IRS
NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND.
ES.
No. 151
1909.
leijeraak
stbode.
Maandag 29 Maart
23e jaargang.
CHRISTELIJK-
HISTORISCH
Orgel
te koop,
II KOOP"
iknecht
Binnenland.
ddelbtorg
ikaten.
|t van
14 Stamsla,
|oordlger
broek
iesse.
lentie verstrekt.
LAUX.
j. MELSE, S t.
overdekte
>P
ll met Veulen,
fER, Domburg.
laan
vraagt met
istbode,
Langen Delft
lagt tegen Mei
[agd
istmeid
I e r s e k e.
[agd een flinke,
ID IJZEN-van
lG o e s.
|a.s. of eerder,
aktersgezin bij
2de meisje,
voorzien, niet
Inis van naaien
[iOon naar be-
onder letter
Zeeuw, Goes.
I,-
II,-
11,30
11,—
1,-
1,-
9,-
VERfemJNT ZESMAAL PER WEEK
Wed.
S. J. DE JOMGE-V'ERWEST, te Goes
F. P. D'HUIJ, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
TWEEDE KAMER.
Wijziging van het Reglement van
Orde.
UIT DE PROVINCIE.
Qemencjde Berichten.
r
ter inhoud.
dan taietlt
lertoo ge»
rruge ont-
ïd van
pleten Inventarir
oeiboot,
in.
|r/d blad, Goes.
irdeii,
knecht
Kleverskerke.
REBROEDERS
i n d ij k e.
Bruinisse.
IF®. CI.
IsCHELDK"
30 8,30 12,—
i.31 8,30 8,30
.16 6,30
.17 8,30
1810,—
1910,30
2010,30
k.2lll,
22 6,30
.23 6,30
.24 8,—
25 8,—
.26 9,—
27 8,30
128 8,30
.29 6,80
1.30 8,30
9,30
10,30
11-
11,-
1,-
12,-
12,-
12,-
1EDEREN WERKDAG DES AVONDS.
Prijs per drie maanden franco p. p1,25.
Enkele nummers0,02'.
UITGAVE DER FIRMA
EN VAN
van 1—5 regels 40 cent, iedere regel meer 8 cent.
Familieberichten van 1—5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 '•ent.
er een datum is
fjtweede getal ii
rwest Gow.
Zij, die zich met 1 April a s. op ons
biad abonneeren, ontvangen het tot
dien datum gratis.
Het voorstel van den heer De Savornin
Lobman om verschillende wijzigingen aan
te brengen in het Reglement van Orde
der Kamer beoogt ooi verbetering te ver
krijgen van de tegenwoordige werkwijze
der Kamer.
In de toelichting schrijft de voorsteller,
dat het thans bestaande stelsel vrijwel
heeft voldaan in een vroegere periode, toen
de wetten meerendeels veel eenvoudiger
regelingen betroffen dan th&ds. Sinds echter
de omvang der Staatsbemoeiing en de in
menging in sociale verhoudingen zijn toege
nomen, deugt de voorbereiding der wets
voorstellen niet meer.
Wetsvoorstellen van geringen omvang,
wier inhoud Bpoodig door de Kamerleden
kan worden overzien, lijden niet aan het
euvel van slechte voorbereiding. Maar het
zijn de wetsontwerpen van grooteren om
vang, inzonderheid wanneer deze gewich
tige hervormingen van socialen aard be
oogen. Als de openbare behandeling aan
vangt, blijkt het vaak, dat de leden niet
voldoende met den inhoud vertrouwd zijn.
Wel wordt tegenwoordig de openbare be
raadslaging beter voorbereid doordien van
tijd tot tijd een oommissie van voorberei
ding wordt benoemd, maar daar staat het
nadeel tegenover, dat vaak een van het
oorspronkelijke geheel afwijkend opnieuw
ontwerp te voorschijn komt, buiten mede
werking en medeweten van de meeste
leden.
Volgens den heer Lobman zal, wil men
verbetering, le. voor een goede samenstel
ling der Commissie van Voorbereiding
moeten worden gezorgd 2e. de onmidde-
lijke aanraking der Regeering moeten wor
den bevorderd, 3e. de voortdurende aan
raking tussohen de Commissieleden en
Kamerleden ook gedurende het onderzoek,
mogelijk moeten worden gemaaktminder
dan thans de openbaarheid der voorbe
reidende handelingen moeten worden ge
schuwd 5e. de gelegenheid voor de Kamer
leden om reeds voor de openbare behande
ling amendementen in overweging te geven
moeten worden vergemakkelijkt; 6e. het
tijdsverloop tussohen de indiening van het
wetsontwerp en de openbare behandeling
moeten worden ingekort.
Om dit te bereiken, wensoht de voor
steller in de plaats van de twee bestaande,
vier wijzen van onderzoek mogelijk te
maken, n.I. le. directe verzending naar de
aideelingen 2e. verzending naar de oom
missie van voorbereiding; Se. verzending
naar een vaste oommiBsieen 4e. verzen
ding naar de begrotingscommissies.
Voor de eerste, de ook thans gebruike
lijke, werkwjjze wordt geen verandering
van het Reglement van Orde vereisoht,
wel voor de drie andere werkwijzen.
Deze werkwijzen worden door den voor
steller uitvoerig toegelicht. De belangrijk
ste veranderingen brengt de tweede wijze
vsn ODderzoekde verzending naar de oom
missie van voorbereiding.
Deze oommissie wensoht de voorsteller
te doen bestaan uit 5 leden, te benoemen
door den voorzitter der Kamer. Nadat het
afdeeiingsonderzoek heett plaats gehad, dat
hoofdzakelijk beoogt de leden der oom
missie op de hoogte te brengen van de in
de Kamer heersehende meeningen, vangen
de commissievergaderingen aan. Deze ver
gaderingen zijn bestemd tot het opstellen
van het eindrapport. De oommissie zal de
flegeering kunnen verzoeken haar vergade
ringen bij te wonen en, mooht gedurende
het onderzoek de Regeering haar voorstel
wijzigen, dan zal de Commissie ook die
wijzigingen in haar onderzoek moeten be
trekken. Voorts wensoht de heer Lohman,
dat de Commissievergaderingen kunnen
worden bijgewoond door een zestal Kamer
leden, door de leden daartoe afgevaardigd.
Behalve de wijzigingen in het vooi be
reidend onderzoek stelt de heer Lnhman
nog enkele wijzigingen voor betreffende
de openbare beraadslaging.
De S. D. A. P.
Naar uit Utrecht aan Bet Volk geseind
wordt, heeft Mr. M. Mondeis voor het lid
maatschap der nieuwe partij bedankt en
heeft hy ook te kennen gegeven, geen nieu
we candidatuur voor de Provinciale Staten
te zullen aanvaarden. Voorts seint men aan
genoemd blad, dat de afdeeling Utrecht
der nieuwe party vermoedelijk opgeheven
zal worden, omdat de meeste leden der
afdeeling zich niet kunnen vereenigen met
de wijze waarop het bemiddelingsvoorstel
van het Internationaile Bureau behandeld
is ea met hot verloop van het jongste con
gres der nieuwe party.
Bij de geboorte onzer Koningin
31 Aug. 1880 werd hiervan door Z. M.
den Koning kennis gegeven aan de Volks
vertegenwoordiging. Felioitatie-adresseii
werden eenige dagen daarna ten Paieize
aan Z M. overhandigd, uauaens de Eerste
Kamer door de heeren v. Eijsirga (voor
zitter), De Sitter, BIussó, v. Pal landt, Den
Tex, Coenen en Teding v. Berkhout (allen
lib.) en namens de Tweede Kanoer door
de heeren Dullert (voorzitter, Lectin?,
Biussé, Wybenga, Cremers, Roëll en Goe
man Borgesius (allen lib.), v. d. Sohrieok
on De Brnijn (beiden fcath.)
Leden der Kamers zijn thans van deze
allen alleen nog de heeren Roëll en Borge
sius. Al de anderen zijn overleden.
Een gevaarlijke concurrent voor de Java-
suiker.
Da Japansche Regeering heeft sedert
eenige jaren krachtige pogingen gedaan
om op het eiland Formosa een Japansche
suikerindustrie in het leven te roepen. Zy
heeft daartoe een reeks van goed inzicht
getuigende maatregelen genomen, met het
gevolg, dat er thans negen maatschappijen
met een gestort kapitaal van 1.750.000
pdst. in de suikerindustrie werkzaam zyn,
welke de ruwe suiker vry van inkomende
rechten naar Japan uitvoeren. Door deze
gunstige positie heeft de Formosa-suiker
de Ja va-suiker reeds eenigermate van de
Japansche markt verdrongen en de bedoe
ling is don ook, het Java-product geheel
uit Japan te verdringen en bovendien nog
de Formosa suiker naar China uit te gaan
voeren. Intusschen zal het nog wel een tien
tal jaren duren, vóór de suikerindustrie op
Formosa zich geheel heeft ontwikkeld,
maar dan zal de Java-suiker naar alle
waarschijnlijkheid ook voor goed uit Japan
en voor een gedeelte ook uit China weg
geconcurreerd zyn, wat voor onze Javasche
suikerfabrieken geen aangenaam vooruit
zicht is.
Aan Zelandia ontieenen wij de volgen
de cijfers. Aantal kiezers voor de Kamer
en Staten.
1905
1909
Baarland
142
156
Borsseie
195
195
Driewegen
105
115
Ellewoutsdijk
's Heerenhoek
108
120
169
165
Hoedekenskerke
197
233
Kapelle
356
400
Krabbendijke
358
365
Kruiningen
560
613
Nisse
102
117
Oudelande
147
128
Ovezande
209
229
Rilland-Bath
315
336
Sohore
133
146
W aarde
133
132
Ierseke
581
596
Sb
Dit is 't Bevelandsohe deel van het
Kamerdistriot Hontenisse.
Middelburg. In de Gemeenteraads
vergadering van Woensdag 31 Maart, te 2 uur,
zijn onderstaande zaken aan de orde;
1. Notulen 2. Stukken 3. Benoeming Hoofd
Gemeente-bewaarschool. (Aanbevolen wordt
mej. E. C. Ets, mej. M. G. A. L. v. Langeraad
en mej. J. A. Grootegoed)4. Id. Voorzitter
Commissie van Financiën en een lid der Com
missie, bedoeld bij art. 3 der Verordening op
de heffing van vergunningsrecht. (Wegens
bedanken van den heer J. F. van Dunné)
5. Id. gemeente-heelkundige (vac. dr. J. C.
Bolle. Voorgedragen wordenie dr. D. Schoute
te Middelburg, ae A. Kappers, arts te Gro
ningen; 6. Staat oninbare posten, inkomsten
belasting 1908, schoolgeld 1907/08; 7—13.
Voorstellen tot pensionneeren van den eervol
ontslagen Agent van Politie A. Pasveerhet
verkoopen van grond aan den Blauwendijk
aan A. C. de Vosnadere vaststelling van de
wijziging der Bouwverordeningwijziging van
den pensioensgrondslag van den leeraar aan
de Burgeravondschool J. Holm. Hetverleenen
van vergunning aan Firma Reynierse om rails
te leggen in de Loskade van hare fabriek naar
het Kanaal. Wijziging van de Verordening op
de heffing en invordering van eene inkomsten
belasting. Het verminderen van den huurprijs
voor een deel van de Vleeschhal voor de
Veilingsvereeniging »Walcheren". I4. Vast
stelling van het door B. en W. ontworpen uit
breidingsplan der Gemeente, ingevolge de
Woningwet. 15. Herstemming over het voorstel
van mr. Sannes, betreffende de regeling van
de arbeidsduur en het loon in het Ambtenaren
en Werkliedenreglement. Eventueel voort
zetting van de behandeling van het ontwerp.
Goes. Overgeplaatst sla zoodanig naar
Den Briel, de heer A. Tukker, bewaarder
der Hypotheken en 't Kadaster, alhier.
Goes. Patrimonium heeft dB. Prins uit-
geuoodigd om 't prinoipieele verschil eens
voor de werkgevers en werklieden, die in
!t vraagstuk belang stellen, te komen dui
delijk maken tussohen Staatspensioneering
gelijk de Liberale Unie die .voorstaat, en
de verplichte verzekering gelijk die op
het antirev. program van notie voorkomt.
Wij wekken allen op om dozen be
gaafden spreker uit St. Maartensdijk a. s.
Donderdagavond 8 uur in de Prins te gaan
hooren.
Bij kon. besluit zijn benoemd tot
gezworene van den Oost Nieuwlandpolder
E. van Nieuwenhuijzen te Wolphaartsdijk
dijkgraaf van den Onrustpolder J. L. Mar-
ousse te Wissenkerke; gezworene van het
waterschap Stavenisse L. J. Dorst te Sta-
veniese.
Electrische tram VlissingenMiddelburg.
Vlissingen. B, en W. alhier hebbes
aan den gemeenteraad een rapport uitge
bracht van den loop der onderhandelingen
met de directie der stoomtram Vlissingen
Middelburg, omtrent een eventueel te ver-
leenen concessie voor den aanleg van com
munale lijnen in de gemeente Vlissingen.
Hieruit blijkt dat B. en W. nog geen voor
stel aan den gemeenteraad hebben kunnen
doen, omdat de teekeningen omtrent de
richting van de aan te leggen lyn nog niet
volledig zyn en geen overeenstemming ten
opzichte, van de concessievoorwaarden is
verkregen. B. en W. achten het, ter voor
koming van misverstand, wenschelijk er
uitdrukkelijk op te wijzen, dat deze kwestie
geheel afgescheiden is van den verbouw van
de bestaande intercommunale tramlijn van
eon stoomtram in een electrische tram. Dit
werk zal terstond kunnen worden nitge-
voord, zoodra lay kon. besluit hiervoor een
rijks-concessie is verleend en wordt dus in
geen enkel opzicht vertraagd door de on
derhandelingen omtrent de communale
lyn.
SeroosUerke (W.) In de Zaterdag
alhier gehouden algemeene vergadering
van de onderlinge brandwaarborgmaat
schappij „Helpt Elkander", werd door den
secr.-penningmeester verslag uitgebracht
over het dienstjaar 1908. Aan dat verslag
ontieenen wij het volgendeAan brand
schade werd uitbetaald f 304, aan premies
werd ontvangen f 1928,08, 32 nieuwe leden
trades toe en 1 lid nam wegens uitschei
ding van bedrijf ontslag, het aantal leden
bedraagt thans 412 met een verzekerd
kapitaal van ruim 2 millioen gulden.
De aftredende commissarissen, de heeren
I. de Buck, alhier en P. de Visser te Dom
burg werden met algemeene stemmen her
kozen.
De lente schijnt op de Zuid Holland-
sche eilanden dóór te breken. Te Ouddorp,
rteds gemeld, is de koekoek, te Goedereede
de kikvorsch gehoord.
Het Gereformeerd Traktaatgenoot
schap „Filippus" heeft o.m. ontvangen een
aangeteekenden brief van H. M. de Konin
gin-Moeder, waarin f 25 gesloten was, met
een begeleidend schrijven, waaruit Hare
Majesteits belangstelling in den arbeid van
het Traktaatgenootschap bleek.
Twee uit de provincie bezoeken het
Leidsche Museum van Oudhedenen zyn
vooral vervuld van de mummies. Zy ky-
ksn er lang naar, en eindelijk vraagt de
eefi: Wat zou die kaart boven z'n doodkist
beteekenen met 2500 V. C. er op
»Dat's nogal wiedie"', zegt de ander, «na
tuurlijk 'tnur-imsr van de auto, die hem
overreden heeft". Handelsblad.
Bet nieuwste speelgoed. In de tuinen
der Tnilerieën te Parijs kan men bij gunstig
weer het publiek zioh zien vermaken met
het allernieuwste voortbrengsel der speel
goedfabrieken. De »diabolo« heeft plaats
gemaakt voor allerhande modellen, ont
leend aan de aller attentie in beslag nemen-
vliegmaohines. Veel opgang maakt reeds
de i/duivelsvogel", een kunstige constructie
in den Aorm van een zwaluw, waarvan de
werkelijk fladderen. De persoon, die zich
met het instrument vermaakt, slingert het
evenals een diabolo, met een tussohen twee
stokjes gespannen koord, de lucht in. Men
heeft evenwel een touwtje aan het voorge
deelte, om den vogel weer terug te kunnen
trekken. Eenmaal in de lucht, fladdert het
beestje heel aardig rond, en eenige handige
lui hebben zioh reeds zoodanig geoefend,
dat ze den vogel naar elke .willekeurige
riohtiDg wel een 160 of 180 meter door de
lucht kunnen laten vliegen.
Verder zijn de vleugels van het beest
verstelbaar en kunnen naar iedere wind
sterkte gesteld worden, hetgeen men door
ondervinding moet leeren. Dit maakt het
mogelijk de vogels 40, 50 ja wel 60 se
conden te laten zweven.
De duivelsvogels zijn nog wel zelf te
maken, raaar kostbaarder speelgoed zijn
de imitatie „luchtschepen", die al naar hun
afwerking 5 tot 25 iros. kosten. Farmans
vliegmachine maakt reeds veel opgang.
Dit door veeren in beweging gebracht in
strument loopt ongeveer 3 meter over den
grond, verheft zioh dan oiroa 3 meter in
de hoogte eu vliegt ongeveer 20 meter
door de luoht. Ook de nieuwe „Aigle
Glaneur" valt in den smaak. De adelaar-
vormige draak is zelfs bestuurbaar, maar
kost dan ook zooveel duurder. Al naar de
afwerking is, betaalt men er 40 tot 200 fr.
voor. Tooh bestaat er reeds veel vraag
naar nieuwe snufjes.
Zaterdag steeg te Pasadena in Cali-
fornië op de ballon Amerika, met zes
passagiers. Sedert is niets meer van reizi
gers of ballon gehoord. Expedities zijn in
alle richtingen op onderzoek uitgezonden.
Men vreest dat de ballon door een hevig
onweder overvallen is, toen hij zioh boven
de bergen bevond.
Er wordt te Berlijn veel gesproken
over een proeed, waarbij aan het licht
gekomen is dat groote geneeskundigen
(hoogleeraren en anderen) pereenten be
talen aan tussohenpersonen die hun rijke
patiënten voor operaties en anderszins be
zorgen. In Rusland bestond een georga
niseerd burea met dat doel. Nu deelt men
te Berlijn uit offieieele bron mede, dat de
regeering zich met de zaak zal bemoeien
en de geneeskundigen voor zoover zij als
professor ambtenaar zijn, de les zal lezen.
De schade, door de overstrooming te
Toulon veroorzaakt, is veel grooter dan
eerst werd vermoed. Ze wordt op meer
dan tien millioen frauos geschat. Vele
huizen blijken zoo zwaar beschadigd, dat
zij dreigden in te storten en de schamele
hutten en tenten, waarin de bedeiaarsge-
zinnen huisden, zijn voor het grootste ge
deelte vernield. Ruim vijftig gezinnen zijn
dakloos en van alles beroofd.
Op de promotieiijaten in het Fransche
leger, gisteren onderteekend, komt kolonel
Arroinaux, van het 9de regiment artillerie
voor als brigade-generaal. De nieuwe
generaal kwam op lS.jarigen leeftijd als
eenvoudig kanonnier-volontair in dienst.
Prins George van Servië geniet de
eer, heden onder onze telegrammen en in
onze politieke buitenlandsehe beschouwin
gen een eereplaats in te nemenal
valt er te twisten over de eer daarvan 1
Wat zijn persoon aangaat, leggen wy
hier even beslag op hem, teneinde hem
voor te stellen als de lastigste kroonprins,
die de jongste geschiedenis kan aanwijzen.
Het is altijd een moeilijke functie ge
weest, kroonprins te zijn. Want men kan
elk oogenblik geroepen worden, den troon
te betreden, em daarmede alle majesteit
en verantwoordelijkheid van het konings
schap op zioh te nemen. Dooh tegelijk
heeft men zijn persoon geheel te doen
vergeten,aangezien zuik een bestaan sleohts
gemotiveerd is als reserve van den regee
renden vorst.
Aldus opgevat lykt het kroonprinsschap
een moelyke en tactvolle postie. Doch prins
George van Servië heeft zioh zyn positie
geheel anders voorgesteld. Wat voor kwaad
hij op politiek terrein al gebouwen heeft,
de laatste maanden, die geheel in het tee-
ken van den Balkan-crisis staan, kunnen
daarvan getuigen.
Dooh al de deugnietenstreken, die deze
onverantwoordelijke knaap van 22 jaar al
heeft weten uit te halen, verklaren nu ook
tevens, dat men na zijn laatste dolheid,
om een van zijn lakeien zóó hardhandig te
mishandelen, dat de man aan een „nier
ziekte" dit is de grimlachende veront-
sohuldigina van het offieieele medische rap
port! is gestorven, gezegd heeft: „Nu
is het genoeg i"
Deze lakeien-mishandeling is vooral niets
nieuws in de omgeving van den ServiBehen
kroonprins.
Hij heeft er meer afgeranseld. Bijvoor
beeld al de heeren, die de verheven op-
draent hadden, den jongen prins George
de beginselen van het lager en de vorde
ringen van hef meer uitgebreid lager onder
wijs bij te brengen. De Fransobe gouver
neur, die zijn vader koning Pefiir I uit
Genève had meegebracht, ondervond zoo
veel last van de ongedurigheid van zijn
leerling, dat hp, nadat hij weer een afram
meling had gekregen,zijn baantje er aan gaf.
Yan den Kroonprins die de uniform
draagt van kapitein in het Servische leger,
en chef is van het 188 „Kroonprins George
regiment" infanterie zijn nog andere
staaltjes bekend.
Om zioh in de sohietkuast te oefenen,
gebruikte hp de soldateD, die voor zijn
paleis op schildwaoht stonden, als schijven.
Hij mikte dan op de pluim van hun sjako,
of op een van de knoopen van hun uniform.
W anneer hij mis schoot, was het meestal
raak geweest voor de levende schijven.
En van een losbandig feest werd inder
tijd melding gemaakt, waarbij de kroon
prins eenige van zijn vriendinnetjes tot een
nachtfeest had genoodigd, dat hij als waar
dig gastheer vol entTain zelf leidde, dooh
waarvoor hij de troonzaal had gebruikt,
terwijl hij zelf in aeereigenaardigdeshabillé
op den Servisohen troon gezeten was.
Yan dezen kroonprins vernemen we nu,
dat hij aan het Skoepsjtina een brief heeft
geschreden, waarin hij afstand zegt te doen
van zijn rechten als kroonprins. Zoo valt
er dan ook één verstandige daad van Z. K.
H, te vermeiden. Handelsblad
Een weergevonden kind.
Yier jaren geleden gÏDg het jongste kind
van een echtpaar te Sheffield, een knaapje
van vier jaren, met een vriend van den
huize, die veel van den jongen hield, zoo-
als wel meer, uit visschen. Geen van
beiden echter keerden van dit uitstapje
terug en men vermoedde dat beiden ten
gevolge van een ongeluk waren omge
