NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND
No. 210,.
1909.
HISTORISCH
Donderdag 10 juni.
23e jaargang.
CHRISTELIJK-
EEN KLINKEND METAAL
VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK
Wed
S. J. DE JONGc-VERWEST, te Goes
F. P. DVd.'j, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
Wie zich met 1 Juli op ons blad
abonneert, ontvangt 't tot dien datum
gratis.
Jhr. Mr. A. F. DE SAVOENIN
LOHMAN,
FEUILLETON.
UIT DE PROVINCIE.
IEDEREN WERKDAG DES AVONDS.
Pri,j per drie maanden franco p. p1,25.
Enk-'le nummers0,02'.
UITGAVE DLR '.'IRMA
LN VAN
van 1—5 regels 10 cent, iedere regel meer 8 cent.
Familieberichten van 1—5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 "int.
teaaaaaaJc.x-jyjssEt sssrvffiHWs»*
De Zeeuw steunt krachtig de navolgende
candidaturen
MIDDELBURG,
I. H. BLUM.
GOES,
(altredend lid.)
ZIERIKZEE,
H. CH. VKGTEL.
HONTENISSE,
P. F. FItüIJTIER,
(altredend lid.)
OOSTBURG,
Mr. P. DIELEflAN.
9 Juni 1909.
W(j moeten de verdere aanbeveling onzer
candidaten aan de Kiesvereenigingen over
laten.
Mogen al onze vrienden hun plicht doen
de vrouwen en dochters opletten dat hun
mannen en vaders, ol broeders en grootva
ders gaan stemmen, deleden der kiesveree
nigingen op den stemdag goed toezien en
aanteekenen, en de vergeetachtige kiezers
opwekken en too noodig afhalen. En doe
zoo voorts een ieder wat zijn hand vindt
om te doen.
Tot 6 uur a.s. Vrijdag bljjve een ieder
op zyn post.
Middelburg staat er goed voorook Goes.
Dat doe echter niemand insluimeren.
Ook Hontenisse en Zierikzee hebben goede
hoop; laat dan een ieder meewerken dat al
les b(j eerste stemmirg afloopt. Er Oost
burg biedt groote kans. De Roomschen zijn
eenparig en harteJjjk in de bevordering der
canclidaiuur van mr. Dielemao; en de onzen
zijn 't natuurlijk niet minder.
Want niet minder dan, ja minstens even
veel als Lohtnan en Blum en Frontier en
Vegtel is onze Dieleman een gang naar
de stembus waard.
Zy b\j al ods werk onze hope op Bern,
die 'tlot van land en volk in Zijne hand
houdt.
37
DOOS
JBUNA.J
Pas toen de deur dioht was,keerde hijzioh
om, om heen te gaan. Zijue gedachten had
den door deze onverwachte ontmoeting eene
andere richting gekregeo. Sparrekors L Die
naam riep herinneringen bij hem wakker
aae de spookkaraer, het kaartspelen, dat hij
daar had ontdekt, en den zelfmoord in de
woning van broeder Johannes. Hij had de
familie van den ougelukkigen baron Sparie-
kors nooit gezien, dooh twijfelda er geen
oogenblik san, of het was dezelfde, waar
van hij heden het spoor had ontdekt. Was
er daa geen middel om weer goed te mekeo,
wat hier misdreven was Bij verzonk in
diep gopeins. Zou hij de weduwe en hare
kinderen aanbieden om op Vailargii-Je te
komen wenen, of zou hy met zijn vader
erover spreken en hem dwingen 't onrecht-
matig ve.kregen goed weer terug te geveo,?
Toen daoht hij waer ineens aau het duel.
Misschien kon hij heelemaal niets meer
doen misse sien beleefde hij den dag van
morgen niet eens.
öiDen slaap kon hij dien nacht eerst niet
vinden. Tegenstrijdige gedachten woelden
in zyn breu Half wakend, half droomend
rag hij eindelijk Maj Braa nu eens als de
get'efde uty zijn jeugd, dan weer als vrouw
Laat u niet misleiden
Terdege moet gewaarschuwd worden
tegen h.t kiezersbedrog met slaatspen-
sioneering.
Unie-liberalen en sociaal-democraten
brengen de hoofden van vele urgeloozen
daarmee op hol.
Naar Eogelseh model berekend zou
staatspensioneering hier te lacda minstens
komen op 14 millioen gulden.
En wie zioh dan herinnert, wat rumoer
in 1905 door de vrijzinnigen gemaakt is
over de 9 millioen, die minister Harte
wilde trekken uit verhooging van het tarief,
kan zich indeuken, hoe moeilijk het zou
zijn 14 millioen te vindeD, terwijl de unie-
liberalen en sooiaal-demccraton zeggen te
gruwen van tariefsvei hooging.
De socialisten zijn dadelyk klaar. Die
zeggen louterpak het maar af van de
kapitalisten. Die zjjo van oordeel, dat door
een wet te maken men de vrijheid heeft,
over die wet heen, het goed van anderen
te nemen.
Stelen, door middel van een wet, is bjj
hen ge:-n stelen.
Daarom willen zy ook algemeen stem
recht voor mannen en vrouwen om „de
siaatsmacht te doen veroveren door het prole
tariaat'
Toch denke men zioh hun eischen
goed in.
De sooaal democraten verlaugeu Btaats-
peosioneering voor 60 jarigen.
Dezulken zijn er 500 000 in den lande.
Geeft aan al die 60 jarigen 1 gulden per
week, dan hebt ge 5 ton per week noodig,
of 26 millioen gulden per jaar.
Bij 2 gulden per week wordt dit 52
millioen.
Bij 3 gulden por week wordt dit 78
millioen.
Eo dan zal men natuurlijk weer gaan
roepen: van 3 gulden per week ken een
man vau 60 jaar niet leven.
Vanwaar zou wel al dat geld moeten
komen
De gtondbelaBting bracht in 1905 op
13Va millioen galden,bedrijfsbelasting ruim
7 millioen, de personeele belasting bijna
10 mlllioeD, de vermogensbelasting ruina
8 millioen, saam ruim 39 millioen gulden.
Ziet men die oijfers, dan zou er dus
een pensioetibelastiny moeten worden uit
gevonden, zwaarder dan eenige of alle
direate belastingen bij elkander.
Het is te hopen, dat de kiezers zioh
van de wereld, maar altijd betoo^erend
door den glans harer oogen, en baargui-
tigen glimlach. De koude hoonende trek
ken van graaf Jt ban volgden de Koningin
zijner droomen als een sohaiinw, en daarbij
boorde hij de profetische woorden van zijn
vader„Ook aan jou zal de beurt komeu
om te vallen". Hij ontwaakte, en trachtte
goed wakker te big ven. Nu zag bij weer
het bleeke gelaat van baron Sparrekors
•Dgstig duidelijk voor zieh. De stijf opeen
geklemde lippen openden zioh om bet ge
slacht der Falkenhorna te vervloeken. Hij
trachtte het hem te verhinderen door de
belofte dat hij morgen sterven zou, maar de
vloek werd tooh uitgesproken. Torn zag hij
zieh zelf aan den rand van een afgrond,
waarin hij zioh wilde storten, toen zijne
moeder plotseling voor hem stond, zooals
hij haar de eerste maal bij het famliiegraf
op Vallargiifde had gezien. Toen zij hem
met hare zachte oogen aankeek, meende
hij inplaats van haar Margarete Sparrekors
voor zieh te zien en hoorde hij den vloek
in een zegenbede verandeien. Een laoh,
uitgelaten en behaagziek, drong door dit
alles heen, en Maj Brette's stralende ver
schijning yerdreef elk ander beeld.
Hij ontwaakte met een sohok. Zijn hart
klopte luid, en zij a vcorhoofd was kali».
Om niet meer te behoeven te droomen,
stond hij op, en kleedde zich aan, ofschoon
het nog Daoht was. Toen bij liet op en
neer ioopen in zijn kamer moede was, sloeg
hij zijn mantel om en ging naar buiten in de
leege straten.
Zou bij Johan Baa zeggen, dat by niet
met hem wilde düelleeren Dat ging toch
door de dwaze staatspensioneerÏDgs-belof
ten niet zullen laten misleiden.
Roti rdammer.
Onze vrouwen.
Wij strijden niet voor het algemeen
kiesrecht. O oh schreven wij het vrouwen
kiesrecht niet in onzo banier, al willen wij
de viouw, die gezinshoofd is, als zoodanig
ock bij de stembus doen of treden. Men
roept, dat de vrouw geen invloed kan
uitoefenen bij de stembus. Dat is niet
waar. Da moeder in het Christelijk huis
gezin weet wel beter. Maar zy besett ook,
dat baar kraobt ligt, waar zij zioh het
schoonst steeds openbaart, in het huisgezin.
In de Standaard verhaalt Bijltje zoo
treffend van een moeder, dia tijdens den
stembusstrijd op bet ziekbed lag. Zij zeide
te bidden tot God om de overwinning
voor de rcchtsehe legerscharen.
Welnu hier zien wij de kracht van
de vrouw. Zij weet, als man of zoon nog
tot de tragen mochten behooren, ze aan
te moedigen.
Want bet gaat in dezen strijd ook oen
het Christelijk huirgezin.
Zij beseft den ernst van den strijd. En
zoekt dus voor alles den troon des Al-
machtigen eu smeekt om kruoht voor onze
mannen. Om zegen op buu werk. Om de
overwinning voor onze banier.
Zoo gaat er kracht uit van onze vrouwen.
Een stille kracht.
Middelburg. De sergeant J. Hoekstra
van het 2e bat. 3s reg- inf in garnizi en
alhier, is met ingang van 1 Juni 1.1. op zyn
daartoe strekkend verzoek, gepensioneerd.
Oost- en West Souburg, De Kies-
vereeniging «Algemein Belang" heeft tot
candidaat voor den gemeenteraad gesteld
de heeren P. Cevaal en A. Pieterse.
VHssingen De politie heeft enkele jon
gensgearresteerd die zich hebben schuldig
gemaakt aan diefstal en koperen bonten
ten nadeele der gemeente.
Koudeke ke Dinsdagavond trad alhier
voor de kiezers op in het cefé Centraal de
heer H. Saijders, de candidaat der vrijzin
nigen in het district Middelburg. Op rus
tige, bezadigde wijze spr&k de heer S. over
den komenden stembusstrijd. Uit de Depu-
niethet soheen hem moeilijk om te blij ven
leven, maar cm door deo gebaten Johan
Braa te worden doodgeschoten was ook
niet zeer benijdenswaardig. Degedaohteom
hem te dooden, met w:en hij ale kind had
gespeeld, stond hem ook legen. Wat te
doen
De torenklok der R'ddarholm's kerk
sloeg 4 uur. De bergeD in 't zniden'en de
met boech begroeide oever vandenMiilar
waren reeds te onderscheide -, 6ceenzaohte
koelte streek over de meren van het oude
Koninklijke paleis: over twee uur zal hes
beslist zijn" mompelde hij, „door toeval
of door God I"
Toen het in de straten levendig werd,
ging hij naar huis om zieh voor te be
reiden tot den strijd.
Twee uur later rees de zon ter kimme,
en verguldde de kruinen van de boomen
in 't bosch. In een afgelegen gedeelte dicht
hij Stockholm werd de sombere gebeurtenis
voorbereid. De secondanten maten den af
stand af, laadden de pistolen, en herhaal
den nog eens de voorwaarden. De twee
tegenstanders stonden op eenigen afstand
van elkaar. Op een afgesproken teeken
zouden zij langzaam vooruit treden en bij
den dorden stap tegelijk schieten.
Henrik had verzoening zonder bloed
vergieten voorgeslagen, maar Johan had
hoonend geantwoord „Ik «ie aan je bleek
gelaat, dat gij vannacht niet hebt geslapen.
Ben je soms bang P
Zonder éen woord te antwoorden, nam
Henrik de heen aangewezen plaats io,
terwijl woede zyn bleeke wangen kleurde
n zijn óogeh deed schitteren.
tatenredé" blijkt, zegt spreker, d*t de anti
these nog leeft en zoolang 't Kuyper-regime
blijft, zullen we daar niet van verlost wor
den. Van de gecoaliseerde partjjen is geen
neil te wzchtende Roomschen en Chr.-
Historischen ziiu 't op verschillende punten
niet eens wet do anti-revolutionairen, b.v
huismanskiesrecht en verplichte verzeke
ring. Na korte uiteenzetting van de begin
selen der vrijzinnigen, werd gelegenheid
gegeven t t debat, waarvan gebruik ge
maakt werd door dhr ds L Rymans. Deze
beweert dat ds antithese niet alleen bestaat
maar ook op het terrein van het politieke
leven doorwerkt, wat vooral uitkomt by de
onderwijskwestie. E»n krachtig pleidooi
hield ds Hijmans voor het cbr. onderwijs en
oindigt met de betuiging, dat hij op a.s.
Vry'dag etemmen zal op don c&ndidaat der
rechtscbe partijen, dhr J. H. Blum. Uitvoe
rig werd de debater door dhr Snijders be-
antwoord,die nu nog nadere toelichting gaf
over 't algemeen kiesrecht-. De vergadering
die een zeor kalm verloop had en door pl.
min 50 personen werd bezocht ging ongev.
half elf uiteen.
Bruinlsse. Gemeenteraadszitting. De
achtbare vertegenwoordigers der buigerij
kwamen heden moigen weer eens bij
elkander Voorz de heer Hage, burgemees
ter, alleo tegenwooidig, notu'en in orde.
De beer Jumelet Iz. legt in handen van
den voorz. de gevorderde eeaen af en
neemt zitiing. De voorz. wensoht Jumelet
:.eluk met zijn benoeming en spreekt den
wensoh uit dat hij zoolang hij raadslid
zijn zal, mede zal werken aan den bloei
der gemeente. De heer Jumelet dankt den
vcorz. voor zijn gelukwecsoheD,constateert
dat hot raadslidmaaleohap is een zware
taak, dat lot het vervullen von die taak
overleg noodig is, spreker hoopt zijn beste
krachten te bestedon aan den bloei en de
welvaart der gemeente, verzekert dat de
schaal der gerechtigheid bij hem steeds in
evenwicht zal blijven, eveneens zal spr.
getrouw aan zijne beginselen de gemeente
besturen, spreker verklaart hiermee zijn
ambt te aanvaarden. De benoemde wördt
door de heeren raadsleden en den secre
taris gecomplimenteerd en de zaken be
ginnen. Naar aanleiding van een schrijven
van Ged. Staten ontspint zioh een breed
voerig debat over de kwestie van goedkoop
geldieeneD. Vrucht van dit debat is een
voorstel van dhr. van Vessem om het in
Hij daoht er niet meer aan om zijn tegen
partij te sparen. Graaf Johan merkte het
en wierp hem een blik toe, die ook soheen
te zeggen «Op leven en dood f'
Het teeken werd gegeven zij traden
op elkander toe.
Da cchoten klonken gelijktijdig en beide
mannen vielen; de een om niet weer op
te staan.
Toen Henrik weer bij kennis kwam, gold
zijo eerste vraag Johan Braa. De dokter,
die z:oh over hem heenboog, gat geen
antwoord.
„Is tnijn tegenpartij dood vroeg hij,
terwyl hjj trachtte op te staan.
Do dokter klikte. „U waart de beste
schutter, al gaf de ander u ook niet veel
tos. Iets meer rechts, en u aa' nheer de
graaf, had uw tegenpartij geselschap kun
nen houden I
Henrik zonk,zonder éen woord te zeggen,
achterover; het ruisohte in zijneooren en
het was hem a:sof hij zioh zelf voort
durend hoorde toeroepen: „Moordenaar 1
moordenaar 1"
Toen de kogel er uit was gehaald, keer
den zijne krachten spoadig terng, maar
alles, waar hij zijn leven lang op gebouwd
had, lag nu verbrijzeld aan zijn voeten.
Da beurt om te vallen was aan hem ge
komen
HOOFDSTUK XX.
Op Vallarpü de teruggekeerd, trok Hen-
rilt zioh meer dan ooit terug, en bracht veel
tijd door met somber gepeins. Hij leerde de
donkere diépten van zijn hart steedb meer
de vorige vergadering genomen raadsbe
sluit iu te trekken en te leeuen bij een
oartioulier, door den voorsteller aan te
wijzen, f3500 a 4l/a pot. wordt aangenomen.
Voor kennisgeving werden aangenomen:
een schrijven van den haer Sohulz, hou
dende bericht dat hij zijn benoeming tot
onderwijzer aanneemteen telegram van
dankbetuiging van H. M. de Koningin
een sohrijven van Ged. Staten houdende
afwijzende beschikking op het adres van
dhr. Boers (traotementsverhooging).
Wegens het bedanken van dhr. G. Hage
moet een voordracht ingezonden worden
aan Gsd. Staten voor een lid van het
collega van zetters. Op de voordracht
worden geplaatst de heeren M. Jumelet Iz.s.
en J. C. Bolier, die volgens het oordeel
van de meerderheid der raadsleden de
meest geschikte en bekwame mannen u.t
de plaats onzer inwoning zijnnatuurlijk
zijn beide heeren liberaal.
De voorzitter bood aan de rekening en
begrooting van het Burgerlijk Armbestuur.
Benoemd worden als commissie van onder
zoek de heeren Bolier, Jumelet Wz. en
Hooger heide.
De voorzitter las een schrijven van de
feestcommissie houdende dankbetuiging
voor welwillendheid ens., alsmede aan
bieding van de rekening van armenbe-
deeling en schoolfeest, werd voor kennis
geving aangenomen.
Besloten werd het voormalige post
en telegraafkantoor te verhuren aan de
tegenwoordige huurders voor een jaar met
recht van verlengingen de plaats voor
de mestvaalt weder te buren voor den
tijd van 7 jaar, teuzy B. en W. een beter
terrein zouden kunnen vinden. Do mest
vaalt ligt tfg«nwoordig san den hoofdweg
van bet dorp. Alle leden waren het er
over eens dat dit niet erg mooi staat.
Tot wethouder benoemd de heer Johs.
Elenbats, oud-burgemeester.
De voorzitter stelde voor het proces te
behandelen io gesloten vergadering. De
heer v. Vessum is ertegen; daardevoor-
zittei echter adviezen had mee te deelen,
kon dit niet in openbare zitting gebeuren.
Bij de roDdvraag kwamen nog op het
tapijt een kaaimuur, een paal in de haven,
lantaarns en urinoir; er moet in voorzien
worden, maar de algemeene klaoht is
Wie zal dat betalen, enz.
kennen, en zielsangst maakte zioh van hem
meester. Nu pas zag hij zijne gevoelens voor
Maj iu het juiste licht, en de dood van haren
man stond hem als een afschrikwekkend iets
voor de ziel. Zjjoe kraoht was gebroken. De
mensohen wachtten vergeets op zijn toe
spraken. De mond van deu ijveraar was
verstomd.
«Huichelaar 1" riepen de hoonende
stemmen in zijn binnenste als hij erover
daoht, den kansel te bestijgen om te
praten met hen, die er aan gewend waren
hem te beschouwen als een heilige. Hij
vermeed het, als het eenigszÏDB mogelijk
was, iemand te ontmoeten, en zou het
liefst geknield hebben voor hen, die by
vroeger zoo hard had veroordeeld. Zy
bedden in elk geval nocit beter willen
schijnen dan zij waren.
Hij verlangde er vnrig naar boete te doen
voor zijne zonde, doch zag geen uitweg,
geen redding. Hij zooht verzachting in
lichamelijk lijden,-in vasten en waken;
maar de lichaamspijnen waren niets verge
leken bij zijn zieïepijn, en konden het
geweten niet stil doen zijn. Hij had er
vol vermetelheid over gedroomd, het ideaal
van heiligheid, dat in deu Bijbel wordt
geëisoht, te verwezenlijken, en hoe ellen
dig was hij daarin te kort geschoten 1
«Bestaat ergens wegwasscbing van de
g oote zonde, die ik heb begaan vroeg
hij vol bitter berouw, maar niemand gaf
hem antwoord, en zijn angetkreet weer
klonk te vergeefs in de ledige zalen.
Wordt vervolgd.
