaakt worden. Het
lichaam en de ziel zijn zulke naaste buren,
dat zij dikwijls over en weer met eikaars
ziekten besmet worden. De man die een
helder hoofd bezit, die sterke zenuwen
bezit, en die zich reeds in de wieg een
kleinen Eeronles toonde, zal véél meer te
verantwoorden hebben, dan zij, die heel
hun 'even lang te worstelen hebben gehad
met lichamelijke gebreken en ongesteld
heden. Die man, die tweemaal zooveel kan
tillen als hij, die tweemaal zoo ver kaD
loopen en tweemaal zooveel kan verdra
gen, zal ook van tweemaal zooveel reken
schap hebben te geven. Als een helder
hoofd beter is, dan een dat door voort
durende dnizelingen beneveld wordt; als
spieren, tintelend van kraoht en gezond
heid, méér waard zijn dan zulke, die pijn
lijk saamgetrokken worden door het rheu-
matiek als een oog, dat onmiddellijk een
voorbijkomend voorwerp opvangt, beter
is dan een dof en onzeker oog, dan,
als gij een gezond en krachtig lichaam
hebt, zal awe verantwoordelijkheid des te
grooter en uitgestrekter zijn.
En tóch, hoevelen zijn er niet, die
een gezond en sterk lichaam hebben, zon
der dat er een spoor van zedelijke kraoht
bij ben is te ontdekken. De mensohen
gebruiken hun buitengewoon goede ge
zondheid om een weelderig en gemakke-
De heer Martin sohrijft uit Konstanti-
nopel aan de „Frankf. Ztg."
Het Oosten is het land der wonderen
en verrassingen. Wie had kunnen denken,
dat men nog ten huidigen dage een ge
heel wapenarsenaal uit den tijd der Kruis
tochten zou kunnen vinden? Wadens,die
wellicht vier eeuwen tang in kisten heb
ben gelegen, sinds zij in het jaar 1517
door Selim I, den veroveraar van SyriB
en Egypte, naar Kontantinopel werden
gebracht.
Vele jaren reeds was het bekend, dat
de Irene-kerk, de eenige Byzantijnsohe
kerk in Konstantinopel, die niet uit :n een
■OBkee veranderd werd, een kostbare
collectie wapens bevatte, meest Saraoeen-
lijk leven te hebben, terwijl zij hun jas
behoorden uit te doen en hunne mouwen
op te Btroopen, ten einde des te beter met
alle kraoht mede te helpen trekken om
het gestrande wereldschip weder vlot te
krijgen. Zij doen mij denken aan welbe
mande welgetuigde schepen, met ruimte
genoeg om eene groote lading in te nemen,
en sterk genoeg om aan zware stormen
en hooge stortzeeën het hoofd te bieden,
en die (óch stil en werkeloos in de dokken
liggen te vergaaD, terwijl die mannen her
en derwaarts behoorden te kruisen over den
grooten oceaan des levens met de aanbie
ding van Gods overvloedige genade. He
laas 1 waarom doen zoovele sterke en
gezonde mensohen in deze wereld volstrekt
niets, niéts, niets, voor God en voor de
verbetering van den toestand dezer we
reld I
Wij hooren zeer dikwijls betoogen, dat
de menschen eenmaal rekenschap zullen
moeten geven van betgeeD ze gedaan heb
ben met hun geld, en dat moeten ze dan
ooken dat ze eenmaal rekenschap zullen
moeten afleggen van hetgeen ze gedaan
hebben met hun verstand, en dat moeten ze
dan ookmaar evengoed zullen ze eenmaal
rekenschap moeten afleggen van hetgeen
ze gedaan hebben met hun lichamelijk
organisme. Schouder, arm, hersenen, knie,
voetul de krachten die God ons gegeven
heeft, gebruiken wij ze om de wereld
beter te maken, of em hasr slechter te
maken F Zij die e.jn sterken arm hebben, zij
die een veerkrachtigen tred hebben, zjj die
heldere oogen hebben, zij die een bijzonder
ontwikkeld brein hebben, dèt zijn de
lieden, die eenmaal de gewichtigste reken
schap zullen hebben af te leggen. Er zijn
duizenden leerredenen gepredikt voor zie
ken en gebrekkigen. Ik zèif heb er dozijnen
gepredikt. Ieder Evangeliedienaar, die zijn
plicht doet, moet dozijnen preeken voor
zieken en gebrekkigen honden; maar dezen
morgen predik ik h /ofdzakeljjk voor sterke
mannen en gezonde vrouwen. Wat doen we
met de vermogens, die de fieere onze God
ons gegeven heeft 1 Welke rekenschap
zullen we op den jongsten dag kunnen af
leggen Terwijl ik mij tot de toespreek
over dit onderwerp voorbereidde, kwam de
gedachte bij me op, hoe beschaamd ik zal
zijn op den Dag des Oordeels, wanneer ik
bedenk, dat ik voor zoover mpn geheu
gen strekt nooit een enkel oogen blik
van ernstige ziekte heb gehad, of van iets
dat werkelijk den naam van ziekte verdien
de, en naast dezulken gestaan heb, die in
heel hun leven nooit een dag van goede ge
zondheid kenden, en die desniettemin toch
vervuld waren met een brandenden ijver
voor God. O, welk een dag zal dat zijn voor
dezulken uit ons midden 1 Welk een reken
schap zal er afgelegd moeten worden, wan
neer gij uzelven afvraagt en ik mijzelven
afvraag: //Wat hebben we gedaan met de
gezondheid, die God ons heett gegeven
Is er wel éen persoon in heel deze vergade
ring, die kan gevoelen, die i u gevoelt, dat
hij dl zijne lichamelijke eigenschappen en
hoedanigheden gegeven heeft om de we. old
sohe harnasseen en helmen uit de 18a ou
15e eeuw en bovendien een groote ver
zameling Gotische zwaarden. Het was
echter verboden deze oolleotie te bezich
tigen. Toen ik door de Zweed echo re
geering naar Konstantinopel gezonden
werd, om sporen te ontdekken omtrent
het verblijf van den Zweedschan Koning
Karei XII ia Turkije, kreeg ik na veel
moeite eindelijk verlof om ook in de
Irene-kerk naar documenten te zoeken.
De belangrijkste voorwerpen, die ik des
tijds aantrof, heb ik gephotographeerd.
Daaronder is menig stuk, dat in Euro-
peesohe musea onbekend is. Ik kon helaas
slechts een paar van de vele honderden
groote manden en zakken, waarin de
Europeesohe wapens en harnassen gebor
gen waren, doorzoeken. De meeste daar
van zijn, zoaals verteld wordt, uit het
arsenaal op Kreta overgebracht, De Sa-
raoeensohe voorwerpen, die in de Irene-
UïTGAVE DER FIRMA
S J D£ JQNGE-VERWEST, ie Soes
SN VAN
van 1—5 regels 40 cent, Iedere regel meer 8 cenr.
Familieberichten van t—5 regels 50 cent, Iedere regel
meer 10 cent.
ié
beter te maken en voor de eer en de heer
lijkheid van zijnen God f Niet éen I Niet
éen 1TALMAGE.
Het had wel iets van een poppenkast
op 't Leipziger Congres der sooiaal demo
craten, die enkele duizenden voorstemmers
van gister te zien verkeerd in evenzooveel
tegenstemmers, en d&t op eenzelfde voor
stel.
Eerst was met groote meerderheid aan
genomen eeu motie waarbij werd uitge
sproken dat het liberalisme de verrader
ïb der arbeidets, en daarom nimmer een
verbond van samenwerking bij verkiezin
gen met dat verraderlijke liberalisme mooht
worden aangegaan.
Die motie weed aangenomen.
Doch zie, den volgenden dag de naoht
bad blijkbaar raad gebraoht 1 kwamen
eenige heeren vertellen dat de aanneming
dier motie een vergissing was geweest en
overstemmen noodig was.
Dit werd goedgevonden. En zoo werd
diezelfde motie, welke eerst aangenomen
was geweest, nu verworpen.
Men zou haast gaan denken let wel
denken, want zeggen is gevaarlijk, het
bezorgt u den wind van voren men
zou baast gaan denken, dat er geen ver
anderlijker mensoh is dan eeu revisionist
sooiaal democraat.
Want met deze omvalling was het spel
nog niet volmaakt.
Een der palstaanders onder de marxis
ten, handig gebruik makende van de spot
tende stemming in vrijzinnige en liberale
bladen wist een motie in te dienen,
waarin er de nadruk op gelegd wera,
dat de verwerping van bovengenoemde
Berlijnsohe motie welke eerst aangeno
men wasl niet beteekende een ver
zwakking van de resolutie van den Dres-
denschen partijdag over de laktiek der
partij.
Deze Dresdensohe resolutie proclameert
den felsten klassenstrijd, verwerpt elke
tegemoetkoming aan de bourgeoisie.
De revisionisten, die tooh nog altijd
sooiaal-deinooraat zijn, konden het stellig
overdreven gejuioh in de vrijzinnige bladen
natuurlijk niet zetten, voelden de dadelijk
te ver getrokken consequentie als een
soort van verraad jegens hun roode be
ginselen. Eu dus waren zij wel te vinden
voor een offioieele uitlegging van den
partijdag, welke niet te sterk zouindrui-
sohen tegen hun revisionistische nver-
toigiog.
Dat zij vast wilden houden aan de
Dresdener resolutie, en den klassenstrijd
blijven prediken, daaraan heeft niemand
getwijfeld. Ook niet aan een minder strijd
vaardige houding jegens de burgerlijke
maatschappij. Zij hebben alleen zioh niet
taktisoh willen binden voor langen tijd
tegen het liberalisme. Zij wensohten in de
toekomst te kunnen meegaan, bij her
stemmingen, met vrijzinnigen evengoed
als tot nu toe de sooiaal democraten sa-
kerk zijn opgehangen, vormen op zichzelf
een verzameling, die grooter is, dan alle
dergelijke in Europa samen.
Uit Turksoue bron vernam ik verder,
dat in een onderaardsoh gewelf in de
Muat in het oude Tildis eeu paar duizend
prachtige helmen worden bewaard, maar
dat deze bergplaats onder het oude regime
verzegeld werd wijl meu vreesde, dat
men van daar uit door een ouderaardsohen
tunnel Yildiz kon bereiken. Ik weet niet
ol deze ruimte thans geopend isde voor.
werpen zijn er in elk geval nog aanwezig
en zoo zullen deze waardevolle stukken
door vooht en roest te gronde gaan. In
Tophaue eu in het arsenaal aan den
Gouden Hoorn worden ook vele wapens
bewaard, die uit denzellden tijd afkomstig
zijn. Tijdens Kerstmis van het vorige
jaar werd in de militaire school te Pan-
kaldi een tentoonstelling georganiseerd van
teekeningen, door de scholieren ver aar
men werkten met het Centrum, dat tooh
ook tot de bourgeoisie gerekend moet
worden.
Deze beteekenis werd er dan ook door
hun woordvoerders aan gegeven. Daarom
achtten zjj de motie dan ook vrijwel over
bodig. Uaar zij wilden de eenheid der partij
niet in gevaar brengen, en daarom stemden
zij voor de motie, niettegenstaande zij uit
drukkelijk verklaarden er een gansch
andere beteekenis aan te hechten dan de
marxisten. Het gevolg was dat deze motie
met algemeene stemmen werd aangenomen.
De revisionisten wilden geen kracht
proef. Zij z<in de wijsten geweest en heb
ban voor den vorm toegegeven omdat de
anderen met dit vormelijke al wat in hun
nopjes waren.
Een beter bewijs, dat zij de overwinning
behsald hebben, hadden de revisionisten
niet kunnen leveren. En duidelijker konden
de radicalen niet hnn nederlaag demon-
streeren, dan door het aanvaarden van dit
echijn-euceesje.
Dagen te voren had 't al gedreigd. De
liberalen, of eigenlijk de radicalen zagen
met verlangen uit naar de redevoering ven
hun leider, den minister, tevens premier,
Apquilh, welke hij zal uitspreken te Bir
miugham, het brandpunt der o'onssrvatieven
en unionisten (oud liberalen). Reeds had
Rosebery de oud-minister, eveneens pre
mier, in een vorig liberaal kabinet, op
volger vau Gladstone, zijn woord gespro
ken, waarin hij als oud-liberaal tegen de
liberale partij en den radicalen premier
vzn thans positie koos.
Aanleiding tot de rumer in ca»a is dat
door dit liberale ministerie, waarin Lloyd
George als Kanselier der Schatkist, als
minister var, financiën zitting heeft, een
begrojtkg is ingediend, waaraan om een
tekort k dekken van 16 millioen pond
sterling eeu reeks belastingvoorstellen ver
bonden zijn, die door de aan het roer
zijnde Partij en door de overgroote meer
derheid van den middenstand en de ar
beidersbevolking met vreugde zijn begroet,
mjiar aan den anderen kant onder de
oonservatieveD, onder de Lords, onder de
beheerders van bierbrouwerijen en distil
leerderijen, onder de tappers, onder vele
vast houdende handelslieden, een storm
van verontwaardiging hebben doen opgaan.
Deze belastingwetten zijn iets geheel
nieuws voor Engeland. De grond, die tol
dusver in dit land bijkans als iets heiligs
werd beschouwdde grond nagenoeg
geheel iu het bezit van een betrekkelijk
klein aantal leden der Eugelsche aris o-
oratiede grond, die nagenoeg niet door
belasting van beteekenis werd gedrukt, is
door dit ministerie van verschillende kar -
ten door den üboub aangegrepen. Bovendien
wordt de inkomstenbelasting voor groote
vermogens opgevoerdworden de sue-
cessie-reohten aanmerkelijk verhoogd.
Daarnevens worden de accijnzen ver
hoogd, de tabaksbelasting eveaeens.
De conservatieven, de kapitalisten zien
in deze wet een vergrijp en adviseeren
digd. Het trappenhuis en de portalen
werden bij die gelegenheid versierd met
wapens, waaronder een groot aantal mees
torwerken van Europeesohe smeedkunst
uit de 13e en 14e eeuw, die alle de on
duidelijk gegraveerde inscriptie voerden
„Uil het Arsenaal te Alc-xandrië door
Sultan Selim near Stamboel gebraoht."
De officier, die mij vergezelde, beweer
de: „Daarvan hebben we nog kisten vol."
//Hoeveel?" vroeg ik. „Ik weet het niet,"
luidde het antwoord„honderden duizen
den niemand heeft ze ooit geopend. Ze
liggen allen in het wapendepot. Wij hebben
de eerste de beste maar te voorschijn
gehaald. Later zal alles <n een groot
wapenmuseum worden ondergebracht en
gerangschikt."
Ik ben er van overtuigd, aldus vervolgt
de heer Martin, dat dit wel eens gebeuren
zal, maar de Turken hebben nu geen tijd
om zoo'n museum te stiohten, en het zal
door middel van hun pers aan het Hooger-
huis om die ontwerpen te verwerpen,
tei wijl dan, volgens hen, behoort te volgen
ontbinding van het Lagerhuis, teneinde
groote meerderheid der Liberalen in dezen
tak van volksvertegenwoordiging door de
verstoorde kiezers te doen wegvagen.
Tegenover hen staan middenstand en
arbeiders die de voorstellen toejuichen.
Inmiddels is de behandeling in het
Lagerhuis begonnenen hebben zioh ge
vormd twee fiondeB, de Budget Lea
gue" en de „Anti Budget League", die
nagenoeg eiken dag over het gansohe
land, in stad en dorp meetings houden
t dor en tegen de begrooting, het voorspel
der groote verkiezingen.
Doch ook de ministers zitten niet stil.
Zij gingen den boer op om onder de
kiezers stemming te maken voor hunne
vooTsi ellenen de tegenstanders, zooala
hun geestverwant Rosebery, maken dan
elders tegen-stemming De laatste heeft te
Glasgow op felle wijze met zijn groot
redenaarstalent de begrooting van dit
ministerie, van den man, die eens met
hem in het liberale kabinet zat toen hij
de leider was, en die nu zelf leider is,
als een landsgevaar bestempeld.
Wat tooh, dus is men sedert gaan vra
gen, zal minister Aequith tegen die rede
van Lord Rosebery te Birmingham hebben
in te brengen De nieuwsgierigheid is tot
het hoogste gespannen.
Breukelen.
Dr. Kuyper heeft de pen weer op
gevat. Hij driestart in De Standaard over
de verkiezing in Breukelen.
„Over het losmaken van den ooaiitieband
bij deze stembus valt later te spreken", zegt
dr. Kuyper. Hij Iaat er zioh dan ook niet
over uit, doch bepaalt zioh tot een op
wekking aan de antirevolutionaire partij
om met alle kracht te strijden voor den
zetel in Breukelen.
Het is wensoheljjk, dat het in Breukelen
niet op verlies uitloopt, sohrijft dr. Kuyper.
Natuurlijk loopt bet op een herstem-
stemmiug uitmaar zoo onze oandidaat
daarin niet is opgenomen, zal de keuze,
wat bij herstemming te doen, onze partij
in de uiterste moeilijkheid brengen.
Met alle kraoht, waarover we beschik
ken, moet er daarom voor geijverd wor
den, dat onze oandidaat met wien dan
ook in herstemming kome.
Het zal van avond wel blijken, dat de
antirevolutionair niet in herstemming komt,
dank^sij 't ontactisch optreden der chr.
histoiisohen en dat bij de herstemming,
ondanks de overwegende meerderheid der
Roomsehen, de liberaal met den buit gast
strijken.
Zoo geschiedde 't in 1888 en 1891.
En waarom zon 't ook nu niet alzoo
zijn F
Na te hebben aangehaald, wat De Stan
daard van Zaterdagavond over de verkie-
nog langen tijd duren, voordat alle kisten
uitgepakt en de voorwerpen gerangschikt
zijn. Doch in dien tijd bederven alle deze
kostbare dingen. Men kan tooh niet vergen,
dat Turksehe officieren zioh thans zullen
bekwamen tot speoialiteiten in Europee
sohe Middeleeuwsehe wapens en daarom
geloof ik, dat de Turksehe regeering er
niets op tegen zou hebben, als haar eenige
Europeesohe vaklieden zouden ter zijde
staan om de verzameling te rangschikken
en te catalogiseeren. Zeer zeker zou een
dergelijke arbeid voor de Europeesohe
wapenkunde van onsohatbare waarde lijn
eu wellicht zou met het oog op dit nieuwe
mateTiaal de gesohiedenis der Gothisohe
wapenkunde opnieuw geschreven moeten
worden. Konstantinopel zou dan waar
schijnlijk de merkwaardigste wapenver
zameling der gansohe wereld rijk zijn.
Nederlandert