IEUWSBLAD
VOOR ZEELAND.
No. 223. 1909,
Vrijdag 25 Juni.
23e Jaargang.
CHRISTELIJK-
uil he pms.
BoMastlandseb Overzicht.
HISTORISCH
1 i n
Binnenland.
VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK
Wed.
S. J. DE JGNGE-VERWEST, te Goes
Tengevolge van de steeds
grooter wordende oplage
van ons blad, verzoeken wij H.H.
Adverteerders de advertentiën zoo
vroeg mogelijk in te zenden; vooral
voor de nummers, die Vrijdags en
Zaterdags verschijnen, gelieve men
te zorgen, dat de annonces vddr 12
nar in ons bezit zijn, wijl anders
plaatsing in de 1ste editie van dat
nummer niet kan verzekerd worden.
DB ADMINISTRATIE.
F. P. DV.UIJ, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
1EDEREN WERKDAG DES AVONDS.
Prijs per drie maanden franco p. p1,25.
Enkele nummers0,02®.
UITGAVE DER FIRMA
UN VAN
Wie zich met 1 Juli op ons blad
abonneert, ontvangt 't tot dien datum
gratis.
Hoe men oud wordt.
In het Ned. Tijds. van Geneeskunde
kondigt de heer N. Voorhoeve een sociaal-
statistische studie van Alfred von Lindheira
aan Saluti Seneotutis. Die Bedeutung der
mensohliohen Lebensdauer im modernen
Staato.
Tot nu toe verschenen 3 hoofdstukken,
waarvan de beide eerste een o venicht geven
over de nieuwste onderzoekingen naar den
levensduur van planten en diereD, en over
meueohelijke sterfelijkheid handelen. Voor
al de sterfelijkheid ea de doodsoonakeu in
de middeleeuwen in Duitsohland worden
behandeld en er wordt op geweien, dat de
verhoogde levensduur in den tegenwoordi
ge!) tijd, die uit deie onderioekingen blijkt,
het gevolg ia van de verbeterde hygiënische
toestanden en het toekennen van meer
waarde aan een mensohenleven,
In het 3de hoofdstuk wordt een statistiek
medegedeeld van 705 personen, ouder dan
80 jaar, te Weenen onderzocht, met een ge
middelden leeftijd vtu 851 jaar. Te meer
belangrijk is deze statistiek, omdat tot nu
toe een systematisch onderzoek lioh niet
over een zoo groot aantal personen uitge
strekt heeft. Alleen psychisch normale per
sonen werden onderzocht en wel uit de
meest uiteenloopende kringen en levensom
standigheden. Met dit statistisch materiaal
traoht schrijver een antwooid te geven op
de vraag, welke zijn de levensomstandig
heden onder welke een groot aantal per
sonen een hoogen lecfljjd bereiken.
Het meerendeel der onderzoehte personen
bevond zich in de Weener ziekenhuizen en
behoort tot de armere bevolking, een min
derheid is samengesteld nit de z.g n. betere
kringen.
Er blijkt nu, dat meer vrouwen een
hoogen leeftijd bereiken dan mannen. Van
gunstigen Invloed op een laag leven zijn
het behooren tot een familie, waarin hooge
ouderdom veel voorkomthet huwelijk
borstvoedingarbeid en wel 100 lang moge*
lijk voortgezet. Geen invloed hebben: leven
op het land of in de stadzorgen, mits een
vroolijk humeur bestaat; matig alcohol
en tabaksgebruik, (zelfs is matig alcohol
gebruik voor oude mensehen aan te be
velen); vroeger doorgemaakte ziekten,
mits zij do werkkracht niet hebben doen
afnemen. ODgunstigen invloed hebben;
weelderig leen, hat verlies van het gezicht
of van de bewegelijkheid, daar beide den
arbeid bemoeilijken, resp. onmogelijk
maken Verder blijkt nog, dat gemengde
kost de beste is; dat het verlies van het
gehoor van weinig invloed op den levens
duur is, in tegenstelling met het verlies
▼an het gezichtdat onder Israëlieten een
hoogen leeftijd meer voorkomt dan bij
niet-Israëlieten.
Turkije.
Generaal Dsjavid Pasja, die met drie
regimenten infanterie en eenige bataljons
tegen de oproerige Albaneezen opgetrok
ken was is, in strijd met de officieuze
Temekwingen det laatste dagen bij Ipek
en Jakowa volkomen verslagen. De Alba-
neezen hadden den pas Pelcsi bezet en
Dsja il slaagde niet, hen daaruit te ver
drijven.
De Turken verloren 14 officieren en
350 man, o. a. den jong-Turkoohen leider
Kiamil Bei.
De opstandelingen tellen 14000 man. Zij
verwittigden de Turken dat rij de wapens
niet zullen neerleggen alvorear hun volko
men zelfbestuur is Vtfrieend en alle ge
vangenen in vrijheid zijn gesteld.
Vrees voor een militaire dictatuur
Een Turksoh politiek persoon, wiens
naam niet genoemd wordt, deelde aan den
Atheensehen correspondent van den Neto-
York Herald mede
De invloed van generaal 8 hefket-pasja
en andere legeraanvoerders wordt steeds
kleiner. De werkelijke heheorsoher van
den toestand is generaal H»ss»>R*za-pasja,
de grootmeester der artillerie, die met 40
andere jonge officieren zijn wil weet door
te zetten. En daar het geheel' bezettings
leger onder hunne be veler- s'aat, behan
delen deze officieren het .lo<g Turksohe
comité en het parlement met verachting,
en dringen zij aan op inbeeh enisnerning
van een aantal personen, die zij gevaarlijk
voor dan Staat achten.
Zoowel de grootvizier Rusatin-Hilmi-
pasja als generaal Mahmoud Schefket-pasja,
hebben gepoogd ami dit mil 'aire comité
tegenstand te bieden,maar zonder resultaat,
Ouder voorwendeel ze te bevorderen heeft
de regeering gepoogd deze officieren over
te plaatsen naar verschillende, uit elkaar
liggende garnizoenen, mnar ook dit mis
lukte, daar voor de, bevordering bedankt
werd. Zij hebben een Ijjst opgemaakt van
280 peisonen, die zij verbannen willen
zien als staatsgevaarlijk; op deze lijst
komen ook de namen van eenige ministers
en van den Sjeik-ul-Islam voor. Zjj zijn
fel gekant tegen het parlement, dat zjj
een schadelijke instelling aobten zij wen-
sohen daarentegen een militair kabinet,
en een offijieele militaire diotatuur.
In hoeverre deze mededeelicg van het
New-Yorksobe blad juist is, kau voor het
oogenblik moeilijk worden beoordeeld.
De Kretenser quaestie.
In het Engelsohe Lagerhuis vroeg de
heer Lynch aan de Regeering, of zij eenig
verzoek had ontvangen van de Turksohe
regeering voor de verdaging der terug
roeping van de vreemde troepen van het
eiland Kreta, en of in verband met de
mogelijkheid van onlusten, het niet wen-
sohelijk zou z:jn het besluit tot die terug
roeping te herzien, daar de omstandigheden
zeer veranderd zijn sinds het genomen werd.
Namens de regeering antwoordde de heer
Pease, dat de regeering het geno« inde ver
zoek had ontvangen. Doch de regeering
achtte het niet wensebelijk de belofte,
meer dan een jaar geleden aan de be
volking van Kreta gedaan te schenden.
Bovendien is er ook geen reden het besluit
te herzien, daar voor het behind der rust
zal worden gezorgd In de Kretenser
wateren zullen oorlogsvaartuigen blijven,
om de Turksohe vlag te beschermen, de
rust te handhaven en de Mubemedanen
op het eland te beschutten voor mogelijke
aanvallen.
De Turksohe Jeni Oazetta maldt, dat de
Porte sedert aan de vier beschermende
mogendheden eeh nota zond, xraariti zjj
verklaart: dat de Xretensers of Grieken
in Juli, als de mogendheden hunne troepen
hebben teruggeroepen, waarscbij ïlijk een
poging tot annexatie van het eiland bij
het koninkrijk zullen ondernemenzulk
een daad kan de Porte echter niet toe
staan, en in het bedoelde geval zon zij
zelfs voor een oorlogsverklaring niet
terugdeinzen.
Tevens verklaart de Porte rich bereid,
onderhandelingen aan te kneopan over
waarborgen voor de autonomie van Kreta.
Zij verzoekt de mogendheden die bij het
nemen van besluiten betreffende Kreta
wel te wille» overwegen,
van 1—5 regels 40 cent, iedere regel meer 8 cent
Familieberichten van 1—5 regels 50 «ent, iedere regel
meer 10 '•ent.
cornts a
De belastinghervorming in
Duitschland.
De Rijksdag heeft de belasting op de
waardevermeerdering van onroerende
goederen aangenomen. Voor stemdende
geheels rechterzijde, het centrum en de
Polen.
Oos'enrjjk- Hongarije.
De crisis in Hongarije houdt aan. De au
diëntie van Wekerle bij den Keizer-Koning
had gisteren plaats. Wekerle deelde den
Keizer mede, dat hij gaarne zal medewer
ken tot het invoeren van geordende toe
standen in Hongarije, doch dat hjj dit on
mogelijk acht, wanneer niet enkele militai
re concessies aan Hongarije worden gedaan.
De Keizer antwoordde, dat hij niet in
staat is, zulke concessies toe te staan.
Toen verklaarde Wekerle, dat hij ook
later niet in staat zal zjjn andere voorstel
len aan den Keizer voor te leggen, zoodat
hij persoonlijk es namens het geheele ka
binet, om spoedige ontheffing uit de regee-
ringsposten vroeg.
De Keizer antwoordde, dat hjj binnen
enkele dagen zijn beslissing zal mededee-
len.
Als opvolger van Wekerle wordt alge
meen de oud- minister Lukacz beschouwd,
hoewel de onafhankelijkheidspartij moeite
doet, de kabinetsformatie aan Kossnthte
doen opdragen.
Het wordt te Pest onmogelijk geacht dat
de coalitie behouden blijft, na alles wat in
de laatste maanden geschied is. De onder
handelingen tussohen Lukacz en Kossuth
over de vorming Aan een kabinet der onaf-
hankelijkbeidspartij worden voortgezet.
Zouden die niet tot een resultaat leiden,
dan zou de Kroon beBloten zijn, tot parle-
mentsontbinding en een beroep op het volk.
De partijen in de groote steden hebben
de stembug-overwianingen vrij kalm ge
vierd. Alleen te Rotterdam was nogal
geestdrift. D. de Klerk, de populaire libe
rale candidaat, met kleine meerderheid
herkozen, werd bejubeld in het hotel Coo-
mans, de heer Verheij eveneens. De Reoht-
sohe partijen vierden feest in het Verkoop
lokaal met vrouwen en kinderen. De N. B.
C. schrijftDe groote zaal was stampvol,
en de politie moest vele honderden terug
wijzen. Dezen gaven op het Oostvestplein
uiting aan hun vreugde door het zingen van
de stichtelijke liederen„Aan U, o Koning
der eeuwen", en„Voor God en Kerk,
Vorstin en Vaderland", Aan welke liederen
de op oraDjepapier gedrukte teketaande
talrijke personen, die in het Verkooplokaal
geen plaats hadden kunnen krijgen, werd
uitgereikt. Tusschen deze liederen klonk
herhaaldelijk het minder stichtelijke
ii Weg met de socialen,
Leve Willemien".
Binnen in de groote zaal scheen aan de
groote geestdrift geen einde te znllen
komen, toen het bekend werd, dat aan mr
De Jong in distriet V en aan dhr Heems
kerk in district IV de overwinning ten deel
was gevallen.
Beide gekozenen, dia aanwezig waren,
werden,nadat het gejuich en gejubel einde
lijk wat bedaard was, allereerst toegespro
ken door ds Van den Berg, waarna door de
heeren De Jong en Heemskerk het woord
werd gevoerd.
Dankbaar werd herdacht de mooie over
winning, in de distrioten IV en V behaald,
en den kiezers dank gezegd voor het in
de gekozenen gesteld vertrouwen.
Nog vele toespraken volgden, welke
telkens met fanfares van het muziekkorps,
dat op het tooneel had plaats genomen,
eu door applaus van de honderden man
nen, vrouwen, kuapen en meisjes werden
begroet. Groot was de vreugde over het
winnen van de distrieten IV en V, en in
de gesprekken, die tusschen de redevoe
ringen werden gehouden, kon men het
hier en daar vernemenThans IV en V
gewonnenover vier jaren alle 5 distrioten
aan rechts.
nsismiHiii lismaan
Eu toer tegen 9 uur de horden op het
podium 60 reehts en 40 links aanwezen,
steeg er één lang en blij gejubel op uit
de eivolle zsal. Fanfares klonken en op
nieuw volgden toespraken, waarin groote
dankhs h id werd neergelegd over de
sehorn- overwinning, door reehts bij deze
verkieriBgen bevochten.
De herstemming in Den Haag.
Mem h *ft ons Centraal Comité er een
verwijt - au gemaakt dat 't doer zijn ad
vies de herkiezing van Troelstra heeft
mogelijk gemaakt. Ten onreehte, en mis-
schioa wel even ten onreohte als dat
sommige Hnaitsehe Herv. predikanten de j
verkiezing «au Ter Laan in Den Haag
indirect aouden veroorzaakt hebben. Tooh
verdient o,» aandacht hetgeen men uit Den
Haag aan de Standaard meldt:
Aan de Herv. predikanten te dier stede
was de vorige week officieel gevraagd
hun Dnam te willen geven voorplaatsing
onder een aanbeveling van onzen candi
daat in I, den heer Joh. Krap. Door enke
len hunner werd de toestemming slechts
schoorvoetend en voorwaardelijk, door
anderen werd zij niet gegeven. Van een
predikant, die nog wel kort geleden bij
zonder warm voor Oranje gepreekt heelt
en daarbij ogen de sooiaal-demooraten is
te velde getrokken, kwam het volgende
karakteristieke antwoord in
z/Het doet mij leed, dat ik aan uw ver-
eerend verzoek niet kan voldoen. De Kerk
bode neemt wel advertenties op, maar kiest
als blad geen partijen ik zelf heb altijd
geweigerd, verkiezingsadvertenties te on
derteekenen. Ik wenseh van dien regel
ook nu niet af te wijken. Spreken voor
de verkiezing heb ik ook nog nimmer
gedaan.
»Laat u dit niet verdrieten, lo zijn er
wel betere mensohen om zich in die zaken
te begeven, en wier woord meer beteekent
2o aeht ik het veel beter, dat een predikant
zioh niet met verkiezingen inlaat8o komt
de heer Krap er waarschijnlijk toeh4o
is er niets aan verbeurd, wanneer hij er
niet komt; 5o is het alleszins billijk wan
neer ook de socialisten in de Kamer ver
tegenwoordigd zijn. Zjj hebben 82060 stem
men Hitgebraoht, en nog niet één lid ge
kozen".
gedaan. Ik constateer dat u thans zelfs oom-
missie van onderzoek heeft geweigerd.
Hdbld
De uitslag der herstemmingen.
Ziehier den stand der partijen ia de
Tweede Kamer vöór en na deze verkie
zingen
0 Ot
P P BS.|
De candidatuur-Staalman. De heer
Staalman heeft, Dadat zjjn verzoek tot het
beneeman vau een oommissie, die had na
te gaan of hij schriftelijk verklaard had
zioh reehts te zullen scharen, door de vrijz.
kiesvereeniging Helder" was afgewezen,
san den oud-Minister De Meester het vol
gende telegiam gezonden
Het is u nekend dat vrijzinnige kiesver-
eeniging -rijn oandidatuur krachtig bestre
den beefs met bewering dat ik mij voor
Statenzeiel eerloos heb verkocht aan Room-
sohen er anti-revolutionairen, waar rat, aote
zou berusten hjj Roomaohen. Ik noemde dat
schandelijk laster. Door ons is aangeboden
benoeming scheidsgerecht van vijf leden,
buiten wecerzijdsche besturen. Het onder
zoek van bedoeld schrijven bij Roomsohen,
op voorwaarde dat ik of u zioh publiek zal
terugtrekk'-n als oadidaat, al naar gelang
ouder verzoek vrijzinnigen u of mij in gelijk
stelt. Dat aanbod door bestuur vrijzinnigen
afgewezen. Ik doe dit thans persoonlijk aan
u, overtuig dat u zal weigeren door middel
van zoo -uigen laster de overwinning te be
halen, V rsoek dringend terstond draad-
berioht aan mij, zoo mogelijk met opgave
uwer beide scheidsmannen.
De heer D j Meester antwoordde telegra-
phieob
„De verkiezingsstrijd gaat voor mij niet
over personen maar over beginsel. Uw
voorste! reeds daarom onaannemelijk."
De heer Staalman seinde toen weer
Uw ontwijkend antwooid ontvangen.
Uw verkiezing wordt hier door bestuur
der vrijzin gen bevorderd door brutalen
laster. Dat her ft u kunnen lezeu in verkie-
zingsoouront en circulaires. U was aan uw
eer en aaan» - enobuldigd dat middel reeds
lang publick af te wijzen. Pat beeft u plet
Anti-revolutionairen
Katholieken
Ghrietel.-Historisohen
Rechterzijde
Unie-Liberalen
Vrij-Liberalen
Vrijz.-Demooraten
Vrijzinnige
Sooiaal-demooraten
Linkerzijde
15 23 8
26 25
9 12 8
49
60
11
24
21
3
9
4
5
11
8
3
44
33
11
7
7
51 40
11
De anti-revolutionaire partjj heeft 9
zetels gewonnen, dooh één zetel, dien van
Ede, aan de ohristelijk-historisehen moeten
afstaan.
De Roomsoh-Katholieken hebben al huu
zetels behouden, geen enkelen verloren,
geen enkelen gewonnen. Ook het getal
sooiaal-demooratisohe zetels is niet ge
wijzigd, doeh deze partij verloor het in
drie oude distrioten Enschedé, Hoogezand
en Sohoterland, (Van Kol, Ter Laan en
Van der Zwaag), won drie nieuwe zetels
iu Amsterdam IX, Zaandam en 's-Giaven-
hage I (Vliegen, Days en Ter Lssd).
De drie vrijzinnige partijen hebben de
verliezen onderling verdeeld. De Unie
liberalen verloren, evenals de Vrijzinnlg-
demoeraten, drie zetels dus betrekke
lijk het minst. De zwaarste verliezen
hebben de vrij-liberalen te boeken.
Zjj toch verloren 5 zetels: Amsterdam VII
(Blooker) Oostburg (Hennequin), Utrecht
II (Roéll), Rotterdam IV (Plate) en Haar
lem (v. Styrum).
De unie-liberalen winnen Hoogezand,
Helder eu Sohoterland (3) dooh verliezen
Amsterdam II, Enkhuizeo, Kampen, Rot
terdam V, Gorinchem, Zascdam, (6).
De vrijzinnig-democraten verliezen 4 ze
tels: Amsterdam VIII en IX, 's Graven-
hagel en Den Helder, doch winnen I,
Oostburg.
De anti revolutionairen verliezen I, Ede,
doch winnen 9 zetels: Amsterdam VII en
VIII, Enkhuizen, Eosoh ide, Gorinchem,
Kampen, Rotterdam IV en V, Utrecht II.
De christelijk-hiatorischea verliezen niets,
doch winnen Amsterdam II, Ede en Haar
lem, (3).
In de oude Kamer hadden zitting en zijn
niet opnieuw gekozen: dr. Lely, dr. Bloo
ker, Nolting van Deventer, Van Kol, Lim
burg, Van Styrum, Plate en Röall, terwjjl
in de oude Kamer zitting hadden, doch om
verschillende redenen niet opnieuw voor
een zetel in aanmerking wenschten te ko
men: de heeren v.Gjjn.Van Citters, Pierson,
Sehokking, Z. v. d. Bergh, Reyrse,
Lucasse, Hennequin, 8. van den Bergh,
Mees, Van der Zwaag, De Boer en Zijlma.
Als nieuwe leden kornet iu de Kamer de
heeren Snoeck Henkem&os, Middel berg,
De Vlugt, Vliegen, De Kauter, Schimmel-
pennincir, Orsterbaan, Elhorst, Van Len-
nep, Rink, Van Lyndeu van Sanden-
burg, Blum, Vorsterman van Oyen, Heems
kerk, De Jong, De Meester, Coljjn, Van
Hoogstraten, Duyi, Teenst a.
Van deze allen is alleen de heer Rink
reeds vroeger Kamerlid ge veest; de andere
19 doen er voor het eers' hun intree, of
schoon de heer De Meestt-r er vroeger na
tuurlijk als Minister menigmaal tegen
woordig is geweest.
De heeren De Visser m De Meester,
beiden in twee districten gekozen, znllen
moeten kiezen voor welk cFstriot ze znllep
opteeren.
