oes.
1EUWSGLAD
VOOR ZEELA1
No. 249.
Maandag 26 juli.
23e jaargang
GHRISTELIJK-
HISTORISCH
radig
lerseke. -
itveulen
ry-, - -
dera- en
Wijnen.
Knecht
icl
>P
h
VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK
Wed. S. J. DE JC NGc VERWEST, te Goes
F. P. D'tfüIJ, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
'eliuvg*
Binnenland.
IJIT DE PROVINCIE.
I Meliskerke. Werden we in April cp-
gesohrikt door het plotseling overlijden
van dan heer C. Poppe, hedenavond kwam
hier weer zoo 'n treurig sterfgeval voor.
Da heer A. Dingemanse van Gapinge, een
61-jarig rustend landbouwer, ging van de
verkooping op 'thofateedje van Poppe
gehoudeD, huiswaarts. Nauwelijks vijf
minuten op weg, werd hij ongesteld. Hij
zei het tot den heer Bakker die bij hem
was, en plotseling zeeg hij toen in een.
Enkele oogenblikken later was hij een lijk,
Flacon.
logtie, Bosch-
iutiopc, Mei-
vei fribsch end
Pottenmarkt.
Zeeland
DOGEVEEN,
oofdsteeg 3,
T IN
uit differente
;e uitgebreide
\elend
IDS Wzn.
mahoniehout
lADER, koop-
290, Mid-
IJSOÜW Cz.
s k e r k e.
iDKAR met
voor brood-
hondenkar,
Tieuw- en St.
f>,
ik in alie tu'g
Ui res firma
•iepaard,
fWERSE Jh.
r, een Karn-
een Kam,
ree Stiertjes
fELDOF,
g e k e r k e.
C, Boschweg,
>ïd.
Kleverskeik-
L bg W. DE
ad.
;RE, Bakker,
IEDEREN WERKDAG DES AVONDS.
Pri,s per drie maanden franco p. p1,25.
Enk.de nummers0,02'.
UITGAVE DUR '.'IRMA
LN VAN
van 1—5 regels 40 cent, iedere regel meer 8 cent
Familieberichten van 1—5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 ''ent.
nrjm
De Unie.
„Een School met den Bijbel".
Collecte van 3 Augastus.
Aan
de Correspondenten en Besturen
van de Locale Comité s voor het
Volkspeti'.ionnement.
Mannen Broeders!
Voor de een.en-deriigste maal noodigen
w\j U uit, om U voor te bereiden voor
het houden onzer a. s. Augustus- of Unie-
Col leote.
Groot is het voorrecht, dat God ons de
gelegenheid geeft die uitnoodigiog weer te
kannen doen.
Maar niet minder groot is bet voorrecht,
dat God U in staat stelt dit werk der
dienende liefde weer op U te kunnen
nemen.
Welk een zegen Bohenkt de Heere God
ons tooh in het bezit van zooveel scholen
met den BijbelVoor de belangen van
die scholen te kannen arbeiden is ook
ongetwijfeld de lust van uw hart, en
daarom twijteien wij aiet aan uwen ijver
om weer alles voor eene goede regeling
dezer Uoieoolleote in orde te brengen.
Moge de bezieling, die zioh bij het ge
vierde Oranjefeest heeft openbaard, bij het
a. s. oolleotefeest niet ontbreken.
Zorgt ttouw voor eene ruime versprei
ding vau de Unieblaadjes.
Eenige duizenden exemplaren liggen ter
verzending gereed.
Vraagt ze intijds aan, dan kan aan uw
verzoek geregeld voldaan worden.
Verzuimt niet, om ook aan deze Unie-
oolleote eeu ure des gebeds te doen vooraf
gaan.
En God van den Hemel, die ons volk
in zijn Vorstenhuis zoo rijkelijk heeft
gezegend, verblijde U en ons met een
verrassende opbrengst van ODze ten-en-
dertigste jaarcollecte voor de Scholen met
den Bijbel.
Het Bestuur der Unie „Een
School met den Bijbel'1.
Bar. SCHIMMELPENNINCK VAN DER
OYE VAN HOEVELAKEN, te Hoe
velaken, Voorzitter.
Mr. T. P. Baron MA.CKAY, te 's Graven-
hag», Penningmeester.
Ds. A. DE GEUS, te De Lemmer, Asses
sor. 2e Voorzitter.
J. 8. F. VAN HOOGSTRATEN, te Arn
hem, Assessor.
J. OERLEMANS, te Drocgalen.
Mr. O. LUCASSE, te Goes.
R. POLLEMA, te Sueek.
D. WIJNBEEK, te Amsterdam.
Mr. J. J. DE WAAL MALEFIJT J.Hzn.
te Utrecht.
Ds. K. ff. TROOST, te Naaldwgk.
Ds. J. L. PIERSON, te Groningen.
Dr. H. FRANSSEN, te Zwolle.
R. DERKSEN, te Zeist, Heerenstraat 38,
Secretaris.
26 Juli J909.
Er zijn in ons land tal van vrijzinnigen,
die niet behooren tot de „vrijhandelaars",
maar evenais Ue gio.isio meerderheid
der Rechterzijde pleiten voor een fis
oaal tarief van invoerrechten.
Ziehier wat de liberale heer J. v. Dus-
seldorp A.Mz. schreef in het Handelsblad
van 18 Mei 1901De vrijhandel is ge
worden tot esn geloof, tot een volkswaan,
tot een verdwaasdheidEn verder De
öijfers onzer statistiek van in- en uitvoer
leeren ons, dat juist de beschermde in
dustrieön ten onzent in hoofdzaak de
krachtige, de export industrieën zijn, die
Wt producten in groote hoeveelheden
paar het buitenland zenden, die onzen
ïndustrieelen roem in den vreemde hand
haven terwijl de onbeschermde takken
van nijverheid juist veelal de artikelen
voortbrengen, waarvan meer wordt inge
voerd dan uitgevoerd."
Trouwena 't is een bekend feit, dat
aelfa de fabrikanten in Overijsel niet zulke
stijve vrij handelaars zijn als men zou
denken.
Immers ons tarief van invoerrechten
beschermt nog altijd de katoenfabrikan
ten in Twente met een recht van 5 per
cent welke industrie zeer bloeit,
Minister Pierson stelde indertijd voor,
dat riobt nog met 1 pCt te verhoogen.
Tooh heeten die Twentsohe fabrikanten
en minister Pierson nog altijd vrijhan
delaars.
Maar dan aanvaarden wij voor onszelf
ook den naam proteotionisten niet, omdat
wij ter bescherming onzer inlandsobe nij
verheid 't bestaande tarief toejuichen, en,
waar 't haar ten goede komen kao, het
zouden willen verhoogen.
De Qeldersche Commissarisbenoeming.
Het Arnhemsch Dagblad verleende plaat
sing aan een ingezonden artikel, waarin
krachtig wordt opgekomsn tegen het Alg.
Handelsblad, naar aanleiding van het door
dat orgaan te vuur gezette Kuyper-Sweerts-
potje.
Dit orgaan wordt er van beschuldigd,
uit de bekende correspondentie in De Tijd
van 11 Maart onjuiste conclusies te hebben
getrokken. Niet een partijleider heeft „on-
zaohten en onredelijken drang" bij den
minister uitgeoefend, doch de Standaard-
asterisk zelve werd in het Tijd-axt'\ko\
gekenschetst als „onzachte en onredelijke
drang."
Met nog eenige opmerkingen wordt door
den schrijver van het artikel beoogd, dat
aan het Hbl. de eer niet mag onthouden
wordeo, sedert jaren in het persoonlijk
bestrijden "an dr. Kuyper vooraan te staan.
We drukken hier nog het volgende over
uit gezegd artikel
Wanneer het Handelsblad wist, wie vóór
jhr. Vau Citters zijn gepolst (en wier be
danken, o Handelsblad, oorzaak was van
den largen duur der vacature) zou het
zeker ook aan hun adres dezelfde kwaad
aardige insinuaties riahten want menschen
die voor het oommiasarisambt in aanmer
king komen, behooren niet tot dezulken,
die, wanneer zij een zaak, die hun zeer
ter harte gaaf, willen steunen, het bij een
paar rijksdaalders moeten laten,
Wanneer het Handelsblad nu ook wat
verder had geïnformeerd, zou hst niet zulke
voor dr. Kuyper en baron Sweerts beide
uitermate krenkende insinuaties hebban
neergeschreven. Er zou niet meer onder
zoek, dan thans noodig was, vereiseht sijn
geweest, om te weten te komen dat baron
Sweerts (die als oud-loge-man bij deR. K.
weinig gezien is) reeds in Arnhem den
antirevolutionairen niet onsympathiek was
o.m. wegens zija houding bij da April-
staking en in den strijd tegen de prostitutie.
Het Handelsblad zou voorts hebben kun
nen vernemen, dat baron Sweerts in 's-Gra-
venhage reeds sedert lang met a.-r. partij
leiders omging, o. a. met ds. Talma, met
wien bij ook te Arnhem reeds had om
gegaan, toen deze daar predikant was.
Het Handelsblad zou zioh dan herinnerd
hebben, hoe het juist ook de heerTalma
was, die het voor den Haagsohon burge
meester opnam tegen minister Rink, toen
deze, naar het schijnt, had gepoegd baron
Sweerts (ten gerieve der sooiaal-democra-
ten) te intimideeren. Het Handelsblad had
allioht ook vernomeD, dat het in verschil
lende kringeD, ook buiten Den Heag. reeds
lang vóór de verkiezingen, en «óór het
openvallen van het gouverneurschap v»a
Gelderland, bekend was, dat do sympa
thieën van den heer Sweerts de Landas
aan de rechterzijde lagen.
Wanneer het Handelsblad zulk een onder
zoek had ingesteld, zou het echter zijn
lezers op een venijnigen aanval op Kuyper
hebben moeten laten wachten, en daarom
vooruit maar
Nu hebben dan de lezers hun smakelijk
anti-Kuyper-gereoht te genieten gekregen
maar het Handelsblad heeft zioh ook
voor den zooveelsten keer geblameerd".
I- era vorig nummer vermeldden
wij als "'.-ne bijzonderheid, dat de Land
bouw vereeciging „de Kamperhond" eene
collectieve verzekering in verbnnd met
de wel op het Arbeidsoontraot sloot.
ThaDs vernemen wij, dal reeds tal van
Land bouw vereenigingen zioh verzekerden
en wel bij de Hollaudrehe Algemeens Ver
zekering? Back te Seh'edam.
Zoo sloot nog verleden week de land
bouw verzekering „Rijs wijk-Voorbuig" zioh
bij die Bank aan.
De Zaaiersvereeuiging te Oud-Beijer-
laud gaf het voorbeeld.
Die plaatste in Jan. '09 eene oproeping
in de bladen om premie opgaven en voor
waarden. Na zeer nauwgezet onderzoek
en advies van haar rechtsgeleerden raads
man werd besloten zioh aan te sluiten bij
de H. A. V. Bank te Schiedam, omdat
hare premiëu de laagste, hare voorwaar
den de beste waren Zij is de eenige
Maatschappij, die de leden der Vereeni
gingen laat deelen in de winst en daar
door tegemoet komt aan de neigingen der
landbouwers onderlinge Vereenigingen op
te riohten.
Het systeem onderlinge verzekering met
vaste promie houdt wol in de voordeelen
van het onderlinge systeem doch niet het
groote nadeel, dat men later de kans loopt
te moeten bijpassen.
Aan dit systeem is blijkbaar het groote
suoees der H. A. V. Bank toe te sohrij ven,
en ziet men, dat dit systeem in den smaak
valt van de landbouw.
Uit de in dit nummer voorkomende
Dankbetuiging blijkt voorts, dat ook in
deze streek reeds tal van landbouwers
zioh bij die Bank aansloten.
Voor wie er meer van weten willen
verwij «en wij naar de in dit nummer
voorkomende annonce en naar de Hoofd
vertegenwoordiger der Back dan heerA.
Punt, Noords-eg R 17 te Middelburg, die
gaarne bereid is alle inlichtingen te ver
strekken.
Tot lid van Ged. Staten van Fries
land ie ia de plaats van den heer Da Vries,
die bedankt heel t, gekozen de heer B. W.
Oknis, van IJpecolsga (antirev.). De heer
Okm* heeft zjju benoeming aangenomen
zoodat door deze verkiezing het college
vau Ged. Staten thans samengesteld ia uit
drie liberalen (da heeran Paerebooru, Ran
gers en Simonsz), twee reehtschen (do hae-
ren Poliema en Okma) en één socialist (de
heer Van der Zwsag.)
Diens'en van rijksveldwachters bij be
smettelijke veeziekten.
De minister "an Landbouw het ft aas de
commissarissen der Koningin medegedeeld
dat de Algemeene Rekonkamer er in den
laatsten tijd onderscheidene raaien aanmer
king op gemaakt heeft, dat rijksveldwach
ters die ais zood»"ig een vaate jaarlijksche
bezoidiging uit 's lands kas genieten, eone
belooning ontvingen voor het houden van
toezicht op de naleving van maatregelen
ter betengeiing van besmettelijke ziekten.
Niet dan na uitvaerige correspondentie,
waarbij gewezen werd op den buitenge
woon zwaren dienst, die van de veldwach
ters in tijden van besmettelijke veeziekten
werd gevergd, werd door de Rekenkamer
tot de verevening van de betrekkelijke
voorschot-declaraties van de burgemees
ters overgegeven. Teneinde dergelijke
moeilijkheden in bet vervolg te voorkomen,
zal de belooning aan de bezoldigde rijks-
politiedienaren voor de bedoelde werk
zaamheden voortaan bij koninklijk besluit
worden toegekend.
Bij de in hst district iiarlingen
gehouden stemming voor de Tweede Kamer
werden uitgebracht 5712 geldige stemmen.
(Aantal kiezers 7480).
Gekozen mr. J Ankerman (christ.-hist.)
met 3331 stemmen. A. Plate (libhad
1716, A. van der Heyde (soc dem) 665
stemmen.
(Bij de vorige stemming op 11 Juni waren
uitgebracht 6287 geldige stemmen en ver
kregen de heeren dr, J. Th, de Visser
(ohr.-hist.J 3728 stemmen, L. W. J. K.
Thomson (Unie-lik) 1784 en A. J. van
Wijhe (soo.-dem. 765.
Middelburg. Aan de herstemming 'in
district I is met geldige biljetten deelge
nomen door 595 van de 847 kiezers. Uit
gebracht werden op de hesren J. G.
Ermerins 328 ee mr. L. van Andel 267
stemmen. Herkei o is dus de heer Erme-
rÏDS. (Bij eerste stemming werden uitge
bracht op de heeren J. G. Ermerins 322,
mr. L. van And 1 198, J. A. Vertregt 188
eu L. Onderdijk 122 stemmeD). In district
III namen 761 van de 955 kiezers met
geldige biljetten d*el. Uitgebracht werden
op de heeren jhr nu. E. P. Sehover 431
en L. Onderdijk '130 stemmen. Herkozen
is dus de heer Scb >rer. (Bij eerste stemming
werden uitgebracht 350 stemmen op den
heer jhr. mr. E P. Sohorer en 310 op
den heer L Onderdijk)
Middelburg. De tweede-luitenant E.
J. C Koene en de sergeanten J. Zonruiter
on H. Saoró van hot 2e Bat. 3e Reg. Inf.,
in garnizoen te Middelburg, zullen gedu
rende de maand-Augustus a. s. den heer
militiccommissars worden toegevoegd,
teneinde bij de loting voor de Nationale
militie behulpzaam te zijn.
Middelburg. In de Raadsvergadering
van Woensdag, namiddags te 3 uur, zijn onder
staande zaken aan de orde
1. Onderzoek geloofsbrieven. 2. Notulen. 3.
Stukken. 4. Verzoek om eervol ontslag aan
J. van Loo als ondt rwijzer aan school K. 5.
Voorstel om aan H. J. van de Kreke eervol
ontslag te veneenen als concierge aan de Bur
geravondschool. 6 Rekening bestuur Godshui
zen over I9O8. 7. Begrooting idem voor 1910.
8. Wijziging begrooting Burgerlijk Armbestuur
1909. 9. Idem gemeentebegrooting voor 1908
met ontwerp besluit tot het aangaan van eene
geldleening. 10 Voorstel naar aanleiding van
het adres van Middelburgs bouwkring betref
fende het toezicht op bouwerken door gemeente
ambtenaren. li. Idem betreffende het doortrek
ken van de rails langs de Loskade ten behoeve
van den Stoomtram Walcheren. 1216. Idem
tot uitgifte van grond aan het bolwerk in
erfpacht aan G. H. Vertregtverhuring van
grond aan het Smilsbolwerk aan J. P. Vergou
wen en aan den Schoorsteenvegerssingel aan
J. L. Ageliuk van Rentergem het vestigen van
een bouwverbod op perceel gemeente Middel
burg Sectie E no. 1629 gedeeltelijken wijziging
van de regeling der botermarkt, met de daartoe
betrekkelijke wijzigingen van eenige verorde
ningen.
Zouteiande. Uitslag der stemming
voor een lid van den gemeenteraad, op
23 Juli 1909. Aantal kiezers 148. Inge
leverde stembiljetten 135. Uitgebracht
werden op de heeren O. Leijnse 6 stem
men, Jb. Verhvga 50, F. de Witte 76.
Van onwaarde (blanco) 3 biljetten.
Gekozen F. de Witte.
Bij kon. besluit is toestemming ver
leend aan dhr. L. Mulder, burgemeester
van 's Heer Abtskerke, om tot 8 Juni 1915
te O vezand te blij ven wonen en is goedge
keurd dat de heer K-baron Collot d' Escn>y
burgemeester van Hontenisse, is benoemd
i tot tijdelijk secretaris dier gemeente, tot 1
Augustus 1910.
1 Aagtekerke. Wegens verbouwing van
het kerkgebouw der gereformeerde ge-
meante wordt deze zomermaanden gods-
dienatoefenicg gehouden in delandbouw-
scfauur van mej. wed. N. Minderhoud.
verbeterd bericht.
Sluis Herkozen de heer J. N. Metz met
228 st Op den heer P. Albregts waren 51
stemmen uitgebracht.
Westkapelle. In de Raadsvergadering
van gisteren onder voorzitterschap van den
burgemeester, was afwezig dhr. K. Minder
houd Jr. zender kennisgeving. De ingeko
men stukken worden voorgelezen en voor
kennisgeving aangenomen. Naar aanleiding
van een verzoek dhr. Campert, ge
meente geneesheer a.hter, om aan eene
armlastige ingezetene dezer gemeente ge
neeskundige hulp te mogen verleenen tegen
vergoeding daairoor vanwege den burger
lijken a-men, stellen B. en W. voor daarop
niet in te gaaa en dat aan het bestuur vau
den burgerlijken armen te willen overlaten
dat met algemeene stemmen wordt goed
gevonden. Daarop worden door een oom
missie, bestaande uit dhrn. J. Moens en
A. Verhuist onderzoeht de geloofsbrieven
van de herkozane en het nieuw gekozen
raadslid enin orde bevonden.Met algemeene
stemmen wordt tot hunne toelating besloten.
Alsnu volgen de reclame's van de wed.
W. de Rapper en J. Minderhoud Hz.,
inzake hoofdelijken omslag, de le in de
69 en de 2e in 9e klasse, wordt besloten
dien aanslag te haodhai en. Da rekeningen
van den Burgerlijke Armen en den ge
meente-dienst 1908, wordt door den Voor
zitter den Raad aangeboden en benoemd
tevens een oomi3sie tot o iderzoek van die
beide rekeningen, bestaarde uit de heeren
P. Hecdrikse als voorzitter en J. Moens
en A. Verhuist als ledea,
Souburg. In de Vrijdag gehouden raads
vergadering onder voorzitterschap van den
heer Buteux, was met kennisgeving afwezig
ae heer Joziasee. Ingekomen was een
sohrijven van Ged. Staten, in antwoord
op een schrijven van J. Gidesohalk tegen
diens aanslag op den H. O. Ged. Staten
hebben besloten reclamant,overeenkomstig
zijn verzoek, terug te brengen van de 10e
naar de 6e klasse. Dit schrijven werd voor
kennisgeving aangenomen. Verder werden
de geloofsbrieven van de herkozen en ge
kozen leden van den raad, de heeren
Cevaal en Pieterse, onderzooht en in orde
bevonden en werd tot ban toelating be
sloten. Aangeboden werd de gemeentereke
ning over 1908 Zij beloopt in ontvang
sten f 14.058 13 en in uitgaven f 13.459 31,
zoodat er een batig soldo is van f598.82.
De voorzitter deelde mede, dat Burg.
en Weth. een verzoek hadden ontvangen
van eenige neringdoenden, om een subsidie
voor een Juliana- of Konioginnefeest. Be
doeld feest zou hoofdzakelijk moeten dienen
om de neringdoenden, waarvan sommigen
voorgeven een slechte kermis gehad te
hebben, op dia manier e nige vergoeding
voor die mindere kedisontvangsten te
geven.
Da voorzitter verklaarde zioh tegen het
geven van geld uit de gemeentekas.
De heer Jobs© verklaarde zioh voor
een toelage van gemeentewege; z. i. ge
beurt er al zoo weioig te Souburg dat er
wel eens een feestje mag gehouden worden.
De heer Arendse was het niet met dhr
Jobse eens; hjj vond het wel wat gek om
nu nog een Julianafeest te organiseeren.
Een voorstel van dhr Jobse om een bij
drage te geven, werd verworpen met 1 stem
voor, die von den voorsteller.
Bjj de rondvratg vroeg de heer Jobse,
namens enkele bewoners van het SmidB-
wegje, of het mogelijk zou zijn bedoeld
wegje meer begaanbaar te maken.
Ds hoer De Pagter deelde, namens Bnrg.
en Weth mede dat het voornemen bestaat
het wegje met geklopte klinkers te verba
teren
De heer Jobse vroeg vervolgens aan den
voorzitter in overweging te willen nemen
de geheele ef gedeeltelijke intrekking van
het besluit waarbij het maken van muziek
Zondag wordt verboden.
De voorzitter merkte op dat dit niet in
den raad thnis hoort.
Na nog eenige discussie werden de be
raadslagingen gesloten en ging de raad
over in geheime zitting tot behandeling
van eenige belastingreclames. M. C
Vlissingetl Heden is de machinist van
het stoomschip „Marina", die onlangs bij
