NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND,
No. 265
1909
Vrijdag 13 Augustus,
23e Jaargang,
CHRISTELIJK-
HISTORISCH
Gezag en Revolutie.
VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK
Wed. S. J. DF J0E-VERWEST, te Goes
F. P. DV.lï'J, ic Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
Tengevolge van de steeds
aLwL grooter wordende oplage
van ons blad, verzoeken wij 9.H.
Adverteerders de advertentiën zoo
vroeg mogelijk in te zenden; vooral
voor de nnmmers, die Vrijdags en
Zaterdags verschijnen, gelieve men
te zorgen, dat de annonces vóór 12
nar in ons bézit zijn, wijl anders
plaatsing in de 1ste editie van dat
nummer niet kan verzekerd worden.
DE ADMINISTRATIE.
UIT DE PUtr iNClE.
1EDEREN WERKDAG DES AVONDS.
Prijs per drie maanden franco p. p1.25.
Eakole nummers0,02®.
es^TI
UITGAVE DLR FIRMA
LiN VAN
van 1—5 regels 40 cent, iedere regel meer 8 cent
Familieberichten van 1—5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 '•ent.
rxar ff t.tsbansa,
Bij de vraag: wat denkt gij van het
gezag, zinkt die andere vraag tot welke
kerk men behoort, in het niet.
De meerderheid van het Nederlandsohe
volk gt looft nog, zegt althans te gelooven,
in //God den Almachtige, Schepper van
hemel en aarde".
Maar indien dan die God de Almachtige
God is dan heeft hij ook alle macht over
ons, naar ziel en lichaam, over onse kin
deren, onze have, kortom over alles.
Zeggenschap heeft die God, Hij de Sou-
verein. over alles, omdat Hij het gsohapen
heeft.
Daarem berust bij Hem alle 'gezag. Bij
Hem alleen is het hoogste gezag. Hij is
de Bron van alle gezag.
Van alle gezag?
Dat ontkennen duizenden.
Die ontkenning begon reeds in 't Para
dijs, toen Satan den mensoh had ingefluis
terd dat hij zelf als God kon zijndat
hij, de gesohapen koning, alle gezag hebben
zou, indien hij slechts naar hem Satan
wilde luisteren.
En dit doende is de merach gevallen.
Gevallen maar dan toob met de inbeel
ding er bii dat alle gezag au voortaan
zou zijn uit de mensohen, uit de meerder
heid. uit het, immers souvereiue, volk.
Maar dat is dan ook de Revolutie.
De Revolutie die, in beginsel, kon 't
zijn, God den Heere van zijn plaats zou
dringen, om zelve er op te gaan staan.
Nu willen over 't algemeen de mensohen
nog wel van gezag weten.
Wie er niet van weten willen, zijn het
handje vol anarehisten die zeggen dat zij
hen eigen Heer en Meester zijn.
Nooh God, nooh meeste., is dan ook
hunne leus.
Zij zijn dan ook de meest oonsekwente
kindoren der Revolutie.
Wie op hen volgen, de sooialijien en
vele vrijzinnigen, gaan zoo ver niet. Zij
zeggen noggezag most er wezen.
Maar de bron van dat ge: ag ligt voor
hun eenig en alleen in den men ch.
De antirevolutionair daarentegen zegt,
ep grond van Gods Woord, da', geen enkel
mensoh gezag heeft uit ziohtelf, want dat
God bekleedt met gezag dieu Hij wii.
Bij den een daalt dus het gezag op
aarde van boven veer.
Bij den ander komt het van onder op.
Dat is 't grootste verschil.
Nu is in 1789 de groote Fransohe revo
lutie uitgebroken. Zij gaf in de door de
»Natiocale Vergadering* uitgevaardigde
«Verklaring van de rechten van den
mensoh" haar «geloofsbelijdenis" uit waar
van een der artikelen aldus luidde
>H«t beginsel van alle soevereiniteit berust
eenig en alleen bij het volk. Geen lichaam
*n geen afzonderlijk persoon kan eenig gezag
uitoefenen, dat niet bepaaldelijk van het volk
uitgaat
Alle gezag uit het volk, ziedaar de moe-
uergedaohte der Revolutie. Wij vinden
haar terug bij alle partijen die leven uit
de beginselen der Revolutie.
De socialisten voorop.
Hun voorman de openbare onderwijzer
Gerhard sprak eens«Sluit n bij r-ns aan
•n ge zult dingen vernemen, die voor eiken
geopenbaarden godsdienst erqer dan ratte
kruit zijn",
De liberaal mr. Cort v. d. Linden, voor
hij minister werd. legde eens,in zijn ,,R:ch-
ting en beleid der liberale partij", zotder
omwegen, deze bekentenis af
„De liberale partij op het vasteland "an
Europa is voortgekomen uit de Fransche Re
volutie". En aldus
»Het naaste doel, dat zij zich voorstelde
te bereiken, wasIn plaats van gezag
bij Gods genadede heerschappij der Grond
wet."
En de oud-liberale oud-minister v. Hou
ten heeft niet minder driest in zijn berucht
werk over „God, eigendom en familie", den
scheppenden, albisturenden, soevereinen
God bniten de deur trachten te zetten 1
Zelfs de Conservatieven uit de dagen van
Groen van Prinsterer (als partij zijn zij nu
wel haast uitgestorven) waren geen haar
beter, zjj 't al niet door de daad, dan toch
door hun schuldig «stilzwijgen en toezien*.
De heer Bronwer noemde daarvoor in
een Verkiezingsblaadje bij Vada versche
nen, indertijd een staaltje uit vele op.
't Was in 1850. Een lid der toenmalige
Tweede Kamer, een liberaalhad een werk
je geschreven over de Grondwets-hn'siie-
ning van '48. Daarin stond letterlijk dit
De wil de* meerderheid van het soeverei
ne volk moet tot wet verheven worden. Be
macht van koningen en hooggeplaatste perso
nen berust maar alleen op de gehoorzaam
heid en onderwerping van het volk, en dit
houdt dus op, zoodra het volk zulks niet lan
ger wil.
Verontwaardigd kwam Groen van Prins
terer daartegen op. Zich wendend naar de
banken der deftige, kerksche conserwie-
ven, vroeg hij: „Zal ik weder in deze ver
gadering de eenige z^d, bij wien zooda" «ge
leer tegenstand ontmoet
De conservatieven zwegen als het graf.
Alle gezag uit het volkdaarover
zijn alle kinderen dor Revolutie het eens.
Wèl kijven ze onder niokaar over de vresg,
hoever men den kring van het volk trekxen
moet. Maar aan 't beginsel doet dit niets »f.
Haar maakt het nu tooh ten slotte
zulk een groot verschil, of men 't o~er
die Bron van 't gezag oneens is, wauiwer
men maar 't gezag dat er is erkent en
gehoorzaamt
Ja zeker doet het dat.
Immers wie 't gezag uit God erkent,
gehoorzaamt aan dat gezag omdat hij or
zioh in de oonsoientie toe gebonden woet.
Die houdt zioh verro van 't „Comité >ran
Verweer", zooals dat van 1908, dat immers
het wettige gezag wilde onderstboven
keeren.
Maar wie hot gezag uit het volk laat
opkomen, die onderwerpt zioh aan
gezag cm heel andere redenen. Ooi dat
er nu eocmad gezag moet zijn omdol hij
anders straf oplooptomdat het hem be
valt j of omdat hij niet voor qaeesties is.
Maar nooit eert hij dat gezag om Gods
wil, of om der consciëntie wil.
Wanneer de overheid niet naar zijn sin
regeert of niet sset den „volkswil"' rekent,
ziet hij er geen been in te dreigen of zioh
metterdaad te verzetten tegen die van God
gestelde overheid.
De liberalen van '48 hebben dit be
wezen. Socialisten toonden het metterdaad,
ten onzent nog laatst in 1903in Frank-
rijk doen zij het nog telkens; zelfs in
Engeland zijn zij er niet vrij van; in
Spanje doen zij er op 't oogenblik zelfs
nog druk aan.
De postambtenaren te Par ijs, de kios-
reehtvrouwen te Londen, de oproermakers
te Barcelona, zjjn nog altijd de leveule
bewijzen.
En nn zijn de Liberalen in genoemle
landen en hoofdplaatsen wel «wijzer", n
honden zij zioh ook in ons land ern^.ig
onder den band des gezags gedektm >.st
of 't in hun hoofd, in hunne ziel zooveel
beter gesteld is, staat nog te bewijzen
althans de bestudeerden onder hen, zijn
op het punt van de motiveering van t>n
plioht der gehoorzaamheid aan het gez-ig
wel eens wat heel onvoorzichtig.
Het hoofd eerer chr. school schreef hier
omtrent eenige jaren geleden
E-'genaanitg was, wat ik eens uit den
mond vao een k-intoErech'er hoorde. Voor
hem stond een overtreder der Leerplicht
wet, die nof/alwat ovei die Wet en de
moeite, die ze hem veroorzaakte te vertel
len had.
„Ja, vriend", zsi de man in-toga, »ik zou
je toch raden, je kind naar school te sturen,
'tls de Wet, weetje. En de Wet is net als
die muur daar je kunt er je hoofd tegen
te pletter loopen, maar winnen doe je het
toch niet F'
De man was liberaal, als uit zijn woorden
bleek. Zoodra er nu eens een kans komt,
om de Wet wél onder den voet te trappen
Dan is des kantonrechters wisheid zotheid
geworden.
De anti-revolutionair zou er den overtre
der op gewezen hebben.datde Wet gegeven
is door de O verheid,die haar gezig aan God
ontleent. Wie dét belijdt, onderwerpt zich,
ook al zon hij kans zien, om eraan te ont
komen.
Hebben we nn in het bovenstaande de
roeping van het Volk tegenover het Gezag
geteekend, niet anders staat het met de
roeping der Overheid.
Erkent deze dat alle] gezag van God af
daalt, dan is ze ook geroepen dat gezag uit
te oefenen, niet in de eerste pkata omdat
de Wet het zegt, maar omdat da Heere God
het van haar vordert.
De overheidspersonen hebben zich in de
consciëntie gebonden te weten aan de ordi
nantiën Gods.
Doen zjj dat,d;n kan het volk „een gerust
en stil levvo loi.den" onder act bewind van
zoodanig eeoa^o verheid.
Maar otng keerd cob, wanneer de over
heid meent „dat zij haar gezag aan het
Volk ontleen, gelijk bijvoorbeeld de op
eenvolgende Juistere u Frankrijk zulks
doen, dan zal zij dat volk naar de oogen
zien. Dan -raagt zij mei een Clemeneeau
hoe ver zij gaat kan, om dat volk „geen
zeer ;e doea >f zegt zij met een Briand
dat zij zioh nat ast Mn haar iuuotie. Dan
vaardigt zij ®ef een Combes een wet dit
die de kerk ve.drukt omdat zij dit weet
to zijn nat. der zin van datzelfde volk,
dat de kerk dei rug heeft toegekeerd.
Dan brengt zij het spreekwoord in toe
passing dat, wweis brood men eet, diens
woord «en spie? kt.
Als het gszsig uit het volk opkomt, dan
is de wil des volks de hoogste wet, dan
staat het geaag op lo:;ia schroeven, dan is
willekeur dr b&as. Dan is meneohelijkó
willekeur in plaats van oe ordina- tiën
Gods gesteld, wit 't kenmerk der geete'-
seide Fiiusoht revoluti' :s. Eu dan is de
deur wijd ot>c?£eret /oor tyrannis. Dan
werden de minderheden onderdrukt, gelijk
de liberale st^ternen, 'I&ppeyne, reeds in
1877 «Is 't b'f'e propagandamiddel zijner
leer heeft ai r preien, en worden de
Christenen at: vervolging en druk prijs
gegeven, gelijk ten onzout in 1836, tus-
sohan 1878 i 1888, jm var. andere jaren
niet te speken, is ondervondenen in
Frankrijk cro. aan deorle van den d»g is.
Neen, een Oi hek die weet dat zjj re
geert bjj de gntio Gods, in de consciëntie
zich gebonden acht aan do ordinantiën
Gods,zal da r; vifierheden juist beschermen,
haar recht do, a Tegen haar tsgerpartij, ook
zl heeft deze laatste de meat derheid. Maar
een 0V6ibeid ïi.B zulks ontkent, of er niet
van weet, er nikt: roede rekent, kan het ook
nog wel voci' de minderheid opnemen, maar
de meerderheid, waaruit zij zelve was op
gekomen, hsnft i->ch ock voor haar het
grootste gel",it, al w»r3 dat onrecht. En 't
recht der minderheid baschermt zij dan
hoogstens no? ri cht.o bij w§za van gunst.
Daarom volk en overheid beide terug naar
de Bron van he'. gezsg; door 't geloof in
Hera, nit W bk alle gezag is, vereenigd.
Dan kan 't goed gar.n
Dit is dan ook de oorzaak dat wij met
zoo groote gerustheid het nieuwe vierjarig
tijdperk tegsarost gaan, nu naast de Ko
ningin die Godti gezag erkent een stel die
naren der Kroon staan, die in overgroots
meerderheid zich eveneens voor dit gezag
buigen. En wij bi lden dat h6t Gode moge
behageD, een zoodanige doorwerking van 't
Eeuwig Evangelie te willen geven, dat ook
in plaats of gewest steeds meerderen onder
het volk, en steeds meerderen onder de over
heidspersonen dit gezag omdat het nit God
is, zullen erkennen en uitoefenen.
12 Augustus 1909
Werp uw brood uit op het water.
Een dame in Sohotla^d, die van haar
overleden man een klein kapitaaltje had
geërfd, had twee zonen, die niet alleen
hun «deel der goederen", maar ook dat
her moeder dreigden te verbrassen. Toen
zij zag dat het vermogen op die wijze
doorgebracht werd, besloot zjj den Heere
een offer te brengen. Zij nam twintig pond
sterling en gaf die aan bet Londensob
zendinggenootschap. De beide „verloren"
zonen waren hierover zeer boos en zeiden,
dat zij het geld net zoo goed in het water
had kunnen gooien.
„Nu, dat wii ik ook", antwoordde zij,
«en ik hoop dat het mijn brood zal zijn,
dat ik vinden zal na vele dagen". (Pred.
11: 1).
Nadat de beide goddelooze zonen »hun
goed hadden doorgebracht", namen rij
ri'enst als soldaten bij 'n regiment dat naar
Indë gezonden «erd.
Ofsohoon de broeders ver van elkander
gescheiden waren, leidde God het zéo, dat
beiden in de nabijheid van ijverige Zen
delingen gestationneerd werdeu. De oudste
kwam spoedig tot zichzelf, stond op en ging
tot zijn Hemelsohen Vader, Die hem niet
alleen het volle kindsehap verleende, maar
hem ook korten tijd daarna in Zijn huis
opnam.
Onderwijl bad de vrome moeder onop
houdelijk voor haar zonen. Op een avond,
juist toen zij den familiebijbel van de
plank nam, werd de deur zacht geopend
en haar jongste zoon kwam binnen,
om zijn moeder te begroeten. Hij verhaalde
z'ju trouwe moeder, dat ook hij bekeerd
e:i tot God den Vader gekomen was, Dit
hem deor Jezus Christus aangenomen had.
E.ij legde er vooral nadruk op, welk een
invloed de Zendelingen in Indïe zoowel
op de bekeering van zijn broeder als op
d e van hem zelf gehad had. Toen de
moeder dit vernam, brak zij in tranen uit
en nep „O mijn twintig poDd, mijn twintig
pood 1 Ik heb mijn brood uitgeworpen op
het water en heb het wedergevonden na
vele dagen 1" Transv. Kerkb.
Belastingplannen.
Omtrent de te verwachten tariefvrijriging
deelt de N. C. mede, dat het minder in
de bedoeling ligt een fiscale-, dan wel een
technische herziening van de bestaande
tarieven ter hand te nemen, waarbij dient
opgemerkt dat het ontwerp vaa minister
Htrte zeer zeker een fiscale* herziening
beoogde.
Op de komende begrooting wordt, zegt
het blad, een tekort van minstens twaalf
millioen gulden verwacht. Gepoogd zal
worden voor een goed deel het ontbrekende
te verkrijgen uit belastingwijziging, door
stimensmeliiug van vermogens- en bedrijfs
belasting, tot een inkomstenbelasting,waar
bij de plannen van den oud-minister mr.
Th. de Meester goede diensten zullen
bewijzen.
Op de Middonstandstentoonstelling
te Amsterdam behaalde in groep I de
firma Faddegon ic Co., de verguld zilveren
medaille in nat. van de Vereeniging «Han
dt bbelang" te Middelburg. En in groep
VIII een dito medaille van Vereeniging
„Gemeenschappelijk Belang" te Vlissingen.
Ir groep XIX Aotoine Hes te Middelburg
eea verguld zilv. medaille van de vereeci- I
gi jg Koggesohip te Amsterdam.
Centraal Bureau van Weldadigheid
gevestigd te Utrecht. Het Bestuur ver-
zoekt ons het volgende te plaatsen
Dat het doel en de werkzaamheden van
het Centraal Bureau van Weldadigheip
meer en meer gewaardeerd worden, blijkt
uit het toenemend aantal Vereenigingen,
die zioh aanstaken.
Hoewel men bezwaren te overwinnen
heeft, zet het Centraal Bureau zijn arbeid
rnstig voort en doen de oorrespondenten
en de oolleotanten, die door de correspon
denten nauwkeurig worden gecontroleerd,
hun best om voor de aangesloten vereeni
gingen de geiden te verzamelen, die zij
tot bereiking van haar doel noodig hebben.
Aaangezien het Bureau het land in dis-
trioten heeft verdeeld en voor elk district
een of meer oorrespondenten met de leiding
van het houden der collecten zijn belast,
zullen achtereenvolgens de namen der
oorrespondenten worden gepubliceerd, op
dat men bij hen, of bij den directeur, Jhr.
Mr. P. H. Hooft Graafland, Wilhelmina-
park 25 te Utreoht, de noodige inlichtin
gen kan aanvragen.
De oorrespondenten in Zeeland zijn
voor het district GoesJ. de Jonge Jr.
te Goes; voor Hontenisse: Ds. P Saoep,
a Waarde; voor Middeibnrg: Mr. L. van
Andel, te Midd lburg; voor Oostburg :J.
P. Geelhoedt, Gem. Ontv., te Zaamslag
voor N. BevelandM. Njordijke, Notaris
te Colijnsplaatvoor Z'e.ikzeeD. Ooht-
man, te Zierikzee.
De correspondenten van andere pro-
vinefëa hopen wij een volgende maal op
te geven.
In de St. Crt. no. 186 is opgenomen
de oprichtingsakte van do N. V. Zeeuwsehe
garnalen inmakerij te Arnemuidea.
De venootsohap heeft ten doel de uit
oefening der zeevissoherij in haren vellen
omvang, het kweeken, oonserveeren en
den in- en verkoop van visoh, week- en
schaaldieren, het koopon, huren, doen
bonwen, verhnren en in exploitatie bren
gen van voer- en vaartuigen en inrichtin
gen ten dienste der risssherij en der be
handeling, opslag en ve - oer van de op
brengst en verder alles v at in den meest
nitgebreiden zin tot dat neei kan worden
gerekend te behooren, alsmede het drijven
van handel in dezelfde artikelen, ook in
gemeenschap met derde -. Het kapitaal
der vennootschap, die eir igt 30 Septembr
1939, bedraagt f7500, vei'leold in 75 aan
deden, iedee groot f100. Als commissa
rissen treden op de heeren J. K. Crnq, L.
Ch. Wabeke, L. Mcijers, J. Schroeveis en
J. J. van Doeselaa, waarvan de eerste 3 als
gedelegeerdenals adminixtratie-direeteur
de heer D. J. Kousemaker, «n als technisch-
directeur de heer J. Siereveid.
Te Zuiddorpe is een 20 jarige
jongeling woonachtig te Belgis Overslag,
die verhit van het veld kwam en in een
kreek zioh door een bad ging verfrissohen,
verdronken.
Dinsdag had op de algemeene be
graafplaats te Koudekerkc de teraarde
bestelling plaats van J. v. d. Woestijne,
in leven leerling van de R. H. B. school
te Middelburg, en die bij de laatst te
Zierikzee gehouden exarne <s het einddiplo
ma verkreeg. Op het kerkhof wareD,
behalve de naaste faroibeden, de in de
stad aanwezige leeraren en enkele leer
lingen. Aan het graf werd het woord ge
voerd door den heer W. P Calliber, gods
dienstonderwijzer, en door den heer H.
L. Garth van Wijk, als oudste der aan
wezige leeraren, die in hartelijke en
waardeerende bewoordingen den overle
dene herdacht.
De officier-machinist tweede klasse
J. Zwart, thans geplaats te Vlissingen,
wordt op non-soiiviteit g* -laatst.
De officier machinist tw- ede klasse C.
van Gooi is weer in &otta*teit gesteld en
te Vlissingen geplaatst bij de fabriek der
Kon. Maatschappij De Schelde.
Te Poortvliet sloeg Maandagavond
de bliksem in de woning van den land
bouwer Ch. van Ast. Op den zolder wer
den eenige meubelen, die na een bedstede
waren opgeborgen, beschadigd en in de
woonkamer een spiegel, een schilderij eft
