MIEOWSBLAD
VOOR ZEELAND,
No. 237,
1909
Maandag 12 Juli
23e Jaargang,
'eest
HISTORISCH
;en.
ulster
l(urc/<
an extra-trein
-krjjgbaar aaa
l. Kiesveree-
Ispreking offi-
candidaat Is
Ie wijzeD, dat
Itveulen
aard, oud
ie partij van
'okken
Iers.
O.V. 3325
een
koop
e koop,
a p e 11 e.
Jtier
loskerke
3rigdamme.
ITilbury te
[ueclit
November,
ita. GEBR=J.
rd gevraagd
ftrweg,
\tartsdijk.
R, Segeers-
KHRISTELIJK-
VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK
Wed.
S. J. DE JONGE VERWEST. te Goes
u
mr. L. v. Andel en
J. A, Vertregt
uit m pms.
Biimeiikmi
F. P. DYO'.l, te Middelburg.
UIT DE PBOYINUIK.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
I in Noord-
|de, dat alle
hunne stem
h* ten zeerste
ecretari8.
k e (W.)
kening Aug.,
een Meid
bdigd bij
itth em,
Izicht".
1-Lta,
e r d a m.
d.
ider veulen,
ïid of aan-
3ij J. REIJ-
IWesthoek.
ir<I»
(bij
5Ckt
IEDEREN WERKDAG DES AVONDS.
Prl,s per drie maanden franco p. p1,25.
Enkele nummers0,026.
■ff<£JT HEKKS sar J
UITGAVE DLR FIRMA
M
10 Juli 1909.
Middelburg.
Wy driegen er bij al onze geestver
wanten op aau dat *ij in district I onze
twee bekwame candid aten Van Andel en
Vertregt zul!er» stemmen.
Wij hebben altijd recht om met eigen
oandidaten uit te komen. Doch vooral nu
geldt dit, terwijl er in district I een vaca
ture is, en de andere zetel bezet wordt
door een man dien de liberalen er gebracht
hebben inplaats van 't aftredende, doch her
kiesbare, door vriend en tegenstander hoog
gewaardeerde ohr.-historische lid W. J. J.
Koole.
Toen deze heer aftrad hadden wij slechts
twee Reohtsohe leden in den Raad, en
dat vonden de vrijzinnigen nog te veel2
op de 17.
Daarom moest Koole er uit.
Welnu, laat ons dan traohten dezen
zetel te herwinnen.
Wy doen dit met te meerder opgewekt
heid, dewijl wij in
een stel mannen hebben, waarmee zelfs
de liberalen, immers de partij der uitslui
tend knappe mannen met trots zouden
voor 't front komen.
V
Bevestiging voor de waarheid des Bijbels.
Onvermoeid en bijna onafgebroken gaat
men in het Oosten du hier dan daar voort
met het doen van opgravingen. En die ar
beid, die met zooveel moeilijkheden ge
paard gaat, ia niet vruchteloos. Want tot
welke verrassende ontdekkingen is men
gekomen 1
Muren, bouwwerken, waterleidingen, ja
zelfs steden en tempels van vóór 5000 jaar,
heeft men aan de vergetelijkheid ontrukt,
terwijl de steeneu tafelen met Babylonisch
spijkerscbrifc helder licht hebben deen op
gaan over de oudste geschiedenis en de
priasterkoningen, die leefden eeuwen vóór
den zondvloed.
Uit die steen en tafels heeft men geleerd,
dat er 3750 jaren voor de Christelijke tyd-
rekening een stad lag aan de Perzische golf,
Lagas genaamd; dat men in dien tijd al zeer
goed wiBt mee te praten van han ielscon-
trakten, enz.
En hoe hoog stond reeds eeuwen vóór
Christus het handwerk in Babylon 1 De
kunstig bewerkte vazen, de gebeeldhouwde
poi treilen der koningin, de reliefs, vermel
dende hun heldendaden, het prachtig email
in vier kleuren, gevonden in opgegraven
tempels, de fraai gedreven koperwerken,
zij zyn allen sprekende en afdoende bewij
zen voor den hoog ontwikkelden kunstzin
van dit oude volk. Op een Babylonische
steenen tafel heeft men de bsschry ving ge
vonden der Schepping, lang vóór het
Scheppingsverhaal in den Bijbel; doch in
alle opzichten, tot ia de kleinste bijzonder
heden toe, stemt hot me* het Bybalsch ver
haal overeen.
En steeds graaft en delft men tot in het
diepste der .'.arde, en altijd opnieuw komt
men tot meer verrassende ontdekkingen;
maar ook stap voor stap worden het onge-
laof de schijnbare bewijzen voor hun niet-
gelooven nit de hand geslagen. Telkens
opnieuw moeten zij het met schaamte on
dervinden, dat, waar zij het levend Woord
van God niet willen gelooveu, de doode
ateenen hun de overtuigende bewijzen le
veren, dat dat Woord niet anders dan zui
vere waarheid bevat.
J», die ontdekkingen, zij blijven ona
opreken van een God, die de wereld met al
J»t daarin is, eens schiep en ook nu nog
<he gansche schepping onderhoudt.
Timotheus
(geïllustreerd weekblad, uitgave J. N.Voor
hoeve, Den Haag.)
-
in nieuwe banen.
Oader djt opschrift geeft Hollandia
(hoofd-red. ds. J. C. Sikkel) eenige be-
beschouwingen over deu afloop der ver
kiezingen, waarasD we hot volgende
outleenen
De worsteling naar de toekomst en om
de toekomst ontwikkelt zich zoo airneer
in het teeken der tegen&telliDg tusschen
de S ciaal-Democraten en de Christelijke
Partijen.
Die worsteling beteekent niet, dat deze
twee in elk opzicht het tegenovergestelde
bedoelen en zoeken. Zij behoeft dit niet
te beteekensn, en zij mag dit niet betee-
kenen. Zij beteekent dit ook niet.
De Christelijke Partijen zijn niet Anti
sociaal en Anti-Democratisch. Ze mogen
dit niet zijn en ze kunnen dit niet zijn,
zoo ze waarlijk uit de Christelijke begin
selen leven.
Integendeel, de Christelijke beginselen
zijn ongetwijfeld Sociaal en in goeden zin
Democratisch. De Christelijke Partijen
kunnen niet zijn en ze zijn ook niet zonder
een Christelijk-Sooiaal en een Chcistelijk-
Demooratiech ideaal,en zondereen program
en een praktijk, die daarmee in overeen
stemming zijn.
Neen, beide, de Christelijke Partijen en
de Sociaal-Democraten, worstelen om de
toekoms*, die. Sociaal en Democratisch moet
en zal zijn.
Da tegenstelling ligt in do onderscheiden
beginselen. En die tegenstelling is daarin
inderdaad absoluut.
De Sociaal-Democraten behoo^en bij de
Vrijzinnigen. Ze komen uit hen op. Ze
zijn hun zaad. Ze trekken daarom nood
zakelijk op da Liberalen en Vrijzinnig-
Democraten. En ze trekken da eonstqueu-
tie van het beginsel der Liberalen, de
consequentie van het beginsel, waarin ze
uit de Liberalen geboren zijn. Daarom
moet het Liberalisme, zoo het principieel is,
en zoo het geest houdt, hart3locht en ideaal,
zich wel ontwikkelen in Sociaal-Democra
tische richting. De Sooiaal-Demcoiaten
zijn hier het jonge, warme, vurige leveD,
terwijl de Liberalen hier de koele, meer-
voldane, minder-frissohe ouwelijke type
dragen.
De Christelijke weerstand richt zich dan
aok tegen het Vrijzinnige beginsel, waaruit
de Sociaal-Democraten leven ou groeien,
maar dat opkomt uit dan Liberalen stam.
Dit Vrijzinnige beginsel zullen de Christe
lijke Partijen in volle kracht bebben te
weerstaanen ze zullen daarom niet
minder gekeerd moeten zija legen de Vrij
zinnigheid van elke sohakeering dan tegen
de Sociaal-Democraten. Ja, eenigeimate
op het Liberalisme leunen of daaraan steun
geven, achten we voor de heusohe prin-
cipiëele ontwikkeling der Christelijke actie
juist zeer gevaarlijk.
Want deze Christelijke actie ie niet en
mag niet zijn een oonsarvatieve en indi
vidualistische tegenoyer een democratische
en sociale, maar zij is een principi'êele. Zij
is de Cristelijhe aolie tegenover de Vrij
zinnige.
Zij moet principieel tot volle ontwikke
ling komen, Sooiaal en Daaiooratiseh.
Zij is en zij moet zijn de aofie des ge
loof* tegenover die des ongeloof* de actie
der onderwerping arn God en Zijn Woord
tegenover die der emancipatie van God
en Zijn Woord.
En zij is en moet daarbij zijn een So
ciale actie en een Democratische actie tot
vrjjmaking en verheffing van heel de
maatschappij eD van heel hel volk.
Zóó ontwikkele zich dan de Christelijke
actie op potitiek gebied. Zij aanvaarde en
voere in geloof en geloofsgehoorzaamheid
de worsteÜDg om de toekomst van laud
en volk in de vreeze des Heeren.
Te Rotterdam moet in 4 van de 5
districten herstemming plaats hebben tus
schen 2 Rechtsche, 3 liberale en 1 soc. can-
j didaat. Alleen in IV werd 1 candidaat de
liberale aftredende wethouder Rombocb,
dank zy den steun van een paar honderd
■iN VAN
chr.-historischen, met een paar stemmen
over do meerderheid direct gekozen. Het
geen jammer is daar anders ook in dat
district de herstemming zou geloopen heb
ban fusBchen 3 liberalen, 2 Rechtscba en 1
racialist, en er dus ook in dat district kans
op winst zou gsweestzyn voor de Rechtsche
partyen. Nu is het herf temming tusschen
2 liberalen en 2 Rechtachen, en is derhalve
de kans weg- De kans op winst blijft echter
natuurlijk, om bovengenoemde reden, in de
4 overige districten.
De firma Zip en v. Teylingen zond ons
als agent der Stoomvaartmaatschappij
„Nederland" haar „Gids voor de over-
landreis naar Genua", ten dienste van
passagiers der „Nederland". Er komen
plattegronden in voor van Parijs en Genua
en tal van aanwijzingen omtrent beziens
waardigheden, tarieven, hotels enz. in de
voornaamste Europeesohe steden.Het is een
onmisbaar handboekje voor hen, die den
vaoantietijd willen benutten vcor een uit
stapje naar Genua of langs den Rijn. Wij
vestigen er zeer de aandacht op.
Ia dit verband maken wij er tegelijk
melding van dat de schepen van even-
genoemde Maatschappij zoowel op de uit-
als thuisreis oek de havens van Tanger
en Algiers zullen bezoeken, te beginnen
met 1 Augustus a. e.
Door Burg. en Weth. van Noord-
gouwe zijn op de aanbeveling voor de
met 1 Sept. e.k. vaoeerende betrekkingen
van secretaris eu ontvanger der gemeente
geplaaist de heeren: P. A. van Dijk, klerk
bij het waterschap Schouwenen J. A. M.
Hanssens, volontair te Bruinisse.
Schore. Gemeenieraadsfemming. Her
kozen de heer J. G. Nieuwenhuijie met
91, gekozen de heer W. Sterk nset 74 van
de 130 stemmen. (Aantal kiezers 141.) De
heer C. Glerurei (aftr.) had 49 stemmen1
Tholen. Herkomen de heeren M. Chrisli-
aanse, J. van Eisaoker en J. D. Noske.
Kreeften.
De heer Hage le Vlissingen schrijft in
de N. R. Ct. (Zie ons no. van Vrijdag)
Io uw bericht KreefteDvangst in de
Oostersohelde, wordt aan het slot daarvan
gezegd „Opgelost is nog steeds niet, waar
de kreeften gekomen zijD, die deOoster-
Sohelde bevolken".
Wel, ongeveer 12 k 13 jaren terug, hield
een Bruiniaser oesterkweeksr eeD depót
van levende kreeften in een overvloeien-
den oesterput, bij wijze van tussohenstation
voer cene zijner oesterafaemers hier te
lande, en de kreeften depots in Ostende,
tegelijkertijd dat ik in Ierseko hetzelfde
deed voor den heer C. Saur te Amsterdam.
Op een onstuimigen nacht nu, zijn de bak
ken, waarin de kreeflen, te Bruinisse,
waren opgesloten, los- en opengeslagen,
en hebben die dieren het ruime sop ge
kozen. Eenmaal in den vrije zijn ze gaan
voorttelen, ea thans is dat geworden een
zaak van belang, zoo zelfs dat men iu
Bergen-op Zoom alreeds, in een verlaten,
omdijaten oesterput, eene kunstkweekerij
van kreeften heeft ingericht.
Of dia oultuur langs dien weg (voort
telen nl. in afgesloten terrein) gedjjen zal,
heb ik, door eigen ervaring, redenen te
betwijfelen. In 1897 nl. heb ik helzelfde
geprobeerd in een dergelijken, omdijkicn
oesterput, te Wemeldinge. Ik ging persoon
lijk te Ostende 125 kreeften koopen van
allerlei leeftijd, zoowel Noorsohe als
Eraneche, in do boop, dat ze daarin voort
telen zouden. Blijven leven, en ook wel
groeien, deden ze wèl, doch voorttelen
beslist nietook vaa deze zijn er mij
eenige to vlug af geweest en de vluchte
lingen van Bruiuisse gezelschap gaan
houden en, naar te vervrachten is, onder
elkaar gepaard.
Ziehier in korte trekken de verklaring
waar de kreeften in de O. 8 vandaan
gekomen zijn.
In 't jaar 1817 is in Zeeuwsch-Vlaan-
deren (0.-D-) een gedeelte ingepolderd van
van 1—5 regels 40 cent, iedere regel meer 8 cent
Familieberichten van 1—5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 ''ent.
het zoogenaamde Verdronken Land van
Saeftingen en is een zeer vruchtbare polder
ontstaan, die gedecltelyk ligt onder de
Nederlandsche gemeente Ciinge (544 HA.)
en voor een kleiner gedeelte onder de Bel
gische gemeente Kieidrecht. In den polder
welke den nsts.m draagt van Prosperpolder
hebben zich verschillende landbouwers ge
vestigd,die er prachtige hofsteden bezitten
De landbouwers hebben timmerlieden en
smeden gelokt en deze weer winkeliers en
herbergiers. Thans zal door toedoen van de
erfgenamen van den Prins van Aremberg,
dis hier belangryke eigendommen hebben
liggen, een modern dorp gesticht worden.
Er wordt een straat aangelegd van circa 12
M. breedte. In het midden komt een steen
weg voor de voertuigen, daarnaast klinker
paden van 2 M. breedte voor de voetgangers
en verder een pad voor de wielrijders en 2
rijen boomen. In de volgende maand begint
men met het bouwen der woningen, die alle
volgens den laatsten trant zullen worden
ingericht en alle gemakken zullen bevatten.
Er zijn reeds meer dan 100 aanvragen ge
komen om huizen te mogen boawen in het
nieuwe dorp. In het midden van de straat
komt een prachtige kerk met pastorie, die
reeds aanbesteed is.
Middelburg. Vrijdagavond hield de
VereenigÏDg Uit hat Volk Voor het Volk
hare algemeens Vergadering onder voor
zitterschap van den heer L. K. v. d Harat
op8nde de vergadering en uitgeloot werden
twee aandeelen co. 14 en 1, in het rente
looss voorschot.
Ter verfriczing van vier bestuursleden
wegens periodieke aftreding der heeren
mr. J. J. Heijse, J. Worrell en in de vacature
Goothals voortdurend door het bedanken
van den benoemden den heer W. J. Schütz,
an door hot overly den van dhr D. L. Broe
der, werden gekozsn de heeren mr. J. Adri-
aanse, W. J. Schütz, J. Worrell en P. A.
Goethalz. De laatste twee heeren tegen
woordig verklaarden de benoeming aan te
nemen.
De Voorzitter dankte hen voor dit be
sluit en sprak de hoop uit dat zy hunne
krachten andeimaal zullen geven voor de
vereeniging. Ook wydde hy eenige harte
lijke woorden aan het overledene bestuurs
lid den heer D L Brosder, die zeer veel
voor da vereeniging heöft gedaan. Zyn na
gedachtenis, zei de voorzitter zal lang in
eere blijven.
De penningmeester deed verslag van den
toestand der vereeniging, de ontvargsten
bedroegen f4237.17, de uitgaven bedeoe-
gen f4314 92', nadeeiig slot van 1 77.75s
met inbegrip van een vorig kwaad slot.
De secretaris las het jaarverslag, waar
uit blijkl, dot het ledental geriDg is.
Een terugblik werd gegeven op de fees
ten die door de vereeniging zijn georga
niseerd, vooral werd gewezen op het feest,
ter eere der geboorte van H. K. H. Prinses
Juliana.
De Volkszangtohool bedraagt ongeveer
200 leerlingen, de cursus 240 en) 180
leerlingen. De Kinderspeeltuin werd be
zocht door 9582 kinderen van de verschil
lende scholen. Deze tuin voorziet derhalve
in eene behoefte.
Het verslag zal worden gedrukt en rond
gezonden.
Mededeeling werd gedaan van de ver
schillende voorstellen o.s. om op 31 Augus
tus eeri^c feestelijkheden te doen, om op
St NioVlnaafeest de kinderen der scholen
van ou- en minvermogende, welke om de
5 jaar steeds plaats heeft, ten andere om
hel Fiorsilafeest te doen herleveD, de
jaardag van Prinses Juliana op 30 April
feestelijk te herdenken.
Nog werden de heeren mr. Dijckmeesler,
commissaris der Koningin, enjhr. M. v.d.
Bci.ndeler, buigemeesier, tot bescherm-
heeren benoemd, en dhr. H. P. den Bouw
meester het eere-voorsitterschap aange
boden. Hem zai hiervan worden kennnis
gegeven.
Tot leden voor het natiën der boeken
werden benoemd de heeren S. Blauw,
T. J. v. d. Horst Serlé en C. Boudewijnse
en tot plaatsvervangers de heeren M. G.
Boasson, C. W. D'huij en II. J. P. Hartman
Het Stsbl. no. 180 bevat een wet
van den 14den Juni, tot toekenning van
een renteloos voorschot ui' 's Rijks schat
kist ten behoeve van den aanleg en hel
in exploitatie breDgen van een spoorweg
van Brouwershaven naai Burgh.
Te Schoondijke werd Donderdag
het 12e zomerfeest der christelijke jonge-
lingsvereenigiBgen van den ring Zeeuwsoh-
Vlaacderen, Westelijk dee', op een daartoe
welwillend afgestane weide van den heer
A. de Hulster, gehouden. Het gure weer
was oorzaak dat het feest niet zoo druk
was bezocht als gewoonlijir het geval was.
Men was verplioht aanhoudend besohutting
zoeken voer den gestadig neervallenden
regen. Te 10 uur werd he* openingswoord
uitgesproken door ds.Merkclijn van Schoon
dijke. Verder voerden nog het woord dg.
M. J. Beukenhorst van S'uia over „Wien
Jezus afwijst", ds. J. Afliolfs van Win
schoten „sluit de gelederen" dB. Jamea
van Lage Zwaluwe „Obadja"; ds. Van
Noort van Amsterdam „Ons Vortenhuis,
of 't was Oranje; 't blijft Oranje, 't is Oranje
boven"ds. Linthout van Amsterdam „een
Rijksgedaohte"; ds. M, Mooy van Arnhem
„de Heer en de zending". Het slotwoord
werd gesproken door ds. van Empe! van
Biggekerke. De verschillen ie spreekbeur
ten werden afgewisseld door muziek en
zang, gegeven door het muziekgezelschap
'Excelsior" van Gadzand en de zangkoren
van Grcede en Nieuwvliet.
Sluis. Herkozen P. Brand (1.) met 188
en J. C. Stern met 185 van de 339
stemmen. (Er zijn 316 kiezers). Herstem
ming tusschen J. N. Mets (k.) met 145
en P. B. Albregts (Imet 166 stemmen.
Biervliet. Herkozen A. de Groote met
163 en gekozen A. Bliek met 165 van de
262 stemmen. De heer B. v. d. Slihke had
ar 107.
Sas van Gent. herkozen P. Malofaux
met 149 van de 210 stemmen. Heistem-
tning tusschen D. v. Berg en E. Buijesan
rasp. met 87 en 77 stemmen.
Domburg. Gemeenteraadstemming. P.
Elout (i117, S- Wisse (a.-r.) 107, en P.
Franoke (a.-r.) 106 stemmen. Gekozen P.
Elout (lib.) en herkozen S. Wisse (a.-r.).
De anti-rovolutionnairen verliezen door
het niet-herkiezen van P. Franoke een
zetel. Bestond voor enkele jaren de Raad
uit 5 anti-rev. en 2 lib., door deze ver
kiezing hebben 5 liberalen en 2 anti-rev
zitting.
Neuzen. Aantal kiezers 1484. Uitge
bracht 1269. Van onwaarde 41. Meerder
heid 615. A. de Bruijne 274, J. de
Bruijne Mz. (a.) 464, A. H. Donze (1.) 558,
A. de Feijter Jz. (a.) 393, J. de Feijter
Jz. (aftr. 1.) 442, M. v. d. Hoek (aftr. 1.)
545, J. J. de Jager (aftr. a.) 627, L. J.
v. d. Lubben (1) 323, A. Moggi (aftr.
585, P. J. Soheele (a 495, G. Wieland
(aftr. 733. Herkozen de Jager en Wieland.
Herstemming tusschen J. de Bruijne, Don-
ze, J. de Feijter, v. d. Hoek, Moggré en
Scheeie (2 a.r. en 4 lib.)
Zonnemaire. Herkozen J. A. Bolle en
J. M. v. d. Bout met 85 en 80; Bijl v.d.
Bijl fa.) had 43 stemmen..
Brouwershaven. Harkoz ;n J. Braam en
J Smits 120 en 124stemmen. Ringelbergfa.)
had 54
Drelschor. Herkozen Doeleman en
Klompe met 171 en 147 stemmen. Der
Weduwen (c.-h.) had 51.
Kattendijke. De uitslag is als volgt;
Dhr.P.K.v.Daalen (aftr had >e Wilhelmina-
dorp 86 en te Kattendijke 48, totaal 134
stemmen. De heer C. Donanious had te
Wiihelminadorp 18, te Katter dijke 54,saam
72 stemmeD. De heer J. Sehinper (aftr.)
had te Wiihelminadorp 60, !e Kattendijke
35, te zamen 95 stemmen van de 90 te
Wiihelminadorp plus 81 te Kattendijke
oi in 't geheel 171. De afiredenden zijn
derhalve herkozen,
