NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND.
iiik's Back
aarsknecht
No. 192
909
Maandag 1? Mei
23e laargang.
HISTORISCH
EEN KLINKEND METAAL.
te koop,
CHRISTELIJK-
knecht
eid.
eposito.
g thans 3%.
vast 4'Vo.
del bury.
OP
OP
op
E BUE,
P
OP
erkpaard,
ÖP~
e, bij J. WISSE
necht
erskneclit
sknechts
eider
id
©Id.
eid
VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK
Wed. S. J. DE JCNGE VERWEST, te Goes
F. P. D'HUIJ, te Middelburg.
PRTJS DER ADVERTENTIËN
aanden oud, bg
.V, Vrouwen-
londekarn-
SGTSE, Ritthem,
jui'ger
uL elliuis
t drukst van de
Btter Pj bureau
LEN voor elk
der verkrijgbaar
Nestor en Juno
en, bg
ooskerke (W.)
e Driewielskar,
en, een eikene
n kleine Eegde,
erenhoek.
17 Mel, bg A.
ke, Weizicht.
ÖP~
d, bg C. MELIS
raagd
K1 o e t i n g e.
met October
HIERE, Melis-
er
JAARS, „Over-
kwaamheid, bg
1 k z e e.
EN, N i s s e.
aan
bg P.GEERS8,
er
MOND, Vlla-
EMSE Sr., St.
DREU, Oude-
tober
ONDERGEM,
erweat Goe*,
IEDEREN WERKDAG DES AVONDS.
Prijs per drie maanden franco p. p1,25.
Enkele nummers0,02'.
UITGAVT DAF^fRMA
'-N VAN
van 1—5 regels 40 cent, iedere regel meer 8 cent
Familieberichten van 1—5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 ''ent.
g w. Jawmaare
15 Mei 1909.
Een vramp" voor het land l
Hst ziet er inderdaad voor de linkerzijde
treurig uit.
Bijna over geen enkel aau de orde zijnd
vraagstuk denkt men aan dien kant een
stemmig.
Over de sociale verzekering liggen zelfs
Unie-liberalen en vrijzinnig-democraten
overhoop. Ja ook in den boezem dezer par
tgen zelfs heerscht over dit belangrijk
vraagstuk groot verschil van meening.
Lae ruept om „Staztspensioneering",
gene pleit voor verplichte verzekering. Een
derde beveelt 't in België vrijwel mislukte
systeem van vrijwillige verzekering aan.
Die wil de noodige gelden voor een en
ander vinden uit de directe belastingen
een ander, mr Patijn b.v., doet 't denkbeeld
van belasting op een verbruiksartikel aan
de hand.
Een Babylonische verwarring 1
Verdeeld ia de linkerzijde eveneens over
de kiesrecht-kwestie.
Kwam zit dan ook opnieuw aan 't bewind
zij zou weinig of niets kunnen tot stand
brengen.
Van da vrijzinnigen is noch in zake de
sociale wetgeving, noch in zake het kies
recht, ook maar iets te verwachten.
Tooh pogen ze weer een meerderheid
te veroveren. Toch stnurt zoowel Het
Handelsblad als mr Patijn in Het Vader
land op een gezamenlijk optreden bij de
stembus aan.
Tooh roepen zij de kiezers tegen ons
te wapen.
Waarom P
Het Handelsblad zal het u vertellen
„omdat voor ons land een politiek-
christelijke regeering, met een politiek-
christelgke meerderheid in beide Ka
mers een groote ramp zou zijn."
.Een groote ramp", verstaat ge bet P
Een da capo van het Ministerie-De
Meester, eene herhaling van het treurspel
door de onmachtige vrijzinnigheid in de
jaren 19051908 gespeeld, zou geen
„ramp voor het land zijn".
Och neen 1 Wat doet het er toe, of op
wetgevend terrein wat tot stand komt
Als maar niet de Christelijke partijen over
26
FEUILLETON.
DOOR
RUNA.
Zijn ijver werd steeds grooter. Hij ver
genoegde er zich niet mee de mensohen te
vermanen, en hun zijn vasten wil ta toonen;
hij handelde zelf voor hen, en dwong hen
tegen hun zin, hun best te doen. Hun drink
gelagen werden vaak door zijn onwelkom
bezoek verstoord. Zonder de minste vrees
trad hij tusschen een schaar dronken
mannen, gooide hun kruiken met brande
wijn om, sloeg hen de bekers uit de hand,
en gaf er hen duchtig van langs. En hij
was zóö gevreesd, zijn blik was zóó ge
biedend, dat geen enkele het waagde om
weerstand te bieden. Hot gepraat over de
tooveïkraoht in 't oog van dén graaf werd
steeds algemsener.
Hij gaf z-oh moeite om voorwaarts, en
niet achterwaarts te zien. Als Maj Brette's
beeld hem voor oogen kwam, verdreef hij
het als eene verleiding hij wilde niet zwak
worden. Zij hoorde niet in het leven, dat
hg nu leidde, en hij kon zijn poBt niet
verlaten. De gedachte aan zijn vader ver
oorzaakte hem nog altijd een stekende pijn.
Zijne verachting voor het ideaal, dat vroeger
zoo hoog stood, en nu tot niets was ge
worden, was even diep, als zijne bewonde
ring vroeger groot was geweest.
„Waar vindt men in deze wereld een
vlekkeloos ideaalwaar een leven zonder
schuld P" vroeg hij ziohzolf af. „De eisohec,
die God den mensohen stelt, moeten tooh
vervuld kunnen worden" dacht hij en
hoopte wat zijn persoon betrof, een goed
de meerderheid kunnen beschikken. Als
de Christelijke beginselen maar niet kun
nen toegepast worden.
De in 1905 en daarna herhaaldelijk
doodverklaarde antithese blijkt, nu de Juni
maand nadert, weer springlevend te zijn.
TWEEDE KAMER.
Gisteren behandelde de Kamer het voor
stel van den heer De Savornin Lohman
tot wijziging van het Huishoudelijk Regle
ment der Kamer.
De Kamer behandelde dit voorstel met
zekere egards, zoo voor 't voorstel als voor
den voorsteller. Vooral van de zijde van
den heer Dmoker, en van mr. Goeman
Borgesius, aan wiens politieke liefhebbe
rijen niet altijd de sluipoverval vreemd is,
was de steun aller vriendsohappel ij kst.
De toon der vrijzinnige pers is ook niet
onwelwillend.
In 't overzicht van Het Handelsblad
lezen wg van „oprechte bewondering ge
voelen voor het frissohe optimisme en
den grooten werklust, waarvan het voor
stel tot reglementsherziening, dat de heer
Lohman, deze merkwaardige grijsaard,
heeft ingediend, getuigt".
Dat van de Nieuwe Rotterd. Ct. prijst
„den christelijk historisohe(o) leider, die op
rijke parlementaire ervaring bogen kan".
Het voorstel-Lohman beoogt in hoofd
zaak De voorbereiding van het openbare
debat te verbeteren door het instituut der
commissies van voorbereiding,die meer loi-
ding geven dan de commissie van rappor
teurs, uit te breiden en daarnaast het in
stellen van vaste oommissies voor bepaalde
groepen van onderwerpen mogelijk te
makenvoorts een bespreking van het
reoht van spreken zonder verlof der Kamer
(in plaais van tweemaal zal moB dan maar
ééns zonder verlof kunnen spreken)ten
derde een bespreking van het reoht van
amendement door de bepaling dat een
amendement, dat niet bij de oom missie of
niet tweemaal 24 uren vooraf schriftelijk
is ingediend, door minstens 20 (thans
minstens 5) leden moet worden ingediend,
de voorsteller maakte er gisteren in 't
debat door overneming van het amen-
begin te hebben gemaakt.
Sedert eenigen tijd las hij vlijtig in den
Bijbel. Hij had het boek, dat hij vroeger
bij het godsdienstonderwijs op Korsvik had
gebruikt en sedert niet meer geopend had,
naar Vallargarde meegenomen. De gezengde
bladen herinnerden hem aan den dag dat
zijn vader hem door zijn spot er toe had
gebracht het heilige boek in 't vuur te
gooien. Zoo vaak hein dat in de gedachte
kwam groeide zijn ijver om den God uit
den Bijbel te zoeken, dien zijn misdadige
vader gehoond had. De waarheden van den
Bijr.el maakten nu een nog veel geweldiger
indruk op zijn hart, dan toen hij ze met
broeder Johannes had gelezen. Voor een
bepaald gedeelte van de Heilige Schrift was
zijn oog vooral open. De heiligheid van
God, en de eisehen van do wet traden
bij hem geheel op den voorgrond daaren
tegen was het levenaaubrengesde licht van
het Evangelie nog niet voor hem door
gebroken.
De liefde was uit zijn leven verbannen
het gloeiend metaal van den heiligen ijver
had zieh als een pantser om zijn hait gelegd.
Het verdriet, zieh bedrogen te zien door
hem, dien hij zoo zeer had liefgehad en
geheel had vertrouwd, scheen elk wanner
gevoel in hem te hebben gedood.
Op een dag, toen hij over zgiie boeken
zat heengebogen, kwam S'-sffan ooi hem
te melden, dat een vreemdeling, die hem
fcepaa'd wensohte ts spreken, 1 óór het hek
wachttehet was grasf Harald Braa.
♦Harald Braa", herhaalde Henrik, en
vriendelijke herinneringen kwamen door
dien naam bij hem op. Hij stond op, om
naar buiten te gsan, oleef weer staan en
vroeg: „Hebt gij het hek niet geopend P"
„Ik handel nooit tegen uwe bevelen I"
„Dat is best. Maar ga nu heen, open
dement Schaper 10 van en ten vierde i
een verandering van de werkuren der
Kamer, die namelijk in plaats van tussohen
elf en Jvier of vijf uur, zouden werden
geplaatst tussohen 1 uur en 6 uur 's mid
dags (behalve 's Vrijdags, wanneer vele
leden naar elders moeten terugreizen, als
dan zou de zitting om 10 uur beginnen.
De laatste bepaling maakt de morgenuren
vrij voor commissievergaderingen en voor
individueele stadie.
Niemand zal de noodzakelijkheid dezer
verbeteringen betwisteD, wanneer hij de
werkwijze der Kamer kent, die van ouds
Dogal conservatief uitgevallen is op 't punt
van onveranderde handhaving van baar
reglement van orde.
In 1889 wij herinneren 't ons nog
goed is er heftige oppositie gevoerd
van liberale zijde tegen 't voorstel Loh-
mau—Sohaepmau tot wijziging van 't re
glement van orde der Ksmer.
Ten slotte stemde de heele linkerzijde
er tegen, en het voorstel viel, dank zij
den afval van drie leden dei Rechterzijde
Pabius, Huber en Bahlmann, die met de
Linkerzijde er tegen stemden.
Tegen 't nu behandelde voorstel was
eehter geen oppositie. Men is algemeen
overtuigd dat er verbetering komen moet,
en misschien is ook '1 mistrouwen of wan
trouwen jegens den Goesohen afgevaar
digde, wiens goede bedoelingen in den
„ouden" tijd nogal eens zijn miskend ge
worden, nu minder.
Hoe het zij, de stemming van gister
heeft gelnigd van instemming met Jhr
Lohmans toelichting tot zijn voorstel, waar
van de aanvang luidt:
„De voorbereiding der wetsvoorstellen
deugt niet. De rapporteurs geven geen
leiding, het Voorloopig Verslag is veelal
een puzzle, de amendementen fontein
springt met ontstellende gestadigheid. En
indien tot de instelling van een commis
sie van voorbereiding werdt overgegaan,
wordt weliswaar de kans op deskundig
heid der oommissieleden en betere voor
bereiding der openbare beraadslaging aan
merkelijk grooter, dooh dreigt het gevaar,
dat de Kamer gesteld wordt voor eeD fai-
aeoompli, dat oommissie en regeering buit
ten haar om vrij wel alles bedisselen."
de poort en zeg tegen den graaf, dat ik
dadelijk kom. Vraag hem om in jouw huis
op mij te wachten".
Staffan boog en ging heen.
Henrik stond nog even te peinzen en
ging toen naar Sara.
„Ik zal waarschijnlijk gedurende eenige
dagen een gast hebben, maar ik wil niet,
dat hij iets merkt van Marie's bestaan.
Zorg er dus voor, dat zij hare kamers niet
verlaat, totdat ik het zeg. Maak de laatste
mijner kamers voor mijn gast in orde I"
„Het zal geschieden, heer graaf", ant
woordde de vrouw.
Henrik verliet het slot. Vóór da deur van
het huisje van den slotbewaarder stoad
Harald Braa, en keek naar hem ui4, aietden
elleboog geleund op Zuleika's nek. Zoodra
hij zijn vriend tusschen de besneeuwde
boomen van hef park aan zag komen, ging
hg naar hem toe, en omarmde hem, in
stormach'ige vreugde.
„Dus je leeft werkelijk nog 1 Ik begon er
al aau te twijfelen!" riep hij, en keek zijn
vriend onderzoekend san.
„Hoe hebt gij den weg hierheen ge
vonden F'
„Ik ben immers sl eens hier geweest,
al was dat dan ook toevalligik wensohte,
dat het nooit gebeurd was
»Ik bedoeldehoe wist gij, dat gij mij
hier viaden zoudt verbeterde Henrik.
„Ik wist bat nietik raadde er naar.
Geloof me, ik heb je overal gezocht, en
ineens begreep ik dat het spook van
Vallaigiirde je in den nacht, dien wij hier
samen doorbrachten, had behekst. Maar
ik bad helaas te veel te doen, zoodat ik
eerst nu hierheen kon rijden om mij te
overtuigen of ik werkelijk goed geraden
had I"
„Je blijft ook aitijd de oude 1" zei Henrik,
Slechts op twee punlen bleek ernstig
geeohil. Art. 89 schrijft voor dat het rap
port der commissie niet meer door den
griffier maar door een (of twee) der leden
wordt opgesteld mei verplichten bijstand
van den griffier.
De heer v. Nispen stelde voor dal niet
een der leden maar de griffier het rapport
zou opstellen.
Over dit amendement staakten de stem
men (29 tegen 29).
Een tweede ernstige verschilpunt was
zal de vergadering van 1—6 uur of van
11—4 uur vergaderen. Met 31 tegen 21
stemmen werd in eerstgenoemden zin be
slist in een onvoltallige vergaderingbg
afwezigheid der vóraf-wonende leden.
Dit heeft de kans op aanneming van
't voorstel-Lohman, zegt men, niet ver
hoogd.
'tZou jammer zijn.
UIT DE PROVINCIE.
Middelburg. In 't verslag van de
HuisvlijttentoonstelliDg is is de lijst van
bekroningen absusievelijk uitgevallen een
eervolle vermelding aan C. P. v. Daisen,
brievengaarder te Serooskerke, voor een
vogelkooi.
Kloetinge. Gisteren werd alhier het
Juliana-feest gevierd. Nadat voor den
middag de kinderen van de openbare en
de bewaarscholen met de muziek voorop
een rondgang door de gemeente hadden
gemaakt en verder in school feest hadden
gevierd, weid om half een de allegorisohe
en historische optocht opgesteld. Deze
optocht, die bestond uit ruim 60 ruiters
te paard en verschillende corporaties, en
waarvan het glanspunt was hst historische
gedeelte, voorstellende Juliana van Stol
berg met gevolg te paard, werd ruim 8
uur na het vertrek ontbonden. Hierna
volgden enkele volksspelen. Om zeven uur
werd door de zangvereeniging „Crescendo"
op teer verdienstelijke wijze voor een
groot aandachtig publiek een zestal muziek
stukken ten uitvoer gebracht. Later weid
door de schoolkinderen nog een rondgang
door de gemeente gemaakt, hierbij droeg
ieder kind een lampion, Onderlussohen
was de verlichting in den gemeentevijver
en voor 'teerst sedert veel maanden liet
zieh iets als een glimlach op zijn gelaat
zien.
„Jammer, dat ik van jou niet hetzelfde
zeggen kan", antwoordde Harald. terwijl
hij bleef staaD, zijne hand op den schouder
van zijn vriend legde, en hem nogmaals
met denzelfden eigenaardigen onderzoe
kenden blik aankeek, die Hen tik zooeven
reeds was opgevallen.
„Io hoever vindt gij mij veranderd?"
„Ten eerste herinnert je kleeding meer
aan een monnik dan aan een graaf, en
groeit je haar in 't wilde. Je ziet er niet
ziek uit, maar wel twintig jaar onder, en
hebt daarbij iets strengs in je gezioht, datje
vroeger niet hadt. Je hebt een lijn tussohen
de wenkbrauwen, alsof je philosoof gewor
den waart, en een trek om den mond, die
goed voor een tyran zou passen. En je
oogen hebben iets, alsof ze iedereen zouden
kunnen bedwingen. Ja, het met jou te gaan
beginnen, sohijnt mij niet heel geraden".
„En toch waag je je in mijn buroht P"
„Ik ben voor mijn arme leven niet
bezorgd Bovendien zou ik je wel duizend
vragen willen doen als ik maar wist hoe
te beginnen".
Henrik zweeg; hij was bang voor die
vragenhij vreesde ze niet te kunnen
beantwoorden zonder het geheim te ver
raden dat moest worden bewaard blijven.
De jongelieden waren nu bij het slot
aangekomen, en Hearik bracht zijn gast
in zijn eenvoudige woning.
Harald Braa keek verbaasd rond.
„Gij hebt blijkbaar je alle gemakken
ontzegd", merkte hij op.
„Ik heb aan andere dingen te denken,
dan aan mijn gemak", antwoordde hij,
„Hebt ge je werkelijk vrijwillig hier
begraven vroeg Harald en nam plaats
en op het marktplein in gereedheid
gebracht, welke een praehtig gezioht op
leverde. Van de gebouwen in de gemeente
was alleen aan de woning van dhr. Lens
hoek illuminatie aangebracht, welke met
de andere verlichting een sohoon geheel
vormde. Het feest, dat opgeluisterd werd
door de muziekvereeniging dezer gemeente,
werd met vuurwerk besloten. Daar 's
avonds de burgerij uit Goes voor een groot
deel het feest bijwoonde, was het zeker
wel de eerste maal, dat er zooveel honder
den mensohen zich op het dorp bevonden.
Zierikzee. Vrijdagmiddag viel onze
stadgenoot P. K. op straat bewusteloos
neer. Dr. v. d. Hoeven, die geroepen werd,
kon slechts den dood eonstateeren.
De mareohaussee A. Soheers te Wast-
kapelle wordt op nader te bepalen tijd
stip overgeplaatst bij den staf van het
wapen te 's-Gravenhage.
Tot lid van den raad te Sas van
Gent is Donderdag gekozen de heer H.
F. Gross, met 97 stemmen. Op den heer
P. A, L. Nolson waren 80 stemmen uit
gebracht.
Gisterenmorgen is te Sluis een echt
paar badende in bloed te bed gevonden.
Man en vrouw hadden sohotwonden aan
hoofd en hals. Naast hen vond men een
revolver, waarop 5 patronen afgeeohoten
waren. De toestand der vrouw is beden
kelijk, die van den man minder ernstig.
Er bestaan sterke vermoedens tegen den
man, daar men meent dat deze, wegens
hot minder zedelijk gedrag van zijne
vrouw, reeds eenigen tijd met haar in
nmin leefde. (TV. R. C.)
De haven van Vlissingen.
In de vergadering van de Kamer van
Koophandel te Vlissingen werd gisteren-
(Vrijdsg)avond een bolargrgk debat ge
voerd over de haven te Vlissingen.
Een commissie uit deze Kamer, bestaande
uit dhrn Begerman, Auor en Dommisse,had
een zeer uitgebreid rapport ingediend, naar
aanleiding van de in haar handen om advies
gesteld correspondentie, welke tussohen
den directeur-generaal en B. en W. ia ge
voerd, betreffende de exploitatie van de
haven te Vlissingen.
op de houten bank, die langs een der
muren stond.
»Wie zou er mij wel toe hebben kunnen
dwingen vroeg Henrik.
„Je vader", zei Harald en keek den ander
vragend aau.
„Die heeft integendeel alles geprobeerd
om het te verhinderen
Harald zweeg een poosje en scheen niet
te weten of hij een gewiohtige vraag zou
durven doen hij waagde het blijkbaar niet,
want hij slaakte een lichten zuoht en zei
verstrooid -.
„Dus je hebt waarlijk die vluchtige idee
vastgehouden, die je je bij ons laatste
bezoek in 't hoofd had gehaald. Dat is
meer, dan ik toen vreesde 1"
»Het was geen vluohtige idee, zooals gij
ziet".
»Helaas nietzei Braa. „Gij hebt een
leegte aohlerge'ateD, die niemand behalve
gij, kunt vullen. Wanneer komt ge terug
»Ik weet het niet. Men heeft mij hier
uoodig, en ik heb volop te doen".
»Hoe is dat mogelijk Wat kunt gg
hier te doen hebben
»Als gij eenige dagen mijn gast zijt ge
weest en het verwaarloosde goed en de
verwaarloosde bevolking hebt gezien, zult
gij mij begrijpen".
„Moogt gij buiten het ijzeren hek gaaD,
waar gij wih?"
„Mogen 1 Wie zou mij dat verhinderen P"
„Staffan
„Staffan mijn ondergeschikte riep
Henrik steeds meer verbaasd.
„Wat spreekt gij vreemd 1"
Harald ontweek den verbaasden blik van
zijn vriend en zooht den gewekten achter
docht door een schertsend woord af te
leiden.
Worlt vervolgd.
