NIEUWSBLAD VOOR ZEELAND. No. 226 1909 Dinsdag 29 Juni. 23e jaargang. HlSTORISeH CHRISTELIJK- VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK Wed. S. J. DE JONGt-VERWEST, te Goes DVUÜ, te Middelburg. PRIJS DER ADVERTENTiËN Binnenland. IEDEREN WERKDAG DES AVONDS. Pri.,3 per drie maanden franco p. p1,25. Enk de nummers0,026. UITGAVE DLR FIRMA -N VAN van 1—5 regels 40 cent, iedere regel meer 8 cent Familieberichten van 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 '•ent. WJc z'ch met 1 Juli op ons blad abonneert, ontvangt 't tot dien datum gratia. 8)8 A. LITTOOIJ Ds. A. Littooij is Zaterdagavond over leden. Ziohf en kalm is bij heengegaan. Met aandoening zetten vrij ons om naar aanleiding van dit sterfgeval eenige woor den te schrijven. Want wie den overledene gekend heb ben, sullen met ons erkennen dat een groot man is heengegaan. Hij was een rijk begenadigd man, met vele u tnemende gaven van verstand en hart bedeeld. Kundig theoloog. Vaardig schrijver en spreker.Werker als weinigen. Getrouw in 't belijden, vrijmoedig in 't getuigen van en voor sijnen Heere. Verslatdig raadgever. Maebiig organisator. Liefhebbend herder, en hoogst bekwaam leeraar. Man uit één s'uk. Schoon niet in Zeeland geboren, een ronde Zeeuw. Op kerkelijke vergaderingen de onmis bare, die leiding gaf aan de debatten, die op het juiste moment de verschillende meeningen tot éen wist te brengen en de mannen van de theorie wist te bewegen tot handelen en xaken doen. Man van de praktijk als weinigen, man van het krachtig initiatief, heeft ds. Lit tooij op gebied van School en Kerk en Staat menige gezegende omzetting teweeg gebracht. Wat hij deed als Curator der theolo gische school, zoo voor de wetenschappe lijke als de praoti8che opleiding van de aanstaande dienaren des Woords, kunnen honderden, beter dan wij 't vermogen, u seggen niet alleen, maar ock aantoonen. Wat hy deed voor de Vrije Christelijke School, hjj de man der Vrije Kerk, de kampvechter der vrijheid, dat getuigen de Chr. Scholen in zijn woonplaats, en in de omgeving, in welker totstandkoming h\j niet zslien de hand heeft gehad. Wat God de Heere op Walcheren en in heel Zeeland in den dienst des Evangelies door dezen getrouwen strijder heeft ge wrocht, dat zal een dankbaar nageslacht nog veie jaren herdenken. Hij is voor hon derden ten eeuwigen zegen geweest; en hetgeen ook wat zegt aan zeer velen heeft hij met Gods hulp den jnisten blik in de Schrift gegeven of dien blik in de Schrift en hare talrijke vraagstukken ver helderd en verruimd. De schrijver van //Be lijdenis, Avondmaal, Tucht" zal onder ons niet licht vergeten worden. Van dsn eersten dag zijner komst te Mid delburg van 1865 tot 1867 had hjj de kerk va.i St, Annaparochie gediend! heeft hij met zijn kennersoog 't breeds ar beidsveld, hem zoo kennelijk aangewezen, overzien en met vaste hand de hem aange boden teak ter hand genomen, op elk ge bied, onder velerlei tegenstroom, in 't eind met grooten zegen. Nog in tal van andere betrekkingen heeft hij taet liefde zichzelf gegeven onder meer de Chr. verpleging van krankzinnigen in Zeeland had al de liefde van zijn hart; bi) de eerste-steenlegging op Vrederust tea vorigen jure was hij eon der woord voerders. k\j> reeds voor een ander er aan uaoht, da betsekenis der chr. pers begre pen, en zoowol op kerkelijk als op staat kundig gebied de mannen aan het werk ge zet en met zijn, eigen vaardige pen hen gesteund, om het volk, het Zeeuwsche volk vooral af te trekken van den weg van onge loof en revolutie, en te lokken op de paden van recht en vrijheid. Zoo heeft hij de ker- p ®n de staatkundige pers een lange reeks van jaren gediend en bevorderd. vo?rzitter van 't bestuur van ons blad eef hy ons, de lezers van ons blad, en de antirevolutionaire party in onze provincie door zijn velerlei dien aten ten zeerste ver plicht. Als voorzitter der Centrale Kies- Vfr eoiging in het district Middelburg den machtigen stoot gegeven tot omzetting van 't district in antirevolutionairen geest. Ia de verschillende districten is onder zyn talentvolle leiding het liberalisme telkens weer met goeden uitslag bestredende liberale kopstukken van ouds door Middel burg ter Tweede Kamer afgevaardigd, Warden door antirevolutionairen vervan gen de vrijzinnige Statenleden vielen uit, het gedeputeerd college ging om, en de bevochten meerderheid werd bevestigd. Totdat, lest niet minst, God de Heere hem b|j den joDgsten stembusstrijd cL zegepraal onzer wapenen over den vrijzin nigen tegenstander deed aanschouwen en hii op 11 Juni j.l. nog met de blijde broede ren in de zaal Bogaardstraut God mocht prijzen voor dezen zegen en de broederen bezielen met zijn opwekkend herinnerings- en waarschuwingswoord. God heeft hem de aanvankelijke over winning op het liberalisme doen aanschou wen. Hij heeft zijn zaad mogen zien bewo nen de poorten zijner haters. Dat ia 't loon, reeds hie-geweest op Littooij's onverdroten arbeid. Bij zijn veertigjarige ambts-ervulling in 1905 vereerde ham H. M. da Koningin met de ridderorde van den Nederlandschen Leeuw. Genade en eere heeft ds. Littooij, reeds hier in dit leven, van zijn God mogen ontvangen. Ën 't geloof roemt dat hij nu reeds, in de eeuwige rust, 't genadeloon geniet ter plaatse waar „de leeraars sullen blinken als de gians des uitspansels, en die er velen rechtvaardigen gelijk de sterren, altoos en eauwiglijk''. Dat is de troost zijner weduwe, kin deren en kleinkinderen. Rotterdam Uit Rotterdam, zegt De Rotterdammer, wordt aan het roomsohe Centrum geschreven, speciaal zeer raak over Rotterdam II: Dat is weer voor vier jaartfes in orde. Rotterdam heeft zich goed gehouden. Vier en vijf zijn om! Twee bressen in den burcht. U ver staat me toch? in den burcht van het Liberalisme. Och, och, die oude burcht! Zoo bres, zoo bres, 'tis om by te treuren. De optocht heeft niet geholpen hoor. Jammer dat I en II niet zyn veroverd, In elk district scheelde het toch zoo'n schijn tje. In I had Borgesius maar 55 stemmen meer dan de Geer, en in II Da Klerk maar 70 meer dan v. Staveren. In I hielpen natuurlijk de Soc Dem. Bor gesius een flink handje, en in IIJa, in III Wat zullen we daarvan zeggen? 't Oude liedje, maar erg valech. Natuurlijk weer een smerig pamflet van een man, die zegt, dat hy Roomsch is, en allermisselykst femelt over de protestan ten, en de R.-K. tegen dezen tracht op te zetten en ten slotte stemmen vraagt voor D. de Klerk. Bah! De Klsrk mag z'n zetel zéé hebben. Hy kan zich nu weer vier jaar schamen. Mis schien In III bleef Loeff (R -K400 stemmen beneden Verheij (Lib) Hier geldt zeker de niet te miskennen populariteit van den liberalen candidaat. Maar IV en V. Plate kelderde met 700 stemmen in de minderheid en nuarme haven De prijs van 't graszaad rijst. Vijf had het genoegen Mr de Jong in de Kamer to brengen met 500 stemmen boven het oud-lid voor V. Mr. v. Rzalte. Een welverdiende h< 1de aan dezen emi- nenten werker en journalist. Zoo is dan de zege in Rotterdam in drie districten behaald. U kijkt verwonderd? Ja stellig in drie districten. In IV en V de tastbare zege; in II de zed jlijko overwinning. Ofdachtu, dat de heer De Klerk io II zegepraalde? Ht el Nederland weet beter. Er is hard gewerkt, dat spreekt. Van liberale zyde met lichtbeelden. Vooral in IV. Zonder succes echter. Ge plakt is er ook druk- Een der rechtsche propagandisten kwam op z'n nachtelijke plakrouta in een onaan gename situatie. Ia het Oosten der stad bezig om tram- en lantaarnpalen te voor zien van 't welgelijkende portret van den rechtschen candidaat, zag hij plotseling eenige agenten komen uit een woning met twee geboeid.- mannen in hun midden. Een paar inspecteurs in politiek volgden. Onze propagandist schrok een weinig en deed net of hij niets zag. Dat was juist z'n onge luk en daarop kwam een inspecteur op hem af en die vroeg hem mee te gaan naar 't bureau. Propaganda-man mee. Op 't bureau in verhoor. Of hy de twee inbrekers (want dat waren ze) kende. Neen. Wat hy dan daar deed. Japropaganda maken voor de Tweede Kamer man. Haal je zakken maar eens uit. En nu kwamen te voorschijn een flesobj e water, aan één kant gegomde portretjes van den Rechtschen candidaat, een pak verkie- zingslectuur, een bonk wit krijt om op de straat te schrijven: „kiest De Geer« en een oproepingskvart voor de stemming. Dus niets met die twee uitstaande? Nee meheer. Gas.t dan maar naar de agenten- kamer. En daar mocht onze ijverige pro- papandist tot een uur of 6 wachten en kop jes thee met de agenten drinken. Zijn ver- kiezingsmatomal kreeg hy weer mee. Overdag is ook flink gewerkt. 't Was druk van al het gerij op da straat, vooral in den omtrek van stembureaus Aan de Maasbode w.,s het weer enorm druk. Onbeschrijfelijk hoog laaide het gejuich op, toen de uitslag van IV en V bekend raakte- Herhalingsoefeningen door buiten Eer opa verblijvende verlofgangers. De minister van oorlog heeft bij brief van 21 dezer aan de commissarissen der Koniningin medegedeeld, dat de milicien- verlofgangers, aan wie vanwege den minister toestemming is verleend tot verbljjf buiten Europa met vrijstelling voor opkomst onder de wspeneD voor herhalingsoefeningen, aan die oefeningen niettemin zullen hebben te voldoeD, indien zij van de hun verleende toestemming tot verblijf buitenlands geen gebruik makeD, dan wel reeds voor het verstrijken van den duur der toestemming hier te lande zijn teruggekeerd, Dc minister heelt daarom verzocht de burgemeesters uil te noodigen ook de verlofgangers in het bezit van bedoelde toestemming steeds een oproepingsbrief voor herhalings oefeningen te zenden, doch daarop aan te teekenen, dat de verlofganger aan de op roeping geen gevolg behoefttegeveD,indien hij zich op het voor de opkomst bepaalde tijdstip werkelijk buiten EuTopa ophoudt. De herstemming in district Oouda. Dinsdagavond v óór de herstemming was van antirov. zijde te Lekkerkerk in het distriet Gouda een vergadering, met ds. R. van de Kasap van Sliedreoht,als spreker. Toen de voorzitter, ds. J. L. Jaspers, en de spreker de zaal van het osfé //Schoon zicht" binnenkwamen, was deze geheel geïuld, grootendeels met liberalen. Onder 't gebed en 't inleidend woord van den voorzitter was het erg rumoerig en spottend.i1) Toen de spreker het woord kreeg, werd het nog ergervooral toen hij den den liberalen eaodidaat als persoon prees, klonk van lib. zijde een woeBte instemming op. Aan het begin der rede blies iemand op een fluitje en bij het noe men van den naam van Dr. Kuyper werd later telkens gefloten. Herhaaldelijk klon ken uitroepen als f/Leve de Paus" //mannen broeders", Hbrrr 1", #Dr. Kuyper heeft het land in den grond geboord". Op den zol der, waar ook publiek was, dat door een fuik den spreker kon hooren, werd een leven gemaakt, dat 't bar was. Bij het debat liet men een liberaal kalm aan het woord ea juiohle men hem storm achtig toe. Het antwoord van den spreker werd geregeld verstoord door een woest gebral. Toen aan het einde de voorzitter den levenmakers het onbetamelijke hunner handelwijze onder het oog braoht, werd hij uitgejouwd. Onder het dankgebed was het verschrikkelijk rumoerig en verlieten velen de zaal. Zóó verliep de vergadering. Toen kwam de naeht. En behalve dat men hier en daar bij antirevolutionairen het //Stemt van Doorn" op gevel of deur plakte, bewerkte men bij een viertal anti revolutionairen den voorgevel van hun woning met verf, o.a. bij den voorzitter. Dit alles geschiedde in een gemeente, waar //het erkend deel der natie", het //verdraagzame volksdeel" een overgroote meerderheid heeft. Bij de herstemming verkreeg Calijn 164 en Van Doorn 531 stemmeD. Oaze gemeente is voor de Oh. partijen in het district Gouda de wordeplek. Rotterdammer. Dan waren de Goesche liberalen bij 't optreden van den heer Lohman zondef debat humaner, al was een hunner, een geleerde nogal, zoo onfatsoenlijk om onder 't dankgebed van den heer Lohman zijn sigaar aan te steken. Red. Zeeuw. UIT DE PROVINCIE. Zondag ontvingen wy 't treurig bericht dat ds. A. Littooij te Middelburg is overle den. Geboren 27 Nov. 1834 te Klundert, was ZEerw- van 1865 —'67 predikant te St. Annaporochie; daarna te Middelburg; en sinds 1908 emerituspredikant by de ge meente Lange Delft aldaar. Hy bereikte derhalve den leeftijd van ruim 74 jaren. W oensdag as. zal 't stoffelijk overschot van den ontslapene worden ter aarde be steld. Een „laatste eer" waarbij de deelne ming van honderden vrienden en vereer ders zoo van Middelburg als van elders zal gezien worden. Als een zeldzaamheid kan worden vermeld dat bij den landbouwer P. Koole te O.- W.-Souburg een vaarskalf is geboren wegende 86 K.G. Bij kon. besluit zyn herbenoemd tot burgemeester vanAagtekerhe Joh- de Viseer, Ellewontsdyk E. A. v. d. Bent. Hoedekenskerke. In de gemeente raadsvergadering vsn Vrydag onder voor zitterschap van wethouder Verbeek werd meegedeeld dat door Ged. Staten is goed gekeurd het in de vorige vergadering ge nomen besluit om ingevolge art. 121 der Gemeentewet met de overige gemeentebe sturen in Z.-Beveland te onderhandelen in zake d9 drinkwaterleiding. Het voorstel Verbeek tot 't maken van een speelterrein bij de openbare school, waarover in de vorige vergadering de stemmen staakten, werd alsnn met 4 tegen 3 stemmen verwor pen, voor de heeren Verbeek, Walraven on Jasperse. Daarna werd den Raad aangebo den de rekening der gemeente over het jaar 1908 in ontvang op f 10686,92, in uitgaaf op f 9946,49. dus met 'n goed slot van f 740,93. De voorzitter benoemde ds heeren Jasperse en Van der Linde om deze na te zien. Ein delijk werd nog aan J Joziasse alhier naar aanleiding van diens verzoek op voorstel van B. en W. vergund van op gemeente grond een hek voor zyn woning te plaatsen mits jaarlijks f 25 aan de gemeentekas be talende, als erkenning van het eigendoms recht der gemeente. By de rondvraag vestigde de heer Den Dekker de aandacht van B. en W. op den slechten toestand, waarin de weg achter de begraafplaats verkeert en ver zocht deze wat te verbeteren met nog disponibel zijnd afkrab al der grint- wegec. De voorzitter, nadat de heer v. d. Linde verklaard had bereid te zyn dit af- krabsel daar gratis heen te brengen, zeide voorziening toe. Middelburg. Op Vrijdag 25 Juni werd onder leiding van den uuivelconsulent met 28 landbouwers van Walcheren 'n excursie gemaakt naar de zuivelfabrieken ten Etten en Leur en te Rozendaai (N -Brabant). Het gezelschap werd door dhr Strnyf, zuivel- consulent, begeleid, terwijl in beide fabrie ken de directeur en enkele bestuursleden alle gewenschte inlichtingen verschaften. Ook enkele boerderijen werden bezocht ter bezichtiging van de met fabrieksondermelk opgefokte kalveren. Een zevental deelne mers aan de excursie bezochten den vol genden dag nog de boterfabrieken te Roer mond en te Swalmec, de coöperatieve eieren- en botemyn te Roermond en eenige boerderijen in de omgeting van Roermond. De heer Amant, zuivelconsulent voor Lim burg, was zoo vriendelyk het gezelschap te begeleiden. Over het sdgemeen hebben de deelnemers van de fabriek matige zuivel bereiding een zeer gunstigea indruk ge kregen. Door verschillende van hen zal een rapport over de reiworden opgesteld. Uit deze rapporten zal een algemeen rapport worden opgemaakt en dit vervolgens ge drukt en verspreid worden. Wissenkerke. Naar aanleiding van een hiertoe strekkend verzoek van abr P. C. W. Swenner te Colijnsplaat is door Ged, Staten dezer provincie ondanks 't tegen- advies van de verga ïeiiog van ingelanden bepaald dat voortaan voor 't uitoefenen van het stemrecht in den Oarustpolder in plaats van 10 H.A. een grondbezit van 8 H.A., evenals bij de andere polders in deze gemeente, voldoende zal zyn en dat ten hoogste 3 stemmen door iederen stemge rechtigde, zullen kunnen worden uitge bracht. Te Biervliet is Vrijdag namiddag, tijdens een kort maar hevig onweder, de bliksem geslagen in do landbouwsohuur van den heer A. Bliek. Tijdige hulp blusoh- te de vlammen, die op een paar plaatsen uit den nok te voorschijn kwamen. De schuur was met pannen gedekt. Door de liberale kiesvereeniging Al gemeen Belang te Axel zijn candidaat ge steld voor de verkiezing van vier leden van den gemeenteraad de heeren P. DekkerFz., F. van Driel en M. J. Wolfert, aftredende leden, benevens de heer J. K. Vink. Middelburg. Vrijdagmorgen heeft ten raadhuize alhier de offieisele installatie plaats van den enquêteur voor de midden- standser quflle te Middelburg, den heer mr. P. Dieleman. Burg. en Wetk. hebben ter bijwoning daarvan uitgenoodigd plaatselijke autoritei ten, middesstandsvereeaigingen, patroons- vereenigingen, kortom allen die met den middenstand in betrekking staan. LArüDBOÜW. Stand der zomerlandbouwgewassen op 20 dezer. Het zaaien der zomergewassen had dit voorjaar vrij laat en onder tamelijk on gunstige omstandigheden plaats, aangezien de werKzaamheden telkens door regen, sneeuw en zelfs vorst werden onderbroken. Bij de droge betrekkelijk warme dagen in het begin van April stonden de vroeg gezaaide^ gewassen echter vrij spoedig boven. In de laatste helft van April was het weer dikwijls guur en regenachtig, zoodat dit op de ontkieming der late gewassen, zooals suikerbieten en vlas, ongunstig werkte. Met uitzondering van eene korte periode in hit laatst van Mei was het weer in dit voorjaar koud en droog, terwijl ook de nachtvorsten haar invloed op sommige gewassen geducht hebben doen gelden. Een en ander spreekt duidelijk in den stand der gewassoD. Op de klei hebben de zomergewassen, a sook boonen en erwten het schrale weer goed verdragen en staan er over bet geheel achterlijk, doeh overigens vrij goed voor Zelfs zijn zij in vele streken veel minder aan ziekten onderhevig dan dikwijls in voorjaren met

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1909 | | pagina 1