VOOR ZEELAND. No. 93, 1909 Woensdag 20 Januari, 23e jaargang HISTORISCH Kruiningen. VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK Wed. S. J. DE JONGE-VERWEST, te Goes F. P. D'HUU, te Middelburg: PRIJS DER ADVERTENTIËN P. DE SM1DT. IEDEREN WERKDAG DES AVONDS. Prijs per drie maanden franco p. p1,25. Enkele nummers0,026. UITGAVE DER FIRMA EN VAN van 15 regels 40 cent, iedere regel meer 8 cent Familieberichten van 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 r-ent. De opgaaf van den spoordienst komt In dit nommer voor op de ge bruikelijke plaats. De Zeeuw steunt voor een lid van den gemeenteraad de candidatuur van Rechts en Links. De Middelb. Crt. had eeniga weken ge leden nogal afgegeven op de verdeeldheid van Rechts waarop Het Centrum, de oa afgesproken aangewezene om af en toe dat blad er tussehen te nemen, de Middelburg- sche op de verdeeldheid in eigen kamp wees, met 't verzoek derhalve zioh van 't geven van lesjes aan Rechts te onthouden. Het antwoord van de Middelburg sche was, gelijk altijd aan dat adres, hoogst vriendelijk Zij schreef: Wij wenschen onzen collega even op te merken, dat van «kapittelen* en >lesjes geven* onzerzijds geen sprake is geweest. Wij constateerden eenvoudig feiten, die door het katholieke blad niet worden ontkend. Trouwens, dat is ook niet mogelijk. En wat nu haar wenk betreft in verband met onze houding tegenover de linkerzijde, zij ziet over het hoofd, dat de verschillende frac ties daar nog volstrekt niet getracht hebben zich aaneen te sluiten met voorbijzien en miskenning van beginselen, zooals dit bij onze tegenstanders het geval is. Voor zulk een kunstmatige samenwerking gevoelen zij, althans wij, vrijzinnig-democraten, weinig of niets. Links zijn duidelijk vier groepen of partijen, en niemand denkt er aan zulks te ontkennen of te verbloemen. Rechts zijn er ook drie, die heel wat met elkaar verschillen en grieven tegen elkaar hebhen, maar die, als de stem bus in het verschiet is, juist doen alsof zij het o 1 zoo eens zijn. Dat is juist het bederf van onze politiek, waar- Rechts aileen schuld is. Over het gebeurde met het Miniserle-D e Meester deed het blad beter te zwijgen. Over hunne houding in dezen hebben zijne partijgenooten en hunne bondgenooten alles behalve reden zich te beroemen en in de ge geven omstandigheden was er voor de linker zijde niet anders te handelen dan zij deed. Men zal ons toegeven, merkte Het Cen trum hierop aan, dat deze voorstelling van zaken eenigszins avereohteoh is, om het maar heel zaoht uit te drukken. Dat de Middelburgsche plompverloren de Rechter zijde aansprakelijk stelt voor het bederf van onze politiek, hebben wij slechts te signaleeren. Polemiek is tegen zulk een holle bewering, die doet vermoeden, dat er te Middelburg reeds strooibiljetten voor de stembus in de maak zijn, overbodig. En evenzoo zouden wij het zwijgen kunnen doen tot den verderen inhoud van boven staand stukje, ware 't niet, dat zulks den schijn kod wekken, alsof wij het ons ge makkelijk wilden maken, of een deel van het geschrevene zouden beamen. De Middelburgsche verklaart „feiten" te hebben geconstateerd,die door ons niet zpn ontkend. En het komt dan met een nadere aanduiding dier //feiten", of eigenlijk met dit éene //feit", dat er Rechts drie groepen bestaan, »die heel wat met elkaar verschil len en grieven tegen elkaar hebben, maar die, als de stembus in het verschiet is, juist dsen, alsof ze het o, zoo eens zyn". Nu heeft men, voor zoover ons bekend, nimmer het bestaan dier groepen ter Rech terzijde betwist, en evenmin, dat er tus- echen haar verschil van inzicht bestaat. Geen fusie, maar federatie is tussehen die groepen de leusen het is juist d&&rom,dat men van een „verbond" kan spreken Wan neer er geen verschillende groepen waren, zou het aangaan van een bondgenootschap natuurlijk allen zin missen. De vraag is dus alleen of dat bondge nootschap op goede gronden steunt. De Middelburgsche tracht deze vraag ontken nend te beantwoorden. Zjj insinueert, dat de samenwerking slechts kunstmatig is en geen andere basis heeft dan ftembus bere kening waarbij men dan onzerzijds bet valsche sir aanneemt van een gehuichelde eensgezindheid, met misrekening van be ginselen. Het vrijzinnig democratische orgaan maakt 't hier werkelijk al te bont. Wanneer de Rechtsche coalitie enkel door stembus- belangen verbonden was en uit pure bere kening haar grieven en geschillen opborg tijdens den duur eener verkiezing3-cam- pagne,zou zij tot regeeren even onbekwaam zijn als de Linkerzijde het thans ie. Dit laatste heeft de ervaring met het Kabinet- De Meester bewezen. En nu kan de Middel burgsche wel verlangen, dat wij daarover zullen zwiigen, maar we zien niet in, waar om juist dit feit zou moeten worden gene geerd. Wat de Middelburgsche Courant aan de Rechtsche groepen verwijt, is juist datgene waarvoor men terecht de Linkerzijde mag aansprakelijk stellen. Tezamen rogeeren kunnen hare partijen niet, en toch werken zij samen aan de stembus met een zuiver ragatief doelde Rechterzijde ia de min derheid te houden. Nog bij de jongste Kamer-debatten werd dit openlijk erkend. En bij stemming en herstemming zag men 't telkens geschieden, dat vrijzinnig-demo craat, socialist en vrij liberaal eendrachtig samenwerkten onder anti-clericale leus. Voor en nB dien tijd ging men elkander vinnig te lijf. Is d&t moreele politiek En heeft de Middelb. Courant, die zich in de praktijk daartegen niet verzette, maar meeblies op de anti-clericale fluit, wel het recht aan de Rechtsche groepen te zeggen, dat het poli tiek bederf voor hunne rekening komt Tot zoover Met Centrum. Uit 't stnkje repliek van de Middelburger behoort dit zinnetje vooral te worden vast gehouden Voor zulk een kunstmattge samenwer king gevoelen wij vrijzinnig democra ten weinig of niets. Het is wel parmanig gezeid, maar minder in overeenkomst met de feiten. En 't maakt een eenigszins zotten indruk ia den mond van de Middelburgschewelke wij al de jaren, die wij het genoegen hfcdden haar te kennen, nooit anders gezien hebben dan in de eene hand de wig en in de andere de lijmstok. Intusschen heeft de Middelburgsche ge dupliceerd dat zij Het Centrum in Juni wel nader over deze dingen spreken zal. Wat vanzelf spreekt. 19 Januari 1909. Hoe zal ik U ontvangen, Hoe wilt Gij zijn ontmoet Geen der vele Ad ventsiiederen, zoo lezen wij in het Asisterdamsohe //Predik beurtenblad" is zoo algemeen bekend als dat van Paul Gerhard, hetwelk begint met de woorden //Hoe zal ik U ont vangen, hoe wilt Gij zijn ontmoet En niemand zal met zekerheid kunnen zeggen, wat rijkdom van zegen dat lied in de harten van duizenden heeft uitgestort en achtergelaten. Toen de bekende Disselhoff Dog leerling was op de Latijnsohe sohool in Giitersloh, moest de nachtwacht eiken Zondag voor Kerstmis, als hij te tien uur zijne ronde aanving, door alle straten zingen: „Boe zal ik U ontvangen, hoe wilt Gij zijn ontmoet En de geheele jeugd van het stadje, wij leerlingen in het eerste gelid aid os verhaalt Disselhoff kwamen zir- gend achter he m aan. Evenwel, door allerlei baldadigheid, zoo van de jongeren als ouderen, dreigde deze goede gewoonte te ontaarden. Nu nam de jongetingsver- eeniging da zaak t'*r hand en dooT den rondgang te verplaatsen op den vroegen Zondagmorgen kwam er een einde aan alle onbehoorlijkheid. En zoo wordt da&c nu nog in de rustige straten onder den met fonkelende sterren als bezaaiden hemel, de Adventstijd naar de gewoonte der voor vaderen ingezongen. Eene geheele bijaondere beteekenis ver kreeg evenwel dit lied in het jaar 1870. 'tWas in hst midden van November dat de Wurtembergers het beleg voor Parijs hadden geslagen. Allerlei drukte heersohte 's avonds in hunne kwartierensommigen schreven brieven aan hunne betrekkingen, anderen lazen in hun psalmboek, en weder anderen vermaakten zieh met het een of ander spel. Doch vaak gebeurde 't d&a ook, dat een der soldaten luide begon te zingen, en dat dan de eene makker voor, de andere na het gezang instemde. Op deze wijze werd nu ook het: //Hoe zal ik U ontvangen?" meer dan eens van het begin tot het einde gezongen. In den nacht van 26 op 27 November barstteer voor het eerst een hevig kanonvuur tegen de verschansingen der Wurtembergers losden daarop volgenden dag ward in het legerkamp het H. Avondmaal gevierd, waarbij ook, met het oog op het naderend Kerstfeest, gezongen werd Hoe zal ik U ontvangen Voor velen hunner is dit toen de laatste maal geweest, want den 30sten Nov. en 2den Deo. sneuvelden er velen. 't Is de bekende Duitsehe schryver Friedrich Wilhelm Krummacher geweest, die in de door hem zei ven opgestelde le vensbeschrijving dit zegt,/Zoo dikwijls mij het lied„Hoe zal ik U ontvangen, hoe wilt Gij zijn ontmoet tegenklinkt, is 't mij, als wordt er plotseling een heer lijke lenteglans over den naderenden win ternacht uitgestorten jk gevoel mij ver heven boven het feeatgejubsldan toch is 'tmij, als trad de Vredevorst persoon lijk mij tegemoet, om mijn arm hart van al zijn leed en smart te verlossen." XIV.(*) Het Christendom en het vraagstuk van den Arbeidt Te lange arbeidstijd vermoordt het ge zinsleven- Vele gevallen, indien wij er op willen letten, zijn daarvan aan te wijzen. En daarom dringen wij aan op beperking van den arbeidstijd. Beperking ojdat de vader een gedeelte van de opvoeding zijner kinderen waarnemen kan en alles niet berust op de vrouw des huizes, of de straat de leerschool der jeugd wordt. Maar er is ook nog een andere zaak die wij in dit verband gaarne onder de,aandaeht zouden brengen. De werkman is ook schepsel Gods, geroepen om het beeld te vertoonen van zijn Schepper. Ook is hij gebonden aan de ordinantiën Gods, die ook van hem vragen dat hij den weg zal kennen die leiden zal tot eer en glorie van de Naam en Zaak des Hoeren. Ook de werkman mag, ja moet kennis nemen van de vragen van den dag. Kerk en Sohool, Slaat en Maatschappij, het is eisoh dat hij zioh ook daarvan op de hoogte stellen kan. Da tijd is nu eenmaal voorbij dat een groep de zaken besprak en de belangen regelde. Vast steat dus, dat ook de arbeider reoht heeft te weten in welke wereld hij zich bevindt. Maar bet is de vraag of hij in de gelegenheid gesteld wordt kennis te nemen van datgene wat ook voor hem als mecsch van groot belang is. Onmogelijk is dat voor velen. Geen tijd zelfs om eens aandachtig de oourant te lezen, hetzij dan een kerkelijk of maatschappelijk blad. Ook op het platteland is er een groot gedeelte van het jsar bijna geen gelegenheid zioh op de hoogte te houden van het wereld gebeuren. Wanneer men arbeidt van 's morgens tot 's avonds, met een korte verpoosing, dan is de geest afgemat en niet in staat datgene te verwerken wat meD onder de oogen krijgt. Moet het niet erkend dat een gedeelte van den Zondag b"steed moet worden kennis te nemen van wat ook voor ons van belang is Eu alzoo Het vórigs was XIIIabusievelijk stond er XII. moest het onder ons niet zijn. En daarom nogmaals, den arbeid van den man binnen de perken opdat hij zijn roeping als Chris ten vervullen kan. En de vrouw in het gezir>. Het wijst op iets abnormaals, op een zaak die niet in orde is, als daar de vrouw de» huizes uitgedreven wordt om arbeid te verrichten, waarvoor zij in de eerste plaats niet bestemd is, maar ook opdat zij zou helpen tot instandhouding van het gezin. Het wijst er op, dat de man Diet in staat is,alleen het gezin te onderhouden. De oorzaak icoh is niet ver te zoeken, het is omdat het loon ontoereikend is. En omdat de bange strijd om het bestaan ook door hem gestreden moet worden, het levensonderhoud voor het gezin niet vol doende is, daarom moet ook de vrouw bijspringen. Dat dit noodzakelijk is moet als een aanklacht tegen onze Maatschappij gelden. En te treuriger l als daar patroons zijn die als eisoh stellen onverbiddelijk, dat de vrouw met den man te zamen arbeid verrichten za). Het is daarom Chris telijke roeping daartegen te getuigen. Is het wonder, en mag men zulke ouders hard vallen die niet in staat zijn hun kin deren op te voeden Hard vallen ook die kinderen die als in een woesleng rond dwalen gespeend aan al wat edel is en den geest verheft? Neen! dan zullen wij hard vallen die Maatschappij met haar toon aangevende leden die dwingt in deze rioh- tiog te gaan. Maar er is nog meer. Tal rijke geslachten groeien op in ellendige woningen, hebben gebrek aan licht, lucht en voedsel. Dat gaat den Christen wei degelijk aan. Jezus leerde ons bidden om z/ons dagelijksoh brood". Daarin liggen al onze behoeften opgesloten, en mogen wij die van onsen Vader vragen, die ze ons in den milellijken weg, door arbeid schen ken wil. Maar als nu menschelijke orde ning onse Maatschappij beheerscht en duizenden van de erve des levens dringt dan gaat dat ons Christenen, wel degelijk aan. Daarom moet er gewerkt worden voor een goeden loonstandaard, dieliehf, lucht en voedsel waarborgt. Zoo hebben wij ook onze stem te verheffen tegen den afstompenden maohinalen arbeid, jaar uit jaar in, omdat de verheffing en het genot door dien mensoh gemist wordt, dat het leven nog schenken kan. Want men moet niet vergeten dat al die medeschepselen welke zuchten onder den druk van ons moderne leveD, voor een overgroot deel ook in geestelijke ellende verkeeren. Zeker, wy weten het, dat ook in de on derste lagen der maatschappij zedelijk hoogstaande figuren aan te wijzen zijn. Maar over h8t geheel genomen, waar zorg en kommer overheerschend zijn en de noo- dige behoeften gemist worden, daar staan de geestelijke behoeften op den achter grond. Dan wordt men geestelijk gedrukt door de verhoudingen,waaronder men leeft. Men klaagt dat velen het oor te luisteren leggen aan de prediking van bet socialisme en met geestdrift de roode vaan volgen. En waar dit zoo is, daar ligt de ooazaak hierin dat hun prediking gebaseerd is op de harts tocht en de omstandigheden van den tijd. Daarom, zal 't Evangelie van onzen Heere Jezus Christus voor onzen tijd, de bood schap des heils wezen voor de breede scha ren van den arbe d, dan moet het zich rich ten tegen de beslaande maatschappelijke verhoudingen. In onzen tijd, nuHe woeling der geesten zich zoo sterk openbaart, moet met beslistheid gekozen wordenAllo halfheid moet ter zijde gezet en in da ordi nantiën Gods moet worden heil gezocht. Meer dezelve moet hervormd worden. On der die ordinontiëa is alles begrepen zoo als het geheele wereldverkeer ziGh voor onze oogea openbaart. Het christendom heeft een roeping voor alle terrein des levens, en daarom kan hst de groote moei lijkheden, de ernstige sociale vragen niet onverschillig of met lauwheid voorbijgaan. Met alle kracht dient gewerkt te worden, zoowel door prediking als practische werk zaamheid. Zwaar zal die arbeid zijn, waarbij onze krachten tekort zouden schie ten. Maar bij Hem is kracht, wiens heer lijkheid het is om Zijne kracht in onze zwakheid te volbrengen. Slechts in Zijnen Naam kunnen wij voorwaarts gaan. Het begin is er. In de wereld van den Arbeid is een kern verzameld die helpen wil, die niet geslingerd wordt tussehen sociaal- demokratie en christendom, maar die met bewustheid voor het laatste heeft gekozen. Maar ze zjjn nog te weinig. Vermeerderen moeten de mannen onder onze veld teeke nen omdat wij krachtiger zullen kannen arbeiden. Kén ding moet ons nuchter voor oogen staan. Wij bedoelen dat men zich geen te hooge idealen schept ais zonden wjj ons doel met rassche schreden naderen. Klaar en duidelijk moet ons voor oogen staan dat de weg tot het doel moeilijk is, met hinder nissen als bezaaid. Harde arbeid zal ge vorderd worden en schrede voor schrede zal de arbeid vorderen. Indien we getrouw zijn aan onzen hemelschen Koning, dan mogen we op onzen arbeid ook zegen ver wachten. Het Program van ons Verbond wijst ons bjj het arbeiden den weg. Daarin zijn toch voor het terrein van het geestelijk en stoffelijk leven onze wenschen neerge legd. Langs deze lijnen hebben wij ons te bewegen en te arbeiden aan de oplossing der vele sociale vragen. Nn wij bijna aan het eind van onze taak zyn met de behandeling der artikelen zou het niet goed zijn, dat we de gevaren ver zwegen, die ook aan onze beweging ver bonden zijn. Wanneer de belangen des volks krachtig naar voren geschoven wor den, dan vervalt men licht in eenzijdig doorvloeien. Dan kan het zijn dat men weinig oog heeft voor de andere belangen van het Koninkrijk Gods. Het Christendom mag niet vervluchtigen in een //sociale actie", maar het eene moet men doen en het andere niet nalaten. Dan moeten we waak zaam zijn dat we niet in het andere uiterste vallen door alle zorg te besteden aan de massa en den enkeling te laten verkom meren. C. H. ÜÏT DE PROVINCIE. Middelburg. De sergeant-fourier J. H. Goossens van het 2e bat. 3e teg. inf., alhier in garnizoen, wordt met ingang van 1 Febr. aangesteld tot sergeant-schrijver ea werkzaam gesteld op het bureel van den luitenant-kolonel provinciale adjudant in Zeeland te Middelburg. Baarland. Vrijdagavond trad in de Geref. Kerk, voor de Anti Rev. Kiesver. alhier op, de heer H. Wolzak Jr. met het onderwerp: //Waarom Anti-Revolu tionair De Voorz., de heer P. Elenbaas, opende de verg. met gebed, na vooraf te laten zingen Ps. 84 6. Hij sprak een kort openiDgswoord, waarna hij den spr. het woord gaf. Spr. gaf een kort overzicht van de Fransohe Rev., van Neerlands inzinking en van de herkrijging der on afhankelijkheid. Hoewel 't Revolutie- geweld geschuwd werd maar daarentegen het Revolutie-&egtwseI dieper wortelen schoot. Achtereenvolgens besprak hij het optreden van Bilderdijk, Da Costa, Groen v. Prinsterer en Dr. Kuyper. Hoe alzoo de Anti Rev. pariij geboren en door den laatste georganiseerd werd. Hoe thans de A. R. partij als partij van den levenden God te midden van ons volk staat. Spr. vraagt of hier nu de vraag //Waarom Anli-Rev. niet mede beantwoord is. Hij meent van ja, maar wil doorgaan om meer op de vraag zelf in te gaan Waar om A. R Nu bespreekt, de inleider, de val in 't Paradijs als eerste opstand, in deze wereld, tegen het Hoogste gezag. En wij in Adam daarmede aan schuldig staan. Hoe God zelf wederom den weg om tot Hem te naderen geopend beeft. Alsook deze weTeld nog onderhoudende en zioh rtogj steeds van mensohen bedient en hen met gezag bekleedt. Hoe echter Satan het in ons aanwezige revolutievunr aanblaast en ons „verlichting der oogen" verkondigt. Hoe Satan dan aks en dan

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1909 | | pagina 1