res
NIËUWSBLAD
historisch
VOOR ZEELAND.
ling Vaars
Donderdag 11 Maart
23e jaargang.
CHRISTELIJK-
koop.
ir.
No. 136.
1909.
inde,
ielburg
J1JS.
IP
►de
Ibode
VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK
Wed.
IJK.
UIT DE PROVINCIE.
Goes. Men verzoekt ons mede te deelen,
dat alhier opgericht is eeu //Bond van Zuid-
Bevel audsehe Sohilder»patroons"welke zioh
in !t lijzonder ten doel steH de wezenlijke
waardeering van hun vak in de maat
schappij te doen vermeerderen. Hij traobt
dat doel te bereiken o. a. door medewer
king te zoeken bij H.H. bestedere om bij
eventueele aanbesteding het splitsen van
bestekken (partieele aanbesteding) toe te
passen, opdat zoodoende de schilders vrij
kernen te staan tegenover den besteder
en geen onderaannemer van den timmer
man behoeven te zijn. Zeer vele sohilders-
patroons sloten zioh reeds aan bij den bond.
Het bestuur bestaat uit de heerenH.
Vissers, voorz.L. G. van Vijven Jz.,
seer. arch.B. Ruitenbeek, penniugm.C.
den Boer, alg.-seo., allen te Goes; K. L.
Kramer, Kloetinge J. van IJzerloo, Krui-
ningen en P. Traas, 's-Heer Arendskerke.
S. J. DE JONGE-VERWEST, te Goes
F. P. D'HUIJ, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
lES 9 en 12
jiooie BRTJID-
en RAJ AH-
juist op uw
ipélle.
«rt,
ens.
|iart van haar
te W e s t-
18 Maart, of
.ASSER Gz.,
3VAARZEN
en met Mei
raagd, die met
Iaïtcke p«.
stratiekantoor
werken.
iwletter N>
terstond
lueeht
IR, Seisweg,
ftgd
pmperland.
terstond ge-
;iiecht,
Korte Kerk
lede
sje benoodigd
Koudekerke.
ran werken en
|nvan goede
f 100 p. jaar
riftelijk aante-
5MA, Wilhel-
huls. Adres
lelburg.
-ZIERIKZEE.
|s (uitgezonderd
7,30, 's middags
pan 120 en 30
-29 en 31 Maart
21
1.22 6,—
23 6,30
124 7,30
^,25 6 30
.26 7,30
r. 27 7,30
28 7,30
^.29 7,30
30 7,30
1.31 7,30
8,-
3,-
3,-
3,-
3-
3,~
3,-
1,30
2,30
IEDEREN WERKDAG DES AVONDS.
Prijs per drie maanden franco p. p1,25.
Enkele nummers0,026.
7,30, terug naar
iaar Cortgene V~
erwest Goea.
Goes, ook voor Xloetinge, Kattendijkf,
's-Heer Hendrikekiuderen eu Wissekerfe»
11, 12 en 18 Maart.
Wolphaartsdijk, 16 en 17 Maart.
Heinkenszand, ook voor 's-Heer Arends-
kerke, 22 en 23 Maart.
's Heerenhoek, ook voor Borssele en
Nieuw dorp 24 en 25 Maart.
Zij, die zich met 1 April a.s. op ons
blad abonneeren, ontvangen het tot
dien datum gratis.
10 Maart 1909.
De volgende week hopen wjj een nieuw
feuilleton te geven „Een klinkend metaal
door Rum.
Met onderstaande waarschuwing vau
De Standaard zjju wij 't hartelijk eens.
//Steeds gold het als regel dat na een
stembusbeslissing als vormer van het Kabi -
net optrad de man die de divisiën ter
overwinning had geleid.
Viel dus in Juni de uitslag zoo dat Links
overwon, dan is er geen twijfel of Troelstra
zou de man van het oogeublik zijn.
Niet hij volgt de anderen, maar de ande
ren volgen hem. Hij was, lang voor de ande
ren, met den dubbelen eisoh van Algemeen
Kiesrecht en Staatspensioneering aan do
markt. Eerst stond hij alleen zelfs met
den eersten eisch. Toen vielen inzake kies
recht de vrijzinnig-democraten hem bij.
En nu ook de unie-liberalen. En de Siaats-
pensioneering is nog wel minder graag
door de vrijzinnig-democraten dan door
de unie-Liberalen geslikt, maar toeh is ook
op dat punt genoegzame eenheid verkregen,
om saamwerking bij de stembus, en, na
de stembus, saam werking in het bewiud
mogelijk te maken.
Nu kunnen, staat men voor dien uitslag,
zeer wel mannen nit elk der drie groepen
in het Kabinet zitting nemen. Voor negen
portefeuilles zou aan alle drie een drietal
kunnen worden toegewezen. Den vrij
liberalen zal het dan later wel berouwen
dat ze niet van de partij waren. Maar dit
kan bij den huidigen stand van zaken
niet anders. Ook zij zullen tenslotte wel
uitkomen, waar nu de drie elkander trouw
zwoeren, maar langzaam verder I blijft bjj
hen regel.
Doch al krijgen de sooiaal-demoorateu,
de vrijzinnig-democraten en de unie-libe
ralen dan elk drie portefeuilles, één der
drie groepen moet dan toeh den man leve
ren, die het Kabinet zal formeeren en de
verantwoordelijkheid van het geheel op
zioh nemen.
En dit zal in Juni alleen de sociaal
democratische groep kunnen doen, omdat
het haar ideeën zijn die in het gemeen
schappelijk program voorop staan.
Zegge dus niemand Dat kan toeh niet
Verbeeld u, Troelstra President-Minister
Het sou niet alleen zoo kunnen, maar
het zou zoo moeten, naar aloud gebruik en
billijkheid. Troelstra en niemand anders
zou de aangewezen man zijn.
En ook hierbij zou zijn breken met de
Marxisten ham te stade komen. Hij was
vroeger zoo heel rood. Nu reeds veel min-
det rood Bijna al revisionist in het don
kerbruin verloopend. Zoo juist de man
dien men sou moeten hebben.
Zij men daarom vau Reohts gewaar
schuwd, en zegge niemand van aohtereD
dal het ons overvalt.
Als Links wint, wordt Troelstra Minister.
En daarom een ieder voor wien dit tooh
wat al te kras zou zijn, stemme Reohts.
De remonstrantsohe predikant Wannee
legt bij zijn .eigen geestverwanten geen
eer in met zijn citaten uit Calvijn en dr.
Kuyper, waarmee hij de Roomsche gees
telijkheid wil bewegen haar steun aan
de antirev. en ohr. historische oandidateu
te onthouden.
Land en Volk, het vrijzinnig demoera-
tisch blad onder redactie van het Kamerlid
rar. Merchant, constateert dat zijn oproep
z/weinig kennis onzer politieke toestanden"
aan den dag legten voegt er bij //dat
de ondeugdelijkheid van dit middel als
verkiezingswapen proefondervindelijk is
gebleken".
Dit ie volkomen ju;st.
Alleen mag de ondeugende vraag ran
Het r. k. Centrum hier worden gereleveerd
z/of men ter linkerzijde niet wat meer
geestdrift voor 't werk van ds. Wannee
zou tooneu, indien men (ook maar) hopen
kon dat het niet ondeugdelijk was en wel
iets geven zou".
Gedegradeerd.
Bet Volk heeft de eigenaardige gewoonte
alle sprekers van haar richticg te prijzen
als de besten, hun uitspraken te betitelen
als prachtig, krachtig, onweerlegbaar,dege
lijk en het effect van hun woord of tegen
spraak hemelhoog te verheffen Het woord
van die partijgenooten slaat altijd in
jaagt den tegenstander schrik aantreft
en slaat raakwerkt uitnemend, en zoo
veel meer van dat fraais.
Dit gold allen partijgenooten.
Laat ons goed opletten of deze qualifioa-
tiën gehandhaafd zullen bly en ten aanzien
van deze zelfde sprekers of debaters, wan
neer zij uit de S. D. A. P. zijn getreden.
Dr. Van Ravestein is alvast de eerste
die door Het Volk werd gedegradeerd.
Van zijn speech, deze week te Leiden
voor de studenien gehouden, wordt du niet
gezegd dat zij insloeg of raak was of in
druk maaktemaar integendeel dat zij was
^volkomenpassieloos". Om 't effect der qua-
lifioeering te verhoogen wordt er bij ge
voegd dat genoemde dootor is „de leider
der nieuwe partij".
Er zullen daar nog wel meer oude
pluimpjes door distels vervangen wordeD.
Goes. Door de Vrijzinnige Kiesver-
eeniging «Eendracht en Vrjjheid" te Oud-
Vosseaiaer is voorloopig oandidaat gesteld
jhr. R. R. L. de Mnralt te Zierikze, water
bouwkundig ingenieur van het waterschap
Behouwen, die waarschijnlijk de oandidaat
wordt der vrijzinnige demooaten in dat
district tegenover den heer Lohman.
Zierikzee. De eentrale vrijzinnige kies-
vereeniging op het eiland Goedereede en
Ovetflakkee heeft met eenparige stemmen
oandidaat gesteld sir. R. J. H. Patijn te
's-Gravenhage (aftredend lid). Door al de
anti-rovol. kiesvereenigingen op Schouwen
en Duiveland is met eenparige stemmen
tot oandidaat voor de Tweede Kamer ge
steld de heer H. Ch. Vegtei te 's-Gravec-
hage. De Chr.-Hist. Kiesvereeniging te
Haamstede steunt bereids dezen oandidaat.
CHnge. Zaterdagmorgen had v. M bij
het laden eener kar guano hel ongeluk
te vallen. De man viel met het hoofd op
den harden grond en had zioh zoodanig
gekwetst, dat terstond geneeskundige hulp
moest worden iDgeroepen. Zondagmorgen
is hij aan de gevolgen overleden.
UITGAVE DER FIRM
EN VAN
van 1—5 regels 40 cent, iedere regel meer 8 cent.
Familieberichten van 1—5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 ''ent.
Middelburg. Hedenmiddag ten 12 uur
arriveerde per sneltrein alhier Z.Ex. de
Minister van Binnaclandsche Zaken, mr.
Th. Heemskerk. ZEx. reisde in een gere
serveerde le klasse rijtuig. Ter begroeting
aan het station waren aanwezig de Com
missaris der Koningin mr. H. J. Dyck-
meester, en de heer H. J. de Groot, inspec
teur van het Middelbaar Onderwijs.
Na eenige oogen blikken oponthoud werd
gereden naar de Abdij, waar ten huize van
den Commissaris der Koningin de lunch
werd gebruikt, hierbij zaten aan de burge
meester van Middelburg, mr. A. A. de Veer
Gzvoorzitter der Ambachtschosl an de
heer H. J. ds Groot. Te 21/» uur kwam Z Ex.
aan het nifuwe gebouw der Ambaohis-
school ea werd daar ontvangen door de
heeren mr. A. A. de Veer Gin., mr. J.
A. Heijne en A. C. Zouthout, oom missie
van ontvangst. Hierna werden in de direo-
tieksmer aan Z.Ex. voorgesteld het bestuur
der school en de direoteur. Na de plechtig
heid in de school, bracht Z.Ex. een bezoek
aan de Koorkerk.
's Heerenhoek. Maandag was het al
hier de laatste les van den oursus in
paardenkennis, dezen winter gegeven door
de Zeeuwsohe Laodöouw-Maatsohappij,
en gevolgd door 31 leerlingen. Werden
de lessen anders zoo trouw mogelijk bij
gewoond, ditmaal waren bijna allen aan
wezig om van hun leeraar den heer Risoh,
Rjjksveearts te Goes, afscheid te nemen.
Nalat de praotisohe les was geëindigd,
vergaderden zij in hun gewoon lokaal en
sprak de haer Riseh zijn leerlingen een
woord ven dank toe voor de trouwe op
komst en het aandachtig volgen der lesseD.
Hij gaf als zijn vurigen wensoh te kennen
dat zijne lessen hun, in hun verderen
werkkring tot groot voerdeel en nut moch
ten strekken, en hen mocht wapenen tegen
de slechte praktijken in den paardenhandel.
De heer D. v. d. Dries beantwoordde
den heer Risoh namens de Commissie van
toezicht. Het kon niet anders of deze zoo
nuttige en gezellige lessen moesten lang
in het geheugen der leerlingen bewaard
worden.
De heer J. v. d. Velde dankte den
heer Riseh, namens de leerlingen, en bood
hem als stoffelijk be wijsvan erkentelijkheid
een Swan Vulpenhouder aan.
Een voorstel om het volgend jaar een
oursus in kennis van het rundvee te houden,
vond algemeen bijval.
Hoedebenskerke. In de Maandagna
middag gehouden vergadering van het
Waterschap Hoed ekens kerke waar 20 van
de 21 stomgerechtigden tegenwoordig wa
ren werd de begrooting voor 1909/10 vast
gesteld in ontvang en uitgaaf op f 13969,87,
met een post voor onvoorzien van f 3800.
Verder werd afwijzend beschikt op een
verzoek van het gemeentebestuur cm den
grintweg naar den steiger in beheer en on
derhoud bij het waterschap te nemen, en op
een verzoek van den waterbouwkundigen
ambtenaar om verhooging van zijn jaar
wedde met éénjaarlijksche verhoogingen
van f 50, tot oen maximum van f 1000. Met
10 etemxen tegen en 9 voor werd het voor
stel van het bestuur verworpen, strekkende
tot bsgrinting van ongeveer 10000 Meter
aardeweg, waarvan de kosten plm. 20000
zonden bedragen.
Wolfertsdijk. Dinsdag hield de Geref.
J. V, //Samuel" alhier haar zesde jaarver
gadering, tot welke ook waren uitge-
noodigd den Raad der Geref. Kerk en het
hoofd der Cbr. school, dhr. W. A. van
Wijk. Na opening en een kort openings
woord brengt de penningmeester verslag
uit. Het boekjaar sluit met een flink batig
saldo. Als bestuurslid wordt herkozen J.
Vers chare, gekozen J. van Wuijkhuijae.
A. Nagelkerke wensohte voor een herbe
noeming niet meer in aanmerkingte komen.
Afgevaardigden naar den Bonsdag zijn C.
Versohure en J. Remijuse. Bij de regle
mentsherziening wordt o.m. vastgesteld,
dat den begunstigers een reglement en
een catalogus der boeken zal worden ver
strekt. In de pauze werd gf meensohappe-
lijk iets genuttigd, waarbij dhr. v. Wijk
voorging. Eeu inleiding over Genesis 24
gaf thans nog gelegenheid ook over deze
zaken merigen goeden wenk te geven Voor
af echter was het woord gegeven aan dbr.
v. Wijk, die de J. V. gelukwensohte en de
jongelingen met liefde en ernst wees op
de toekomst. Esuige vertrekkende vrienden
brengt de voorzitter nog een woord van
dank, evenals de bezoekers, waarna dhr.
v. Wijk het samenzijn, na psalmgezang
met dankzegging eindigt.
De Ned. Bond van Jongelings ver. op
Geref. Grondslag heeft vijf «raadslieden".
Door overlijden van prof. Piesterveld en
doordien mr. S. de Vries Gz. wethouder van
Amsterdam werd, zijn er twee vacatures
Naar wij vernemen is door het hoofdbe
stuur van het Geref. Jongelingsverbond
o.a. tot candidaat gesteld (voor het tweetal
in de vacature van mr. S. de Vries) dhr. mr.
P. Dieleman te Middelburg.
Bruinisse. De edelachtbare heeren ver
gaderden Dinsdagvoormiddag. Sommige
menschen meenen dat onze gemeenteraads
leden geen aanspraak op dien titel mogen
maken. Ik vind van wel, ondanks hunne
zwakheden als mensch en hunne eigenaar
digheden als bestuurders z\jn en bleven ze
toch Edelachtbare Heeren. Doch ter zake.
Ze vergaderden Dinsdag voormiddag te 1L
uur precies onder voorzitterschap van wet
houder Hage. Allen present. Notulen in
orde de opname van kasgeld, het kohier
van de hondenbelasting, het kohier van den
hoofdelfjken omslag goedgekeurd door Ge
deputeerde Staten. Ingekomen bij B. en W.
een verzoek van de handelsvereeniging te
Vlissingen om adhaesie te betuigen aan de
eventueele oprichting van een Handels
school in Zeeland. B. en W. worden ge
machtigd in dezen naar eigen goedvinden
te handelen. De voorzitter zegt bij de laatst
gehouden aanbesteding van de gemeente
werken zijn wij verplicht geweest eenige
perceelen niet te gunnen. We moeten daar
nu eeus over spreken.Wat denken de heeren
moeten wij dat doen in openbare of ge
heime vergadering. De heer BolierIk zou
het maar in gesloten vergadering doen. De
heer Van VessemVindt u 't noodig voorz.
dat dit in geheime zitting geschiedt, de
aanbesteding is toch publiek geweest. De
heer BolierIk zou het in gesloten verga
dering behandelen, dan kannen wij meer
vrij uit spreken. De heer Van Vessem: Wat
zijt ge er mee vooruit als ge een besloten
vergadering houdt. De burgerij mag wel
weten wat wij hier behandelen inzake de
aanbesteding en ik zal mij wel uitspreken,
al is de zitting openbaar. De heer Hooger-
heideIk ben voor openbare behandeling.
De voorzitterIk voor mij zie er ook geen
bezwaar in, ik wilde alleen het oordeel van
den raad maar eens hooren. De heer Elen-
baasLaten wjj het maar in openbare ver
gadering behandelen.
Wordt aangenomen de openbare zitting
te doen voortduren en we blijven zitten, al
hoewel we onze hoofddeksels reeds in de
hand hielden voor het geval we vertrekken
moesten.
De voorzitter doet medsdeeling omtrent
de gnnning en niet gunning der perceelen.
7 perceelen zijn niet gegund, ze zijn f 225
boven de raming. De voorzitter gelooft dat
er door de aannemers een overeenkomst is
gesloten, want zoo iets is nog nooit voorge
komen. Spreker heeft over het geval gecon
fereerd met den gemeenteopzichter en deze
hondt staande dat zjjn begrooting goed is.
Op grond van zijn jarenlange ervaring als
raadslid twijfelt spreker ook niet aan de
deugdelijkheid van do begropting. Dhr.
Van Vessem vindt het jammer dat er over
zoo iets moet gesprokee worden. Dhr. Elen-
baas, toegevend dat er te hoog is ingeschre
ven, zegt dat er ook wel eens te laag wordt
ingeschreven, wat niet aan de goede uit
voering der werken ten goede komt. Dhr,
Bolier wenscht dat B en W. met de in
schrijvers confereeren en hun vragen of ze
het werk willen uitvoeren voor de raming.
Dhr. Hoogerheide wil de werken splitsen
en niet gecombineerd zooals tot nu toe het
geval was. De voorz. zegt dat dit laatste
niet kan, en vraagt wat moeten we doen.
Dhr. Bolier zet zijn wensch om in een voor
stel het wordt aangenomen. De voorz.
vraagt namens B. enW. machtiging, waar
noodig, van de begrooting af te wijken.
Wordt aangenomen. De voorz. deelt mee
dat er voor het havenlioht een nieuwe lan
taarn is besteld.
Bij de rondvraag wijst dhr. Hoogerheide
er op, dat er onlangs een fatsoenlijk werk
man, wien een toeval overkomen was, op
een kar is thuisgebracht. De straatjeugd
in de meening dat de ongelukkige dronken
was, heeft gemeen met hem geleefd, nog
andere kleinigheden noemt spreker op en
vraagt waar is de politie als er zoo iets
gebeurt? De schandaligheden die men in
dezen nacht heeft uitgehaald aan de woning
van onzen nieuwen burgemeester critiseert
spreker scherp, ze bshooren zegt hjj thuis
in een heidenland. De voorzitter is spreker
dankbaar dat hij dit ter sprake brengt. Hjj
heeft er de politie bereids op attent ge
maakt, alhoewel, en dit geldt inzonderheid
van het laatste geval, de politie niet alles
ban voorkomen. De vergadering wordt ge
sloten.
Men schrijft ons nit Bruinisse
We hebben een nieuwen Burgemeester.
De onzekerhetd die er tot op hedeD,
dienaangaande bestoud, heeft hiermee op
gehouden.
Een groot deel der ingezetenen is ech
ter met de benoeming van den nieuwen
titularis gausohelijk niet ingenomen.
Eigenaardig is het, dat juist zij die
meenen op den liefelijken naam van ver-
draagzamen aanspraak te mogen maken
het meest ontevreden zijn, zij die Dr. Kuy
per beschuldigen van met zijn vqrfoeie-
lijke antithese het volk in twee deeleu
te verdoelen, zij die meenen dat de Chris
telijke Scholen instituten zijn waar onver
draagzaamheid wordt gekweekt, blijken
met de benoeming het minst ingenomen
te zijn en hunne ontevredenheid grenst
bijna aan het onverdraagzame. We zouden
hun aanraden ter hunner vertroosting en
bemoediging te lezen «Burgemeesters op
voordracht", de vriendelijke lezer gelieve
dit aan te treffen bij paragraaf 122 op
bladzijde 172 van Dr. Kuyper's »Ocs
program".
Het muziekgezelschap „Nu met Hope"
bracht aan onzen nieuwen Burgemeester
een serenade. Het muziekgezelschap
»Exelsior" (ook wel genoemd de heeren-
olub) deed dit niet, met zekerheid ver
nemen wij dat èn de voorzitter èn de secre
taris van genoemde muziekvereeniging
beslist liberaal zijn. Of echter hunne
politieke overtuiging verband houdt met
het niet Crengen van een serenade aan den
nienwen titularis vermag schrijver dezes
niet te beoordeelen.
Terwijl „Nu met Hope" eenige num
mers ten gehoore bracht, waaronder „lang
zal hij leven" meenden sommigen een schel
gefluit te moeten doen hooren. Tweeërlei
is mogelijkóf de fluiters meenden met
hun stemgeluid de muziek te moeten be
geleiden, of het is dat fluiten dat men wel
eens hoort op politieke vergaderingen,
wanneer de spreker niet naar den zin
der fluiters spreekt. Er werd ook nog
gezongen, en wat zongen ze? «Zij zullen
het niet hebben" van DaCosta? O neen.
Ze brachten hunne hulde door aan te
heffen «Patijn is onze man" en „Het is
Pompen of verzuipen", welbekende lie
deren van zekere Juni-gebeurtenissen in
1905.
Een individu of individuen hebben ge
meend den burgemeester hulde te moeten
brengen in den vorm vanKoolteer.
's Nachts tooh zijn op den voorgevel van
's Burgermeesters woniDg in de Oude Slraat
eenige liefelijke woorden, portretten en
kruizen in koolteer aangebracht. Dit laatste
wordt door ieder weldenkend mensch
in onze gemeente ten strengste afge
keurd. Het raadslid Hoogerheide quali
