NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND.
No. 112.
1909
Donderdag 11 Februari.
23e Jaargang.
CHRISTELIJK-
HISTORISCH
Binnenland.
VERFGHIJNT ZESMAAL PER WEEK
Wed. S. J. DE JONGE-VERWEST, te Goes
F. P. D'HUIJ, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
DIT m PROVINCIE.
1EDEREN WERKDAG DES AVONDS.
Prijs per drie maanden franco p. p1,25.
Enkele nummers0,02'.
UITGAVE DER FIRMA
EN VAN
van 1—5 regels 40 cent, iedere regel meer 8 cent.
Familieberichten van 1—5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 ''ent.
10 Februari 1909.
Kiesvereenigingen denkt aan de Kie
zerslijst. Wekt de kiezers op om even op't
secretarie te vernemen of zjj ook gevaar
lcopen als belastingkiezer van de lijst af te
raken. In dit geval zonden zij zich dade
lijk kunnen aangeven voor Woning- of
Loonkiezer.
Laten de WoningbiezerB ook even onder
zoekeu of zij ook als zoodanig vau de lijst
zyu afgeraakt. Iu dit geval kunnen zij zich
terstond aangeven ais Loonkiezer.
Het is kort dag. Haast u.
Op één punt vestigen wij toch Dog even
de aandacht. Het betreft de verhuizingen.
Wie het vorige jaar in een andere gemeen
te, onverschillig of dit kort of lang is ge
weest, heeft gewoond on daar belasting
betaalde, dient zioh in zijn tegenwoordige
woonplaats aan te geven.
Ea dit met overlegging van het voldaan
geteekende belastingbiljet.
Hij Wordt dan kiezer in zijn nieuwe
woonplaats.
Wie het verzuimt, verliest zijn kies-
reoht. Ambtshalve worden zij niet op de
kiezerslijsten gebracht.
Men denke hier dus aan, nu het nog
tijd is.
Wie nd 15 Februari verhuist, komt,
indien hy kiezer is, op de lijst van zijn
oude woonplaats.
Zorgt vooral allen dat gij uw bedrijfs
belasting over 19071908 ten volle hebt
betaald; en uw andere belastingen over
1908.
Althans vóór 1 Maart.
Wie bovengenoemde wenken in den wind
slaat is dit jaar geen Kiezer.
Dus Kiesvereenigingen, nogmaals en
voor 't laatst, waakt I
Maandag is het de laatste dag.
De ond-miliciens, die te Viissingen ge
legen hebben, worden bij deze herinnerd
aan 't feest van vader en moeder Meerman
op Maandag 15 dezer te Viissingen.
Den 15 Feb. 1884 traden de heer Meerman
en Echtgenoote als Huisvader en -Moe
der in het Militairen Tehnis in functie.
Honderden hebben zy in die kwarteeuw ge
diend met hunne gaven, gesterkt in den
str\jd, getroost bjj veel gemis, gesteund met
hun raad, en verblijd met hunne vriend
schap.
Dat zullen die honderden, sinds overal
verspreid, toch niet vergeten, maar door 't
zenden van kaart of brief of telegram van
hunne vriendschap en dankbaarheid op het
zilveren feest vau den wakkeren Vlissing-
schen huisvader en de zorgzame Vlisaing-
sche huismoeder blijk geven.
Wie plan heeft op het feest zelf tegen
woordig te zijn, geve daarvan nog heden
kennis aan den sergeant Van Harberden,
Militair Hospitaal te Viissingen.
Overdrijving schaadt.
De heer v. d. Bieseu, afgevaardigde
voor Noord-Brabant, de bekende anti-
nomiaan op 't gebied der Woningwet, heeft
in de joDgste Eerste Kamer-zitting, evenals
vorig jaar, een volle paar uren zoek ge
maakt met zijn bespotting van de over
dreven politie-maatregelen der plaatselijke
overheden in verband met de uitvoering
van genoemde wet.
Aan 't Kamerverslag ontleenen wij het
volgende
Men heeft aanmerkingen op alle huizen.
Het mankeert er maar aan, dat men zegt,
dat de duivel er in woont. Zelfs de fonteintjes
worden gekeurd. Straks keurt men de zeep
bakjes af, omdat er geen Sunlight zeep in zit.
De privaten moeten zelfstandig met de bui
tenlucht in verbinding staan, zegt men, maar
hoe is het in de Eerste Kamer Daar is het
privaat in de koffiekamer. Dat moet dus ook
worden afgekeurd. (Vroolijkheid).
Al deze maatregelen drukken geweldig op
oen ptijs der huizen.
De gemeenteraadsverkiezingen te Amsterdam
Worden tegenwoordig al beheerscht door de
vraagvoor of tegen de Woningwet. In »De
Courant" kon men verleden jaar lezen, dat
in de Utreehtschedwarsstraat voor een woning
verschenen 1 inspecteur, 2 rechercheurs, 3
kruiers en 12 agenten, en dat alles om één
oud vrouwtje uit den kelder te zetten. (Ge
lach). De heele straat stond In oproer.
Spr. houdt vol, dat de werkloosheid wordt
bevorderd. Er heerscht een schrikbewind. Een
Eerste-Kamerlid, dat een keukentje aan zijn
huis wilde laten bouwen, kreeg een lijst met
ISO vragen thuis. Gelukkig heeft hij het ding
verscheurd. Laat men zich toch tot de krotten
bepalen.
En wat heeft alles gebaat Is het tegen
woordig geslacht er beter door geworden
Verleden jaar heeft hij over de mannen ge
sproken, thans wil hij zijn oog op de vrouwen
richten. (Gelach).
Mijnheer de voorzitter, kent gij het schilderij
van Kenau Hasselaar Wat een reuzin van
een vrouw was dat. (Gelach). Als de Haar-
lemsche bezettingen geheel uit zulke vrouwen
hadden bestaan, stonden de Spanjaarden er
nog voor. (Gelach).
En, mijnheer de voorzitter, hebt u al eens
van Kaat Mossel gehoord. (Daverend gelach).
Dat was eeu vrouw, een Oranje-reuzin, een
heele visschersvloot ging er voor op den loop.
En kijk eens naar onze boerinnen, ze blazen
tegenwoordig de stadsjuffertjes omver. (Vroo
lijkheid). De omvang van haar bovenarm is
grooter dan de omvang van 'n heeie stadsjuffer.
(Geweldig gelach). En zie eens naar de moe
ders van thans, ze voeden haar kinderen met
geiten- en ezelinnenmelk, maar de vroegere
moeders niet, die hadden haar eigen melkin
richting. (Hilariteit). En toch hebben ze alle in
die oude woningen verkeerd.
Neen, al die wetten helpen tegenwoordig
niets. Zij geven alleen voedsel aan het socialisme.
Overdrijving schaadt. Dit geldt zoowel
voor een wet als voor haar bestrijders.
Tooh is niet alles overdrijving wat deze
soms plastische wetsbestrijder te berde
brengt.
De minister zei dan ook toe een onoor
deelkundige toepassing der wet te willen
tegengaan.
Adolf Stöcker is overleden.
Onderen onder ons zullen zioh zijns nog
wel herinneren onder den populairen naam
van Hofprediker Stöcker.
De laatste jaren wes hy lijdende, en
hoorde men weinig van hem. Ook moet men
hem niet willen leeren kennen uit het beeld
dat nu al sedert minstens een kwarteeuw
de vrijzinnige pers van hem heeft getee-
kend.
Over weinigen heeft deze zoo al de fiolen
van haar toom uitgegoten als over 't hoofd
van dezen miskenden, genialen man.
Vooral de sociaal democraten haatten
hem met een doodelyken haat.
Wie hem wil leeren kennen moet niet af
gaan op de berichten in de laatste jaren
door de vrijzinnige bladen omtrent hem
verspreid, maar met name op een levensbe
schrijving die vijftien jaar geleden dr.
Bronsveld van hem gaf in da Bouwsteenen-
Stöcker waa een man met een machtig
redenaarstalent, kloeken durf, en ruimen
blik op da sociale quaestie. Iu de eerste
dagen van haar kracht een veertig jaar
geledea heeft hy de Internationale naar
het hart gestoken, de sociaal democratie
aangegrepen en in de arbeidersvergaderin-
geD, spijt smaad en spot, telkens weer met
ontembaren moed, de Bebels en Lieb-
knechts in 't aaBgezicht weerstaan, en met
zijn machtig woord de misleide arbeiders
terug geroepen tot de gehoorzaamheid aan
Gods Woord.
Hij ontrukte honderden arbeiders aan
de omarming van ongeloof en revolutie,
en wist ze te vereenigen in een Chr.
arbeidersvereeniging, die eerbied afdwong
door baar ledental en machtige organisatie.
Ea in dat alles werd S öoker gedreven
door liefde tot zijn Heere en voor den
arbeider. Niettegenstaande hij Hofpredi#
ker en de vertrouweling van Keizer Wil
helm I was, verkeerde hij liefst en meest
in de kringen der werklieden, die heaa
wederkeerig vereerden.
S'öoker was een groot karakter, die in
den strijd voor 'treoht niemand ontzag,
ook Bismarok niet, die hem dan ook met
alle Bijksgrooten een doodelijken haat toe
droeg.
Toen Keizer Wilhelm II op den troon
kwam was 't dan ook met S'öokers invloed
aan het Hof gedaan. De Keizer die niets
voelde voor zijn Christelijke sociale denk
beelden, en ook op kerkel'jk gebied zelf
den toon wilde aangeven wat gansoh
eo al streed met S'öekors Calvinistische
beginselen gaf hem al heel spoedig zijn
afscheid hetgeen den miskenden volksman
zich te vaster bij zijn werklieden deed
aansluiten.
Voorts keerde hij zich met al de kracht
van zyn kennis en talent tegen den onge-
loofsstroom door prof. Harnack in bewe
ging gebrachttegen de Schriftkritiek,
voor het Schriftgezag, tegen de Revolutie
in Staat en (evangelische) kerkvoor do
gehoorzaamheid aan den Koning der Kerk
pleitte hy met woord en pen zoodat hij
behalve den Keizer, de Machtigen en Aan
zienlijken, nu ook de Geleerden, de mannen
van de Schriftkritiek en der Vermittlungs-
theologie tegen zich kreeg.
Nog meer. Ook tegen de macht van den
Jood in de Pers en op de Geldmarkt, in de
Staatkunde eu waar al niet, te Berlijn en in
het Keizerrijk, richtte by in den Rijksdag
zijn philippics, wat hem ook, als de vurige
antisemiet, by dat belangrijke volksdeel in
discrediet bracht.
In hoever hij het antisemitisme heeft
bevorderd, weten wc nietdoch wèl weten
we dat hij zich met het dwaze optreden vsn
zijn volgeling Ahlwardt tegen de Joden
nimmer heeft kunnen vereenigon. Stöcker
was in alles eerst Christen, daarna Party
man.
Op staatkundig gebied is zijn ideaal
geweest de coalitie tussohen de Duitsoh -
oonservatieve partij waarbjj hij was aan
gesloten (onze antirev. of ohr. historische
partij) en het Centrum (onze R. K. staats
partij). Daartoe heelt hij met wijlen Windt-
horst herhaaldelijk vergeefs aanraking
gezocht. Het Centrum was hiervoor ech
ter nog niet rijp, en 't is dit blijkbaar
nog niet.
Op 't gebied vau Kerk en Staat en
Weteosohap en Maatschappij heeft Stöo-
ker zijn woord doen klinkeD, is hij vaak
de man van 't machtig initiatief geweest.
Duitsohland zal wel doen zijn nage
dachtenis in eere te houden.
Men verneemt, dat in den laatsten tijd
maatregelen in voorbereiding zijn om met
hat oog op de blijde verwachting van H. M.
de Koningin, einde Maart of begin April
een toestand te doen intreden, tengevolge
waarvan het Hoofd van den Staat tijdelijk
Haar regeertsak zou neerleggen om deze
alsdan door een regentschap ie laten waar
nemen, totdal H. M. weèr in staat zal
zijn het Bewind te aanvaarden, (N. R. G.)
Naar de N. Ct. verneemt, zal het
wel 19i2, missohien 1913 worden al vorens
het Vredespaleis kan wordeD ingewijd.
Dit staat niet slechts in verband met den
tijd noodig voor den bouw, maar ook met
de omstandigheid dat eenige groote mo
gendheden geschenken voor de meubilee-
riug en stofleericg van het gebouw hebban
toegezegd. Da afwerking van sommige
dier geschenken zal geruiuaen tijd eisohen,
zoo o. a. het weven van de gobelin-tapijten
die door den Fransehen Staat zijn toege
zegd voor de raadszaal.
Wij ontvingen van iemand buiten Dom
burg een schrijven ter opneming om te
verklaren dat lang niet alle gemeeofenaren
instemden met den lof in een bericht van
daar in ons blad toegezwaaid aan 't hoofd
der Chr. school wegeDS diens koperen
ambtsfeest en aanstaand vertrek. Deze
verklaring wordt ons in een heden ont
vangen schrijven uit Domburg zelf beves
tigd. Daar wij over deze quaestie geen
ingezonden stukken kunnen of willen opne-
meD, laten wij 't bij deze mededeeling, onder
opmerking, dat, hoe zonderling wij overi
gens een koperen ambtsfeestviering vinden
waarom bijvoorbeeld dan ook geen
blikken bij vijf jaren dienst 1 wij geen
enkele reden hadden aan een desbetreffend
berioht van geaohte zijde ods geworden
plaats te weigeren.
Middelburg. Dinsdag vergaderde de
melkvereenigiag „Samenwerking" in het
Schuttershof.
De voorzitter, de heer F. Keulemans,
heette de aanwezigen welkom in 't nieuwe
jaar inzonderheid den nieuwen secretaris.
Hy hoopte dat deze met evenveel toewij
ding als zyn voorganger mag werkzaam
zijn in het belang der vereeniging.
Door dan 2en secretaris werden de notu
len gelezen en goedgekeurd. Door het
bestuur wordt meegedeeld dat de laatste
maand 18 nieuwe leden zich hebben aange
meld, terwijl het bestuur op een aanvrage
v^n dhr J. A. L. de Lange om lid te worden
dezen met 5 tegen 2 stemmen heeft gewei
gerd, daar het bestuur het voor een goeden
gang van zaken en in het belang der ver
eeniging niet wenschelijk acht, dat deze
lid wordt.
Door dhr De Lange is op deze hem ge
dane mededeeling een schrijven gericht,
dat hij over dit besluit in hooger beroep
wecscht te gaan bij de ledenvergadering.
De voorzitter vraagt, of iemand der leden
het woord verlangt over deze zaak, of men
het eens is met het bestuur.
De heer v. d. Putte wensohte hierover
gaarne te spreken doch wensohte liever
dat iemand anders er over begOD.
De heer Osté vraagt of er geene redenen
zijn op te geven waarom deze is geweigerd.
De voorzitter zegt, dat het bestuur
meende, dat toelating van den heer De
Lange tot deze vereeuiging niet goed zou
zijn voor de gezonde ontwikkeling der
vereenigiDg.
De heer Osté zegt, dat uit niets is ge
bleken, waarom deze persoon is geweigerd,
doet hij iets wat niet in 't belang der ver
eenigiDg is, dan kan hij tooh worden ge
royeerd, dooh uu heeft hij niets misdaan
om niet te worden toegelaten.
Den heer v. d. Putte komt het voor, dat
het optreden van de Lange als partijgenoot
der vrije sooialisten hier parten heeft ge
speelt. Als lid dezer vereeniging zou hij
een nuttig lid kunnen zijn.
De voorzitter zegt, dat partijhaat hier
niet in 't spel is geweest; er was van
partijschap geen sprake.
De heer Osté keurt het besluit van het
bestuur niet goed.
De voorzitter vraagt om bij zitten en
opstaan uit te maken of de vergadering
bet besluit van het bestuur goedkeurt. Dit
blijkt thans van ja; de meerderheid gaat
met het bestuur mede.
Nog deelt de voorzitter mede, dat de
heer Zwagerman zioh bereid heeft verklaard
in de volgende maand eeue lezing te houden
voor de vereeniging.
Nog deelt hij mede, dat er door de ver
eeniging een adres zal worden gericht naar
den Baad met het oog óp de toepassing
der Melkverordening (dit is bereids verzon-
den)en te verzoeken om eerst waarschuwin
gen en onderrichtingen te willen geven,
alvorens er vervolgingen worden ingesteld.
Door den secretaris dhr. J. Verhulst werd
hierna het jaarverslag uitgebraoht, hieruit
blijkt dat de inelkveveeenigiDg op het
oogenblik telt 62 leden waarvan 30 leveran
ciers, 20 slijters en 12 eigen melkver-
koopers. Een woord van dank werd ge
bracht aan den voorzitter voor al hetgeen
deze voor de vereeniging heeft gedaan
tijdens dit eerste levensjaar. Te betreuren
valt het, dat deze ijverige voorzitter thans
voor een herkiezing niet meer in aanmer
king wil komen.
Hierna wordt door hem verslag uitge
bracht over zijn gehouden beheer, hieruit
blijkt dat de ontvangsten waren f 114, uit
gaven f 75,98, een goed slot dus van f 38,02.
Hierna worden benoemd tot oommissie tot
nazien der boeken de heeren J. M. Mari-
nusseu, C. Booze en P. Ton, die verklaarde
dat de boeken zijn goedgekeurd. Hierna
zegl de voorzitter den seoretaris-penDing-
meester dank voor zijn jaarverslag en ge
houden beheer.
Alsnu komt aan de orde de benoeming
van een voorzitter, uit het opgemaakte
drietal, zynde de heeren A. de Smidt, P.
Vader Hz. en P. Uythoven, daar de h6er
F. Keulemans deze betrekking slechts voor
een jaar had aangenomen en rich niet moer
herkiesbaar wenschte te stellen. Gekozen
wordt de heer A. de Smidt met 36 stemmen.
Op den heer P. Vader Hz. waren 6 stemmen,
terwijl 2 briefjes in blanco waren uitge
bracht.
De voorzitter wenschte de vereeniging
geluk met deze keuze, die een gelukkige
mag genoemd worden. Hy hoopte dat dé
vereeniging het zijn opvolger even gemak
kelijk zal makes als zy het hem hebben
gedaan.
De heer Keulemans verklaarde met zeer
veel genoegen steeds te hebben gearbeid in
deze vereeniging, hy dankte allen voor den
steun, inzonderheid de heeren Vader, Zwa
german en de Priester, met wie hjj dikwijls
heeft saamgewerkt. Wanneer hy straks de
vergadering voor het laatat sluit, zal hjj de
aangenaamste herinnering medenemen van
deze vereeniging. De leuze ?een voor allen"
moet steeds by de leden blijven voorzitten.
Alsnu worden herbenoemd tot bestuurs
leden de heeren B. M. Bakker, B. Leynse
en C. Matthysse Jr.. resp. met 38,38 en 36
stemmen. Op verschillende heeren waren I
stem uitgebracht.
Thans komt in behandeling het voorstel
van het Bestuur tot opriohting van een
bureau tot maandelijksoh onderzoek der
melk van de leden der vereeniging.
De voorzitter licht dit voorstel toe, waar
uit blijkt, dat deze vraag reeds is besproken
in eene vorige vergadering, de bedoeling
van het onderzoek is, om maandelijks een
aantal monsters bij de leden te nemen en
deze te laten onderzoeken en dit telkens
bij 20 leden te laten doen, dus 4 maal in
het jaar wordt ieder lid zijn melk be
monsterd.
Met 3 apothekers is aoooord aangegaan
om de melk der leden te bemonsteren.
Dit zal kosten 25 oent per monster, de
secretaris zal maandelijks 20 monsters
nemen, waarvoor deze zal genieten een
gratificatie op het einde van het jaar, daar
dit een zeer tijdroovend werk is, het be-
stHur ie voornemens om in November te
doen besluiten of het onderzoek een vol
gend jaar weer zal geschieden.
Ieder lid van wie melk is bemonsterd
krijg'; mededeeling van de bevinding. Ook
aan dePers zullen maandelijks de oijfers der
uitkomsten worden medegedeeld.
De heer Visser vindt 4maal per jaar wat
weinig, hij zag dit liever op 6maal per jaar
gezet. De voorzitter zegt, dat vanwege de
vereeniging het niet meer kan, met het oog
op de kae, doch de heer Zwagerman wil dit
nog wel een keer meer doen als het niet te
drnk looptdoch niet als door de politie
reeds een monster is genomen, dan kunnen
ze terecht by de heeren Nonhebei, J. O.v. d.
Harst en J. J. v. d. Garde, apothekers a'hier
tegen betaling van f 0,50 per monster.
De heer De Priester vraagt of het niet
mogelyk is,dat bjj de te nemen 20 monsters
zy, van wie niet een monster is genomen,
toch hun monster er by doen tegen beta
ling van 25 cent, die znllen dan hun mon
sters bij den secretaris moeten brengen.Dit
idee vindt algemeen ingang. Vanwege de
vereeniging echter zullen slechts 20 mon
sters worden genomen.
Alzoo wordt het voorstel van het bestuur
aangenomen
By de rondvraag vraagt de heer Bakker,
cf als de heer De Smidt mocht bedanken
dan de heer Vader kan genomen worden.
Dit vindt de voorzitter niet goed, daar
de vergadering slechts 6 stemmen op den
heet Vader heeft uitgebracht. Dan is het
beter om eene nieuwe voordracht te ma
ken.
