NIEUWSBLAD VOÜR ZEELAND. No. 163. 1909. Maandag 12 April* 23e Jaargang. CHRISTELIJK- HISTORISGH Ons antwoord. UIT DU PERS. VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK Wed. S. J. DE JONGE-VERWEST, te Goes B|j dit nummer behoort een Bijvoegsel F. P. D'HUiJ, te Middelburg. PRIJS DER ADVERTENTIËN IEDEREN WERKDAG DES AVONDS. Prijs per drie maanden franco p. p1,25. Enkele nummers0,02'. EN VAN Prof. Lindeboom vergunne ons eeDige kantteekeningen te maken op zijn artikel „Christelijke Politiek". Zijn opmerking dat men met den «gelief koosde^) term" Christelijke Politiek voor zichtig moet z\jn, wordt dezerzijda alge meen beaamd. Zy is trouwens niet nieuw. De Standaard heeft er herhaaldelijk op ge wezen, nog laatst in haar artikel «Christe lijke Beginselen". Wel gold daar de waar schuwing meer dat „beginselen"; maar ook het Christelijk" werd door De Standaard nog eens zorgvuldig omschreven, en de strijd voor de Christelijke Staatkunde be pleit. Maar nu betwijfelt de geachte schrijver of aan dat christelijke in de staatkunde wel beantwoordt het program van actie in zijn tegenwoordige samenstelling methuis manski wecht, de verplichte verzekering, herziening der tarieven, en meerdere ge lijkstelling wat den scholenbouw betreft tnsschen openbaar en bijzonder onderwijs. Hij msent dat „die dingen" in Jnni de hoofd schotel, het .ideaal" zullen wezen en ont kent dat zij kenmerkend anti-revolutionair, kenmerkend Christelijk zijn. Wij merken hiertegen op dat zij het wèl zijn. De eisoh Huismanskiesrecht is een pro test tegen het individualistisch karakter van het algemeen kiesrecht, en sen naar voren brengen van de organische gedachte. In plaats van met het individu, waarin een stuk souvereiniteit zou huizen, begin nen wij met het gezin, dat de eel is, waaruit naar Gods bestel de maatschappij wordt gebonwd. Het gezin in zijn organisch be staan is de prototype van de organische samenstelling van het volk. Met den eisch verplichte verzekering plaatst de antirevolutionaire partij zich niet minder opnieuw lijnrecht te en de revo lutionaire beginselen. Staatspensioneering verwerpt zij orao- tiseh uit medelijden met den invalieden werkman, en met den zieken werkman die zelfs reeds op jongen leeftijd onge schikt voor hun werk worden, en bij invoering van Staatspensioneering niet zouden geholpen worden, terwijl bij pre mie-betaling aan allen hulpe geboden wordt. En zij verwerpt staatspensionee ring principieel omdat zij demoraliseeiend werkt, en deu rentetrekker een aalmoes van de overheid doet aannementerwijl premiebetaling 't beginsel van «draagt elkanders lasten" tot eere brangt, het egoïsme dat slechts voor zichzelf zorgt beteugelt; en het gemeenschapsgevoel in hst lijden prikkelt en verscherpt. De eisoh herziening der tarieven is een protest tegen de onmogelijkheid dat in sommige bedrijven de nijvere arbeider het hem toekomend dagelijksah brood verdient; en hij verplioht wordt buitens lands werk te zoeken. Dooi verhooging van sommige tarieven zou allicht de mo gelijkheid geschapen worden, dat de ar beid (in bedrijven die onder de oonour- rentie van buitenlanders gebukt gaaD, beter dan nu tot zijn reoht, en de arbeider aan het hem toekomende loon komt, ter wijl niet hij, maar de buitenlander, er door betaalt voor een deel wat voor zijn pensioneering straks noodig is. Ook de eisohmeerdere gelijkstelling tussohen bijzonder en openbaar onderwijs is eea Christelijkedewijl bij bedoelt op heffing van een rechtsongelijkheid door de overheid, die immers tot gelijk recht doen geroepen is en niet, o. a. wat de vergoeding der kosten voor scholenbouw aangaat, de eene richting voor de andere behoort te bevoordeelen. Maar de schrijver meent toch dat deze punten niet de pit en kern uitmaken van Christelijke politiek. Wij zonden zijn bezwaar kunnen bil lijken, wanneer 't Program van actie niet nog meerdere verlangens bovaite. De schrijver vergeet te bedenken dat de pun- lea van de programs von 1897 en 1901, behoudens enkele, als bijvoorbeeld graan rechten, niet vervallen zijn. In de toelichting tot het concept pro gram van dit jaar wordt dit nog eens duidelijk herinnerd. En wat nu de door prof. L. verlaagde nieuwe punten van 'l program aangaat, het zijn er driezij waren echter nog gemakkelijk met eeiuge te vermeerderen. Dat het Centraal Comité de drie door den professor genoemde niet haihsalde, wil aiet zeggen dat de antirev. partij ze uit 't oog verliezen zou. Zij komen alle drie in 't program van aotie van '97 dat ook 't program van beginselen omvat voor. Maar wanneer aangestuurd wordt op een Kamermeerderheid uit drie partijen, gaat 't niet aan dat een dezer drie juist die ver langens naar voren brengt, welke op 't oogenblik door de andere partijen niet of niet in dien vorm worden gedeeld. Wij willen overigens gaarne verklaren, dat wij, zoodra de quaestiën rijp zijn voor behandeling, alle drie de genoemde punten gaarne no. 1 op 't program zullen zien. Qn wat de afschaffing van den vaooine- dwang aangaat, in naam van vrijheid en recht,zouden vrij er gaarne toe willen mede werken, dat die er nu al op kwam. Immers inperking van den vacoiued wang stond op 't program vau een vorig Rechts kabinet. En ook al ware dit niet zoo, voorzieniug in deze quaestie, mag 't zijn tot afsohaffing van een dwang, is dringend noodig. 10 April 1909. Kiezerslijsten. Tot en met 15 April bestaat er gelegen heid voor alle belangstellenden om koste loos op 't secretarie te weten te komen of hun naam op de Kiezerslijst staat. Wij noodigen allen uit hiervan gebruik te maken. Wie 't nalaat, en toevallig ver geten was, zou straks bij de Kamerver kiezing, waaraan hij dan niet mee mag doen, 't zich te laat beklagen. Volgens Het Centrum dringt een ons onbekend blad De Volksbode er op aan, dat de patroons op den dag der blijde gebeurtenis aan al hun werklieden zoover dit kan vrijaf zullen geven, met behoud van loon. Indien dit mogelijk is, zullen wij dit van harte toejuichen. Maar in verschillende bedrijven is 't Diet mogelijk, den mensohen vrij af te geven. En dan zal dit overal kunnen ge schieden met behoud van loon Zullen alle patroons, die kunneD, er aan willen Ons is er een bekeud, die een trouwen kneeht, nogal een, dien hij veelszins reden had, hoog slijk te waardeeren, eemige dagen loon inhield, die deze, wegens een ziekte- en sterfgeval in zijn familie elders, had moeten verzuimen. Denkt men dat de zoodanigen voor «en vrijen dag van 't nu voorgestelde soort zouden te vinden zijn of voor een loon- uitkeering bij dergelijk verzuim Daarvan mogen zich derhalve onze werk- lioden wel eens eerst vergewissen. Uit den tjjd. De burgemeester van Ellewoudsdijk heeft in de jongste vergadering van den Etlewoudsdijksohsn gemeenteraad zijn er gernis geluoht over de tegenwoordigheid van onsen berichtgever in de laatstgehou den openbare raadsvergaderingen. Hij deed dit, blijkens 't gemeenteraads- verslag in ons no. van jl. Woensdag, in de volgende bewoordingen «In de 24 jaren waarin ik burgemeester ben, heb ik nog geea enkele maal den Raad doen overgaan van openbare in ge heime zitting. Nooit is er bezoek geweest. De mensohen vertrouwden vroeger zeker wel dat de zaken goed gingen. Nu is er eohter bezoek, en nog wel van een verslag gever 1 een bewijs van wantrouwen Daarom moet ik de openbare vergadering sluiten". Indien deze woorden gesproken waren door een antirevolutionairen burgemeester, en gestaan hadden in een liberaal blad, had de gansohe vrijzinnige pers in Neder land ze aan de vergetelheid ontrukt, en met name het bekende Goesohe vrijzinnige schendblad had ze aan de verachting van het publiek overgegeven. Nu eohter kraait er geen baan naar. Misschien ook nog maar het beste. Een reactionaire liberaal als deze burge meester blijkt te zijn, die zich er aan ergert dat een verslaggever het goheim van de openbare raadszittingen komt ver storen, verdient eer in een museum voor oudheden te worden ondergebracht dan in de pers tot de orde te worden geroepen. Onze beriohtgever zal natuurlijk voort gaan met de gemeenteraadsvergaderingen te bezoeken, en getrouwelijk verslag doen van hetgeen in 't gemeentebelang door den burgemeester-secretaris en den Raad van Ellowoudsdijk zooal wordt gesproken en verricht. Met twee maten. In de Ti ibune (S. D. P.) ia opgenomen een circulairo door het bestuur van afdeeling I Va (S. D. A. P.) te Rotterdam vertrouwe lijk aan de ooc.-dem. leden verzonden. Dat weekblad hoeft zich derhalve deze vertrouwelijke circulaire in de handen laten spelen. Hierover doet in Het Volk het Rotter- damsche gemeenteraadslid v. Hinte zijn baklagen wel met deze woorden «Men zal willen toestemmen dat het niet erg nobel is op deze wijze te hande len, of is de klassemoraal van Gorter ook reeds op ons van toepassing 't Is meteen een waarschuwing aan de partijgenooten om de oud-partijgenooten niet te vertrouwen, want zij maken daar misbruik van. Dat is ook zoo. Maar hoe redeneeren deze zelfde soc.- democraten wanneer het bijvoorbeeld een geheim stuk van de ministrieele bureaux geldt Wij meenden wel eens gemerkt te heb- beu dat zy dan al even weinig kieskeurig zijn als de Tribunisten. Dan geldt wèl de moraal van Gorter. In verband met de verschillende inzame lingen en geschenken voor H. M. de-Ko ningin tegen de «blijde gebeurtenis" her innerden dezer dagen sommige bladen aan de bij een dergelijke gelegenheid vroeger gegeven geschenken, zooals te lezen staat in de in 1771 verschenen «Lyst der Pille- giften voor de Jonggeboorne Princesse van Orange en Nassau, als meede de Precenten in de Kraam-Kamer gegeeven, zo van zyne Doorluchtige Hoogheid, als van Hun Hoog- Mogende en de verdere Geünieerde Pro- vintien". Waarschijnlijk heeft dit betrekking op prinses Frederika Louis* Wilhelmina,doch ter van prins Willem V, later gehuwd met den prins van Brunswijk. Wo lezen dau o. a-, dat „De Pillegiften voor de Jonggeboorne Princesse v. Orange, zijn 's jaarlijks", f 28,300, n.l. f 10.000 van «Hun Hoog-Moogende", de rest van de (7) provincies. Alleen Zeeland staat met „niets" te boek. Verder van de (8) steden tezamen f 8000. Middelburg alleen prijkt hier met «niets". „In de Kr&am-Kamor word gegeven door «Hun Hoog Moogende" (400 ducaten) en de provinciën tezamen 1170 ducaten. Het is alweer alleen Zeeland, dat met „niets" genoteerd is. En van de Steden 580 ducaten. Ditmaal is ook Middelburg erbijmet 50 ducaten. „Waarbij door zijn Doorlugtige Hoog- govoegt zijn" 275 ducaten, tezamen 2025 ducaten. Welke 2025 ducaten in deezer voegen verdeelt zijn van 1—5 regels 40 cent, iedere regel meer 8 cent. Familieberichten van 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 ''ent. Aan de Min drie Kameniers Duo. 300 600 ii drie Kamer-Dienaars 600 de Baaker 200 de Waakster 30 ii Juffrouw Moll n 50 de Heer Tissing 150 de Quartier Meid 50 de Tweede Meid 20 de Hof Domestiquen 25 Duoaten 2025 „Door zijn Hoogheid, den Heere Prinoe van Orange en Nassau, aan Professor Gaubius present gedaan „100 Gouden Ryders. „Een Goude Snuyfdoos, en een Goude Rotting-Knop, waar in was een Goud Rotting Bandje, door Haare Koninglyke Hoogheid zelfs gewerkt. „Aan de heer Tissing 300 Goude Du oaten en een Goude Snuyfdoos. „Het Piesent aan Do. van Staveren heeft bestaan in een groot Zilver Thee blad, waar op een Zilver Zuyker Mandje, in het welke stond een Zilvere Theeketel en een Gonvoor, en op de hoeken van het Theeblad was geplaatst een Zilvere Melkkan en Theepot, ter waarde van f 900. „Het Present aan Do. Munnekemoolea heeft bestaan in een Zilver Koevat van gelyke waarde als het bovengenoemde. „De Koster Moll is door zyn Hoogheid present gedaan twee zeer fraaye Zilvere Schenkborden. „Door Hun Hoog Mogende is aan de Freule Dankelman present gedaan, die in persoon van de toestand van Haare Ko ninglyke Hoogheid en de jonggeboorne Priccesse aan de heer Griffier dagelijks Raport gegeven had, en ter hand gesteld een Diamante Ring, ter waarde van f 1800. Handei's sterfbed op Ooeden Vrijdag. Een der meest beroemde werken van dezen grooten Duilsohen toonkunstenaar, wiens vurige begeerto het was om op den Paasohmorgen met zijn Heiland te mogen opstaan, is de «Messias", een meesterstuk, waarin hij het leven en de persoon van Christus zoo heerlijk vreet te schilderen, dat, wie eens deze melodiën heeft ver nomen, ze nimmer meer kan vergeten Doch Handel verinooht niet alleen van den Heer Jezus te zingen en te spelen maar hij kon Hem, ook van harte zijn Heer en Heiland noemen. Dat bewezen de tranen die hij sohreide, bij zijne muzikale bewer king van Jes. 58, dooh niet het minst sprak zijn sterfbed van de groote liefde, die hij zijn Heer toedroeg. Op zekeren dag klaagde zijn trouwe dienaar, die nooit van zijn zjjde week, over de steeds toenemende zwakte zijns meestere. Daarop verzocht deze hem Psalm 91 voor te lezen, waarna de zieke uitriep „Ja, dat is vopdsel, dat opnieuw versterkt en verkwikt 1" Vervolgens verzoeht hij hem nog 1 Cor. 15 voor te lezen, en verzonk daarna in ernstig nadenken. Toen na eenigen tijd ziju dienaar, in antwoord op eeD tot hem gerichte vraag, zijn meester verzekerde, dat nog nooit iemand zijne gedachten zoo heerlijk in muziek had gebracht als hij, en dat hem dus zeker een eereplaats onder de herneliche zangers zou worden toege wezen, glimlachte Handel en antwoordde „Aeb als de Heer mij slechts in zijn hemel wil binnenlaten, en mij daar een hoekje aanwijzeD, waar ik naar de hemelsche koren mag luisteren, dan ben ik tevreden. Ik wensch volstrekt niet mij ta Boharen order de eerste rijen der Apostelen en Heiligen, als ik maar die genade ontvangen mag, die de Heiland ook den moordenaar aan het kruis ge schonken heeft." „Hingen wij", zoo ging hij voort, „van onze werken af, wat zou er van ons wordenImmers het goede dat wij doen, is alles van God P En zouden wij ons nu beroemen op de gaven, die wy van God ontvingen? ■uaHrnHmmamanamnmR:! Bovendien, deden wij wel alles, wat wij konden- en moesten doen O, moge God ons genade bewijzen, want hoeveel is er dat tegen ons getuigt 1 Neen, moest dat eene woordje «genade" worden uit- gewisoht, dan ware alle hoop verloren l Maar nu klem ik mij met beide handen daoraan vast, want op IJ alleen, Heere Jezus, is al miju hoop gevestigd l" Niet lang daarna ontving HUndel een bezoek van een prinses, die hem haar wensoh te keneen gaf, dat hij spoedig weder op mocht sta*n. „Ja opstaan en naar Boven heen!' antwoordde de stervende, «dat is ook mij a wensoh, want aoh, ik gevoel mij maar a! te moede Hebt gij mij werkelijk lief, genadige vrouw, bid dan voor mij dat de naoht spoedig voorbij ga, en mijne vurige bede vervuld worde, cm op den Goeden Vrijdag te mogen sterven, zoo, dat ik mijn Zaligmaker op den dag Zijner opstanding aanschouwen moge." En God verhoorde de bede van den zanger. Nu juist 150 jaren geleden, op den Goeden Vrijdag van het jaar 1759, terwijl de klokken luidden, vouwde de stervende zijne handen op de borst, terwijl zijne lippen Duisterden «Heere Jezus, neem mijnen geest", «Zoo nam de zanger van de «Messias" op den sterfdag van zijn Heiland, afscheid vau de asrd-'ohe melodica, om ze te ver wisselen voor de liederen van een Hooger Koor. Hoe zal die rijke, reine geest genoten hebben van de eeuwige lofkoralen des hemelsGod geve dat ook ons sterfbed eenmaal aan dat van den grooten Htindel gelijk moge zijn, opdat ook wij Hem dra-boven voor Zijne grenzenlooze liefde danken mogen. (Pniïl.) «Neutraliteit#. De Ned. Vereeniging van Spoor- en Trampersoneel heet neutraal. In hoever ze 't is, mag bekend geaoht worden. Ten overvloede laat ze 't nog eensop- nienw blijken. Ze vormt n.l. een verkiezingsfonds, om de keuze tot Kamerlid te bevorderen van zoo luidt het „iemand, die van nabij bekend is mat de wensohen en behoeften van bet spoorwegpersoneel". „Toevallig" is die iemand de heer Oude- geest, welbekend uit de spoorwegstaking 1908 en Kamerosndidaat in Amsterdam II van de S. D. A. P. Toen in het weverij-district Enschedé de Roomsoh-Kath. wever Engels oandidaat was, dacht de „neutrale" Textiel arbei dersbond er niet over de keuze te bevor deren van «iemand, die van nabij bekend was met de wensohen en behoeften va" het textiel arbeidersgersoneel", maar steun de den sooialiBtischeningeniaurVan Kol. Alles vanwege de u neutraliteit", zegt de Limb. Koerier terecht. Nederlander. Dr. Kuyper en Prof. Fabius. Naar aanleiding van hetgeen De Nieuwe Courant schreef over de oppositie van prof. Fabius tegen dr. Kuyper's voorstaan van de verplichte verzekering, sohryft thans De Standaardten betooge dat de Blag «aikeste op het pantsier», o.m. het vol gende Vóór als na staat dr. Kuyper lijnrecht tegen het Staatssocialisme over. En om wel ie doen uitkomeD, dat regeling van het verzekeringswezen van Staatswege, door hem in het minst niet werd verBtaan in den Staatssooialistisohen zin, wees hij er reeds in 1895 op, dat bij zulk een regeling «de Oveiheid, bjj gebleken on macht barer onderdanen, slechts tijdelijk ingpri'gt, om voor hem te doen, wat bij normalen toestand op hen zelve als taak zou rustin. fZe De Standaard no 7120). Het Staatssocialisme daarentegen is heel iets anders. Het is een uitvloeisel van de

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1909 | | pagina 1