NIEUWSBLAD VOOR ZEELAND. No. 211. 1909, Vrijdag li Juni, 23e Jaargang. HISTORISCH CHRISTELIJK- Binnenland. VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK Wed. S. J. DE JONCc-VERWEST. te Goes F. P. DVii::, te Middelburg. PRIJS DER ADVERTENTIËN Wie zich met 1 Juli op ons blad abonneert, ontvangt 't tot dien datum gratis. LOKMAN, Verstandige woorden van een oud man. UIT DE PROVINCIE, 1EDEREN WERKDAG DES AVONDS. Pri.s per drie maanden franco p. p1,25. Enkele nummers0,02'. UITGAVE DLR FIRMA :-N VAN van 1—5 regels 40 cent, iedere regel meer 8 cent Familieberichten van 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 "ent. De Zeeuw steunt krachtig de navolgende candidaturen MIDDELBURG, I. H. BLUM. GOES, Jhr. Mr. A. F. DE SAVORNIN tredend lid.) ZIERIKZEE, H, CH. TEGTEL. HONTENISSE, P. F. FRUIJTIER, (aftredend lid.) OOSTBURG, Mr. P. DIELEMAN. Ieder onzer lezers kent den grijaen Do- miné S. H, Buytendijk, emeritus-predikaat b(j de Ned. Herv. Kerk te IJsselstein. is jere. leng de man, de ziel onzer Chr. Nat. Zendingsfeeston geweest. Hoewel hij reeds met zijn eenen voet in 'I gief s(aat, hij is bij de 89, neemt h\j nog een waim, ernbtig aandeel in den strijd dar geesten van onsen lyd. Evenals in 1905 staat hij ook nu wear op poet, met den bazuin ann den mond. En die bazuin geeft g en onzeker geluid. WU ontvingen, door middel van zijn uitgever, den heer G. J A. Ruys te Utreohl, een geschriftje van zijn hand, waarin hij de Christen kiezers aanspoort om bij da a. s. stembus tcoh in elk geval rechts en niet links te stammen. Het is slechts zes bladzijden groot en voor verspreiding door onze kiesvereni gingen uitnemend geschikt. Voor f 2.50 heeft men reeds honderd stuks, terwijl bovendien nog gelegenheid wordt geboden om het portret van den oandidaat van 't district in dit broohuretje opgenomen te krijgen. Het woord van l)s. Buytendijk is een kort, krachtig en warm woord en daar het wellicht wel de laatste osmpagne kan weien, wnaraan Z.Eerw. deelneemt, wil bjj nog evan het Nederlandsohe volk doen verstaan, waar bet straks in den verkie zingsstrijd om gaat. Liet onze ruimte het toe, dan namen wij een groot deel van het met jeugdig vuur geschreven woord van den krassen grijsaard over over. Nu kunnen we slechts een enkele greep doen, in de hoop, dat men dit gesohriftje in zijn geheel zal willen lezen en ver spreiden Nu eerst over de ontkerstening van ons volk door het liberalisme, inzonderheid door middel van de Staatsschool te hebben gf sproken, schrijft da. Buytendijk Aan 't verzet tegen deze ontkerstening vab ons volk beb ik van den beginne aan deel genomen. Ik dank God die mij daar toe verwaardigde. En hot wel de Gide onsbende slechts langzaam vorderde, toch bral; ze ten leste door 's vijandu ge- led-ren. Op htt ministerie-Mackay in 1889 volgde hst ministerie Kuyper in 1901, en in 1908 dat van Heemskerk. Ze^r moet gewaardeerd worden dat dit geschiedde mot de hulp der Raomschen. Zon Ier hen z'jn we in de politiek volsla gen machtelooszou 't mee moefon val len als we 't in de 2e Kamer tot een twintigtal leden brachten. We steunen bij verkitzingen eikaars kandidaten en maken in regeeringsraden s. a n front tegenover het liberalisme en't co ialisme. Dat gelieft men nu een „Monsterver bond te schelden. Maar als Protestan ten en Roomschen blijft de scheiding even greot. Tech heb ik rans gezegd, en it '•u;haal het hier: „Tm, tijden onzer vaderen wes de leus: Liever Turksch dan Paapsch I thans moet ze zijn liever Psapsch dan Modern 1" Zoo veranderen de tijden. Ea wat men bazele van 't gevaar om weer te komen onder de pauselijke pantoffel, 't is bang makerij. Vroeger bt droe« de Roomsche bevolking hier te lande 89 ten 100, thans slechts 35. Het ongeloof neemt onk in Katholieke rijken schrikbarend toe. Rome is onze bondgenoot tegen de machten uit den af grond. Zoo staan thans de zaken. Men ziet, Os. Buytendijk wil niets van een dwaas anti-papkme weten en ver kondigt het ronduit le. dat Rome onze bondgenoot is tegen de maohteD nit den afgrond en 2e. dat het vress aaujsgen voer de pauselijke pantoffel niets orders is dan banümake:ij Warm en even beslist is de grijze lee- raar, waar hij aanvuurt tot het deelnemen aan den st'iji en daarbij niet te versagen. Wij kunnen de verzoeking niet weer staan ook dit fris8che woord van Z.Eerw. even over te drukken. Hij zegt: Ia de Ejrste Kti-ner w de groette meerderheid Rechts, 31 tegen 19. Zoo kan 't naar verhouding ook in de 21e worden, mits elk kiezer, die voor God en Oranje is, zijn plicht doet. Het vooruitzicht is gunstig. De liberale partij zit in 't moeras en kan, stelt, ze kreeg ais in 1905 éée A twee stemmen meerderheid, nu ze door de Sooialisten aan haar lot is overgelaten niet regee- geerengezwegen nog van (Sc Isie Kamer. Hoogmoed komt voorden val. Scherm den in 1905 de Liberalen met hun Koy- perofobie*) en zulks met succes dat wapen is thans verstomptwat in 1907 bleek bij de verkiezing voor de Prov. Staten, toen we glorierijke over winningen behaalden. Voorts is Reohts aaneengesloten, wat destijds n'e' zoo wasneemt hei getal onzer kiezers toe, eevolg mede van de christelijke school on wast voortdurend de belangstelling in politieke zaken. Maar dan ook, nu 't ijzer heet is, het gesmeed, en als een eenig min aan de verkiezing deelgenomen. Heiligt den strijd. Wekt de lauwen op en vuurt aller ijver ean. Dat geen enkel district, waarin wij de meerderheid hebben, in 's vijaeds handen blij ve of valle. Het kan op éan Stem aankemtn, Sluit het oor voor de schoonfohijnende rede nen der tegenpartij, en sicmt den u aanbevolen oandidaat. Laat ook alle kerkismo aren ieder die den naam vaa Chrüiu. belijdt is bij de stembus geestverwant. Wij sohrijven niet meer over. Het is geneeg om te doen zien, dat wij hier met een^ warm, ernstig woord te ooen hebben, dat op groote schaal dient te worden verspreid. Wij danken ds. Buytendijk voor zija uitmuntend, opwekkend woord, dat net nalaten zei invloed te oetenen. Want wearlijk wij gaan ean belang rijken strijd te gemoet, waarby geen lauw heid, geen onaondceDiijkhe e post. Het gaat toch weer, evenals in 1905, Rechts tegen Links. Rsohts tegen Licks, daf wil kortweg uitgedrukt zeggentussohen geloof en ongeloof, tusschen „Ë/ansreFe en Revo lutie". Ea dit zeggen wij niet allee». Het werd nog dezer dagen met ronde woorden, voor geen tweeërlei uitlegging vatbaar, van liberale, vrijzinmge zijde zelfs ons toegegeven. De heer Elout, redacteur vsn het libe- Vrees aanjaging voor dr, Kuyper. rale Handelsblad en liberaal oandidaat voor het kiesdistrict Enschedé, verklaarde openlijk nooit een man van Rechts, on verscliillig of hij antirevolutionair, chiis- telijh-historisch of r.-katholiek is, te zullen stemmen. Dan nog liever een sooiaal-democaat 1 En dat waarom Omdat het liberalisme staat op den bodem van de Fiansche Revolutie, wier grootste triumf hst is don Staat ,/van pas toor en dominé' los te makeD. Omdat het liberalisme-de heerschappij der Ride heeft geproclameerd, en wel in dien zin dat de menschelijke Pede staat boven de Goddelijke openbaring. 10 Juni 1909. Mogen we nogmaals ernstig aandringen op een getrouwe opkomst ter stembus. Laat ieder trachten v óór half 1 te gaan stemmen. Dat verlicht heel wat de taak onzer vrienden. Merkwaardig Uit 't verslag in de Goesche Crt. van do politieke rede van mr. Goeman Bjrgesius te Goes knippen wij 't volgende Spr. is reeds opgenomen voor de be langen der arbeiders voor er sooisal democraten waren. Om te beginnen ging vaa Spr. het initiatief uit voor de ei q ê'e naar den toestand der arbeiders. Dr. v- d. Brink: Daarvoor breng ik u hulde. De heer BorgeaiusDaarvoor brengt bij mij hulde 1 Maar wat hebben de sociaal democraten gedaan f De heer Borgesius was toen hij die woorden spfak, zeker vergeten dat hem reeds op 23 Febr. 1833 in diezelfde zaal van de Prins van OraDje in een kiezers meeting met de feiten was onder 'fc oog gebracht dat deze „hulde" hem niet toe kwam. Immers in 1887 was 't de an'irovolu- tionnir Fa'oius die mede namens zijn geest verwanten aandrong op de instelling van een zoodanige eEqi ête-oommissie en toen was't de hoer Goeman Borgesius die deze instelling als gansch onnoodig bestreed. Eerst in 1888, toen de slimme staats man bemerkte dat er een voorstel van vijf leden der rechterzijde zou inkomen, tot benotmiog van een zoodanige er q e- oom missie uit de leden der Kamer, (rad hij naar voren ea toen deed hij 't voorstel. Dat natuurlijk werd aangenomen. Toen de ooojmissie benoemd was, werd mr. Verniers v. d. Lotfl voorzitter met 3 stemman tegen 2 op mr Goeman Borgesius. De vraag of mr Goeman Borgesius met die sï q ê'e-oomeaissie en haar voorzitter blij is geweest, zuüea vrij in 't midden laten, dooh 6eu feit is 't,dat de heer Borgesius erg boos is geweest, en dat aan al wie't hioren wilde ia de Kamer gezegd heeft, 'omdat zij niet hem maar een ander voor zitter hadden gemaakt. Er is in dien tijd nog wel eens iets anders dan liefde voor den arbeider bij I Liberalen, en misschien ook wel bij „cle- rioalet" aan 't ioht getreden, i Dr v. d. Brink had zijn woord van hulde best kunnen inhouden, i Die hulde kwam den spreker van Maan- dagavond niet toe. V Nu de stembus straks open gaat en de strijd haast beslecht, wensohen wij even te oonstateerea dat de Nieuwsbode haar lijstje van partijdige burgemeesters-benoe mingen van 2x7 niet heeft uitgebreid, en ook onze opmerking omtrent t e onjuist- j heid van haar maatstaf onbeantwoord heeft gelaten, i Het eerste is te begrijpen want het vrijzinnige Propagandaboek (b'.z 135) ver meldt er niet meeren 't tweede laat zich ook verklaren want een onderzoek ter plaatsa zou allicht kunnen leiden tot de erkenning dat de meeste der door baar genoemde gemsenten eigenlijk niet soo B*C35KEOT®VB5£S55S1 liberaal waren als 't „Propagan 'aboeL" haar heeft wijsgemaakt. Mr. Goeman Borgesius heeft blijkens 't verslag in de Goesche Crt Maandagavond gezegd dat 't geen bewijs van sterkte was dat de aanwezige antirevolutionairen hem niet bestreden. Hoe kan hij 't zeggen. Hij, die onder 't Kabinet-De Meester in 1905 herhaal delijk in de Kamer tot debat is opgeroepen, naar aanleiding van 't geen er geschied was en waarin hy de eerste hand had ge had, doch toen maanden lang zweeg als een mof. Hij toonde een groote mate van zelfbe- beerschirg, door te zwijgen toen hjj mis schien bost had kunnen spreken. En in zija zwijgen juist lag zyne sterkte. P»s dit »u toe op de aanwezige antirevo lutionairoo 1 Die hebben zich asn veel in 'a mans redo geargerd, doch hebben óf den moed gehad te zwijgen, óf de vrijmoedigheid gemist hem tegen te spreken. Eer, verschijnsel dat zich op alle meetings voordoet. Wat schrijver dezes betreft, 't spijt hem zeer dat drukke bezigheden hem beletten tegenwoordig tezyn. By had gaarne wel eans met mr. Goeman Borgesius van ge dachten gewisseld. Het zou de eerste keer niet geweest zijn. Maar t is altyd gemakkelijk de zwijgers of de afwezigen van zwakheid of lafheid te verdenken, men blijft dan zelf in 't oog der anderen de held, de man die gelijk heef*. Lasterpraat. Mr. Trdeman, niet het bekende kamer lid, is tegenwoordig da man, die Dr. Kuy- pers naam door het slijk moet sleuren. Zoo beeft deze liberaal man verteld, dat Dr. Kuyper in Sliedreoht eens eea debater in den naam des Heeren heeft opgeroepen om te antwoorden. De „Standaard" zegt er var.: „Natuurlijk onderstellen we, datMr. Tide man te goeder trouw dit pure verzin sel voor goede munt opnam; maar hem mag dan ook de eiech gesteld, dat hij zijn zegs man noeme. Zoolang hij dit Diet doet, blijft het ver zinsel voor z\jn rekening. Er is toch van boel dit verhaal niet al leen geen woord waar, maar het is in zich zelf zoo onzinnig, dat het op goed geloof af aannemen van zulk een vertelsel, en vooral het gebruik maken van zulk een verzinsel ais politiek wapen in het atembusiebat, een gemis aan ernst verraadt, als we alleen onder de liberalen in Zierikzee voor moge lijk hielden. De wiize, waarop de heeren Fokker en Patijn d?,«.r de aotie lijden, breekt met alle goede Nederlandsohe stembus-usantiën en lijkt veel op de wilde tooneelen die steeds don Honga&rschen stembusstrijd ontsierd en ontaerd hebben- Het zou te betreuren zijn, indien dit kwaad u't Zierikzee ook naar Amersfoort oversloeg Het. is daar, dat we hopen, dat de heer Mr. Tideman zioh zal kunnen verantwoor den." Mr. Tideman heeft het, naar „Het Volk" mededeelt, echter nog veel erger gemaakt. Hij heeft in dubbelzinnige woorden ver teld, dat het hem bekend was, dat Dr. Kuyper fl 1,000 van iemand nit Amster dam had ontvangen, die gedecoreerd was, kort nadat zijn decoratie san Dr. Kuyper bekend was gemaakt, [sic-.] Indien dit Mr. Tideman bekend was, dan zou het natuurlijk voor hem een schande zyn, als hij niet eerder dit had medege deeld. Nu moet het praatje in Dordrecht dienst doen tegen Dr- Kuyper. Een verkiezings truc, die nog alles overtreft, wat men heeft aangedurfd in 1905. Wij zullen er echter wel meer van hooïen. Middelburg. Muziek nit voering Vrijdag a.s. des avonds ten 7'/» uur op het Molen water. Domburg, Dinsdagavond werd in het oafé Wilhelmina de eerste algemeene ver gadering gebonden van de jonge afdeeling van 't Groene Kruis. De voorzitter, de heer dr. B. Vaandrager, Kon mededeelen, dat het ledental is gestegen tot ruim 220, dank zij de ijverige propaganda van het voor- ioopig bestuur. Ia 't bijzonder zei de voor zitter den secretaris, den heer P. J. Elout, dank voor zijn arbeid. De vergadering stelde de statuten vast, waarop de konink- 'ijke goedkeuring aal women aangevraagd. Op voorstel van dr. Vaandrager werd de toetreding van leden uit Aagtekerke en Oostkapelle toegestaan, zoolang in die plaatsen geen afdeeling bestaat. Hel bestuur bestaat thans nit de heeren dr. Vaandrager, voonitter, J. Soheele, H. Minderhoud Ji., W. Vreke Bz., P. O. Labrijn, G. v. d. Putte en P. J. Elout. Zij verdeelen de functies onderling. De vergadering werd dooreen 70 tal leden bijgewoond. M. C. Openbare les Middelburgsche Volks zangschool. Gisterenavond woonden wij in de Con cert- en Gehoorzaal de jaarlijksohe open bare les bij vbd de Middalburgsohe V olkszangsehool, afdeeling der veraeniging „Uit het Volk Voor het Volk. Als naar gewoonte werd deie les gegeven onder leiding van den onderwijzer dier school, den heer W. K. Kuiler. Het programma bevatte niet minder dan een 26-tal liedaren, waarvan de eerste klasse er zes te ver tolken had. De geheele klasse zong; „Avondbede"' en „In Mei" van Hol, „Bo- terblommetje" en „Viool'je" van Verhulst. Door een tweetal leerlingen werd »Mooi weer" van v. d. Laan gezongdb, terwijl eene der jongste kinderen zeer lief het „'s Avonds als ik slapen ga" ons voorzong. Al dadelijk viel ons in deze laagste klasse, die éénstemmig ten gehoore bracht, da zuivere intonatie en duidelijke uitspraak op. De tweede klasse zong vier tweestemmige liederen en wei „Meiklokjes'' en „Altijd Groen" van Hol, »Naar Huis" en Worp'a „In den Vreemde". Vooral de moeielijke canon „Altijd Groen" werd dcordeze klasse zeer goed vertolkt. Ve'der hoorden wij een duet van Kor Kuiler, getiteld „Goeden Naohl" heel aardig door twee meisjes voorgedragen, m ar de twee jongens die daarop flink het „Ruiten Morgenlied"lie ten hooren wonnen het van haar èa wat zarg èa wat voordraebt betreft. In de derde klasse kregen wij mede een goed gezongen due'je te hoort n, n.l. „Speleva ren" van Worp. Verder tong deze klasse gezamentlijk nog twee Lederen van den zelfden ooroponist„Eorpskerkje" en „Vo- gf'ojaeert", alsmede twee van Hol en wel „Lentelied"en „Vairwel". De vierde klasse A trad op met „De Nachi" van Abt, „Het voorjaar is gekomen" van Fischer en „Hulde aan Dl Az. de R iijter" van onzen stadgenoot Lijsen. Voors'het laatste werd zier goed ten gehoore geb aoht. Bovendien zongen twee meisjes nog het bekende duet uit „Lentezang" van Worp„De vogels kweelen in 't geboomt". Met het slot van diezelfde «Lentezang" begon de vierde klasse B iaar programma. Het daarin voorkomende duet, door het aoor herhaald, werd zeer correct gezongeD, terwijl de kleine fuga aan het slot op de woorden „Lof en eer zij God gebraoht" zeer duidelijk werd vertolkt. Hierna hoorden wij van eeDe der leer lingen, die in het gelukk'g bezit is van eene mooie, gemakkelijk aansprekende stem, „de Zomer kwam" van Cath. Reunes zeer mooi voorgedragen. Deze klasse had verder veel suooes met het oversohoone „Vijfde Sohe> pingslied" van Hol, waarin ook de alt-solo zeer goed werd gezongen. De heer L. K. v. d. Hsrst J Jz., voor zitter van »Uit het volk oor het Volk*, bracht de jëugdigfe zangers en Zangeressen

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1909 | | pagina 1