NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND.
No. 102.
1909,
Zaterdag 30 Januari.
23e Jaargang.
Buitenlandseh üttnlekl
CHRISTELIJK-
HISTORISCH
VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK
Wed. S. J. DE JONGE-VERWEST, te Goes
F. P. D'HUIJ, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
Individualisme.
Binnenland-
IEDEREN WERKDAG DES AVONDS.
Prijs per drie maanden franco p. p1,25.
Enkele nummers0,025.
UITGAVE DER FIRMA
EN VAN
van 1—5 regels 40 cent, iedere regel meer 8 cent.
Familieberichten van 1—5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 pent.
'De anti-revolutionaire partij heeft in
de eerste periode van zijn bestaan vooral
een hardcekkigen strijd moeten voeren
met de liberale partij, die toen neg
grocteiideelB de ideeën aanhing, thans nog
voortlevende bij de dusgenaamde Oud- of
vrij-liberalen.
Aan die zijde staarde men zioh blind
op de waarde van het persoonlijke, in
tegenstelling met het sociale.
De Staatj was uitsluitend geroepen de
voorwaarden te scheppen voor het zieh
ontplooien van_de persoonlijke, zelfstandige
kracht.
Nu znilen we niet beweren, dat er geen
tijden en oogenblikken zijn, waarin eene
herinnering ook aan de beteekenis en
waarde van dit standpunt zijn nut heeft.
Tegenover de richting, die in het sooiale
alles ziet en in den menaeh sleohts een
onderdeel der gemeenschap eert, mag
ook zoo nu en dan de waarde van het
individu, van het persoonlijke in iederen
mensoh, wel eens met nadruk op den
voorgrond worden gesteld.
Het vee leeft in kuddeD, de mensoh is, als
zoodanig, beelddrager Gods en moet ook
in zijne zelfstandigheid worden geëerd.
Dooh we meenen, dat er vooralsnog geen
vrees behoeft te bestaan, dat deze waarheid
te veel uit het oog zal worden verloren.
En als we speciaal in onze kringen
zoo eens rondzien, komt het ons voor dat
vrees voor het verliezen van de persoon
lijke zelfstandigheid bij zeer velen eene
manie is geworden.
Hoe anders tooh te verklaren, dat zoo-
velen altijd achteraf blijven staan, wan
neer gemeenschappelijke belangen worden
besproken, hetzij van schooi of maat-
sohappelijken kring, of politieke partij P
Bezoekt gij eene vergadering, tien tegen
één, dat ge een klein groepje bekende
gezichten ziet. Er is een zekere kern, die
zioh interesseert voor kiesvereeniging en
pers, school of werklieden kring.
Dat kleine groepje wordt altijd weer
aangesproken, als er iets te verrichten
valt, altijd weer geklopt op de porte-
monnaie, als er geldgebrek is.
En het overgroote deel van het Chris
telijk publiek laat u stil tobbeD, laoht
dikwijls om uw ijver en prijst eigen lauw-
hartig gedoe als de ware levenswijsheid aan.
Het meest worden dan die «politieke
Jehu's" in de maling genomen.
O, zeker, spreekt gij ernstig met dit
geslacht van Ruben, dat het geblaat der
kudden verkiest boven het gewoel van
den strijd (Riohteren 516), dan willen
ze u wel toestemmen, nw werk is zeer
nuttig, moet ook gedaan wordeD, is in
zekeren zin ook Christelijke roeping en
plicht, ze zijn blij, dat er mensehen zijD,
die er zooveel voor voelen, maar al hun
vriendelijkheid en lof heeft tot ondergrond
eigen lauwheid en laodioeesohe dofheid
van ziel.
Bij velen komt daar dan bij de zeer
logische berekening, dat zioh inlaten met
allerlei publieke belangen met zioh mee
brengt opoffering van tijd en van geld
en van rutt en gemak.
Vele anderen meenen weer hst zeer
ver te brengen, wanneer ze in eene schrale
bijdrage aan de vereenigingskas zioh ab
solutie koopen voor gebrek aan ijver en
belangstelling.
Maar ook niet zoo weinigen houden
zioh met opzet verre, laten u wroeten en
ploeteren en zoeken in .isolement" hun
kracht.
Dit zijn de eeht Hollandeoh-individua-
listisoh aangelegden, de naturen, die
instinotmatig gemeenschappelijke bespre
king en behandeling van publieke belan
gen sohuwen, omdat ze dan hun persoon
lijke vrijheid inboeten.
Hebben ze de gave van het woord, en
kunnen ze eenigszins helder hunne ge-
daohten ook in 't publiek of in eigen
kring uiten, dan loopen ze mee tot de
•erste botsing komt.
Maar, o wee, als ze bij zekere
gtnheid hun zin niet krijgen, hun meening
niet doorgevoerd zien. Dan ziet ge hun
aangezicht in uw kring niet weer en in
mokkend misnoegen trekken ze zioh in
eigen fortificatiën terug.
Tegen deze valsohe zucht naar per
soonlijk isolement en tukheid op zelf
standigheid kan niet krachtig genoeg ons
protest uitgaan.
Want hoe men het ook betwist, zij, die
wel meeleveD, zien het helder in, hoe
groote schade door deze tot gebrek ge
worden deugd van ons volkskarakter
aangericht wordt.
Hoe de offervaardigheid vermindert en
de geestdrift voor den heiligen strijd onzer
beginselen vei Hauwt.
Hoe ook de zacht tot critiek toeneemt,
naarmate men zelf aan den wal blijft staan
en anderen laat uitzeilen om in den strqd
met de elementen overwinningen te be
halen.
Menigmaal heeft men de grootste moeite
om koppige broeders te overtuigen van
de nuttigheid van een genomen besluit of
het wenschelyke vau een gestelde candi-
datuur.
Z\] weten het altijd beter en bedillen
wat er gedaan wordt, eenvoudig omdat
ze onbekend zijn met de noodwendigheid
der motieven, die tot een besluit of een
keuze hebben geleid.
Eu bovenal, en dat vergeten ze 't meest,
ze verslappen door hun laakbare lauw
heid den ijver van degenen, die zich wel
aangorden en figuurlijk gesproken, de pan
toffels hebben verwisseld met de over
schoenen en de huisjas met het duffel.
Die er wel op uit gingen.
Want hoe ontmoedigend werkt het niet
op het kleine hoopje, altijd weer alleen
de bekende gezichten te zien, en te we
ten, dat zoovelen achterblijven, die zoo
grooten steun konden bieden in den strijd.
Altijd weer, als er werk aan den winkel
is, dezelfde personen er voor te moeten
spannen eu altijd weer bij dezelfden aan
te moeten kloppen als er gezorgd moet
worden voor den leeftocht en de zenuw
van den krijg 1
En daarentegen hoe gemakkelijk valt
bet werk als velen zioh aangorden, hoe
verheffend en bezielend doet eene samen
komst aan, als velen, ja allen mede op
komen in het besef van de ernstige be
langen, waarom het gaat, hoe eenvoudig
is het den arbeid onder velen te Terdeelen
en open beurzen te vinden bij allen, die
onder het vaandel willen gerekend worden.
Laat ieder, die zich in meerdere of
mindere mate aan deze kwaal schuldig
weet, zioh eens met ernst afvragen of het
niet anders kan worden.
De eere van ons beginsel is er mede
gemoeid.
29 Januari 1909.
Wij hebben de Goesphe Bazar aanbe
volen ter wille van 't goede doel, en
ondanks de er aan verbonden Verloting.
Wij meenden dat de ingezetenen er,
om die verloting, hun bijdragen niet aan
mochten onthoudenwijl ten slotte wat
het Comité met een deel der goederen
deed, kwam voor de verantwoording van
't Comité en niet van de geefsters en gevers.
Van de opening en de sluiting van den
Bazar hebben wij voorts, naar plicht, een
verslag gegeven.
Tegen de verloting hebben wij niet,
tijdens den loop van den Bazar, willen
protesteeren, dewijl wij onze meeniDg op
dit punt bekend achtten, en wij verschil
lende geachte anti-revolntioDairen, waar
onder voormannende zioh bijzonder voor
den Bazar interesseerden, niet wilden in
den weg staan.
Tooh spijt 'tons, de zaak van achter
bekekeD, ons maai niet terstond tegen het
Loterijplan te hebben verzet.
Immers naar wij vernemen is er door
tal van dames en heeren aan de loterij
meegedaan met een ijver alsof er geen
Jcttaad in stak. Sleohti enkelen hielden zioh
aan 't goede beginselniet loten, maar
koopen.
In gereformeerde kriogen vooral leeft
de overtuiging dat loterij zonde is tegen
meer dan één gebod der H. Wet, en be
paalde hartstochten prikkelt.
En nu is de vorm van deze Liefdadigheids
verloting wel minder zondig, omdat 't hier
geldt gegeven voorwerpen; maar zonde is
zonde, en 't goede doel heiligt 't middel niet.
Een volgende maal zagen wjj daarom
gaarne 't Dames-comité nog eens weer op
treden, maar dan zender Verloting.
Wij houden 't er voor dat onze geestver
wanten die aan de verloting mee deden of
hunne kinderen met de leiding er van be
lastten, ons, wanneer 't zoo ver is, zullen
bijvallen en allen nu reeds erkennen zul
len, dat dit, ook opdat 't een zaak van alge-
meene liefdadigheid blijve, beter is.
De politieke toestand in de kleine staatjes
die in den laatstee tijd de sandaoht vragen
blijft zoo ongeveer hetzelfde.
In Perzië is elk oogenblik de veldslag
te waohteD, die beslissen zal over het lot
van Tebriz, tusschen de slecht gediscipli
neerde troepen van den Sjah en hel leger
van Sattar Khan. Dat de zege aan de zijde
van de opstandelingen zal zijn, valt haast
niet te betwijfelen. De toestand is van dien
aard, dat men twijfelt, of de tegenwoordige
dynastie het nog lang zal honden.
Hoe 't in Abessynië gaan zal, schijnt
ook onzeker. De Negus (vorst) Menelik is*
ernstig krank. Volgens sommige geruchten
ligt bij op sterven. Hij is n.l. lijdende aan
gewriohtsrheumatiek en heeft thans den
leeftijd van 65 jaar bereikt, wat in Abes
synië een zeer hooge leeftijd is. Hij heeft
zioh dan ook reeds sinds eenige maanden
uit alle regeeringsbeslommeriogen terug
getrokken. Zijn gemalin Tsïtu, die den
door den Negus aangewezen troonopvolger
Ligg Yasou vijandig gezind is, zal waar
schijnlijk als regentes optreden. De vader
van Ligg Yasou, Ras Mikaë, heeft het
grootste gedeelte van het leger op zijn
hand. Het is dus zeer goed mogelijk, dat
het tot een burgeroorlog komt, daar de
veel geroemde eenheid van Abessynië
sleohts gehandhaafd is gebleveD, dank zij
de krachtige persoonlijkheid van Menelik.
Wat de verhouding tusschen Turkije
en Bulgarije aangaat, dat schijnt nog wel
te zullen losloopen. Turkije zal geen bij
zondere militaire maatregelen nemen in
Macedonië. Het Turksche Kabinet be
schouwt de gedeeltelijke mobilisatie in
Bulgarije als een manoeuvre, die ten doel
heeft op het oogenblik, dat de hervatting
der Turbsch-Bnlgaareche onderhandelin
gen aanstaande is, invloed te oefenen op
Turkije en de mogendgeden.
En de Bnlgaarsche minister van buiten-
landsche zaken heeft aan de vertegenwoor
digers der mogendheden zeer geruststel
lende verzekeringen gegeven omtrent de
militaire maatregelen en verklaard, dat
Bulgarije slechts vredelievende bedoelin
gen heeft.
Op voorstel van Rusland zal wel spoedig
een nota der zes groote mogendheden onder
zeil gaan waarin geë'.scht wordt in het be?
lang van een gnnstigen sHoop der onder
handelingen, dat zoowel Bulgarije als
Turkije zioh onthouden van alle maatrege
len, die als een bedreiging of een uitdaging
opgevat zouden kunnen worden.
De mogendheden zullen zich welwillend
betoonen ten opzichte van alle combinaties
die tot het goede doel kunnen leiden,zij zijn
eohter van meeniDg dat het denkbeeld van
een .grensverandering t6n voordeele van
een der partijen verworpen moet worden,
daar het te berde brengen van deze quaestie
de verstandhouding tussohen Turkije en
Bulgarije slechter zoo maken en dienten
gevolge van ongunstigen invloed zou kun
nen zijn op den algemeenen toestand.
Na deze pertinente verzekering zong
bereids Bulgarije al een toontje lager.
Ook tusschen ChlU en Peru botert
het niet.
Het Chileensehe eskader, dat thans in
de straat van Magelhaen is, ontving bevel
naar het Noorden te stoomen. Er bestaat
eenige aanleiding om dit bevel in verband
te brengen mot do afbreking der diplo
matieke betrekkingen met Fern, gevolgd
op de onlangs plaats gehad hebbende
terugroeping van den Chileensohen gezant
te Lima.
Tooh verzekeren ook in genoemde lan
den de staatslieden dat hun streven is in
't belang van den vrede.
Ook hier betreft het een grensregeling-
quaestie.
De twist in de S. D. A. P.
Naar wij vernemen zal de Tribune-groep
nog voor het a.s. buitengewone congres
der S. D. A. P. een bijeenkomst houden
ter bespreking van de door deze groep aan
te nemen houding bij een eventueel ten
nadeele van haar uitvallend votum van
de partij. Tevens wordt besproken, welke
houding aangenomen zal worden tegenover
den op dit congres te stellen eisoh van
opheffing der Tribune of het breDgen van
dit blad der Marxisten onder oontióle der
partij. Hbld
(JIT DB PROVINCIE.
Goes. De netto-opbrengst van den Ba
zar ten behoeve van de Werkverschaf
fing bedraagt f756,21.
Goes. Dinsdag a s. vergadert in „De
Prins van Oranje" de Pomologische Ver-
eeniging aihier. Spreker dhr. Camman over
„Fruitproductie en fruithandel". De ver
gadering is ook voor niet-leden toegan
kelijk.
Goes. Donderdagavond hield de werk
lieden vereeniging //Eigen Hulp" alhier haar
jaarvergadering. Aanwezig waren 69 leden
van de 867. In de vergadering werd de jaar
rekening vastgesteld op f 3838,14". In het
afgeloopen jaar werd f 1848 aan ziekengeld
uitgekeerd verdeeld over 63 leden.Benoemd
werd in de vacature voor commissaris
dhr. A. M. Sampon Sr. (bode der ver
eeniging). De aftredende leden der oom
missie van toezicht op bet geldelijk beheer
de heeren M. Reijerse Jz., A. Nagelkerke
en P. Baarends werden bij acclamatie
herkozen.
De remmer bij de Staatsspoorwegen
C. Vink, wien onlangs te Bergen op Zoom
een voet werd afgereden, is thans in zoo
verre hersteld dat hy kort geleden te Mid
delburg op het station is geplaatst, ten
einde zich te bekwamen voor arbeider tele
grafist.
Vllssingen. Bij kon. besluit is aan den
kapitein O. J. A. P. Thomson, van 't wapen
der koninklijke marrechaussee, te Vlls
singen, vergunning verleend tot het aan
nemen en dragen van de ordeteekenen van
ridder in de orde van den Griffioen, hem
door Z. K. H. den Groot-Hertog van Meck-
lenburg-Schwerin geschonken.
Brulnisse. Donderdagavond trad in de
Ned. Herv. Kerk op de heer De Vos met een
rede in het belang van de Bijbelversprei
ding in Noord-Brabant en Limburg. */i van
de zitplaatsen in het ruime kerkgebouw
stonden leeg, was bezet met groote en
kleine mannen en vrouwen. Tot grondslag
van zjjn overdenking koos apreker Coloss.
4:2 en 3a. Naar aanleiding daarvan zei
spreker, dat de Apostel Panlus die zelf in
het aanhoudend gebed zijn kracht vond,
tevens van noode had 't voortdurend gebed
der gemeente, en hoewel spreker niet de
pretentie voert zijn arbeid met dien van den
Apostel Panlus te vergelijken. Hierin komt
ze toch overeen, dat ook de arbeiders in
N.-Brabant en Limburg van noode hebben
het voortdurend gebed der gemeente. En
opdat de gemeente dien arbeid zal kunnen
gedenken, dient ze er mee op de hoogte te
blijven. En juist dat was het doe' waarvoor
spreker gekomen washij zon de gemeente
op de hoogte honden door uit zjjn twaalf
jarige ervaring als colporteur een en ander
mee te doelen. We hoorden hoe deze
stille arbeid onder den zegen des Heeren
ook op uitwendige vruchten wijzen kan,
met welke bezwaren de Bijbelverspreiding
heeft te kampen. We hoorden van Roomsch
bijgeloof, van groote onverschilligheid en
ook nog héél even van het modernisme
onder de protestanten. De B^ bel versprei
ding kan ook nog contact houden volgens
spreker met de eenzaam w mende protes
tanten. Ook dit bewijst spreker met een
mooi voorbeeld, doch het ia volgens hem
jammer, dat er zoo weinig arbeiders op het
groote arbeidsveld zjjn, wat zijn oorzaak
vindt in de weinige offervaardigheid voor
dien arbeid.Spreker eindigt met den arbeid
in N.-Brabant en Limburg warm aan te be
velen in de voortdurende voorbede der ge
meente. Het was zoowel voor den spreker
als voor de goede zaak, die hy voorstond,
jammer dat er zoo weinig belangstelling
was.
Baarland.De uitslag van den schietwed
strijd gegeven door de sohietvereeniging
//Willem Teil" alhier is als volgtPerso-
neele baan le pr. J. Traas Bz., met 111 -
p.; 2a pr. C. Franse, Kwadendamme, met
109 p.3e pr. Driedijk, id., met 108 p.
met 3 rozen 4e pr. A. J. Brnggeman,
Baarland, met 108 p. met 2 r.5e pr.J.
Luteio, Nisse, 106 p.6e pr. M. Walraven,
Kwadendamme, 105 p. met 4 r.7e pr.
P. Eenenaam, Baarland, 105 p. met 3 r. en
3 elven8e pr. M. Bos, 's-Heer Abtskerke,
105 p. met 3 r. en 2 elven.
Vrije baan J. Bruggeman, Baarland, 2
m. 36 p.G. Boo, 's-Heer Abtskerke, 1 m.
36 en 3 m. 35 p.J. Drijgers, id., 1 m. 36
en 2 m. 35 p.C. Driedijk, Kwadendamme,
5 m. 35 en 7 m. 34 p.J. Znidhoff, id.,
2 m. 35 en 1 m. 34 p.J. Traas Bz.,
Baarland, 2 m. 35, 1 m. 34 en 8 m. 33 p.
A. J. Bruggeman, Baarland, 1 na. 35 en
2 m. 34 p.J. v. Liere, id., 1 m. 35 en
1 na. 34 p.J. J. Hoogvliet, id., 4 m. 34 p.
J. Driedijk, Kwadendamme, 1 m. 34 en
1 na. 33 p.; J. Meijer, Nisse 2 m. 33 p.
Bij kon. besluit is met ingang van
1 Mei bepaald dat de inspeotie der directe
belastingen, invoerrechten en aooijnzen te
Aardenburg voortaan zal worden aange
duid onder den naam van inspeetie Oost
burg; en zijn met ingang van 1 Mei be
noemd tot inspecteur der directe belas
tingen, invoerrechten en aooijnzen te 'sHer-
togenbosoh, lste afdeeling, L. de Vries,
inspeoteurderzelfde middelen teTerneuzen
tot inspecteur der direete belastingen, in
voerrechten en accijnzen te Rotterdam
(buitengemeenten), jhr. H. A. Wttewaall
van Stoetwegen, inspecteur derzelfde mid
delen te Aardenburg; tot inspecteur der
direete belastingen,invoerreohten en aoeijn-
zen te Oostburg, J. A. van Bendegom,
adjunot-inspeoteur derzelfde middelen te
Utreoht, lste afdeeling.
Men schrijft ons
Vanwege de Ryks verzekeringsbank is
een klerk der Ryksverzekeringsbank aan
gewezen om de schippers in de provincie
Zeeland te bezoeken, teneinde langs
minnelijken weg de achterstallige premies
der schippers in te vorderen.
ColQnsplaat. De jaarvergadering der
onderafdeeling N.-Beveland der V. P. N.
werd W oensdagavond gehouden ten huize
van dhr M. G. Riemene, onder voorzitter
schap van dhr Ph C. Engelvaart. Na leziDg
der notulen en van het jaarverslag door den
secretaris werd de rekeiing gedaan|over
het afgeloopen jaar, waaruit bleek dat er
een batig saldo was van f 8,85. De resulta
ten van den foktoom kippen,welke verleden
jaar was aangekocht, zyn niet schitterend
te noemen. Er werd besloten dezelve te ver
knopen en een nieuwe foktoom aan te koo
pen, welke uit Witte Wyandotte kippen en
een Witte Leghorn haan zal bestaan. De
contributie wordt verhoogd en gebracht op
f 1,50 per jaar. De aftredende bestuurs
leden Engel vaart en v, d. Weele werden
herkozen. Met dank aan de aanwezigen en
