christelijk-
NIEUWSBLAD
historisch
VOOR ZEELAND.
No. 255
1909
Maandag 2 Augustus.
23e Jaargang^
VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK
Wöd. S. J. DE JONPx-VERWEST, te Goes
F. P. DV.UIJ, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
UIT m PROVINCIE.
IEDEREN WERKDAG DES AVONDS.
Pri.s per drie maanden franco p. p1,25.
Enkele nummers 0,02'.
K H1W U>_wa jEHEH«BBE£3j
UITGAVE DLR BIRMA
LN VAN
van 1—5 regels 40 cent, iadere regel meer 8 cent
Familieberichten van 1—5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 «"ent.
17de Wereldconferentie van den intern
Bond van Chr. Jongel en Jonge
Mannen- Vereenigingen.
II.
Aan het verslag in De Nederlander is
't volgende ontleend
In de Stadthalle heeft de conferentie
haar meeste vergaderingen. Vandaar dan
ook dat hier een buitengewoon, tijdelijk
poetkantoor is gevestigd, waar een drietal
ambtenaren den geheelen dag druk bezig
zijn. Hier komt de post voor de gelegeer-
den aan, en van hieruit kan men geregeld
brieven verzenden, „Das nsnss Sie tknla
zeide mij een Duitsohe broeder heden met
nadruk. De brieven namelijk krijgen ook
een bijzonderlijk hiervoor vervaardigden
stempel met da woorden 17e Weltoonfe-
renz Christ. J. M. Vereia. Die gebruikte
postzegels beloven dus zeldzaam te gaan
worden. Of er veel geschreven wordt F De
drie tafels zijn bijna den geheelen dag
bezet, ook al doordat het Regelings-oomité
als het ware uitnoodigt tot sohrij ven door
doozen mat postpapier en enveloppen,
met het hoofd der conferentie bedrukt,
ter beschikking te stellen.
In de zijzalen is een kleine boekhandel
ingericht van lectuur op het gebied der
conferentie, benevens eena andere voor
prentbriefkaarten natuurlijk.
De reusachtige concertzaal haar
wanden zijn met de gouden letters der
namen vair zeer vele grooteu in de mnziek
versierd, en een kolossaal orgel duidl
bovendien hare bestemming nog duidelij
ker aaD wa«, toen ik vanmiddag aan
kwam, reeds geheel bezet. Tooh kreeg ik
mijn piaats. M ij n plaats mag ik zeggen,
want door de uitstekende regeling waren
aan de afgevaardigden van elk land de
plaatsen aangewezen, en die bleven vrij.
Op het podium waren de bestnmders uit
Barmen en Klberfeld, benevens dé leden
van het Wereldcomité en de gasten ge
zeten. Men zag er Zijne Koninklijke Hoog
heid Prins Oscar Bernadotte van Zweden,
de sympathieke Koningszoon, die begeerd
heeft alleen in den dienst van Koning
Jezus te staan on die van zijn opvolgers-
rechten op den Zweedsoheb troc-n afstand
deed terwille ook van zijn ?roiw. Zijne
vrouw, een geboren Gravin, draagt den
titel van Prinses. Zij was gez«ten tussehen
Prins Oscar en den voorzitter van het
Welt-eomilé, de heer Sarazin-Warneiy
uit Bazel, sevens wien de seoretarisaen
Fermaud en Phiidins hadden plaats ge
nomen.
Lord Kiansird van Londen presideerde
deze zitting en opende haar met een
toespraak, waarin hij herinnerde aan de
Parijsohe conferentie en een hartelijk wel
kom toeriep aan de gedelegeerden der
verschillende landen, waarvan vlaggen de
galerijen der enorme zaal versierden. (De
Nedarlandsohe driekleur ontbrak.
Mededeelingen o*er de organisatie van
de conferentie, de samenstelling der oom-
missiën on van het Bureau der Conferentie
(voor Nederland werden daarin benoemd
de heeren P. Ve^n. en D. W temse) namen
veel tijd in beslag.
Daarop volgde het uitvoerig rapport van
den heer Sarazin-Warnery. De sympa
thieke voorzitter van het oomité begon zijn
rapport met de opmerking dat de hier
verzamelden, hoezeer verscheiden in na
tionaliteit, tooh één zaak gemeen hebben,
toch één naam dragen omdat zij kinderen
zijn van éénen Vader In de Hemelen. De
arbeid van het oomité en de conferentie
bedoelt dien naam Gods onder ons te hei
liger, vooral door het werk ODder de jonge
mannen, en die arbeid rast nog altijd op
den beproefden grondslag, op 22 Augustus
loco te Parijs vastgesteld. Sinds zijn vele
veteracen heengegaan, mochten wii hun
geloof navolgen 1 Herinnerd werd o.a. aan
Sr George Williams.
Bij de mededeelingen over de samen
stelling en den arbeid van bet oomité werd
dank gebracht aan den heer Adolf Hcff-
mann, die 25 jaar den arbeid heeft mede
gemaakt. Hoe veelomvattend die is, bleek
uit het vervo'g van het breeds rapport,
waaruit ik aanstip dat nu ook de zendirgs-
arbeid in de heidenlauden is aangevangen,
dat in andere lander Dat. oomiié's en
secretariaten zijn opgericht en geldelijk
gestead, dat de beide secretarissen onop
houdelijk daarvoor reizende zijn. De hoer
Fermrud maakte een wereldreis, de heer
Phildius bezocht Amerika en bijna alle
landen van Soropa, ook Nederland, waar
hij de wereld con ft ren tie der Chr. studenten
by woonde, en voorts in Rotterdam het
emigratiewerk hielp voorbereiden. In
Spanje is de eerste Chr. Studenten.Veree
niging gesticht in Oporto als ik wel
verstaan heb de eerste Jongellrgs-Ver-
eeniging. Ai dien arbeid verricht het Co
mité helaas in geldnood, ware die er niet,
er kon zooveel meer geschieden 1.
Het rapport werd met aandacht aange
hoord. Nadat een telegram van hulde aan
den Duitsehen Keizer gezonden was, kwa
men verschillende sprekers aan het woord.
Allereerst de Ober-bürgemeister Voigt van
Bannen, die in eau hartelijke re ievoe iog
zijn ingenomenheid met den arbeid der
conferentie uitsprak. Zij rust op hetzelfde
beginsel, zoo zeide hij o. a. nit hetwelk
de Wereldvrede ontbloeien moet, Obrii te-
lijk leven met Christus als middelpunt.
Hem volgde de heer Rosenkraotz, voor
zitter van de organisatie-oommtasie, daarna
de surperintendent der Synode-Barmen,
Pastor Buseb, de President der Innere Mis
sion von Berlijn, Herr D. Spieoker, e. a.
onder wie de heer Ton Rothkiroh van
Bcrlyn, vertegenwoordiger van den Intern.
Chr. Kellnersbond, die belaogwekkende
medededeoliogen doed over den arbeid
onder de kellners, die aan zoo vele gevaren
bloot staan.
Het was inluaechen laat geworden eerst
te ongeveer 6 uur werd de slotzang ge-
zOBgeD. Men moest zioh alweer haas cn
om tijdig in Klberfeld te zijn, alwaar een
receptie en feest a ond werd nadgeboden
door hel El berfelder-Damen-Comité.
2 Augustus 1909.
Maandag is H. M. de Konigin Weduwe
jarig.
Geboren den 2 Augustas 1858, msg zij
haar 51en verjaardag beleven.
Wat de Natie aan deze Vorstin te dan
ken heeft, is niet in een paar regels te
zeggen.
Voor 't meerendeel onzer Lezers is dit
trouwens onnoodig.
Uit Arolsea hierheen gekomen oh de
vrouw van onzen laatsten Koning te zijn,
is zij de Moeder en trouwe Verzorga.ar
geworden van onze Koninginen zal 'zij,
naar wij hopen, straks met Deze, ouzo
geliefde Pricses van Oranje, onze Julians,
voorgaan in 't goede.
Ook voor het Nederlandeohe Volk is
Koningin Emma steeds een liefhebbende
moeder geweest.
Arm en rijk, klein en groot eeren in
Haar de Vorstin met het ruime, milde
hart en 't vriendelijke oog voor weduwen
en weezen, voor verdrukten en lijdenden
de belangstellendsHoedster onzer nationale
belangen, Beschermster van het zwakke,
Voorgangster op den weg der Godsyrnoht.
Is Oranje en Nederland tot hiertoe éën
gebleven, God de Heere heeft daartoe o jk
de Koningin Weduwe gebruikt en wij
danken Hem, voornamelijk op dezen dag,
voor haar bezit.
Moge Koningin Emma nog vele malen
in ons vaderland, in den kring Harer kin
deren verjaren en nog lange jaren zegen
om zioh spreiden.
Lave de Koningin Weduwe 1
Leve de Koningin 1
Leve de Prins der Nederlanden 1
Leve de Prinses 1
Orarje Boven 1
De Heere zegene U u't SionI
Het bevolkingscijfer van het rijk was op
1 Januari 1909: 5,825,198 nl. 2,891,930
mannen en 2,933,268 vrouwen.
Wysh* d <n Almacht''.
Aln eer opengeslagen boek
Zóó ia de ganscbe natuur voor den g°loo-
viga, die bij 't lleht des Geestes de werken
Gods le.?r..» naspeuren.
Men we'd s-aa den nonvlinder.
Een nietig insect, maat dat in milliarden
exemplaren hondarden hectaren onzer
dennenbosscben met ondergang bedreigt.
De mensch begon den strijd tegen deze
plaag. Niet geheel zonder goed gevolg.
Maar tooh het leek haast een onbe
gonnen werk, de non vlinders te verdelgen,
die wiessen als de vorschen in Egyptetand.
Nu zie, wat wordt thans opgemerkt F
Dat God zelf al bezig is deze verstoring
in de groote huishouding der natuur te her
stellen. En, gelyk zoo vaak, de groote God
werkt door kleine middelen.
In Brabant merkte men op, dat een groot
deel der rupsen, waaruit de nonvlinders
voortkomen, bedekt zjjn met fijne stipjes,
die by nader inzien eitjes blijken van een
zekere vliegensoort, die by voorkeur de
nonrupsen daarvoor uitzoekt
Ieder kan 't nu verd«r begrijpen.
Straks gaat de rups zioh verpoppen-
Maar lang voor uit pop de vlinder ko
men kan, hebben de vliegeneitjes zich tot
larfjes ontwikkeld, diede pop als voed
sel gebruiken.
Zoo komen millioenen poppen niet uit.
Zoo wordt de nonvliuderplaag beperkt.
Eu zoo gebruikt wederom de almachtige
God het kleine en geringe, thans in de in
sectenwereld om de orde der natuur, door
den nonvlinder op een bepaald punt ern
stig bedreigd, wederom te herstellen.
I I>3BO U W
Oogstoverzich'en.
In de St. Crt. no. 175 is opgenomen een
overzicht van den stand van het fruit, der
warmoeierij-gewaasen en van de vruoht-
boomen in de bromk weekerijen op 20 Juli
1909 saet mede werking der Rjkstuinbouw-
leerarec saaaengesteld naar gegevens, ver-
stiekt door tfe correspondenten der direotie
van den landbouw.
Ten opzichte van het fruit wordt alge
meen geklaagd ovar saliade daor bladluizen
aan da vruohtboomeu toegebracht. Deze
schadelijke inseotsn treden dit jaar iu veel
sterkere mate op dac gewoonlijk. Overi
gens is ook het wer? iu tnenig opzicht
niet gunstig voor eene goede ontwikkeling
van het fruit. Vooral de kersen hebben
/an het nat*o weer zeer veel geleden.
Uit Zeeland wordt het volgende gemeld:
De appelen staan vrij goed op Zuid-
Beveland, aeer gosd cp Waoheren, en vrij
slecht tot matig in Zycuwsoh-Vlaanderen.
De perer. etsen on Waoheren matig,
goed in Zeeuwsok-Vzaar deren en vrij goed
op Zuid-Be^eiand.
De stand "un de kersen is goed op Zuid-
Bevetand en vrij oleefai op WalahereD.
De krieken staan gosd op Zuid-Beveland.
De stand van de pruimen wordt vrij goed
genoemd op Zuid Bavsland en vrij slecht
op Walcheren.
Roods en witte aalbessen staan op Zuid-
Bevelacd matig. Zwarte aalbessen staan in
die streek vrij goed en op Walcheren goed<
terwijl de siana van kruisbessen geed of
leer goed is.
Noten staan goed op Walcheren, zeer
goed op Ztait'-Bevelaud, en vrij goed in
Zeeuwsch-Vl&pndsren.
In de boorrk weekei ijen lijden de vruoht-
beomen door de bladluis, terwijl de ont
wikkeling over het alg?mean ook door het
koud weer niet erg gunstig is.
Op Zuid-Bevfcland en in Zeeuwseh-
Vlaandereo is de stand gosd op Walche
ren matig.
De warmeezerij-gewav-TEn sts-un erover
het algemeen goed voor, hoewel het koude,
vochtige weer «^en snelle ontwikkeling
tegengaat.
Van de gewassen onder glas staan de
komkom-nae's >p Walcheren zeer goed.
Van die in vollen grond is de stand
van witte kool goed op Waoheren, en vry
goed op Zuid-B m v land. Roode en savoye
kool staan goed of zeer goed.
De stand van bloemkool is goed op
Walcheren, terwijl die van vroege aard
appelen in de gsheele provincie goed is
Augurken slaan op Waloheren zeer goed,
evenals de tuiuboonen.
De toestand van de weiden is matig tot
vrij goed.
De klachten over den hooioogst zijB
algemeen en vrijwel eensluidend. Het
schrale voorjaar»wier heeft den grasgroei
in hooge mate belemmerd. Daardoor is
overal slechts rene geringe snede hooi
gewonneD, terwijl bovendien veel land els
weide is gebruikt, dat oorspronkelijk be
stemd was om te hooieu. Daarbij komt,
dat het hooi door het regenaohtige weer
tijdens den oogBt sterk beschadigd is.
De uitkomsten van don hooioogst zijn
slechts matig. De resultaten v«n den or git.
v&n klaveihooi zijn htermede geheel in
oveieeastensming.
Voor Nederland, van welks bodem 87
pCf. in gebruik is als grasland tegen slechts
26.5 póf. als bouwland, is deze slechte
uitslag van den hooioogst een zeer ernstig
feit, dat nog verergerd wordt, doordat de
prijzen van ander veevoeder eveneens seer
hoog zijn en doordat ook in de omringende
landen de hooioogst niet gunstig is uit
gevallen.
(Gevolg van dit feit kan zij», dat de
melkprijzen stijgen, zegt de N. Z. Gi
Wij voegen er bij dat dit wat Gees
betreft een quaestio van ondenkbaar klei
nen tijd zal zijn. De melkboeren hebben
besluit al genomen. De melk wordt ge-
b-aoht van 8 op 10 cent. Hetgeen zeggen
wilminder gebruik in vele gezinnen.
Middelburg. Door den Minister van
OoDog is den sergeant-milicien J. C. Augus
tijn der lichting 1906, iagedeeld bij het
2e Bat. 3e Reg. lof. alhier, met groet verlof
le Goas, uitstel van opkomst ouder de
wapenen voor herhalingsoefeningen ver
leend, zulbs in afwachting van de beslis
sing van H. M. de Koningin op eea verzoek
tot ontheffing van voornoemden werke-
Jijken dienst.
Oudelande, Vrijdagavond hield de
vaieeniging van Chr. Soboolondorwijs te
Baarland hare jaarvergadering in de Chr.
school alhier. Uit het jaarverslag van den
secretaris bleek, dat de vereeniging in
vooruitgang zich mooht verheugen. Het
asctal schoolgaande kinderen was van 81
op 92 gestegen. Met dank aan God voor
Zijne trouw en goedheid werd het verslag
beëindigd. Ook het verstag van den pen
ningmeester deed ons vai. ilnauoieelen
bloei hooren. Da ontvangsten bedroegen
fo700 59, de uitgaven f 8178.71', batig
saldo i 521 81s. Onder de uitgaven kwam
ook nog een post voor ven f250 aan extra
aflossing De aftredende bestuursleden, de
heeren G. de Jager, J. v. 't Veer en Joh.
v. d. Rape, werden herkozen. Onder voor
komende sakan verkreeg de WelEerw.
heer ds. Oaseoren het woord, die, met het
oog op zijn aanslaand vertrek, zijn lid
maatschap opzegde en de vereeniging Gods
nesten zegen toewensohte. Da vergadering,
door den voorzitter met gabod geopend,
werd door ds. Oussoren met dankzegging
gesloten.
St Maartensdijk- Als curiositeit mag
gemeld worden, dat bij dan arbeider Qaaak,
onder deze gemeente, een jaoge knt reeds
ecuigen tijd gezoogd wordt door een hond.
Uil Oud VosBemeer wordt gemeld
In d«n Hollare-polder is men begomien
east het davfioheu van het karwijzaad het
schijnt, dat het beschot niet erg zal mee
vallen. Het dorschen van vso het karwij
er. koolzaad wordt natuurlijk zeer belem
merd door het voortdurende onstuimige en
vochtige weder.
Icrseke. Iu de Vrijdagavond gehouden
reads vergadering werden als ingekomen
8tukkon vermeld de goedkeuring der ka-
hieren voor hoofdomslag, schoolgeld, hon
denbelasting en van andere raadsbesluiten.
De ingekomen begrooting der rekening
van 't Algem. Arabest, werd in handen
gesteld der heeren Sauer, Wesdorp en
Schipper.
Daarna werd het gemeenteverslag aan
geboden.
Een verzeek der hverea Ritterhaas en
Keller em vergunning tot stichtiLg eener
electrische centrale werd niet ingewilligd.
Da vereeniging do Vrooljjke Vrienden
verceeht om op kaar kosten een bank te
plaatsen sp het Kerkplein. B. en W. lieten
de zaak aan den raad over. De heer VT es-
dorp was er voerhet kostte de gemeente
niets en vroeger was er ook een bank ge
weest, die veel gebruikt ward.
De veorz- (de burgem.) opperde de mo
gelijkheid, dat de bank de vereeniging zou
overleven nu dan kwam ze voor last van da
gemeente. Ook vreesde hij, dat zij spoedig
door de Bekennende hand der j eugd ontoon
baar zou cyn. De heer Cupérij vreesde, dat
voorbijgangers door de gebruikers gemo-
lestesrd zenden worden. Het verzoek
werd van de hand gewezen.
De heer Joes Sandee Jz. die nog eigenaar
is van een gedeelte der Kerkhoekatraat,
bood den raad aan, dezen eigendom van
hem over te nemen. Aldus werd besloten.
Koopsom f 1.
De hh. Sauer, V. d. Burght en Van Oeve-
ren werdea daarna benoemd als commissie
tot onderzoek der bezwaarschriften tegen
don hoofd, omslag.
Vervolger s werden de her- of gekozen
raadsleden Cupéry, Bom, Hartoog en Wes
dorp met alg- st. toegelaten.
De gemeenterekeniBg 1908, die thans
werd aangeboden bedraagt in ontvang
f42598,54 en in uitgaaf f 31904,58. Gosd
slot f 10693,96 (waarbij 18000,als ver
koopsom van het telegraafkantoor).
Dhrn Wesdorp, Van Stee en Schipper
zullen haar nazien.
Mej. Oom-v. d. Burght verkreeg op haar
verzoek eervol ontslag als onderwijzeres
aan school 2.
Ten slotte kwam aan de orde een verzoek
om ontheffing van een h&'f jaar hondenbe
lasting ad f 1,50, op grond dat adressant
geen hond had gehoudea. De beslissing
werd aangehouden, omdat de politie be
doelden hond had aaigegeven ea bij haar
verklaring bleef, dat adressant wél 'b hond
gehad had.
Bjj de laatste rondvraag bracht de heer
Wesdorp een wijziging iu zijn in de vorige
vergadering ingediend voorstel betreffende
een keiweg ter vervanging van den grint
weg naar het station K. ïiningen. Toen
wenschte hij aan ry'L on provincie een
renteloos voorschot te «.gen voor het ge
heels bedrag. Thans w:ldy> hy aan hetryk
de helft en aan de provinc e een vierde als
subsidia verzeeken.
Het voorstel vond geen beetryding, maar
andere leden wilden dei weg over den
ouden dijk aanleggen en dan de medebe
langhebbende polders er in betrekken. De
zaak zal in studie en in nadere overweging
genomen worden.
De heer Van Stee verzocht om bespoedi
ging van de afschutting der gedempte
elooten, welke de voorzitter hem toezeide.
Middelburg. Naar wij vernemen is
het lijk van A Litfooij Woensdag
overgebracht naar een eigen familiegraf.
Op verzoek van vele vrieaden besloot de
fsmilie daartoe.
Grijpskerke. Vrijdag 1.1. maakte onze
zangx-ereeniging Hallelujah" met eenige
vries d n en bekenden een pleizierreitje
naar Antwerpen.
We bezochten de ryke diergaarde,
bezichtigden een p»ar musea, we heklom
men de „Notie-Dame" en maakten met
de tram eea paar gezelligs toertjes.
Dankbaar voor het geuo'ene en voor de
goede zorgen van kapitein de Vries, den
heer Vermeulen en ondergeschikten, keer
den we huiswaarts,
Niettegenstaucde den vrij hevigen wind,
hebben we a!ïeD, zoowel op de heen-als
op de terugreis van het boottochtje ge
noten.
