NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND
No. 183.
1909
Donderdag 6 Mei,
23e Jaargang.
CHRISTELIJK-
HISTORISCH
Binnenland
VER?SHIJNT ZESMAAL PER WEEK
Wed
S. J. DE JONGE-VERWEST, te Goes t
F. P. D'HUIJ, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
Provincial e S t at o n.
Uitslag stemming Dinsdag 4 Mei
■S B
-a a
M S
t>
00
w
1169
928
23
905
523
382
143
122
3
119
49
70
195
156
3
153
55
54
54
32
22
347
303
2
301
162
139
214
175
3
172
109
115
98
2
96
44
52
114
91
90
81
165
129
5
124
56
68
59
51
51
31
20
250
4
246
171
75
534
225
224
75
149
159
135
2
133
12
121
300
248
2
246
95
151
1223
113
0
113
72
41
86
4
82
6
76
391
334
3
381
192
189
99
88
2
86
70
16
99
4
80
64
16
240
192
2
190
124
66
343
286
278
213
65
591
298
3
295
224
71
148
148
78
70
120
107
106
63
43
134
118
2
116
65
51
223
210
5
205
17
188
310
237
4
233
140
93
139
103
2
101
58
43
126
93
72
21
282
5
277
163
114
242
150
4
146
95
51
207
136
135
51
84
"59
305
7
298
197
101
385
330
339
248
91
8339
6674
108
6566
3750
2816
UIT m PROVINCIE.
Zaamslag. Dinsdagmiddag omstreeks
een uur had op hat gehucht Reuzenhoek
een ongeluk plaats dat betrekkelijk goed
afliep. Een wagen van de Gez. L., waar
vau de paarden op hol waren, kon
daar niet meer op den dijk draaien en
kwam bij den schoenmaker Soh. in
de ruitan terecht, waardoor veel vernield
werd. Persoonlijke ongelukken hadden
niet plaats.
IEDEREN WERKDAG DES AVONDS.
Pri,3 per drie maanden franco p. p1,25.
Enkele nummers0,02'.
6i
UITGA VP. DER FIRMA 'T~
EN VAN
van 1—5 regels 40 cent, iedere regel meer 8 cent.
Familieberichten van 1—5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 '•ent.
KKrcss8®5>R3&® .xui&saEUiSBMBHBs na»ras9E!SB5SCMflEDHBK! rsaass jawrzwMomnwsrnirraBi
GEMEENTEN.
C.Ui
Baarland
Borssele
Cats
Coljjnsplaat
Cortgeno
Driewegen
Ellewoudsdyk
's Gravenpolder
'a H. Abtskerke
'a Heer Arendakerke I
Nieuwdorp
'b Heerenhoek
Heinkenazand
Boedekenskerke
Kwadendamme
Kapelle
Katten dyke
Wilhelminadorp
Kloetinge
Krabbendjjke
Kruiningen
Hansweert
Niaae
Oudelande
Ovezand
Rilland-Bath
Schore
Waarda
Wemeldirge
Wissen kerke 242
Camperland 207
Wolfertadyk
Yeraeke
Totaal
Gekozen dhr. KAKEBEEKE.
O
a>
<a
ai
-M
*3 IS)
2
2 a
-D a
<D s
ÖB
jj
2
o
o
a a
bfi
-o a
M
<D
ac
9
•r*
t£ O
z.
CJ IS
M
DO
W
.-s
p
98
81
63
1
9
1
84
8
1
93
333
1
Gerechtvaardigd.
De Bode, het orgaan eener talrijke groep
openbare onderwijzers neemt telkens
Niouw-Malthasiaan8ohe advertentiën op.
De redactie, daarover geïnterpelleerd,
verklaarde daartegen niets te zuilen doen.
Dat lag niet op haar weg.
Een inzender,zieh noemende Johan Poot,
is met die verklaring niet tevreden. Hij
schrijft
»Ik vind, dat de redactie zich wel degelijk
inzake Nieuw-Malthusiaansche advertentiën
moet uitspreken. Mij ergerde het geweldig,
telkens als ik zoo'n advertentie onder de eogen
kreeg. Het toelaten er van getuigt van ovei-
groote, zeer te laken onverschilligheid omtrer t
deze zaak. Ja erger, zoo er een hevige afkeer
bestond, zou reeds lang in de advertentie
kolommen plaats geweigerd zfjn.«
Maar deze inzender zegt meer
»'k Zie bij onderwijzers toch al zoo g r o o t e
banaliteit, laffe en minne gedra
gingen t e n o p z i c h t e v a n s e x u e e 1 e
verhoudingen, misselijke dubbel
zinnigheden, bij onderwijzers, op
voeders in Christel ij ke deugden.
(Spatieering van de Red.)
Zulke openlijke mededeelingen, in de
Bode zelf, omtrent de zedelijke levensop
vatting van vele openbare onderwijzers,
rechtvaardigt schitterend OBzeu strijd voot
het bizonder onderwijs en verklaart, waar
om zoovele vrijzinnigen in hun liefde voor
de openbare sohool verkoelea. (Fr. Dbl
De biyde gebeurtenis.
De N. Ct. meldt:
Reeds van den aanvang af is de Ko
ningin ernstig voornemens geweest Haar
kind zelf te voeden. Dit voornemen is
uitstekend verwezenlijkt kunnen worden
en ook in dat opzicht laat de toestand van
moeder en kind niets te wensohen over.
Het buitengewone besef van Haaroon-
stitutioneele verplichtingen, waardoor onze
Koningin zioh kenmerkt, k'mt ook hierin
uit, dat Hare Majesteit, naar ons ter oore
kwam, reeds gisteren, dat is dus drie
dageu na Haar bevalling, zioh naar staats
zaken heeft geïaformeerd en enkele stuk
ken heelt willen teek er ec. Het spreekt
vanzelf dat de geneesheeren met de meest
mogelijke zorg waken tegen alles wat
II. M. inspanning cf vermoeienis zou kun
nen veroorzaken, er is dus alle reden om
zioh over dit blijk van geestelijke opge
wektheid als een teekea van het uiterst
gunstig verloop van het kraambed te
verheugen.
In de Tweede Kamer.
Het gewijzigde ont warp-ad res van ge-
lnkwensohing der Tweede Kataer luidt
aldus
Mevrouw 1
Met onuitsprekelijke vreugde vernam
de Tweede Kamer der Staten Generaal
het heuglijke 'feit van de geboorte eener
Prinses.
De geestdrift door deze zoo vurig ver
beide gebeurtenis alom in don Lnnde ge
wekt toont opnieuw, hoe hecht de trouw
is welke het Nederlandseho Volk aan uwe
Majesteit verbindt.
Ook wij beschouwen de geboorte dor
Prinses als een z?gen des aliorhoogsten
voor Uwe Majesteit en Haren Doorluoh-
tigen Gemaal, dooh niet minder voor het
Vaderland.
Die geboorte beveetigt en versterkt de
eenheid van den Staat. Zij verzekert het
voortbestaan van de innige verhouding
tussehen Vorsienhuis en Volk, welke hare
diepe wortelen heeft io 's Lands geschie
denis.
In het heden en verleden ligt de waar
borg, dat de Prinses, onder do wijze en
liefderijke zorgen Harer Ouders opgevoed,
op de trouwe aanhankelijkheid des Volks
zal kunnen rekenen.
Uwe Majesteit veroorlove ons Haar
eerbiedig onze diepgevoelde geïukwen-
sohen aan te bieden.
in de Eerste Kamer.
In de Dinsdagavond te 83;4 ure door
den voorzitter, baron J. E. N. baron Schim
melpen«iv'ok van der Oye, geopende ver
gadering der Eerste Kamer las de griffier
een missive voor van den minister van
binneclandsehe zaken, waarbij de verblij
dende mededeeling werd gedaan dat Hare
Majesteit de Koningin döu 30en April
voorspoedig bevallen was van een Prinses.
De voorzitter verheft zioh daarna van
zijn zetel en hield een toesprazk, nelke
door de leden werd toegejuicht; deze
gingen vervolgens over tot 't benoemen
in elk huuner afdeeliogan vau een lid
der oommissie van beantwoording.
De betooging op den Kneuterdijk.
Men meidde gisteren uit Den Haag aan
de N. R. Crt.
Grootscher betooging dan hedenavond is
nimmer in de residentie ge ouden.
Juichend en joelend, dansend en zingend
zijn ze opgegaan de Hagenaars, bij tien
duizenden, naar het oude paleis van wijlen
Prins Willem van Oranje op den Kneuter
dijk, de verzamelplaats voor de muziekuit
voering ter eere van de geboorte van prin
ses Juliana,georganiseerd door 't Hasgsohe
comité van Volksfeesten.
Daar was tegen 8 uur al geen doorkomen
meer aan Er heerschte eau drukte en be
drijvigheid, oen vrooljjke opgewondenheid,
die toenam, naar mate het uur naderde
waarop de betooging zou beginnen. Ze
wilden niet gaan staan, de duizenden, maar
ze moesten, want reeds kort na achten be
gon de menigte zich in alle richtingen te
zetten.
De politie bereden en onbereden
begon met kracht en macht, de ruimte vrjj
ta houden voor de zangers en muzikanten
en voor de genoodigden. Maar het scheen
niet mogdljjk. En het is ook niet gelukt.
Opgepakt en nog eens opgopakt stond de
massa, die van terugdringen niet wilde
waton en die niet terug kon, omdat 't ruime
Voorhout en de even ruime Kneuterdijk
geen plaats meer lieten voor allen iie er
een plaats wilden vinden.
Bovendien de Prins zou komen. Dat
wist mee. En aan hem wilde men een
ovarie bereiden spontaan en hartelijk. Wel
nu het is overweldigend geweest
Zulk een enthousiasme, zulk een gejubel,
zulk een gejuich is eenvoudig onbeschrjjf-
lijk. Salvo's van gejuich klonken den Prius
tegemoet toen hij door de opgepakte me
nigte uit de Heulstraat kwam voorrijden.
Het »Leve de Pms" domineerde en het
hield aan. Er kwam geen einde aan; terwijl
de Prins daar stond,de menigte toewuivend
en dankend met de steek. Maar er moest
stilte komen.
Luitenant Bouwman had miiitairement
zijn troepen rond zioh verzameld
Hij beklom de di-igeerstoel, tikte en het
Wilhelmus van Nassouwen werd aange
heven. Prachtig klonk dat uit al die dui-
zendemonden; machtigen indrukwekkend.
En toen de laatste woorden nog z&cht na
klonken, toen had de Prins opnieuw de
hulde in ontvangst te nemen van sl die
mannen en vrouwen, dis daar kwamen ge
tuigen van hun liefde voor't Vorstenhuis.
Inmiddels trok de Prins zich iu een der
zalen van 't paleis terug, don burgemeester
uitnoodigencL binneu te komen. Het werd
intusschen angstig de betoogers gade te
slaan. Da politie poogde hot cordon vast te
houden en dank zij de goeds stemming
onder de duizenden, die van ordeverstoring
niet wilden weten, die overtuigd waren dat
bjj een betooging als deze, elke wanklank
achterwege moest blijven, bleef het goed
loopsn.
Zelfs trad éen enkel oogenblik van stilte
in. Bouwman had getiktplechtig hieven
de zangers van 's-Gravenhage en Seheve-
ningen, begeleid door de Koninklijke
Kapel, een Danklied (koraal) van Crüger
aan. Slapjes was 't applaus na dit nummer;
de indruk was te grootsch geweest.
Niemand wilde dien iudruk door gejoel
veratoren.
Maar toen dadelijk daarna de feestmarsoh
,,LevedeKroonprinse8",Bouwman'8nieuwe
compositie, klonk,een massoh van frissohen
klank, opwekkend en vroolijk, toon kwam
de geestdrift er w »er iD. En spontaue
toejuichingen aau het slot golden den
componist. Maar de leider kon nauwelijks
de hulde iu ontvangst nemen HetKroon-
prinsesselied van Ludolph sn het Te Deum
Leud&mug stonden op het programme Er
moest gezongen worden, zoo vlug mogelijk,
want er waren nóg meer mensohen geko
men en de grootste politiemacht zou niet
in staat geweest zijn zulk een overmacht
te keeren.
Alleen muziek en zang kon de mensohen
in bedwang houden. Toen dreigden ge
deelten van de feestversiering op den
Kneuterdijk in te storten Maar ook dat
liep wear zonder ongelukken af en vol
enthons'asme werd het volkslied ingezet.
De Prins had zioh naar een andere zaal
van liet paleis begeven en vertoonde zieh
nu voor een der geopende vensters die
uitricht geven op kei Lange Voorhout.
Teen volgde natuurlijk wedesont een ge
weldige demonstratie van deza zijde. Uit
volle horst zong ieder het Wien Necr-
landseh Bloed.
„Bewaar de Koninginne lang
Voor 't lieve vaderland."
Deze slotwoorden, ze werden overstemd
door de donderende hoera's, oio de Prins
dankende en wuivende beaotwoo-dde. Het
is inderdaad onbegrijpelijk dat a! de zange
ressen en zangers, de muzikanten vau alle
militaire korpsen uit de residentie, zieh to
midden vau dit gejoel zoo kranig weerden.
Onvermoeid, praohiig en plechtig werd
het laatste nummer, het Dominé Salvam
fao Reginam nostram van Wilms, gazon
gen. Inmiddels was het oomi'é voor de
volksfeesten en Bouwman bij den Prins
in het paleis ontboden.
Aan al da heeren, ook aan de deputaties
uit de verschillende vereenigingeD, betuig
de de Prins zijn dank. Dit enthousiasme,
deze hem gebrachte ovatie zou hii, zoo
verklaarde de Prins, nimmer vergeten.
De burgemeester had gaauie aan zijn ge
voel van dankbaarheid, dat ook hem ais
hoofd deT gemeente bezielde, iu enkele
woorden uiting willen gsven.
Maar hij kon nie'hij durfde niet. Zij o
verantwoordelijbhoid als hoofd der politie
hield hem van zijn voornemen terug. Do
hoofdcommissaris van politie had het hem
laten weten„er moest een einde aan
komen er moest beweging in de masss,
komen
Het werd geprobe ;d Nog stond het
Wilhelmus op het programmamaar het
ging van mood tot mond dat het achter
wege zou blijven. De muzikanten, de zan
gers trekken af. Da Prins met rijtuig
voorgereden, had het Paleis aan de ach
terzijde verlaten.
Hossende troepjes gaven het sein „Frij
leve hoog", klonk door do lucht Dat
hielpDe menschen trokken af.
Het Haag3ohe ooraüé voor Volksfeesten
heeft gewild dat deze muziekuitvoering
zou worden een volksbetooging ia den
waren zin van het woord. Dat is het ge
weest, zonder twijfel. Meer nog, bet i«
een bijzondere hulde aan den Prins ge-
wordeD.
Middenstands-tentoonstelling
De middenstandstentnonsleiliDg-, die in
de maanden Juni, Juli en Augustus te
Amsterdam zal wordea gehouian, wordt
flink tsaagepakt, en over de deelneming
valt niet te klagen. Er is nog maar weinig
ruimte beschikbaar in da groote zaal v»n
het Paleis voor Volksvlijt en in de ten
toonstellingsgebouwen welke in den tuin
van het Paleis worden opgericht. In het
geheel zuilen door de tentoonstelling iu
beslag worden genomen de groote zaal en
vijf bijzalen, benevens het gebouw in den
tuin, dat een oppervlakte heeft ven 5500
M2. Een der bijzaten zal worden iogerioht
als leoszaa! en zal voorts bevatten de
offioieele inzendingen van Oostenrijk,
Bohemer», België, Frankrijk, Duitsohland
en Nederland. Onze regeeriog zal boven
dien exposeeren in de groote zari.
Op de tentoonstelling zullen verschillende
bedrijven in volle werking te zien zijn
o. a. een bakkerij, een sigarenfabriek, een
schoenmakerij, een stoffeerderij enz.
Het middenstaodsoongrep, dat tijdens do
tentoonstelling zal worden gehouden, be
looft belangrijk te zullen zijn.
Dezer dagen kwamen daarvoor in twee
praeadviezer,, een van dr. Nouweus over
het krediet, dat de middenstand moet
geveD, een ander van nr. E. J. Korthals
Altes, dat meer geeft een gesohiadenis van
het krediet.
Middelburg. De sergeant M. P. Sohrier
van het 2a Bat. 3e Reg. Inf. wordt als
militair instructeur toegevoegd aan de
Waerbasirheidsvereeniging „Domburg" te
Domburg, teneinde de oefeningen in het
oorlogsBehioten van genoemde vereeniging
te leiden.
VHbsingen. Men is begonnen met de
werkzaamheden in verband met de be-
soboc iog van de Dokkade. De booten
vau de Midd. Mij. van stoomvaart zullen
nu tijdelijk aan de zijde van het tele
graafkantoor aanleggen.
üoej. Maandagavond kwamen in de
groots zaai vau de Prins honderden bur
gers bijeen om te spreken over de organi
satie vau een Juliana-feest.
De volgende heeren werden gekozen tot
bestuursleden, die later de aohter hun
nameD geplaatste funotiën bekwamen. J.
C. de Ruijter de Wildt, voorzitter, A. S. J.
Dekker, viee-voorzitter, S. Leopold, secre
taris, J. C. H. Hollmann, pencingm., J. de
Jongh, 2e secretaris, S. Duvekot, A. C.
Boluijt, W. Temperiaan, W. J. M. Bitter,
D. D, van deu Bout, M. Hoogesteger, F.
v. r'Leeuw, T. R. Lunenburg, L. de Beste,
P. A. de Ligny en W. Kerremans, leden.
Nog zal door deze commissie gekozen
worden tot medelid, een der bestuursleden
van de Goesohe fanfare.
De heer De Ruijter de Wildt bracht de
vergadering dank voor de goede opkomst
en voor het vertrouwen, dat zoowel de
belangstellenden als bet bestuur in hem
toonden te stellen en ontvouwde is 't kort
welke plannen men voorloepig zioh ge
dacht had. Dit waren een extra-bedeeiing
voor de armen door de vereeniging „Oeoo-
nornisohe Spijsuitdeeling", een festival voor
de schoolkinderen, een wedstrijd voor ver
sierde rijwielaD, een liohtstoet en vuurwerk.
Voor een historisoheu optocht traden als
voorioopig comité op de heeren S. Duve
kot, J. de Jongh en H J. Molhoek. Dat
eoniilé zal deze kwestie nader onderzoeken
en dan bij de feestcommissie voorstellen
indienen.
De heer Snouek stelde voor om waar
we een Wilhelminaboom hebben, ook een
Julianaboom te planten.
De voorzitter zal dat voorstel indienen,
indien voor het plaatsen van een boom
het jaargetijde niet ree ls te ver gevorderd
is. De datum van het feest zal later door
de feestcommissie worden vastgesteld en
bekend gemaakt.
De bestuursleden zu'ien fw-e aan twee
met lijsten rondgaan tot het inzamelen van
geld.
Domburg. De heer A. A, van den
Hoorn, vroeger volontair ter seotretarie
I te Westkapelle, slaagde de vorige week
