1909.
NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND
No. 91.
Maandag 18 Januari,
23e Jaargang
HISTORISCH
CHRISTELIJK-
Binnenland,
VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK
Wed. S. J. DE JONGE-VERWEST, te Goes
F. P. D'HUIJ, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
Rechtszaken.
Ssmsogde Berichten.
IEDEREN WERKDaG DES AVONDS.
Prijs per drie maanden franco p. p1,25.
Enkele nummers0,026.
UITGAVE DER FIRMA
en van
van 15 regels 40 cent, iedere regel meer 8 cent.
Familieberichten van 1—5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 '■ent.
Nederland en Venezuela.
Het Vaderland vestigt er de aandacht op,
dat uit een particuliere correspondentie die
het uit Curasao ontving, bleek dat de
plundering bij den Nederlander te Caracas,
den heer Thielen, aan andere beweegrede
nen werd toegeschreven, dan oorspronke
lijk zelfs te Curasao geschiedde. Zooals
trouwens voor de hand lag, meende men,
dat deze Nederlander werd aangevallen,
omdat hij Nederlander was en de Venezo
laan hem op grond van zijn nationaliteit
dus als vijand beschouwde. De briefschrij
ver echter vertelt precies het tegenover
gestelde de heer Thielen werd als aan
hanger van Castro, als schoonzoon van een
van diens beste vrienden en vooral als
gunsteling van Castro, als houder van een
schatten opbrengend monopolie aangeval
len, toen de kansen voor den dictator
waren gekeerd. Informaties te juister
plaatse door het blad ingewonnen, beves
tigen geheel en al deze opvatting. Da
offioieele rapporten spreken alle van ont
stemdheid der Venezolanen tegen den heer
Thielen, als houder van het voor hem
voordeelige, maar natuurlijk voor vele
anderen zeer schadelijke monopolie, waarbij
niemand aan de Nederlandsohe origine van
den betrokkene dacht.
Huldeblijk aan H. M. de Koningin.
De lieve vaderlandsohe gewoonte, om
een jonge moeder iets moois in de luier
mand te geven, kan eenigszins bedenke
lijke gevolgen hebben als het een Koningin
geldt, want goed gesteld zijn er na voor
hei aanstaande Oranjetje, dank zij de
honderden in ons land ontstane dames
comités, in de maak
27 wiegen.
11 gouden bekers
41 wiegekleedjes
64 paar zijden sokjes
17 gouden rammelaars
45 in goud gemonteerde althéawortels
28 valhoedjes
137 bakkertjes
94 fopspenen en
423 stel zijden luiers.
Hoe de arme kleine dit allemaal ver
werken moet, is me een raadsel, en het
wordt ook wat lastig, als men, om nie
mand der edele geefsters voor het hoofd
te stooten, het kindje in al de 27 wiegen
tegelijk zou willen leggen.
Vandaar een stroom van ingezonden
stukken, die alle op hetzelfde neerkomen
centralisatie van de giften om tot iels
pootigs te komen, Oranje en het Neder-
landsche volk waardig.
Het denkbeeld, door Oranjeklant'' ge
opperd, een zuigelingen-sanatorium te
stichten, vindt veel bijval. Tel.
Een preek en een preekje.
Men schrijit uit Amsterdam aan de
N. B. Ct.
De heer Henii Polak, de voorzitter van
den Algem. Ned. Diamantbewerkersbond,
heeft in het laatst verschenen nommer van
het Orgaan van den bond tot de jongere
leden zijner organisatie een boetpreek ge
houden. De heertjes zijn niet langer te
regeeren. Hnn onverschilligheid tegenover
den bond,hun onbeschofdheid jegens hunne
overheden, hun wangedrag in het maat
schappelijke, worden hoe langer hoe
onduldbaarder en de heer Polak ziet,, met
een zóó bandeloos en tuchteloos geslacht
vóór zich, de toekomst donker in.
Daar moet verandering in komen, wil
men het met zooveel moeite en opoffering
en strijd opgerichte gebouw, een eenig
voorbeeld in de wereld van arbsiderssoli-
dariteit, niet in puin zien vallen. En hij
bindt den ouderen leden op het harte, de
jongeren, door hun gestaag voor oogen te
houden wat zjj aan den bond verschuldigd
zijn, tot inkeer te brengen en tot inzicht
van hun plichten.
Want vraagt de heer Polak w&ar
schuilt de oorzaak van het zoo bedenkelijk
verschijnsel Hierin meent hij dat de
jongelui niet weten van 't lijden en strijden
der vaderen om tot de machtige gemeen
schap te komen, die over allen haar breede
vleugelen uitbreidt, niet beseffen wat het
aan moreele en pbysieke kracht gekost
heeft om den werkgevers de gunstige
arbeidsvoorwaarden te ontwringen, waar
van de zegeningen nu aan allen te stado
komen. Zij de nieuw aangekomenen
hebben van die worsteling niets meege
maakt, hun veerenbed gespreid gevonden
ze zijn onwillig hun gerechte deel in den
omslag te betalen en leven er maar op los
als lieden, voor wie het manna uit den
hemel valt
Wij gelooven, dat er veel waars is in
deze klaohte en ook in de door den heer
Polak gestelde diagnose, maar juist daarom
betwijfelen wij of met vermaningen en
predikaties de zondaren te bekeeren zullen
zijn. En waar de heer Polak een ver
gelijking maakt tussohen de harde leer
school, die de ouderen hebben doorge
maakt en de gemakkelijke wijze, waarop
de joDgeren er zijn gekomen, toont hij
een te klaar begrip van de eigenlijke,
van de diepere oorzaken van het kwaad,
dan dat hij zelf in gemoede heil kau
wachten vaa hst door hem aangegeven
middel tot verbetering.
In den levensstrijd, o heer Polak 1 vormen
zich karakters, in de worsteling van den
mensoh om zioh in de wereld een bestaan
te sohejpen, in het zioh schrap zetten
tegen de hem weerstrevende elementen,
die hij met inspanning van al zijn ver
mogens heeft weg te dringen van zijn
levenspad, verwerft hij zioh de eigen
schappen, zonder weike bij niet anders
wordt dan een stuurloos wrak, aan het
spel van wind en golven prijs gegeven.
Toen ik bij den heer Polak las van het
„bedje", dat de jongeren, in zijne Orga
nisatie, zioh gespreid vinden, dacht ik
aan het geslacht, dat de heilsstaat der
sociaal-democratie zal kweeken, met zijn
opheffing vaa alle tegenstellingen, zijn
effening van alle bezwaren om tot een
measchwaardig bestaan te komen, dat
immers aan een ieder van rechtswege zal
verzekerd zijD, met afwezigheid van allen
eeonomisohen strijd en van de verlok
kingen des kwaads.
Heeds daarom is de toekomstdroom van
het socialisme een ijdele waan, omdat
daarbij is weggedacht juist al datgene,
dat de mensohheid in de allereerste plaats
van noode heeft, om zichzelf bestand te
houden en telkens te vernieuwenbe
proeving, harding, lontering iü den levens
strijd.
UIT DB PROVINCIE.
In dit jaar moeten als lid van den ge
meenteraad van Middelburg af reden de
hoeren W. J. Sprenger en J. G. Ermerins
voor district I, jhr C. J. J. A. v. Teylingen
en mr R. Fruin voor distriet II en jhr mr E.
P. Sehorer en C. Verhage voor district III.
Te Viissingen zqn aan de beurt van af
treding de hoeren W. L. Winkelman en B.
Stofkoper voor district I, F. van der Mesr
voor district II en W. N. Rottier en P. F.
Auer voor district III.
Te Goes treden af de heeren W. Kake
baeke, I. D. Fransen v. d. Putte, J. Pilaar
en J. Donner.
Rilland-Bath. Onze gemeente leed een
gevoelig verlies door het overlijden van
den alhier algemeen geachten stationschef,
dhr A. Veenkant, nog slechts 44 jaar oud.
Een korte ongesteldheid maakte een einde
aan zyn welbesteed leven.
lerseke. Van 7 tot 14 Jan. steeg de
vraag nastr leverbare oesters weder aan
merkelijk, n.l. tot ruim 900.000 stuks. In
dezelfde week van 1908 bedroeg dit getal
slechts 500 000. Dit verschil mag met recht
gedeeltelijk worden, toegeschreven aaD het
wijken van de vrees voor het gebruik van
oesters De prijzen waren ongeveer le soort
f 30 f 36, 2e soort f 15 a f 20, 3e soort f 9
if 13.
In de St. Grt. no. 12 zijn epgenomen
de wetten tot naturalisatie vanK. de
Bruijne, zonder beroep, geboren te Noord-
welle, wonende aldaarL. H. Maertens,
boekhonder, wonende te Molenbeek, St.
Jeaa (België) en J Hartog, zonder berosp,
wonende te Brass?!, beiden geboren te
HulstP. Loob9ek, kleermaker, wonende
te Schaerbeek bij Brussel, J. E Loobeek,
kleermaker,wonende te Moletbeak St. Jean
en F. J. Loobeek, koffiehuishoudar, wonen
de te Brussel, allen geboren te Goes H. M.
Azer, ondernemer van publieke werken,
geboren te Zierikzee, wonende te Jette St.
Pieter by Brussel.
Koudekerke. Vrijdag vergaderde de
land bouw vereeniging alhier met ruim 50
leden, onder presidium van dhr. P. Maas.
Onder de ingekomen stukken bevond zioh
o.m. een schrijven van dhr. Zwagerman,
zniveloonsulent, inhoudend een verzoek
om geldelijken steun voor een door hem
uitgegeven boekje met betrekking tot de
boterbereiding en veeteelt. Besloten werd
f 10 uit de kas te geven. Naar aanleiding
vaa een schrijven van dhr. Vorsterman
van Oijen deelt de voorzitter mede dat
binnenkort oen lezing zal gehouden worden
over de boerenleenbanken en zullen alle
belangstellenden worden opgeroepen. Nu
volgt opgave van kunstmeststoffer». Uit de
rekening en verantwoording van den pen
ningmeester blijkt dat ontvangen is de som
van f7972,86' en uitgegeven f7636,28
alzoo een goed slot van f 335,58'. Voor
kunstmest was uitgegeven f 6798,41'. Bij
de rondvraag werd op voorstel van C.
Jongepier besloten niet meer zooa's voor
dezen 2 pCt. van het bedrag waarvoor
kaustmest is geleverd tot dekking van de
onkosten te rekenen, maar per baal, omdat
de eene baal veel meer waarde inhoud als
de andere, en er tooh hetzelfde werk aan
is. Nog werd besloten voortaan per spoor
de te bestellen kunstmest te laten leveren
en zal dan de verdienste van het lossen ten
goede komen van onze eigene arbeiders.
Oud Vosmeer. Vrijdagavond had alhier
een ledenvergadering plaats der anti-rev.
kiesvereeniging „Nederland en Oranje".
De vergadering werd geopend met het
zingen van Psalm 25 4 en daarna ging
de voorzitter voor in gebed. Hierna hield de
voorzitter een inleiding over //Het heden-
daagsehsooialisme" Achtereenvolgens werd
stil gestaan bij den toestand der bevolking
vóór de Fransohe revolutie en daarna naar
aanleiding van enkele uitspraken van den
leider der socialisten ten onsent bewezen,
dat de liberale partij de geestelijke vader
is der socialistische partij. Vervolgens
werden eenige huishoudelijke zaken dar
vereeniging besproken en kwam aan de
beurt de verkiezing van een voorzitter en
secretaris, daar dezen aan de beurt van
aftreding waren. De voorzitter de heer
Z. B. Goedhart en de heer H. de Wilde,
secretaris, stelden zioh niet meer verkies
baar. Voor secretaris werd gekozen de
heer A. de Wilde, die de benoeming als
zoodanig aannam en voor voorzitter de
heer J. Stelwagen, onderwijzer aan de Chr.
school alhier. Laatstgenoemde heer be
dankte evenwel als zoodanig, zoodat op
't oogenblik een vacature bestaat als voor
zitter der anfi-rev. kiesvereeniging alhier,
aangezien niemand der aanwezigen de
leiding op zich wilde nemen. Bij de eerst
volgende vergadering zal weder het kiezen
van een voorzitter plaats hebben. Vervol
gens warden besproken de werkzaamheden
der kiezerslijst voor 1909 in betrekking
tot den aanstaanden stembus. De vergade
ring werd geëindigd door het zingen van
Psalm 89 1 en gebed door dhr. G. Gunst.
Nieuwdorp. Donderdagavond hield de
G. J. V. „Timotheüs" alhier hare jaar
vergadering. Na opening der bijeenkomst
door psalmgezang en gebed en een pak
kend openingswoord van den voorzitter
W. Smit, bracht de secretaris, vr, S. Melse
verslag uit van den zedelijken toestand
der vereeniging.
Nadat hij het nut van den Ned. Bond
van Jong. Vereen, op Geref. grondslag
had aangetoond, deelde bij mede, dat er
22 leden en 53 begunstigers zijn en dat
er in 't afgeloopen vereenigingsjaar flink
gewerkt is in de richting van de Bondsidee.
Do penningmeester, vr. M. v. d. Guchte,
leverde een beredeneerd verslag van den
financieelen toestand van „Timotheii3",
waaruit bleek, dat we de kas met een batig
saldo kunnen sluiten. Voorts wisselden op
stellen, memoriaatie's en voordrachten
elkander in eene geregelde volgorde af en
werden we ondertusschen ruim voorzien
van goede consumptie.
G'oe dsmoeds, steunende op Gods hulp od
in Zijne kraoht, treden we 't nieuwe ver
eenigingsjaar weer in, niet twijfelende of
in dezen weg zullen er ook uit onze ver-
eenigingen nog mannen voo/tkomen, die
straks, wel toegerust, kloek van zin en
met stalen kraoht meekampen in den strijd
des levens.
Ter terechtzitting van de arrondisse-
ments rechtbank te Zierikzee van gisteren
was gedagvaard L. K., 44 jaar, landbou
wer en lid van den gemeenteraad te Zie
rikzee, ter zake dat hij op 16 Oct. aldaar
aan het Sas in het openbaar den haven
meester dier gemeente, den heer J. den
O., die zioh aldaar in dienstkleeding tot
het innen vsn havengeld, in elk geval in
da rechtmatige uitoefening zijner bediening
bevond, opzettelijk beleedigend heeft toe
gevoegd de woorden //je deugt niet voor
havenmeester, de zaak is nog nooit goed
geregeld geweest zoolang jij hier bent,
je geeft de voorkeur aan geloofsgenooten".
Beklaagde was niet versohenen. Na ver
hoor der getuigen requireerde de waar
nemende officier van justitie tegen be
klaagde als schuldig aan eenvoudige
beleedigirg van een ambtenaar in de uit
oefening van i^jn functie een boete van
t 300, bij niet betaling te vervangen door
dertig dagen hechtenis.
De uitspraak is bepaald op 22 dezer.
Te Middelharnis is door de rijks-
veldwaoht tussohen het riet op de gorzen
van den Van Pallandspolder een mensohe-
lijk geraamte gevonden, vermoedelijk van
een vroeger verdronken en aldaar aan
gespoeld persoon, naar gissing ongeveer
15 jaar oud.
Door het te sterk afsluiten van een
vulkachel gedurende de naoht is te Stads
kanaal het gezin van een scheepsbouw
meester bewusteloos geworden. De dienst
meid, toen zij des mergers op de gewonen
tijd in de slaapkamer geen beweging
hoorde, die kamer binnen en vond allen
aldaar bewusteloos. Gelukkig heeft de
frissche luchtstroom, welke door het openen
van de kamerdeur plotseling naar binnen
droDg, nog alles ten goede doen keeren,
zoodat het ongeval boven verwachting
is afgèloopeD.
Lafaards. Maandagavond drongen
een 3-tal vlegels in het huisje, bewoond
door een 73jarigen man te Kaatsheuvel,
sloegen den boel stuk en takelde daarna
onbarmhartig het oud manneke af. Een
half uur later kregen ze onderling twist,
met het gevolg, dat verschillende diepe
wond/ra in het hoofd opliep en bewusteloos
op een kru.Wügen werd thuis gebracht.
De martohiiiiii.óe heeft prooee-verbaal
opgemaakt.
Te Naarden is in de Karnemelk-
sloot het lijk gevonden van den lston
luitenant Ottens, van het 3e reg. vesting
artillerie, sedert twee maanden in garni
zoen, na den cursu3 aan de hoogere krijgs
school te hebben gevolgd. Waarschijnlijk
is hij voor dienstzaken op verkenning
zijnde door het ijs gezakt, zijn ü;ts lag
aan den kant der sloot. In een machine
fabriek te Qouda is een 45 jarige smid
door den springende amorilsteen zoodanig
aan 't hoofd verwond dat hij aan de go-
volgen is overleden. Het 22-jarige
dienstmeisje uit Haarlem (zie ons vorig
no) die te Halfweg Maandagavond een
samenkomst zou hebben met een heer uit
Amsterdam, is aldaar bij 'tgaan naar de
plaats der samenkomst van de trambrug
te water gevallen en door den stroom die
daar is vanwege het stoomgemaal, waar
schijnlijk meegevoerdmen heeft tenminste
hulpgeroep gehoord dooh haarzelve niet
gevondende samenkomst heeft dan ook
niet plaats gehad. Te Haarlem is in
den Haarlemmerhout door de stoomtram
een 21 jarig weesmeisje uit Heemstede
overreden. Zij werd naar het diaoonessen-
huis gebracht en overleed kort daarop.
Te Bokstel viel een kind van 7 jaar
op straat. Het werd bij een der bewoners
binnengedragen, waar het na enkele minu
ten overleed. Bij het afleggen bleek dat
het kind zeer verwaarloosd en vervuild
was.
Eergisteravond poogde een onbekend
gebleven persoon in te breken b\j een
rentenier aan den Heereweg te Gro
ningen. Hij drong diens woning binnen
en sloeg hem met een stuk jjzer vijf ga
ten in het hoofd, waardoor hevige bloe
dende wonden veroorzaakt werden. Op
het hulpgeroep snelde de echtgenoote toe,
die ook door den indringer neergeslagen
werd. De buren schoten daarop toe, maar
de inbreker wist te ontkomen door het
stukslaan van een ruit aan den achter
kant van het huis. Voor zoover bekend,
is niet» ontvreemd.
Dansscholen Eenigen tijd geleden
werd door den kantonrechter te Rotter
dam een man vrijgesproken, wien ten
laste was gelegd, het verkoopen van al
coholhoudende dranken zonder verlof en
vergunnig. Die vrijspraak was gegrond
op het verweer van den beklaagde dat hij
geen kroeg, maar een „dansschool'' had,
en op de verklaringen der getuigen, dat
zij les in het dansen kregen, daarvoor
betaalden, maar dat hun bier en limona
de zonder vragen en ook zonder betaling
werd verstrekt. Het verkoopen of ten ver
koop in voorraad hebben was dus niet
bewezen. Van dat oogenblik af verrezen
de „dansscholen" als paddenstoelen uit
den grond. De politie heeft onlangs pro
ces-verbaal opgemaakt tegen een dans-
meester-cacaowerker, een idem-los werk
man, een idem gaefltter en een idem-sto-
ker, die ditmaal allen door de getui
gen in den steek gelaten werden. Dien
tengevolge zijn zij thans alle vier veroor
deeld tot f 10 boete subsidiair 5 dagen
hechtenis. De liefhebberij voor dansleseen
is nu weder wat afgekoeld.
Wonderlyk bewaard. Te Amsterdam
viel een 17 jarige loodgieter uit de goot
van eeD vier verdiepingen hoog huis. Men
vreesde het ergste en snelde hem te hulp
dooh tot verbazing zijner kameraden stond
hij weder op zijn becnen en verklaarde
slechts geschrokken te zijn. Hij bleek
tereohi gekomen te zijn op een hoop zand
wat den val gestuit heeft. Hij ging dade
lijk weer aan 't werk.
De bevolking van Rotterdam is in
den loop des vorigen jaars van 403 duizend
tot 411 duizend gestegen. Een halve eeuw
geleden telde Rotterdam 80 duizend in
woners.
Baron Brantsen van Wielbergen, van
1888 - 91 lid der Tweede Kamer voor
Loohem en vele jaren lid van Gedeputeerde
Staten van Gelderland, is overleden.
De aardbeving.
Generaal Mazsa, commandant van Mes
sina, heeft gisteren aan Giolitti het vol
gende geseind In weerwil van de meest
nauwgezette nasporingen zijn er geen over-
levenden meer gevonden. De genietroepen
zijn onvermoeid aan het werk. Er bestaat
dringende behoefte aan barakken, maar er
is gebrek aan hout, te meer daar een deel
van den tooh al beperkten voorraad aan
de naburige gemeenten, die niets hadden,
is afgestaan. Do bevolking gedraagt zioh
kalm. Zes plunderaars zijn in hechtenis
genomen o.a. drie gevangen, die bij de
aardbeving van deD 28sten ontsnapt waren,
