NIEUWSBLAD
R ZEELAND.
No. 86;
1909.
Dinsdag 12 Januari.
23e jaargang.
HISTORISCH
CHRISTELIJK-
VOORBEREIDING.
Buitenlandse!! Overzicht.
Binnenland.
VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK
Wed. S. J. DE JONGE-VERWEST. te Goes
P. S. 14 Februari is de
laatste dag der aangifte.
F. P. D'HUIJ, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
1EDEREN WERKDAG DES AVONDS.
Prijs per drie maanden franco p. p1,25.
Enkele nummers0,02®.
UITGAVE DER FIRMA
EN VAN
De tijd is weer daar, dat er vele anti-
revolutionnaire kiezers moeten worden
geteeld.
Méér nog dan vorige jaren, moet onze
actie met kracht worden aangevat.
Dit jaar zullen de Kamerverkiezingen
plaats hebben en de verkiezingen voor den
Gemeenteraad.
Daarop dienen we ons voor te bereiden,
door te zorgen voor de
KIEZERSLIJSTEN.
Wij vertrouwen, dat onze mannen hun
plicht zullen doen.
Om hen daarin te steunen, herinneren
wij aan sommige bepalingen, der kieswet.
Alléén zij kunnen op de kiezerslijst ge
plaatst wordeD, die den 15en Mei e.k. 25
jaar of ouder zijn.
Belastingkiezers.
Wie in eenige rijksbelasting is aange
slagen, wordt ambtshalve op de lijst
gebraoht, mits hij het verschuldigde
over het laatstverloopen dienstjaar betaald
hebbe vóór 1 Februari 1909.
Rijksbelastingen zyn: Personeele, Grond-,
Bedryfs- en Vermogensbelasting.
Wie medebezitter is van een onverdeelde
nalatenschap en voor zyn aandeel f 1of
meer Grondbelasting betaalt moet zich ten
gemeentehuize aangeven tusschen 1 en 14
Februari. Wie verhuisd is naar een andere
gemeente, waar hij Rijksbelasting betaald
heeft, moet zich eveneens aangeven in zjjn
nieuwe gemeente onder overlegging van
zijn voldaan geteekend belastingbiljet.
Huurkiezers.
Huurbiezer is elk, die van 1 Aug, 1908
tot 81 Jan. 1909 een huis (of gedeelte daar
van) bewoond heeft en daarvoor een huur
betaald heeft, minstens zooveel als hier
onder voor onze geheele provincie zal wor
den vermeld.
Men mag óók éen keer verhuisd zijn in
dien tijd.
Is de woninghuur te laag om kiezer te
worden en heeft men een stukje grond in
hnnr (in dezelfde gemeente) dan mag men
de hunr daarvan optellen by de woning-
hnnr.
Schippers, welke gedurende denzelfden
tijd een sohip in eigendom of hunr hadden
van 24 M3. (ton) ie hond, kunnen ook kiezer
worden.
Aangifte tusschen 1 en 14 Februari.
Loonkiezers.
Om loonkiezer te worden moet men
van 1 Jan. '08 tot 81 Jan. '09 in één of
hoogstens in twee dienstbetrekkingen zijn
geweest en een loon verdiend hebben,
zooals hier beneden vermeld wordt; of
meer.
B(j het loon van den man mag worden
opgeteld
le. Het geheele loon, dat zijn vrouw
(eveneens in vaste dienstbetrekking) ge
noten heeft.
2e. Het halve loon zijner inwonende,
minderjarige kinderen.
Als loon wordt óók gerekend
le. Pensioen en lijfrente.
2e. Ongevallenrenle.
Staat in een of ander bedrijf in den
regel het werk gedurende een gedeelte
van het jaar stil, den wordt de tijd,
waarin niet gewerkt wordt toeh als dienst
tijd beschouwd. Is men hoogstens twee
maanden ziek geweest, dan wordt tooh
het loon gerekend ontvangen te zijn.
Ook de kost en de inwoniog wordt
als loon gerekend, naar een daarvoor
bij de wet voor iedere gemeente vasfge
steld bedrag. (Zie hieronder).
Wie op Zon- en Christelijke feestdagen
den kost niet geniet, behoeft daarvoor
niets af te trekken. Hij wordt gerekend
den vollen kost te genieten.
Inwonende zoons die vóór 16 Meia. s.
dit jaar 25 jaar hopen te worden, kun
nen zicb als loonkiezer aangeven, wanneer
zij een zeker loon genieten dat met kost
en inwoning saam het wettelijk cijfer be-
jeikt.
Ook de loonkiezers moeten zich aange
ven tusschen 1 en 14 Februari.
Men bahoeft niet mede te deelen hoe
veel men verdiend heeft. Een verklaring,
dat men op grond der wet loonkiezer kan
worden, is voldoende.
Spaarbankkiezers.
Wie op 1 Februari a s. sedert een jaar
f 100 nominaal op het Grootboek heeft
staan of f 50 op een Spaarbank, kan kiezer
worden.
Hij moet tusschen 1 en 14 Februari zich
op de secretarie aanmelden onder over-
iegging van een bewijs van de directie van
het Grootboek of het bestuur der Spaarbank,
dat hij inderdaad sedert een jaar eigenaar
is van de gevorderde bedragen.
Het is niet meer noodig, dat men een
boekje hebbe van de Rijkspostspaarbank
andere spaarbanken tellen, ook meedoch
natuurlijk moeten de lichamen, waarvan
deze spaarbanken uitgaan, rechtspersoon
lijkheid hebben, en, zoo ze na 1 Mei 1900
zijn opgericht, moeten ze een waarborgsom
van f 25000 bij de Nederlandsche bank heb
ben gedeponeerd.
Examen-kiezers.
Ten slotte de Examen-kiezers. Dat zijn zij
die «met goed gevolg hebben afgelegd een
examen, ingesteld door of krachtens de wet
of aangewezen bij algemeonen maatregel
van bestuur en in verband staande met de
benoembaarheid tot eenig ambt, de vervul
ling van eenige betrekking of de uitoefe
ning van eenig bedrijf of beroep."
B. S. Wie in 1908 onderstand heeft ge
had van een instelling van weldadigheid of
van een gemeentebestuur kan geen kiezer
worden. Als onderstand gelden niet genees
kundige hulp en geneesmiddelen -. wel verster
kende middelen.
do pneqejuS
nopjoAi. ftniuoMm
na ijsoq eftjj\
f300
f275
f250
f225
f200
f175
do dueqajeS
:;pjoM. ^soq aftJA.
f 212,50
f200,—
f 187,50
f 175,—
f 162,50
f 150,—
do pneqejeü
ïpjoAi SarnoASUt
jo SuiaoAÏ aft ja
f87,50 1
f75,—
f62,50
f 50,
f 37,50
f25,—
a«sf jad neqqeq
pnaipjaA ;aora
jazaiquoof neg
f450
f400
f350
f325
f300
f275
qa@M jad neqqaq
pnooAuea laora
jezeiqjiiuq neg;
m o tc li o
oo
v—t v4 T—t V4 O
«+4 44 44
00
o
CD
-2
;|ds
OQ
M
u g
O b*
.2*®^ J
TS 2
.2 rü *55
^3 N O
a 8
2
A'S
S g
§'S g
0 CD
a
H 2 B 2
OP .2 —4
O
X.3 g M
OÖ
BS g -
a g
S
T3 SC ffl
SCO
E o O P
S. o.SP s
"".2 ®k
t>
OO
11 Januari 1909.
De ramp in Italië.
In de groote pers circuleert een oproep
aan de gansche pers om een woord van aan
beveling voor de groote collecte uitgeschre
ven en noodzakelijk ter spoedige hulpbie
ding aan die ongelukkige slachtoffers in
Zuid-Italië welke de ramp van 27 Dec. a. p.
hebben overleefd.
1 De desbetreffende oproep is geteekend
door den minister van buitenlandsche
zaken, de beide voorzitters der Volksver
tegenwoordiging en de Commissarissen der
Koningin in de Provinciën.
Aan dien oproep gehoor gevende, verze
keren ook wij van harte gaarne dat wij be
reid zijn gaven, liefst groote, in ontvangst
te nemen voor da slachtoffers der ramp.
Het zou een beleediging zjjn voor onze
lezers, wanneer wy 't noodig vonden nog
een opwekkend woord aan deze mededee-
iing toe te voegen.
Doe een ieder wat hij kan. Hier vooral
geldt 't Apostolisch woord Het is zaliger
te geven dan te ontvangen.
Als zij maar konden
In De Heraut vinden wij een mooi artikel
ter aanmoediging van Christen-ouders om
hunne zonen te doen opleiden voor In
dische ambtenaars-examens.
Zeer terecht zegt het blad dat de Neder-
landsehe ambtenaarswereld in Indië door
en dcor verrot (gedemoraliseerd) is, ten
gevolge van 't droeve feit dat in duizenden
liberale huisgezinnen niet meer met God
en Zijn dienst gerekend wordt, de Bijbel
een onbekend Boek is, de mooiste geschie
denissen uit de Schrift volslagen onbekend
zijn, h8t gebed als iels bespottelijks is
afgeschaft, en het Christendom ver be
ueden het Heidendom is gedaald.
Het spreekt van zelf dat joügelui uit
dergelijke paganistisohe gezinnen, iD Indië
gekomnn, het tegendeel doen van de Zen
ding aanbevelen.
Onze goede Christenmensohen, die hun
bijdrage voor de Zending offeren,hoe schoon
en prijzenswaard op ziohzelf, doen dan ook
gansoh verkeerd wanneer zij hunne
zonen niet geven om het kleine groepje
Christelijke ambtenaren in Indië te gaan
versterken.
Het Mohamedanisme maakt zijn bekeer
lingen met duizenden, tegen bet Christen
dom met eenlingen, mede door 'tfeit dat
de Nederlandsche [ambtenaar in Indië de
Zending gram is, en eeD leven leidt, waar
van de Javaan gruwt, zoodat 't zoo uiterst
moeilijk is hem voor den Heer te winnen.
Maar 't is mooi gezegd onze Christen
ouders moeten hunne zonen geven.
Er zijn er onder hen, die hunne zonen
op de Hoogere Burgersobool dedeD, niet
tegenstaande zij weten dat deze scholen,
hoe neutraal ook in naam, kweekplaatsen
zijn van het grofst materialisme, om de
woorden van De Heraut te gebruiken.
En wanneer zij het voorrecht hadden
hunne zonen, met onverzwakt geloof van
de Hoogere Burgerschool met een goed
einddiploma te zien terugkeeren, dan
misten die onders het noodige geld cm
aan deze zonen een verdere opleiding te
bezorgen, zoodat zij hen, na maandenlang
sollioiteeren, ten slotte op een kantoor
moesten doeD, waar zij tegen een aan
vangssalaris van zes heele guldens 's weeks
van des morgens 9 tot des avonds 9 soms
10, 11 uur geestdoodend werk mogen
verrichteD.
Zulke jongelui zijn er in ons land hon
derden.
Hoe dat komt?
Omdat de aanzienlijken des lands de
hand op hunne beurs houden, en weigeren
de risico te dragen vbd geldelijk voorschot
teneinde dergelijke jongens voort te helpen.
Menig huisvader uit den kring onzer
>kloine luyden" deed op dit punt bittere
ervaringen op.
Nogeens, 't is mooi gezegd, laten onze
Christenouders hunnen jongens een hoo
gere opleiding doen geveD. Maar als zij
't niet betalen kannen?
Over het algemeen zjjn de aanzien-
lyksten des lands niet met groote gezinnen
gezegend, hebben niet voor vele zonen te
zorgen.
Was het nu niet gewenscht dat derge
lijk en een fonds stichtten om daaruit de op
leiding van flinke jongens, die naar Indië
willeD, te bekostigen
Natuurlijk bij wijze van voorschot met
verplichte terugbetaling in termijnen, met
als waarborg bjjv. de polis eener levensver
van 15 regels 40 cent, iedere regel meer 8 cent.
Familieberichten van 1—5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 '■ent.
zekering. Een risico waarbij zij immers j
niets te verliezen hebben.
Voor chr. scholen hebben deze aanzien
lijksten des lands nog wel hun goud
overen wie zou hen hiervoor niet dank
baar zijn
Ook voor de Zending offeren zy nog wel
groote gaven.
Maar voor de opleiding van Christenjon
gelingen uit on- en minvermogende gezin
nen voelen zij niets.
Wat zou liet een zegen zyn, wanneer zy
die hun geld somwijlen maar al te zeer in
dwaze speculatiën zoek maken, eentt hun
kapitaal rentegevend wilden beleggen in
een dergelijk opleidingsfonds veor aan
staande Indische Christen-ambtenaren.
Wanneer wij de oude rijke geslachten
van een halve eeuw terug zoo eens voor
onze herinnering doen voorbijgaandie
rijke Haagsche regenten- en Amaterdam-
sche koopmansfamilie!), die de eere van den
Christennaam hoog hielden, doch tegelijk
hunne aardsche schatten vermeerderden en
bij hun dood aan hunne kinderen of neven
en nichten nalieten en wy gaan dan die
erfgenamen in hun openbare leven na,
wat is er dan van het lieve geld
dier rijke Christenen veel voor Gods Ko
ninklijk verloren gegaan, hoeveel is er
niet vau in handen van vrijzinnigen ge
vallen, of van hen die heelemaal aan 't
geloof en den weldadigheidszin hunner
erflaters ontwassen zijn.
Zou dit voor de thans levenden onder
hen, die onze geestverwanten zijn op ker
kelijk en staatkundig gebied niet een
spoorslag moeten zijn om met milder hand
dan tot nu toe den minvermogenden broe
der te steunen, die zijn zoon gaarne aan
Indië afs'aan wil, als loon voor hun gel-
deljjken steun, waardoor hij in staat was
zioh daar een positie te veroveren en mede
te werken, voor zijn deel, aan de ver
wezenlijking van den zoo geheel uit ons
hart gegrepen oproep van De Heraut l
In de zitting der Kamer te Rome heeft
de rapporteur over 't wetsontwerp tot 't
gevsn van een orediet ter herbouw van
de plaatsen in Zuid Italië dit ontwerp
verdedigd, en is een motie aangenomen,
waarbij de regeering wordt opgedragen
een wetsontwerp aan te bieden, dat tot
strekking heeft de waarden die in de
verwoeste steden zijn of worden terug
gevonden, en die aan den staat komen
wijl 't onmogelijk is de eigenaren of erf
genamen te vindeD, aan het weldadig
heidfonds voor de slachtoffers der aard
beving te schenken. Met eenige wijziging
werd 't gntwerp belasting om te voorzien
in de dadelijke üianeieele hulp en weder
opbouw aangenomen. Dr. Paul, zaak
gelastigde der nieuwe regeering van
Venezuela is te Parijs aangekomen.
Hij heeft in opdracht een vredelie
vende oplossing der gesohilloD te bewerken
met Frankrijk, Nederland, Engeland,
Duitaohland en Italië.
Wat Nederland betreft, zoo verklaarde
hij, had de regeeriDg de decreten ver
biedend 't vervoer op Curgero en Trinidad,
ingetrokken.
De heer Paul vertelde vervolgens, hoe
de bewegiog ontstaan was, die leidde tot
den val van Csstro. Deze beweging was
gemotiveerd door versohil van inzioht, zoo
wel wat betreft de binnenlandsohe als de
buitenlandsche politiek van Castro. Dit
maakt, dat de onafhankelijkheid van het
land bedreigd werd.
De omverwerping van de regeering van
Castro was daardoor gemotiveerd, dat men
het noodig oordeelde, maatregelen te nemen
om ieder conflict met Nederland te ver
mijden, dat de oorzaak kon worden van
een internationalen oorlog, of wel van een
revolutie, omdat Nederland het protoool
met Venezuela van 1894 had herroepen,
waarbij het vervoer van wapens verboden
werd en bet vormen van een revolution-
nsir oompiot werd onmogelijk gemaakt.
De tegenwoordigheid van de Nederland-
sehe oorlogsschepen op de kust, met het
doel zioh meester te maken van de kleine
transportschepen met Venezolaansohe mili
tairen, maakte, dat de Venezolaansohe
regeeriDg zioh in een moeilijkepositie
geplaatst zag tegenover een revolutie. Toen
zijn wij tot de overtuiging gekomen, dat
het noodig was onderhandelingen aan te
knoopen met Nederland, en dat de mogend
heden, waarmede Venezuela geschillen
had, overtuigd moesten worden van zyn
goede gezindheid om tot een vredelievende
oplossing te komen.
Bij de begrafenis van baron "Mollerus
te Arnhem, in leven Commissaris der
Koningin in Gelderland, werd in de
woning het woord gevoerd door ds. Roo-
zemeijer, Herv. predikant, en ds. Hoekstra,
geref. predikant. Aan het graf werden
opgemerkt het Kamerlid v. d. Boroh van
Verwolde die als vertegenwoordiger der
Koningin een krans op de baar legde;
den oud voorzitter dei Tweede Kamer
mr. A. Maokay; enkele Commissarissen
der Koningin in de overige provinciën,
onder anderen dien uit Zeeland mr. Dijok-
meesler,namens welke allen baron v.Voorst
tot Voorst, Commissaris der Koningin in
Noord Brabant, een woord op 't graf
sprakna dat van baron Dommer van
Poldersveld, lid van gedeputeerde staten
van Gelderland, die de nagedachtenis des
overledenen zegende; o.a. om zijn groote
werkzaamheid en zijn geloof in God. Nog
spraken de griffier der staten Brants en
een paar andere heeren.
Zaterdag werd onder toeloop van
duizenden zoo op de straat als op de
begraafplaats het stoffelijk overschot van
wijlen minister Bevers ter aarde besteld.
Achter de rouwkoets reed de volgkoets
waarin de Prins der Nederlanden en zijn
adjudant gezeten waren, in andere volg
koetsen waren de ministers (met uitzon
dering vaD min. Heemskerk (uitlandig)
en Sabron (ongesteld) gezeten, benevens
familieleden, vrienden en geestelijken.
Bij de groeve stonden tal van autoritei
ten, ministrieele departementsambtenaren,
staatslieden, oud-ministers, volksvertegen
woordigers, vreemde gezanten en geeste
lijken gesehaard, alsmede de weezen uit
het R. K. Weeshuis, waarvan de over
ledene bestuurslid was. Nadat de geeste
lijke de gebruikelijke gebeden had uit
gesproken, was Z. K. .EL de Prins de
eerste die, ten teeken van afscheid een
schep met aarde ter hand nam en het
zand in het graf strooide. Deze laatste
hulde werd herhaald door den kamerheer
van H. M. de Koningin-Moeder, de mi
nisters.. de familiebetrekkingen en de ge-
noodigden in den begrafenisstoet, o.a. de
depntatiën van het r.-k. parochiaal arm
bestuur, het] r.-k. ziekenhuis en den
hoofdraad van de Vinoentiusvereeniging.
Vooral minister Kolkman was diep aan
gedaan toen hij dit laatste eerbewys aan
zijn ambfgenoot en vriend wydde. Nadat
het graf gesloten was met een tijdelijke
bedekking, waarop alleen achtergelaten
werd de krans van H. M. de Koningin,
wendde de oudste broeder van mr. Bevers
zieh eerbiedig tot zijne Koninklijke Hoog
heid, om in den persoon van den Prins
aan H. M. de Koningin, zijn diepgevoel-
den dank te betuigen voor de vereerende
belangstelling door H. M. in het verlies
van zijn broeder betoond om verder Z.
K. H. zelf zijne erkentelijkheid aan te
bieden voor de sympathie jegens den
ontslapene door Zijn persoonlijke tegen
woordigheid geuit en om den vertegen
woordiger van H. M. de Koningin-Moeder
te verzoeken dezelfde gevoelens van dank
aan H. M. wel te willen overbrengen. En
zioh tot de duizenden omstanders rich
tende, bracht hij allen dank voor de op
rechte deelneming. Ter weerszijden van
't graf waren de kransen als het ware
tot een berg opgestapeld.
