NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND
No. 131. 1909, Vrijdag 5 Maart 23e Jaargang.
HISTORISCH
GHRISTELIJK-
Buitenlandse!) Omzieht.
Binnenland.
VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK
Wed. S. J. DE JONGE-VERWEST, te Goes
F. P. D'HUIJ, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
DE COALITIE,
in
.j .i
B
IEDEREN WERKDaG DES AVONDS.
Prijs per drie maanden franco p. p1,25.
Enkele nummers0,026.
UITGAVE DER FIRMA
EN VAN
van 1—5 regels 40 cent, iedere regel meer 8 cent.
Familieberichten van 1—5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 ^ent.
HmaMnaBHuasanBamraaawHnsnnammBnnnH9<UBm
IJK.
Goes, ook voor Kloetinge, Kattendijke,
's-Heer Hendrikskinderen en Wissekerke,
5, 8, 9, 19, 11, 12 en 13 Maart.
Wolphaartsdijk, 16 en 17 Maart.
HeinkeDSzand, ook voor's-Heer Arends-
kerke, 22 en 23 Maart.
's Heerenhoek, ook voor Borssele en
Nieuwdorp 24 en 25 Maart.
Maar neen, zegt tnr. r. d. Laar, er zijn
integendeel overwegende redenen voor het
tegendeel. Ziehier kortelijks de hoofdbe
zwaren.
I. Wanneer men let op de gewone
levensverhoudingen, is het in polities ge
zamenlijk optrekken als Christenen, als
belijders van denzelfden Christus on waar.
II. Het samengaan van de Protestant-
sehe en Roomsohe Christenen als zooda
nig veroorzaakt geestelijke schade door
Rome's zedelijke opvattinger.
III. Door de coalitie is verkeerde
sueoes-politiek in de band gewerkt tot
sohade van het Koninkrijk Gods.
IV. De aotueele politiek is door de
coalitie onzuiver geworden.
Beziet men die „hoofdbezwaren'' van
naderbij, dan lijken ze ons tooh erg ge
zocht en overdreven, soms onjuist.
Er moge in vele streken geen maat
schappelijke omgang zijn tusschen R K.
en Protestanten, in andere is dat wèl het
geval. Maar wat bewijst dat f Weinig
anders, dan de vaak ongemotiveerde be
krompenheid, die zioh in geheel onze sa
menleving vertoont. Op vele plaatsen
bestaat er weer groote verwijdering tus
schen Hervormden en Gereformeerden,
die tooh dezelfde autoriteit erkennenan
ders 'dus dan bij de R. K die naast de
autoriteit der H. S. ook die der geeste
lijkheid erkennen. Moet voor saam werking
bij de stembus maatsohappelijke omgang
den doorslag geven, dan ziet het er op
politiek gebied voor tal van kringetjes
erbarmelijk uit, en zal zelfs het Evenredige
Kiesstelsel geen uitkomst vermogen te ver
schaffen Wij zoudeD veeleer een omge
keerde conclusie willen trekken. Indien men
erkennen moet, en dat doet ook de schrij
ver, dien wij bestrijden, dat er op
hoofdpunten gemeenschap van beginsel
bestaat in den strijd tegen de liberalen,
inzonderheid tegen de alle begrip van
zedelijkheid ophefiende, maar de wereld
door sohijnbeloften verlokkende sooiaai
demooratie, zou dit dan geen reden moeten
zijn voor R. K. en Protestant, voor aile
Christenen van verschillende kerken, om
elkander wat minder te sohuwen P Heeft
zelfs niet nu reeds de ondervinding bewe
zen, dat nauwere aanraking ook ten ge
volge kan hebben, dat men van elkander
het goede overneemt? Mr. Van de Laar
zegt wel, dat de R. K. heel weinig „puri-
teinsch" zijn en gewaagt daarbij van
kermis en „carnaval'', van Zondagsrust en
Zondagsheiligingvan hun oordeel over
de loterijen en hnn misbruik van den
naam van Godvan het drinken van
borrels en het bezoeken der eomedie Maar
vooreerst is bij blijkbaar geheel onbekend
met wat ook op dat gebied van wege de
R. K. geestelijkheid verricht wordt; ten
tweede vergeet hij, dat bij zeer vele Pro
testanten, bepaaldelijk ook bij Gerefor
meerden, volstrekt niet overal dat purita
nisme heerscht, 't welk hij als typisch ons
voorstelt; ten derde, dat de afkeer in
sommige kringen van wereldsohe genoe
gens dikwijls niets hoegenaamd bewjjst voor
de echtheid van hun Christelijk geloof, en
eindelijk, dat juist de aanraking op ■politiek
gebied zoowel Protestanten als R. K. voort-
durend er toe geleid heeft zich zeiven te
herzien. Mr. Van de Laar erkent dit zelf,
waar hij de bestrijiing der kermis be
spreekt. En al geven wij toe, dat op het
pnnt van bestrijding der onzedelijkheid de
R. K. soms wel lakser sohijnt dan de
puritein, toch merken wij den tevens op,
dat die bestrijding van overheidswege in
de prahtijk al uitermate moeilijk is, dus
buiten de sfeer der wetgeving valt, on dat
juist de R. K. Kerk eenige bestrijdings
middelen van moreclen aard bezit eu aan
wendt, .die wij Protestanten missen. Zou
bet ook in deze materie niet beter zijn
meer toe te zien op odb zeiven, dan op
wat anderen ontbreokt P
Aldus De Nederlander in haar nommer
van 28 Februari.
Men doe er ook van anti-revolutionaire
zijde zijn voordeel mee.
4 Maart 1909.
In dr. Mazger is een man van uitstekende
verdienste, een geleerde van groote be-
teekenis, een self made man van oi ge
woon talent ten grave gedaald.
Duizenden hebben naast God aan hem
hun gezondheid te danken.
Vooral Domburg heeft aan hem ont
zaglijk veel te danken.
Zijn heengaan spijl ons, en is voor Dom
burg een niet te schatten verlies. Het zal
den dnizenden die hij in zijn rijk gezegend
Leven ten hand en voet is geweest, en bij
hem duurzame genezing van pijnlijke
kwalen vonden, zeker niet moeilijk vallen
de nagedachtenis van dr. Mezger in eere
te houden.
Betamelijk
De Middelb. Ct. bespreekt in haar num
mer van 3 Maart 1.1. de vraagWie zal
de opvolger worden van mr. C. Luoasse
als lid der Tweede Kamer?
Zij hoopt dat aan iemand van hare
richting de zetel zal te beurt vallen en
wie zal baar die gekoesterde verwachting
ten kwade duiden
Doch mag het betamelijk genoemd wor
den dat dit vrijzinnig blad „vrijzinnig"
ook ten aanzien van het fatsoen dat men
ook tegenover den politieken tegenstander
pleegt in aoht te nemen bij het be
spreken van den persoon van het straks
a'tredend Kamerlid, dit doet op tamelijk
minachtende wijze P
Wel lazen wij dat mr. Luoasse „een
volmaakt intègre, fatsoenlijs;, honorable
man" is en achten wij dit geen ge
ring compliment, te meer waar dit
niet van een ieder, ook niet vau elk
aspirant Kamerlid kan worden gezegd,
dooh wat overigens van mr. L. wordt
opgemerkt kan veilig worden vergeleken
met een zoogenaamden „ezelssebop".
Wij zijn benieuwd of de Midd. Crt.,
wanneer wellicht straks aftredende vrij
zinnige kamerleden, die tengevolge van
onderdom of andere lichamelijke gebreken
abdioeereD, aan de beurt van bespreking
komen, zieh over ben ook op zoo denigree-
rende wijze zal uitlaten.
Of zou dan alleen fatsoen haar 't zwij
gen gebieden
Met hare gewone taktisch geformuleerde
belangstelling iu zake den te stellen s. r.
candidast als mr. Lucasse's opvolger, zegt
voorts de Middelburgsche Courant
Mr. Lucasse vertegenwoordigde de
Kuyperiaansche partij, die in ons district
wel een groote macht bezit maar nog niet
de overheerschende is, en iD eik geval
hard den sreun behoeft van Christeliik-
Historischen en Katholieken.
Daarbij hoorden wij verluiden dat een
paar van die zjjde genoemde personen
niet welgevallig zijn aan den grooten
leider der Calvinisten-
Geen wonder dat het stellen van een
j candidaat ditmaal zeer lastig zal zijn.
1 Hetgeen de Middelburgsche Crt. schrijft
trekt zelden aan door degelijkheid, doch
bijn* immer door zjjn tendenz.
Ook 't bovenstaande.
De Christelijk-Historische» en Katho
lieken worden ditmaal onder bun gangba
ren naam aangeduidde antirevolutionai
ren heeten „Kuyperianen".
Dat was te verwachten.
Immers beide eerstgenoemden moeten
voorbereid worden op de ontvangst van
eenige etrijkagiën welke de Middelburg
sche haar ?oor Juni zal toedienen, en de
antirevolutionairen moeten bereids naar
bnneen.
Al naar 't pas geeft, als er wat voor haar
te verdienen valt, prijst of scheldt deze
goede onde een der partijen.
Dat zjjn wij zoo van haar gewoon.
Eu dan doet zij er in den regel nog een
bakerpaastje bij.
Zoo bijvoorbeeld heeft zij thans hooren
verluiden dat een paar door de bondgenoo-
ten begeerde Kuyperianen den „grooten
leider" onaangenaam zijn.
Alsof, in de eerste plaats, dr. Kuyper
over candidaten ware gepolst, en in de
tweede plaata zijn ondervragers dadelijk
met zijn antwoord naar 't bureau van de
Middelburgsche Crt. waren geloopen.
Niemand die het gelooft. Maar de
tendenz is duidelijk.
Antirevolutionaire lezers van de Middel
burgsche, houdt dat blad in de gaten.
Opgelet.
Wie zich de honden wrijft van zelfvol
doening bij den beginselloozen sprong van
het Unie-Liberalisme naar algemeen stem
recht en staatspensioneering is de redactie
van Het Volk.
Wij lezen
De heer De Meester, de ohef van het
blanko-kabinet, en Mr. P. Rink, de
ministers die do voorstellen voor de
blanko-groudwetsherzieting ondertee
kenden, waren beide ter vergadering
aanwezig; geen van beide deed ook maar
de geringste poging, om met het jongste
verleden van het liberalisme als regee-
ringsparljj de toekomst te belasten geen
stem verhief zieh tegen het vier jaar
geleden nog zoo vreesachtig ontweken
Algemeen Kiesrecht.
Er is een partij in het land, die deze
ontwikkeling der politieke gesohiedebis
in Nederland met voldcening mag kon-
stateeren de S. D. A. P. Bij haar eerste
optreden in het Parlement, onder het
Kabinet Pierson-Horgesius, heeft zij het
Algemeen Kiesrecht aan de orde gesteld
theoretisch eerst, toen zij alleen een uit
spraak over het beginsel vroeg, praktisch
daarna, in Mei 1901, toen zij een uit
spraak verlangde over de motie-Troelstra
die definitieve regeling van het kiesreoht
noodzakelijke voorwaarde noemde voor
voldoende sociale wetgeving. Tegen die
motie stemden nog o.a. de tegenwoor
dige Kamerleden van de Unie Verhey,
Smeecge, Borgesius, Lely, Lieftinok.
Die tegenstand is verstomd.
En verder:
Zoo komt na de Unie zonder verder
voorbehoud tot den eisoh van het Al
gemeen Kiesreehl, en ietwat vermoeid
als zij is van haar omzwervingen op
het politieke slagveld, van haar vele
opmarsohen en tei ugtoehten, moet bet
haar wonder wel te moede zijn, zieh
geflankeerd te weten door de legers,
van de mjiinriigdemoorateu niet alleen,
die «net hun a.-soeiaaldenaokratieeh kies-
reohtkomitee vermoedelijk binnenska
mers reeds hier en daar een over win-
meg hebben mogen boekstaven, maar
«ok van de socialisten.
Nu was dit eigenlijk in 1905 ook al
zoomsar toen waren de socialisten de
slippedragers van de Liberalennu ziju
de Liberalen 't vau hen en wel omdat
zij uiet anders kunnen.
Hoofdzaak is, dat de jarenlang met
volharding gepropageerde eerste politieke
tosch der arbeidersklasse door dit deel
der bourgeoisie eindelijk wordt overge
nomen, niet uit filantropie, niet uit filo
sofische sluitredeneering. maar uit een
juist begrip van den politieken toestand,
uit louter zelfbehoud.
Eo het is niet alleen dit buitenkansje
dat den socialist jubelen doet„Deze
erkenning van onzen invloed, deze indi-
rekte hulde aan de juistheid van onze
politieke gedragslijn, g eft ons gerecht
vaardigde voldoening"maar ook inzake
Staatspensioneering is zijn triumf vol
komen.
Onder den druk dus van een deel
der kiezers, en van hit volk achter de
kiezers, heeft de Unie-vergadering Za
terdag met algemeene stemmen ver
klaard, dat zij de kwestie der ouder
domsverzorging bij voorkeur ziet opge
lost door staatspensioneering. Niet alleen
bij eenheden, bij tientallen waren du
de bekeerlingen te tellen. En wel hiel
den ook de heeren vau de Unie, evenals
de vrijzinnig-demokraten, ziek de ach
terdeur der pensioenverzekering open
maar tegenover de politieke wijsheid
van deze laatsten deed bun buigen voor
den volkseiseh weldadig aan. Zij althans
hebben met algemeene stemmen open
lijk aau staatspensioneering boven ver
zekering de voorkeur gegeven.
Of nu de Unie-L'beralen bij deze over
stelpende loftuitingen zioh behaaglijk voe
len zulleD, dat zal te bezien staan. Het
spottend slotzinnetje van Het Volk „Houd
gij alvast uw drafje voorloopig maar vol.
Later spreken wjj elkander weder",
zou ons haast het tegendeel doen ver
moeden.
En niet minder dat audere, waarin 't
gezwiep van „de zweep van Troelstra"
duidelijk valt waar te nemen.
Wij zullen zorgen, dat indien al de
een of andere bedachtzame Unie-liberaal,
in zijn binnenkamer teruggekeerd, zioh
de handen naar het hoofd mooht bren
gen, zuchtendewat heb ik gedaan I
hij niet op zijn stoep zal gaan staaD,
om ten aanhoore van het volk belijdenis
van zonde te doen. Wij zullen zorgen,
dat de straten luidruchtig blijven van
de kiesreoht-leuze, totdat
En dan ziet deze trompetter van de
sects al demooratie de ure reeds aanbre
ken dat ook de „olerio&len" zullen erken
nen dat de wil des volks is de stemme
Gods
Maar die onzalige erkenning krijgt hij
van hen nooit.
Op dat revolutionaire spoor zal de anti
revolutionair zioh nimmer laten verlokken.
En wel hierom niet, omdat hij de Bron
van alle Gezag en Wijsheid en Welvaart
niet zoekt in den mensoh, maar in den
Heere zijn God gelijk Hij zioh in Zijn
Woord geopenbaard heeft, en hij dat
Woord als eenig richtsnoer van al zijn
daden en weusohen wenseht te blijven
eeren.
De crisis in den Balkan.
Servië heeft nog steeds geen antwoord
gezonden op de nota van Rusland. Het
schijnt echter, dat de regeering,ondanks de
zonderlinge houding, die menteWeenen
heeft aangenomen, den raad van Rusland
zal opvolgen en de territoriale eischen zal
laten vallen. Oostenrijk kan dan economi
sche concessies aanbieden en na eenige
onderhandelingen komt er dan wellicht een
schikking tot stand. Maar deze schikking
zal een voorloopige zijn Servië mag voor
bet oogenblik toegeven, op den dnur komt
het in conflict met Oostenrijk. Want het
antagonisme tusschen de Slavisohe en Ger-
maansche rassen moet ten slotte tot een
conflict leiden.
I Zoo denkt men er ook over te Petersburg.
Een hooggeplaatst staatsman aldaar zeide
hieromtrent tot den berichtgever van den
Matin„Een ooriog tusschen Slaven en
Germanen komt er, is het niet. vandaag dan
is het morgen. Wanneer iemand ongenees-
lijk ziek is, dan kan men nu en dan zijn pijn
verlichten, hem zelfs een oogenblik zoover
1 brengen, dat hjj gelooft geheel en al her
steld te zijn,aan zijn ziekte bezwijkt bij ten
slotte toch.
De Balkan-staten zijn ernstig ziek. En
Engeland maakt, alleen uit eigenbelang,
van den huidigen toestand in Europa ge
bruik om alle andere mogendheden te ver
zwakken, om zieh zelve te versterken, ter
wijl wij Russen nog lijden aan de gevolgen
van de ziekte, die ons eigen land heeft
doorstaan.
Een oorlog komt er, al kan men nog niet
precies bepalen wanneer, maar zeker, voor
dat Rusland de vroeger doorstane ellende
geheel en al te boven zal zijn".
Dr Mezger.
Mezger woonde te Amsterdam hoek
Sarphatiestraat en Amstel.practiseerde aan
vankelijk aan huis, bracht later de beoefe
ning der praotijk over naar de overiijde
ia het Amstelhfttel. Gelijkvloers met den
ingang lagen zijn vertrekken.
Daar zijn vorsten en vorstinnen, prinsen
en prinsessen, hertogen en hertoginnen van
allerlei nationaliteit door Zijne Excellentie
de internationale beroemdheid behandeld
en meeBtal genezen. En als ze zioh weer
bewegen konden, de gekroonden en half-
of kwartgekroonden, dan gingen ze paarde-
tram men. Keizerin Eugenie evengoed &1b
de koningin van Zweden, prins Demidoff
net zoo graag als prins BobriDsky, de
groothertogin van Meeklenburg-Sohworin
met evenveel pleizier als de prinses Bibesoo.
Keizerin Elisabeth tramde niet, reed ook
niet ïd ander rijtuig.
De prachtvorstin van Oostenrijk wan
delde, wandelde door en om Amsterdam,
totdat een straatjongen haar op het Rem-
brandtplein den waaier uit de hand sloeg,
die de statige, slanke vrouwe altijd schuin-
weg voor een deel van het aangezicht ma
noeuvreerde, alsof het bewolkte licht der
lage landen heur onaangenaam aandeed.
WJjs geworden door dit staaltje van „gro-
ber Unfug" verhuisde de Hooge Dame naar
Zandvoort. Het geval gaf Mezger aanlei
ding zich te beklagen bjj de overheid,
gelijk hjj vroeger had gedaan als vreemden
hem met verbazing en verontwaardiging
hadden verteld wat hun op Btraat was we
dervaren. Zijn heengaan nit Amsterdam
stond met deze specialiteit van Nederland-
sche grootsteedsche eigenaardigheden in
nanw verband, evenals de moeilijkheden
die Mezger had met het gemeentebestuur
over hst plaatsen van gasleidingen onder
zijn hnis.
Met hoog en minder hoog en tot de meest
alledaagschen werd door Mezger op dezelf
de wijze omgegaan, oogenschijnlyk ruw,
altfjd to the point. Het geval is bekend van
den heer die van zijn stijven nek niet kon
afkomen en Mezger ging raadplegen. De
doctor, in zijn wit jasje, een handdoek in
de linkerhand, betastte met den reehter
den nek, zocht doorgrijpend de plaats van
oorsprong der verstijving, verwijlde daar
in liefelijk gedoe, hield vast, liet den pa
tiënt schreeuwen en staakte de manipulatie
niet, voor hij gekscherend vragen kon
„maar heb je wel een stijven nek" De ge
lukkige was in drie minuten, 180 seconden
marteling, de stijfheid van zijn nek kwijt.
In den grooten Amsterdamschen tijd
werden Mezger's jaarlijksche wrijfinkom-
sten op honderdduizenden gulden geschat.
Hoe veel duizend menschen hij te Amster
dam, Wiesbaden, Parijs letterlijk onder
handen heeft gehad Hjj heeft door de ge
nezing van uit- en inwendig lijden stellig
zeer velen aan zich verplicht, de blonde
flikkert, met zijn zaohte, innemende stem,
vriendelijke oogen en, trots ruw optreden,
sans gène behandeling, innemend doen.
Mezger wekte sympathie, misschien
juist omdat hij er niet naar streefde. Hjj
werd beroemd, geëerd, patiënten stroom
den naar hem toe, zonder dat hij ooit re
clame had gemaakt of doen maken voor zjjn
speciale geneeswijze.
Heel in 't begin van zjjn loopbaan werd
de masseerende slagerszoon uitgelachen en
door de doctoren een kwakzalver geheeten.
Later stuurden ze hem patiënten.
