No. 162. 1909.
NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND.
Zaterdag 10 April..
23e jaargang.
CHRISTELIJK-
HISTORISCH
Biimeülaoii
VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK
Wed. S. J. DE JONGE-VERWEST. te Goes
F. P. D'HUIJ, te Middelburg.
Bij dit nummer behoort een By voegsel
Wegens Paaschfeest
verschijnt Maandag geen
n». van ons blad.
,,ChrlstelJ]ke politiek
PRIJS DER ADVERTENTIËN
De Raad van Voogdij.
GARNIZOENEN.
Faaschdagen.
IEDEREN WERKDAG DES AVONDS.
Prijs per drie maanden franco p. p1,25.
Enkele nummers0,02'.
UITGAVE DER FIRMA
EN VAN
Wij laten hieronder volgen het slot van
prof. Lindebooms
II.
Dooh dat daargelaten.
Drie «punten" aijn het niet name, die ik
aanraad alsnog in de verkiezingsbanier te
schrijven.
1. De wederinvoering van de doodstraf.
Frankrijk, het booze Frankrijk, getuigt
tegen het christelijk Nederland D&kr
worden weder moordenaars met den dood
gestraftin Nederland kan een moord niet
zóó gruwelijk worden bedreven, dat de
doodstraf de bloedschuld wreekt.
Ai mij, „Patrimonium" voerde, na eenige
dusoussie, de doodstraf van 't Agendum af
't was meer praktisch, aan andere «aken
de aandacht te wijden en de eereplaats op
pTOgrammen van aotie te geven
De Overheid in Nederland draagt het
zwaard te vergeefstegen het bevel van
God, Wiens majesteit door den doodslager
wordt aangerand in den mensch. Zijn beeld
drager ook nog na den val, en die daarom
heeft bevolen -. »Wie des mensohen bloed
vergiet, zijn bloed zal door den mensch
vergoten worden, want God heeft den
mensoh naar Zjjn beeld gemaakt". Gen.
9 6. Heeft het ministerie-Kuyper zijn weg
niet begonnen met eene zonde, en is niet
mede aan deze en andere afwijking metter
daad, ook bij treffende christelijke rede
voeringen aan de Ministerstafel, de teleur
stelling en de val te wijten Dr. Kuyper
schreef in die zelfde dagen krachtige woor
den over den plicht der Overheid, met
den dood de moordenaren te straffen, en
hij nam zitting in het ministerie met
een ambtgenoot van Justitie, die rondweg
verklaarde, dat van hem geen voorstel tot
wederinvoering van de doodstraf was te
wachten. Mooht Kuyper dat niet doen
Gij kunt even goed vragenmag een
mensch het gebod van God krachteloos
maken door zijn doen of laten P Dat brengt,
zeggen sommigeD, »de Politiek" soms mée.
Inderdaad P Maar dat is dan tooh zeker
geen Ghrsstelijke Politiek
2. Art. 171 vroeger Art. 168 der
Grondwet, 'tls nu bijna een halve eeuw,
dat de Christ. Geref. Kerk bij den Koning
heeft aangeklopt, telkens weer, om reoht
en gerechtigheid in deze zaak. 'tls meer
dan 30 jaren, dat Standaard en Heraut
tegen die zilveren koorden getuigden als de
voornaamste oorzaak dat Kerkelijk bijeen
blijven die niet bijeen behooren, en ge
scheiden leven die éénen God en éécen
Zaligmaker belijden. »Art. 168 valt. Let
er op 1" Zóó klonk het in die dagen en
jaren door het land. Voor actie was het
nog wel wat te vroeg; maar dien weg
op, dat moest, en dat zou 1
Wat is geschied P De stoffelijke belangen
hebben de overhand verkregen, en zelfs
dr. Kuyper machteloos gemaakt tot dezen
strijd voor de eere van God en Zijn Ge
zalfde, voor het recht der belijders, voor
de gerechtigheid in 't midden der partijen
in Kerk en Staat.
't Moet wel allermeest dr. Kuyperaan
wien land en volk zooveel te danken heeft,
die ook op 't gebied der Kerk gaven en
plaats heeft ontvangen als niemand in de
eeuw die voorbijging tot dezen dag toe,
smarten, dat hij, ook toen hem de hoogste
eere en roaoht was toevertrouwd, niets
heeft kunnen doen voor de Kerk des
Heeren. Onlangs kon men in een blad
lezen, dat de Ned. Hervormden tooh waar
lijk geen bezwaar konden hebben tegen
een weeroptreden van dr. K., die immers
wel voor de N. H goeds heeft gewrcoht,
maar niets voor zijn eigen kerk Verre
vao mij, aan de Ned. Herv, óf de Room
sohe, óf eenige andere Kerk eenig onrecht
van 1—5 regels 40 cent, iedere regel meer 8 cent.
Familieberichten van 1—5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 ''ent.
te willen doen. Maar ik kom hiertegeu
opdat nog langer met Staatsgeld eu
eere ODgeloof en bijgeloof worden ge
steund; de vrijmaking der Kerk wordt
tegengehouden de Gereformeerde Kerken
van '34 én vbd '86 worden genegeerd,
alsof aij er niet waren. Alsof zij geen
recht hebben op de Kerkelijke goederen.
Alsof zy, in plaats van te ontvangen uit
betaling van hun deel van het door den
Staat aan zioh getrokken Kerkengoed en
- geld, verplicht zijn, voortdurend, en al
meer, belasting op te brengen tot steun van
Kerken, die zij om Gods wille hebben ver
laten
„De Standaard" heeft zioh reeds goed
gezind verklaard om op grond van Art.
171 de N. H. Gemeente te Rotterdam een
nieuwe toelage te geven voor een nieuwe
predikantsplaals. In die lijn kunnen er
weldra, met het zelfde reoht, 100 nieuwe
toelagen uit de Landskas worden gevraagd.
Daartegen moet men niet opkomen maar
waohten tot de zsak van Art. 171 prin-
ctpiëel aan de orde wordt gesteld. Zóó
woidt aan het Gereformeerde volk ook
du weer geleeraard.
Alsof niet reeds 30 jaren na de geboorte
van „Ods program" zijn verloopen, zonder
dat iets van beteekenis tegen dat heilloos
Art. is ondernomen I Zóó doende kan, naar
het woord van ds. Buytendijk, het einde
der wereld komen vóór dat Art. 171 go-
vaar loopt 1
Aan het geduld, ook van Gereformeer
den, ook van de leden van „De Gerefor
meerde Kerken" en andere Gereformeerde
Gemeenten komt eenmaal een ei' de. Daar
om roep ik den leiders toeeisoht niet
langer, dat wij onze stem uitbrengen op
programma's en oandidaten, die voor alle
andere Kerken zorg dragen dat zij „geen
schade lijden", maar de rechten der Ge
reformeerde Kerken verzaken
3. De afschaffing van den Vaooinedwang
voor de scholen onzer kinderen.
Slechts twee herinneringen. A. In 1903
diende H. M.'s Regeering een wetsontwerp
in tot beperkiug van dien dwang. In de
toelichting wordt verklaard „Een vader
op straffe van de paedagogisohe verwaar-
loozing van zijn kind, te willen dwingen
zijn kind in atrijd mei zijne overtuiging
een smetstof in het bloed te laten inenten,
is met elk begrip van burgervrijheid in strijd.
Het is niet het medisch standpunt dat hier
het geding uitwijst, maar in geding is hier een
verkorting van de persoonlijke vrijheid en van
het onderrecht door Slaatsdwang"
Let nu eens op die door mij gecursi
veerde woorden, en zegt dan, of de strijd
van den Bond tegen Vaccinedwanq niet recht
en noodig, is. B. De Kamer heeft minister
Kuyper tegengehouden door een Commis
sie die vooral uit medisch oogpunt de zaak
zou onderzoeken. Het Ministerie is afge
treden zonder dat het verslag dier Com
missie in openbare behandeling is geko
men. De strijd tegen dien hatelijken en
sohadevollen dwang is ook door de chris
telijke pers gestaakt. Toen eindelijk, ein
delijk, genoemde Bond een petitionnement
op touw zette, hebben de hoofdbladen der
anti-rev. en der ohrisf. histor. partij slechts
een lauw en flauw woordje gesproken,
dat voor ontmoediging niet ongeschikt was.
Van de „reehtsehe" dagbladen heeft, zoo
ver mij bckead is, alleen De Rotterdammer
deze aotie gesteund.
Nochtans, hoewel van de leiders en
toongevers weinigen medewerkten, velen
bezwaren opperden en in den weg traden,
hebben meer dan negen-en-veertig-duizend
Nederlanders boven de 18 jaar een smeek
bede aan H. M. de Koningin gezonden.
Nooh in de Kamer, noch door het Mini
sterie-Rink, is toen aan dat petitionnement
ernstige aandacht geschonken. En een be
zoek namens hst Bestuur van den Bond
aaD ZExo. den Voorzitter van het huidig
Ministerie heeft tot nu toe nog geenszins
de gewensehte gevolgen gehad. Mocht men
dan niet verwacht hebben, dat afschaffing
v>>n dezen dwang thans mede bovenaan
kwame te staan op het verkiezingspro-
grRm P Willen de vrienden een goeden
raadlaten dan de meer dan 49000 peti-
tionarissen niet langer worden behandeld
alsof met hun bezwaar sie boven de
kenschetsing van dezen dwang door mi
nister Kuyper niet behoeft te worden
gerekend. Men houde eindelijk op met te
zeggendat helpt niet, de Roomsohen
willen niet, en vele andere rechtsohen
willen evenmin als de linksoben. Opdat
de geplaagden en verdrukten niet eindelijk
zeggen en wij willen niet langer, en dat
nog wel in den naam van Christelijke
Politiek in den naam van Christus, stem
men op mannen, die ons en onze kinde
ren helpen verdrukken, die althans ons
geroep niet hoeren en ons lalen en helpen
plaatsen tusschen onze oonsoientie en de
vaeoinatie-wet.
Indien deze punten niet op den voorgrond
worden gesteld, dan is ook van een krach
tige meerderheid, die van de Juni-stembus
gewenscht wordt, geen heil te waohten
voor de hoogere en hoogste belangen van
Vorstenhuis en Volk, van Kerk 'en Land.
Wat baat dan een Dcpntatenvergadering
van een paar duizend bezoekers Zou niet
meer zegen tot leiding in den rechten
weg en saambinding en sterking der harten
tot en in den arbeid en strijd voor ons
volksleven mogen verwacht worden van
een samenkomen, in alle plaatsen des
lands, tot schuldbelijdenis en smeeking,
of de Heere zich uit genade over Vorsten
huis en Volk ontferrae en door Zijnen
Geest in alle kriDgen een maohtige be
roering der wateren geve
Zouden de meer dan tienduizend gulden
aan reis- en verblijfkosten van zulk een
groote schare toehoorders en toeschouwers,
die zulk een vergadering verteert, niet
veel beter besteed kunnen worden op
onderscheiden terrein, voor onderscheiden
klassen van arbeid in het Koninkrijk onzes
Gods
Reeds dat paradeeren van die lange
naamlijsten io de bladen lijkt mij zoo
onnut, zoo „spoikerig", zoo ow-Calvinis-
tisoh, toe. Aoh, zoo gemakkelijk vormt
en monstert men niet echte Calvinisten.
Zóó wordt geon leger uitgerust en toege
rust voor den strijd op levon en dood I
L. LINDEBOOM.
De St.Ct. No. 84 bevat het Kon. Besl.
(St.bl. 103) ter uitAoering van art. 2 der
Wet van 2 April tot regeling van de
voogdij over den minderjarigen Koning
en waarbij tot leden van den Raad van
Voogdij, geroepen om Z. K. H. dea Prins
der Nederlanden als Vader-Voogd ter zijde
te staan, worden aangewezen de heeren
Jhr. mr. Röell, Voorzitter van de Tweede
Kamer der Sfaten-GeneraalA. W. F.
Idenburg, Minister van Koloniën mr. J.
A. Loeff, Lid van de Tweede Kamer der
Siaten-Generaal, en mr. J. C. baron Baud,
Procureur-Generaal bij het Gerechthof te
Amsterdam.
Dit zijn twee mannen met adellijke en
twee met burgerlijke namen, Mr. Loeff
is de zoon van een eerzamen landbouwer
te Waalwijk.
WaarschuwingDe minister van bin-
nenlandsohe zaken waarschuwt tegen de
prakrijken van een te Madrid of elders in
Spanje verblijf houdend persoon, die onder
bedriegelijke voorwendsels geld tracht los
te krijgen van Nederlanders. Bedoelde per
soon doet het voorkomen alsof hij in de ge
vangenis zit en daardoor niet in staat is te
beschikken over een koffer met geldswaar
den die z. g. aan een Engelsoh station staat.
Hij verzoekt dan om voor hem te betalen de
onkosten van zijae veroordeeling en verder
te zorgen dat zijne bagage vrij komt van het
daarop gelegd beslag. "Wie op dit voorstel
ingaat krijgt dan, heet het, een derdedeel
van de som die zioh in den koffer bevindt.
Aan Castro, eens de maohtige dicta
tor van Venezuela, die groote en kleine
mogendheden dorst te trotseeren, wordt
nergens meer rust gegund. Op Martinique,
waar hij eerst korten tijd vertoeft en
scherp bewaakt wordt, is hem aangezegd,
dat hij ten spoedigste het Fransohe grond
gebied moet verlateD, op Trinidad willen
de Ecgekehe.n hem niet hebben en uit de
laatste telegrammen blijkt, dat ook de
Vereenigde Staten hem den toegang tot hun
grondgebied, voor zoover dit op niet te
grooten afstand van de Venezolaansohe
wateren ligt, zullen ontzeggen. De regee-
riDg der Vereen. Staten had aanvankelijk
met zekere voldoening gezien, dat Castro
zijn tenten teFort-de-France wilde opslaan,
wijl het hem van daar uit onmogelyk zou
zijn een expeditie te organiseeren, zonder
dat zulks bekend raakte, terwijl zij groote
beswaren had tegen zijd verblijf op Tri
nidad, omdat hij van daar de Orinoco had
kunnen opvaren en zoo een revolutie ver
wekken. Nu eohter de Britsohe en Fran
sohe regeeringen den oud-president nergens
op hun gebied een schuilplaats wensohen
te verschaffen, heeft ook de regeeriug der
VereeDigde Staten maatregelen genomen
om hem den toegang tot haar gebied te
beletfen.
Zijn vrouw is intussehen doorgereisd
naar La Guayra
Inmiddels telegrafeert men uit Fort-de-
Franea (Martinique):
Nadat Castro hodeneohtend was terug
gekomen van een rijtoer, Is hij plotseling
ziek geworden. Hij kreeg hevige pijnen in
den buik aan de wonde, welke was ge
maakt bij de operatie te Berlijn. De wond
is eenige oentimete s opengegaan en de
toestand is ongetwijfeld hoogst ernstig.Toen
aan Castro het bevel der Fransohe regee
ring tot zjjn uilwijzing word medegedeeld,
drukte hjj zjjn ongeloof daaraan uit.
In 't Berliner Tageblati wordt uitgespro
ken het vermoeden, dat die heele omwente
ling, waardoor Castro zoogenaamd afgezet
werd, komedie is geweest, knap gespeeld
door Castro, Gomez en dr. Paul. Doel was
de moeilijkheden met de mogendheden te
effenen en dan een leening te sluiten. Van
de leening is intussehen niets gekomen. Nu
heeft Gomez het presidentschap tijdelijk
aan Velutini overgedragen. Wordt de plaats
voor Castro weer toebereid
Hij heeft tenminste toen men 't hem ver
telde van Gomez, eens fijntjes, met blijk
bare voldoening, gelachen.
De navolgende onderofficieren van het
3de reg. inf., leerlingen van den Hoofd
cursus, worden van 1 Juli t/m 15 Septem
ber a.s., gedetacheerd als volgt
Van Weenen b.h. lie reg. inf. te Nijmegen.
Augusieijn 6a Breda.
Crefooeur
Dominions 3e Midd'burg
Holtzer 6e Breda.
Van Wijk 4e „Leiden.
Het 2e en 4e bat. van het 3e reg.
inf. zullen van 7 t/m 16 September a.s.
een kamp op Kijk in de Pot betrekken.
PREDIKBEURTEN
in cle Ned. Herv. Gemeenten
op /ui«l- en Noord-Beveland.
Baarland, Zondag, voor- en nam. ds. J. E.
B. Meloen, Maandag, voorm. ds. Meloen.
Biezelinge, Zondag, voor-en nam. ds. Van
den Bergen, Maandag, voorm. ds. Van
den Bergen.
Borssele, Zondag, voorm. half 10 en nam.
ds. v. Hengel.
Driewegen, Zondag en Maandag, voorm.
half 10 ds. De Vries.
EHowoutedijk, Zondag, voorm. half 10 en
nam. ds. Bics.
's-Gravenpolder, Zondag, voor- en nam. ds.
Gerretsen,
's-Heor Abtskerke, Zondag, voor- en nam.
ds. v. d. Plassche.
's-Heer Arendskevke, Zondag, voor- en nm.
ds. De Voogd.
's-Heerenhoek, Zondag, ?m. ds. Kortleve,
nam. ds. De Vries, Maandag, voorm. da
Kortleve.
's-Heer Hendrikskinderen, Zondag, voor-
en nam. ds. Steenkamer.
Heinkenszand, Zondag, voorm. 9 unr an
nam. ds. Mnller, voorm. bed. H. A., nam.
dankzegging, Maandag, voorm. half 10
ds. De Voogd.
Hoedekenskerke,
Ierseke, Zondag, voorm. preeklezen, nam.
ds. Steenbeek.
Kapelle, Zondag, "oom. half 10 ds. Snoep,
bediening H. A, nam. 2 uur ds. Stoinz,
bediening H. D.
Kamperland, Zondag, voor- en nam. dhr.
S. Ybema.
Kats, Zondag, voor- en nam. ds. Qejjakes,
voorm. bediening Q. A., Maandag,voorm.
ds. Geyskes.
Kattendjjke,
Kloetinge, Zondag vm en nm. en Maandag
voorm. ds Meloen.
Kolijnsplaat, Zondag vm. en nm. en Maan
dag vm. Feykes.
Kortgene, Zondag, voorm. half 10 en nam.
2 nnr ds. Bolkestein, voorm. bediening
H. A., nam. dankzegging, Maandag,
voorm half 10 ds. Bolkestein.
Ktubbendijko, Zondag, voorm. half 10 en
nam. ds. Bokma, Maandag, voorm. 9 uur
ds. Bokma.
Kminingen, Zondag vm. en nm. en Maan
dag vm. ds Willemse.
Misse, Zondag vm. en nm. en Maandag vm.
di Pont.
Oudelande, Zondag, voorm. half 10 en nam.
ds Kloek, Maandag, voorm. ds. Kloek.
(>7ezand, Zondag, nam. 2 nnr ds. Kortleve.
Rüland-Bath, Zondag, voor- en nam. da.
Fontein, Maandag geen dienst.
Schore, Zondag, voorm. ds. Steenbeek, van
Iersske.
Waarde, Zon lag, voorm. de heer D. M.Ver-
met, cand. tot den H. D. te 's-H. Arende-
kerke, nam. ds. Snoep, Maandag, voorm.
ds. Snoep.
Wemeldinge, Zondag, voor- en nam. ds.
Drost.
Wilhelminadorp, Zondag, voor- en nam. ds.
Boissevain.
Wissenkerke, Zondag, voorm. half 10 en
nam. ds. Smelt.
Wolfaartsdijk, Zondag, voorm. 9 en nam. 2
nur ds. Stegenga, Maandag, voorm. 9 nnr
ds. Stegenga.
Walcheren
Aagtekerkc, Zondag,vm. en nm- ds. Senlfjn
Arnemniden, Zondag, voor- en nam. ds.
Verkerk, nam. bevestiging van nieuwe
leden, Maandag, voorm. da. Verkerk.
Biggekerke, Zondag, voorm. half 10 ds. v.
Empel, nam. ds. Hij mans, Maandag, vm.
ds. Van Empel.
Domburg, Zondag, voor- en nam. ds. v. d.
Hooft, Maandag geen dienst.
Gapinge, Zondag, voorm. half 10 ds. War
ners, nam. geen dienst, Maandag, voorm.
balf 10 ds. Warners.
Grijpskcrke, Zondig, voorm. ds. J. A. van
Selms, nam. geen dienst, Maandag, vm.
ds. v. Seltns.
Kleverskerke, Zon ag en Maardag, voorm.
half 10 ds. H. J. Visser.
Koudekerks, Zondag, voorm. half 10 ds.
Hij mans, nam. ds. v. Empel, Maandag,
voorm, ds. ^jjmans
Meliskerke, Zondag, voorm. half 10 en m.
ds. A. J. Eijkmau Jr., Maandag geen
d'enst.
N. eu St. Joosland, Zondag vm. en nm. en
Maandag vm. ds Locher.
Ocstkapelle, Zondag, nam. 2 nnr ds. Van
Sblms, voorbereiding H. A., Maandag,
voorm. half 10 ds. v. d. Hooft, bevestiging
nifuwe lidmaten.
Ritthem, voorm. half 10 ds. Nanta, nam.
geon dienst, Maandag, voorm. half 10 ds.
N«uta.
Ssrooskerke, Zondag, voorm. half 10 ds.
Mii ler, dankzegging, nam. 2 nur ds. Mul
ler, bed. H. D., Maandag, voo m. half 10
ds. Muller.
St. Laurens, Zondag, voorm. balf 10 ds Van
't Hof, bediening H. A., nam. 2 u«r ds.
IJ®,
