No. 79.
1909
NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND.
Maandag 4 Januari.
23e jaargang.
HISTORISGH
CHRISTELIJK-
VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK
Wed.
S. J. DE JONGE-VERWEST, te Goes
F. P. D'HUIJ, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENT1ËN
BJj dit nummer behoort een Bijvoegsel
1EDEREN WERKDAG DES AVONDS.
Prijs per drie maanden franco p. p1,25.
Enkele nummers0,02®.
UITGAVE DER FIRMA
EN VAN
van 1—5 regels 40 cent, iedere regel meer 8 cent.
Familieberichten van 1—5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 pent.
De Aardbeving.
De verwoesting van Messina.
Wanneer, nog slechts weinige dagen
geleden, de reiziger, die met de nachtboot
naar Sicilië reisde, in de buurt van dat
eiland aankwam, dan z*g bij, zoodra de
morgenzon haar eerste lioht begon uit te
straleD, een land- en zeegezicht voor zioh,
zooale zelfs de heerlijke kusten van de
Middeliandsohe Zee slechts bij uitzonde
ring bieden. Ter linkerzijde strekte zioh
de hooge oever van Calabrië uit met tal-
looze, witblinkende steden en plaatsjes
uit het Zuiden doemde voor zijn oogen
het heerlijke Sicilië op uit het blauw der
golveDen dichter bij de kust, die meer
dan eenige andere tientallen van eeuwen
een onwederstaanbare aantrekkingskracht
uitoefende op volken van de meest ver
schillende rassen, aanschouwde hij de be
roemde zeeïngte, wier wilde maalstroomen
in de tijden dat mythen ontstonden of nog
geloof vonden (denk aan de Soylla en
Gharibdis), slechts met schrik en beving
genoemd werden. Maar wat verder lag in
zilverwitten glans de sikkelvormige haven-
booht aan den voet van kleurige, steiie
bergen en strekte zioh voor hem het oude
Messina uit, dat, hoe dikwjjls ook getroffen
door pest, cholera of aardbevingen zioh
steeds in nieuwen luister weder oprichtte.
Kwam hij dan aan wal, dan bood zioh
het beeld van eene lachende, nijvere zee-
handelsstad. Als bij tooverslag bevond hij
zioh te midden van een vroolijke drukte
vol verrassing liet hij zijn oogen dwalen
door de nienwe rechtlijnige straten, waar
door zioh een arbeidzame, vlijtige menigte
bewoog. Het moderne leven bruiste door
Messina's witte straten met de bont ge
kleurde buizen, de vlugge Sioiliaansohe
wagentjes, de in kalme bespiegeling voort
trekkende kudden geiten en het vroolijk
gesnap der flink gebouwde meisjes. Als
dan de zon ter kimme neigde, zag men
op het Corso militairen en ambtenaren,
Afrikaansehe zeelieden en landelijke schoe
nen uit de bergnesten io het Sioiliaansohe
binnenland in vroolijke groepjes voorbij
ilaneeren. En deze heerlijke stad ligt thans
terneder, getroffen door de hand, die haar
reeds zoo dikwijls en zoo pijnlijk sloeg.
De op korten afstand gelegen Etna verhief
als een voortdurende bedreiging zijn witten
kruin hoog boven de daken der stad en
predikte, als het ware, den bewoners een
eeuwig memento mori.
Onder de straten woelden steeds onge
zien de vulkanische krachten en waar
buiten aan de pier de blik zioh wendde
naar de thans eveneens verwoeste kust
van Calabrië, daar dreigde de uit de diepte
opwoelende zee eveneens met voortdurend
gevaar. De Grieksehe heldensage liet reeds
Odyssseus rondzwalken te midden van
de versohrikkingen dezer wateren en de
sage, door Sobiller in zijn »Tauoher« zoo
heerlijk wedergegeven, vond in deze streek
haar ontstaan.
De stad der sagen en van het vroolijke
ieven is met vele andere in bare onmid
dellijke nabijheid of die van de overzijde
haar tegenglansden, het bekoorlijke Palmi,
het oude Reggio, in den diepsten rouw
gedompeld. Het schiereiland dat in den
vorm van een sikkel (volgens de sage de
in zee gevallen sikkel van Saturnus) de
prachtige haven, welke honderden schepen
kan herbergen, omsluit, heeft het land niet
voor den verwoestenden vloedgolf kunnen
beschermen.
De ramp, zoo luidde het eerste beriobt
van den prefect, gaat elke beschrijving te
boven. Messina is bijna totaal verwoest,
er liggen ongeveer 10.000 lijken in de
straten. Het is Diet mogelijk een denk
beeld te geveD van den toestand,er heersoht
een onbeschrijfelijke wanorde en de veroor
zaakte schade is buitengewoon. De van
verschillende zijden gebrachte hulp is verre
van voldoende, vooral is er groote behoefte
aan levensmiddelen.Op verschillende plaat-
zen is brand uitgebroken, aan blussohen
valt echter niet te denken en zoodoende
slaat de brand over van het eene punt
daar het andere.
Zooals steeds in dergelijke gevalleD,
tracht ook hier weder allerlei gespuis zijd
slag te slaan en alles te rooven en te
plunderen, wat voor zijn hand komt. De
prefect heeft den soldaten, die met de
handhaving der orde zijn belast, dan ook
bevolen ieder neder te schieten, die zioh
aan plundering schuldig maakt.
Een vrouw uit Messina, wie het gelukt
was zich te redden en die zioh thans te
Palermo bevindt, heeft het volgende ver
haal van haar wedervaren gedaan Het
was een helsoh tooneel. Wij sliepen nog,
toen een vreemd geluid ons plotseling
wekte de vensters //knarsten" als het ware
en de deuren sloegen open met verschrik
kelijk geraas. SommigeD onzer werden
door den sehok het bed uitgeworpen. De
regen stortte in stroomen neder en de luoht
was pikzwart. //Een aardbeving!" schreeuw
den wij, half krankzinnig van sohnk. Met
slechts weinig kleederen aan het lijf snel
den ik, mijn broeder en mijn zuster de
straat op, maar in eeD oogwenk was ik
hen kwijt. Van alle kanten kwamen men-
sohen aanloopen, die wanhoopskreten
uitten, huilend om hulp smeekten en de
Madonna en alle heiligen aanriepen.
Om ons heen vielen de muren in, braken
de ruiten en zakten houten gebouwen in
een. Het water steeg ons tot de knieër.
Dicht bij het strand stonden de straten
ondei water. De modderkleurige golven
loeiden hevig en sloegen met ongeloofelijk
geweld de straten in.
Ik liep maar steeds door, zonder mij
reoht rekenschap te geven van hetgeen
rondom mij gebeurde. Hoe ik aan boord
van een boot ben gekomen en overgebracht
naar Palermo, weet ik absoluut niet.
Een andere gevluchte inwoner van Mes
sina vertelde te Cataoia over de verwoes
ting het is onmogelijk den afschuwelijken
aanblik, welke de puinhoopen opleveren,
te beschrijven. Bijna alle inwoners zijn
gedood, sleohts een paar duizend zijn ont
komen. Er is gebrek aan geneesheeren,
tenten, kleeren ea levensmiddelen, om de
overlevenden, die ontzettend lijden van de
ongewone koude, te verzorgen. De vlam
men die in de ruïnen woeden, kunnen niet
gedoofd worden, omdat het brandweer
materiaal vernield „is. Het hulp brengen
is uiterst moeilijk door de groote hoeveel
heid modder, welke het zeewater in de
straten heeft achtergelaten.
Een ander ooggetuige, ts Rome aange
komen, dr. Rossi, verhaalt dat hij moest
vertrekkenhij was bezig zioh aan te
kleeden toen plotseling een geraas als de
ontploffing van bommen gevolgd werd
door het geluid van stortregen, gesis en
gefluit als van massa's gloeiende ijzeren
staven tn water. Hij schoof het raam
open. De sehoorsteenen der huizen wag
gelden, een dichte stofwolk rees oj half
gestikt keerde hij in de kamer terug, waar
de vloer op en neer gingeen gerommel
als van een oneindige steeneniawine deed
zioh hooren de bovenverdiepingen waren
ingestort. De balken der zoldering dreigden
te bezwijken. Dokter Rossi greep een touw
eu liet zijn moeder, zuster en de andere
bewoners uit het raam op straat zakken.
Rondom zag men overal ingestorte palei
zen. Alles vluchtte naar een plein en daar
richtte de dokter van planken en lappen
een barak op, waar een groot aantal half
naakte mensehen kwam schuilen. Mij ging
de stad in. Overal zag hij een tooneel
vsn verwoestinggevallen huisraad en
jammerende mensohec. De geredden spoe
len den keei met zeewater, daar stof en
gruis in neus en mond een ondragelijkeD
hinder veroorzaken. Des middags, toen
het gepeupel honger en dorst leed, sloeg
't aan het plunderen van winkels. De
douanebeambten van de haven schoten
er op los. Des avonds was dr. Rossi zoo
moe, dat hij zioh aan boord van een
Engelsoh stoomschip begaf. Bij het ver
laten van de haven leverde het geheel
een gruwelijk geziohtoveral brandende
puinhoopeD, terwijl een stortregen neer-
kletste.
Een ander oogge'uige, een burgemees
ter van «en dorp in Lombardije, sliep op
de derde verdieping van het Hotel Tri-
naoria; hij werd gewekt door een ont
zettend leven en bleef onder een balk
en puin op de tweede verdieping uren
lang, half gestikt door stof en rook, lig
gen schreeuwen, totdat eindelijk soldaten,
die uit de Citadel ontvlucht waren voor
de overstrooming, hem bevrijdden. Dade
lijk ging hij naar de haven op een stoom
boot. Hij is een van de weinige overle
venden uit bet Hotel Trinaoria. In het
Hotel de France wsren 62 gasteD, van
wier lot men niets weet. Het Hotel Con
tinental is ingestort en het Hotel Belvédère
staat in brand.
Aan boord van de Russische oorlogs
boot Makarof, die vluchtelingen uit Messioa
te Napels braoht, bevond zioh o. a. prinses
Alcondrez Ze vertelde„Ik lag in een
vasten slaap, toen een vreeseiijk gekraak
mij wekte. Alle bewoners van het huis
stormden als bezetenen naar de deur. Op
dat oogenblik deed een nieuwe aardschok
de marmeren trap van ons paleis instorten.
Wij klauterden over de puinhoopen en
bleven eenigen tijd ais verstomd op het
binnenplein staan. Toen snelden we de
straat op. We zagen niets dan ruïnesom
ons heen, en nog eeDS ruïnes, waaruit
ontzettende jammerkreten klonken. Af en
toe hoorden we nieuwe slagen nieuwe
huizen vielen in puin. Na eerst als ver
dwaasd van den eehrik een eind de straat
op geloopen te zijn, keerden we naar de
puinhoopen van het paleis terug om onze
verwanten te zoeken. Wonder boven won
der vonden we ze allen terug, ook onze
trouwe bedienden waren gespaard. Onder
ongelooflijke moeilijkheden vluohtten we
Daar de haven en wenkten een sohip,
»&a; men een boot te water liet, die ons
afhaalde. Het schip was de Russische
kruiser Makarof. Deze had in het geheel
385 gewonden opgenomen, van wie aoht
gedurende den overtocht stierven.
Kort na de aankomst van de Therapia
te Napels heeft een persman een onder
houd met den kapitein gehad. De kapitein
hiDg een droevig tafereel op van de ver
woesting van Messina. De Amerikaansohe
consul en zijn familie zijn dood. In een
school werden alle kinderen 12# in
getal gedood. Reeds voor men de straat
van Messina inkomt, ziet men de vlammen
van talrijke branden die in de verwoeste
stad woeden.
Langs de kust is geen enkele plaats
staande gebleven. Van de huizen in Mes
sina slaan alleen nog eenige muren vlak
san zee overeind. Een deel der weinige
overlevenden is iu het binnenland ge
vlucht. Eenige geredden vertellen, dat de
algeheele verwoesting van Messina in 12
seoonden voltooid was. De kapitein ver
telde verderNauwelijks waren we aan
gekomen op de plaats des onheils, of we
hoorden vreeselijke hulpkreten. Dadelijk
trokken we er op uit om te helpen waar
te helpen viel. Het was onmogelijk om
eenigszins voldoende hulp fe schaffen de
omvang van de ramp was te groot. Tijdens
den overtocht van de Therapia naar Napels
werd nog een kind geboren De Therapia
braoht in 't geheel 629 geredden naar
Napels, onder wie 100 lioht en 10 zwaar
gewonden.
Ook 't Amerikaansohe fregat Washington
redde esn 600 ongelukkigen.
De meeste geredden weten zeiven niet
hoe ze aan het onheil ontsnapt zijn. Een
man, die bewusteloos aan boord van de
Washington gebracht werd, vroeg, toen
hij bij was gekomen, waar zijn vrouw en
kinderen waren. Toen hem niemand iets
omtrent hen kon melden, sprong hij in
wanhoop over boord en traohtte naar laDd
te zwemmen. De eerste trein, die van
ska te Palermo aankwam, braoht de
weduwe van den bij de ramp om het leven
gekomea commissaris van politie van Mes
sina. De ongelukkige vrouw scheen niet
wel meer bij het hoofd te zijn. Ze had,
bij de vergeefsohe pogingen om haar man
in de puinhoopen te vinden, bijna al haar
kleeren verloren.
De dood van dezen politie-oommissaris
was bijzonder tragisch. Hij kwam met vijf
zijner kinderen om het leven. Zijn vrouw
ontkwam, geiijk boven gezegd, als door
een wonder. Zij heeft nog een harer kin
deren kunnen redden. Zij had nog de
tegenwoordigheid van geest met haar kind
een schuilplaats te zoeken onder een groote
poort, die overeind was blijven staan.
De oud-minister Fuloi kwam met zijn
vrouw in zjjn huis om. Zijn broeder, een
Kamerlid, weigerde te vluchten en arbeidde
nog 24 uren later, halfdood van uitput
ting, met bloedende handen in de puin
hoopen. Hij verklaarde de plaats des
onheils niet te willen verlaten vóór hij
het iijk van zijn broeder gevonden had.
De ontzetting nam nog toe, toen de Etna
teekenen van rosrigheid begon te geven,
Calabrïé.
De voornaamste stad van deze strook,
een stad met 60000 inwoners, is geheel weg.
Afgrjjseijjk waren van daar de berichten.
Alle leerlingen van 't gymnasium zyn onder
de puinhoopen dood gebleveu.
Verscheidene vluchtelingen uit de omge
ving van Reggio zeggen, dat deze plaats
niet slechts verwoest is, maar door de aarde
verzwolgen. De aarde opende zich meteen
knal als van honderd kanonschoten, terwijl
tegelijkertijd de zee zich met bolderend
geweld over de puinhoopen stortte.
De eerst als gedood vermelde prefect van
Reggio, die te Catanzaro is aangekomen,
vertelt
Ik ben als door een wonder op onbegrij
pelijke wijze uit de in elkaar stortende pre
fectuur kunnen ontvluchten, het geheele
huizenblok in het centrum der stad was een
ruïne. Alleen de nieuwe gebouwen langs
de Pesseggiata Reggio Campi, het hoogste
punt van de stad, zijn gespaard gebleven.
Het oude kasteel is ingestort, de klokke-
toren van de kathedraal is over het plein
gevallen en heeft alle menschen die daar
samengedrongen waren, verpletterd. De
ieeenBtortende kazerne heeft honderde sol
daten begraven. Het aantal dooden is bui
tengewoon groot, de overlevenden kampee
ren, van alles beroofd, iu den jammerlijk
sten toestand op het veld.
Men zegt, dat men in Messina eea gewel
dig angstgehuil hoorde, maar dat Reggio
zonder kik te gronde ging.
Eerst laat vernam men, dat de verwoes
ting zich uitstrekt van Palmi tot Reggio.
Palmi, aan den voet van den 580 M. hoogen
Monte Elia, is zoo goed als vernietigd. De
weinige personen, die uit de verongelukte
stad naar de Gerace wisten te ontvluchten,
waren bijna niet in staat een enkel woord
te uiten, de meesten kregen, zich in veilig
heid ziende, zenuwtoevallen. Na het oor-
verdoovend gebrul en gehuil van de golven
en 't donderend geweld van de schuddende
aarde was de daarop volgende stilte haast
nog afschuwelijker dicht bij de kust waa
de zee een grauwe massa, m«»r verderop
kalm en gewoon getint, zoodat men denken
kon. dat het zoo even doorleefde een gruwe
lijk droom was geweest 1
Een later bericht van daar meldt nog
In korte tusschenruimten volgden de
schokken daar elkander op, zoodat de door
slaap bevangen inwoners niet op straat de
wijk konden nemen. Van 14000 inwoners
zijn er niet veel meer dan honderd overge
bleven. Op het kerkhof zijn er al 3200 be
graven. Langs de wegen, die de troepen
tusschen de puinhoopen hebben gemaakt,
ziet men karren rijden waarep de vermink
ten liggen te jammeren. Alle hoop, dat men
nog levenden onder het puin zal 7inden, is
verloren. Uit de puinhoopen steken de ver
stijfde ledematen van tallooze menschen
Te Napels zijn 76,000 gewonden aange
bracht. In Italië is al ruim een millioen lire
voor de slachtoflers b\jeen. Een Russische
stoomboot heeft Dinsdag de eerste levens
middelen te Reggio aangebracht. De men
schen, die in geen acht en veertig uur ge
geten hadden, vielen er als razend op aan.
Zfj vochten om een broodje, 'n stuk vleeseh
en flesch wijn. Ten slotte wilden de honger
lijders alle voorraden ineens plunderen. De
aoldatan konden de menschen alleen met
hun wapens in bedwang houden. Maar een
vrouw was in bare wanhoop niet te stniten.
Zjj rende in de scherpe bajonet van een
solfdaat en werd zwaar gewond weg
gedragen.
Twee schepen van de scheepvaartmaat-
sehappü Ausiro-Americana, die Sicili*
moesten aandoen, de Lanra, die den 24sten
December van Triëst, en de Martha Was
hington, die den 19 Dember van New Tork
vertrokken was. zijn over tjjd. Men vreest,
dat zij in de zeebeving gebleven zjjn.
Omtrent de vloedgolf, die de aardbeving
vergezelde, meldt een ontkomen oogge
tuige dat de toornige zee als een dier stei
gerde en achteruitsloeg. De vloedgolf rees
op ter hoogt e van 12 M. Eerst scheen de zee
van het land weg te stroomen, om als een
aanloop te nemen. De mensohen op zee
zeggon, dat het was alsof een monster zijn
muil openspalkte. De lucht werd in een
werveling meegetrokken.Werklui die bezig
waren, een put te maken werden door den
luchtstroom weggetrokken en daarna door
de golf vezwolgen. Hoog rees het water op
en sloeg, in de nauwe straat, aan weerszij
den over het land heen (zooals in straat
Soenda bij de ramp van Krakatau).
Al de wijken langs zee met hun bloeiende
tuinen en de kaden zakten weg. En in de
leegte brokkelden de huizen weg. De weer
omstuit deen het gebergte bjj Messina sid
deren, en de hnizen vielen, het een op hst
andere. Een officier, die het aanschouwd
heeft, zeide later„Het leek, of de twee
bergen de waterberg en de landberg
verwoed op elkaar afkwamen en of de aarde
de woningen der menschen aan de zee toe
wierp".
De zeeëngte van Messina is door lijken
van menschen en dieren en wrakhout als
verstopt. Aan beide oevers is de knstlijn
veranderd. De Calabrische kust is vlak ge
worden.
Van Reggio uit, welke stad ook ver
woest is, kou men op oujaarsdag nog
vijf geweldige rookzuilen uit Messina zien
opstijgen, verduisterende de luoht! Maar
vlammen ziet men er uiet meer, althans
is het er 's nachts pikdonker. Alleen
zwaaien er de zoeklichten van de oor
logsschepen spookachtig over de onder
gegane stad. Bij j dat schijnsel geschiedt
het reddingswerk. Overal steken beenen,
armen en hoofden van ljjken onder de
balken en maren der puinhoopen uit.
Oujaarsdag traohtte de uitgehongerde be
volking te Messina zioh meester te maken
van de kas der nationale baak. De tus-
seqeubeide tredende soldaten doodden 2
personen. De staat van beleg is afgekon
digd.
Langs de kust van Reggio tot Lazzaro
aanschouwt men een gruwzame verwoes
ting. Van vele kleine .boerenhuizen is
geen spoor overgebleven. De zee beeft ie
weggevaagd. Donderdag zag men op den
weg van Lazzaro naar Reggio troepen
vluchtelingen die te Lazzaro op den
trein wilden. Langs de kust ziet men
honderden onbegraven lijken, vele met
verplette de ledematen. Een ontzettende
aanblik 1 De troepen werken zoo hard
zij kunnen. Van het land hoort men
angstgeroep en hulpgeschrei. Aan allerlei
is er gebrek. De mensohen lijden honger.
Vooral komen er dokters tekort. Een
verpestende renk van tot ontbinding over
gegane lijken is alom.
Vluchtelingen uit Reggio verdwaald be
reikten oujaarsdag Palmi. Zij verhalen
dat boeren uit den omtrek van Reggio
