NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND,
No. 68.
1908
Vrijdag 18 December.
23e Jaargang.
CHRISTELIJK-
HISTORISCH
Bultenlandseh Orerzieht.
Binnenland,
VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK
Wed.
S. J. DE JONGE-VERWEST, te Goes
F. P. D'HUIJ, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
IEDEREN WERKDAG DES AVONDS.
Prijs per drie maanden franco p. p1,25.
Enkele nummers0,026.
UITGAVE DER FIRMA
EN VAN
Zij die zich met 1) Jan. a s, op ons
blad abonneeren, ontvangen het tot
dien datum gratis.
Engeland.
De strjjd tusschen Lager en Hoogerhuis,
tusschen Whigs en Tory's, tusschen Libe
ralen en Conservatieven wordt heftiger, de
ministers knnnen niets doen. Elke maat
regel, die tegen den zin der in hu on 6 over-
groote meerderheid conservatieve Lords
van het Hoogerhuis ingaat, wordt verwor
pen, en daartegen staat de regeering mach
teloos, uitgezonderd in de finacieele quae-
ties. Dat heeft de minister van financiën,
tevens premier 1AsquittVrijdag iu
de Liberale Club nog eens duidelijk gezegd.
Het Hoogerhuis heeft de Drankwet verwor
pen, zoo sprak hij, maar de drankwinkels
zal ik wel krijgen, in 1909 op de begrooting.
Het Hoogerhuis heeft over de begrooting
niets te zeggendaarom kan de regeering
het vergunningsrecht verhoogenen dit is
een kleine schadeloosstelling voor de ver
werping der Drankwet. Maar ook de «Schot-
sche Landwet en de Onderwijswetten heeft
het Hoogerhuis verworpen of onmogelijk
gemaakt, en hiervoor heeft de regeering
geen vergoeding.
In ieder geval denkt zij er niet over,
nu reeds het Lagerhuis te ontbinden. Of
zij gelijk heeft. Dat reoht behoort haar
alleen en als 't nu tot een ontbinding
kwaoo, zou haar overgroote meerderheid
van dit oogenblik binnen enkele weken
tot een verpletterende minderheid ver
smelten.
Engelsch Indië.
Ook hier is de toestand wèl zeer ernstig.
Reeds vroeger, toen na gebrekkelijke
voorbereiding spontane opstanden plaats
vonden, hebben de Engelsohen veel moeite
gehad, om hun gezag te handhaven. Wat
zal 'tdan thans worden, nu blijkt, dat de
opstand met kracht en beleid wordt ge
organiseerd
In zijn gisteren gehouden rede tot sluiting
van de besprekingen over het wetsont
werp tot snellere berechting «an anarchisten
eo opruiers,verklaarde de onderkoning earl
Minto, dat, de thans geldende wetten niet
voldoende zijn om het dreigende gevaar te
keeren. De ontdekking van verborgen
wapenmagazijnen, gevolgd door den aan
slag op den luitenant-gouverneur van Ben
galen en den moord op den inspecteur van
politie, zijn het begin van een nieuw hoofd
stuk in 4de geschiedenis der oproerige be
weging en hebben bewezen het bestaan
van een wijdvertakte, moorddadige samen-
xwering, welker kennelijke wapens zijn
stelselmatige moord op regeerÏDgs-ambte-
naren en verdrijving van de Britsohe re
geering uit Iodië De onderkoning deed
een beroep op de leden van alle rasseD
en elke kaste om zioh aaneen te sluiten,
met het doel een einde te maken aan de
samenzweringen eu verborgen gevaren,
die dagelijks het leven der bevolking
bedreigen.
Wettelijke regeling van den arbeid
De minister van Landbouwnijverheid
en Handel heeft in de memorie van ant
woord op zijn begrooting aan de Tweede
Earner eenige mededeelingen gedaan om
trent zijn plannen tot verdere wettelijke
maatregelen ter bescherming van den ar
beid. Wij stippen daaruit het volgende
aan
Een wetsontwerp tot beseherming van
de steenhouwers tegen de gevaren van
hun beroep is in bewerking
Een onderzoek zal worden ingesteld
omtrent de arbeidsverhoudingen van kel
ners en koetsiers.
De toestanden in de lompensorteerde-
njen zijn dit jaar san een nauwgezet
onderzoek onderworpen.
Bij het onderzoek naar loodvrije gla
zuren voor de keramische industrie zijn
uitkomsten verkregen, welke grond geven
voor de verwaehting, dat vervanging van
loodhoudende glazuren door onschadelijke
mettertijd mogelijk zal blijken.
Volgens den minister kan de wetgever
geen bepalingen voor de kleine sigaren-
makerijen vaststellen, voordat vaststaat,
welke maatregelen op het gebied der huis
industrie behooren te worden genomen.
Door den minister wordt overwogen,
langs welken weg meerdere veiligheid bij
het gebruik van,steigers en meer in het
algemeen bij de uitvoering van bouwwer
ken is te verkrijgen.
Een afzonderlijke wettelijke regeling ten
aanzien van het laden en lossen van sche
pen is in voorbereiding.
Het eindrapport van de Loodwit-oom-
rnissie zal vermoedelijk in de eerste helft
van 1909 worden uitgebraoht.
De minister wijdt voorts zijn volle aan
dacht aan de vraag en" zoo ja in
hoeverre de leeftijd, beneden welken kin
deren geen arbeid mogen verrichten, be
hoort te worden verhoogd.
Naar verluidt zal dr. Kuypsr tegen
Kerstmis in het vaderland terugkeeren.
(Het Centr
ii De kleine meid''.
Miss Winter zet haar verhaal in De Tele
graaf omtrent de jeugd der Koningin voort
an vertelt onder*meer het volgende
„De keizer van Duitschland had van de
Koningin-Regentes de belofte verkregen,
dat Hare Majesteit, vergezeld van de Ko
ningin, hem in den zomer van 1892 te Pots
dam een bezoek zou komen brengen. Nu
gebeuren er vaak vermakelijke dingen,
wanneer vorstelijke personen van huis zijn
incognito reizen.Zoo stapten we te Straats
burg uit, om aldaar de beroemde kathedraal
te bezichtigen. De vermaarde klok/die in
den zuider kruisvleugel achter een zwaar
bewerkt ijzeren hek staat, werd natuurlijk
nauwkeurig bezichtigd. De gids, die geens
zins vermoedde, dat hij vorstelijke perso
nen toesprak, gaf met rappe tong een ver
klaring van de mathematische samenstel
ling van het uurwerk en beschreef omstan
dig de regelmatige verschijning van de
Twaalf Apostelen die Christus groeten, be
nevens het slaan der uren door den Engel
des Doods. Hjj besloot zijn toespraak met
de opmerking, dat de kleine meid de Ko
ningin) „ofschoon de zaak voor haar waar
schijnlijk te ingewikkeld was om ze te be
grijpen, bet wellicht vermakelijk zou vin
den, de figuren bij het slaan van den
middagtijd te zien verschijnen. In dat
geval zoo zeide hij zou zij goed doen
een poosje te wachten." De kleine meid
vond dat ook, wachtte en had vermaak.
Zoo men weet, is er van den toren der
Straatsburger kathedraal een prachtige
uitkijk, en de jonge Koningin verklaarde
met jeugdige energie, »dat het verrukke
lijk zou wezen, hoeiemaal n ,ar boven te
gaan." Wij vervoegden ons derhalve bij
den portier aan den torenvoet en vroegen
om toegangskaarten.
Alle bezoekers, die den klim weDsehen
te ondernemen, hebben daarvoor een
kleine som te betalen, en kinderen bene.
den 12 jaar half geld. Het spreekt van
zelf, dat vzor de Koningin van zulke
reducties nimmer gebruik werd gemaakt.
Maar de verkooper der kaarten was een
eerlijk man en vroeg in het Franseh
„Hoe oud is het kleine meisje?'1 Eo toen
het antwoord daarop uitbleef, wendde hij
zich direct tot de K^niDgin en vroeg
„Mademoiselle, hoe end bent ut" Dooh
zij, eenigszins o»er zijn aandringen ge
raakt, en de zaak niet begrijpende, pro
beerde naar binnen te gaan. Dooh de
walohter verhinderde dat, en herhaalde
nogmaals zijn vraag. Wij waren nu allen
min of meer van streek geraakt en de
kamerheer der Koningin verklaarde toen,
dat de leeftijd van Mademoiselle er niets
toe deed. Dooh de oude man bleek de
explicatie niet te vatten, want, terwijl
wij weiden doorgelaten, mompelde hij,
met een blik van deernis op de Konin
gin „Arm kind, zij verstaat geen Franso'a"
Dat maakte de zaak nog erger. En niet
zoodra waren we builen 's mans gehoor,
of „Mademoiselle", die 't Fransoh even
vloeiend als haar eigen taal sprak, had
van ons allen een beetje plagerij te ver
duren.
Te Potsdam.
Wij reisden naar Potsdam op een dier
heete en doodstille dagen, waarmede de
vroege zomer nu en dan 's mensohen ijdel»
heid eu humeur op de proef kan stellen.
Lang voor de plaats van bestemming werd
bereikt, hadden we alleu veel te lijden
van het langdurig stilzitten in een druk
kende en sroffige atmosfeer. Door de late
aankomst van den trein, hadden we onder
weg de reisoostumes met de beste klee
ding te verwisselen. Wat een vermoeiend
prooes is dat toch, zioh in staatsie te
kleeden in de enge ooupé van een spoor
wegwagen, met een snelheid van 90 kilo
meter in het uur voortgetrokken door tal
rijke tunnels en om vele boohten. Maar
de Koningin had in dat alles het grootste
ploizier.
De beide Koninginnen werden met groote
plechtigheid ontvangen door den keizer en
de keizerin, die omstuwd wareD door de
talrijke vorstelijke personen, te Potsdam
en Berlijn verblijf houdende. Toen de
gebruikelijke groeten gewisseld en allen
aan de hooge bezoekers voorgesteld waren
geleidde de keizer de Koningin-Regentes
en de keizerin Koningin Wilhelmina, om
de bij het station opgestelde eerewaoht te
inspeoteeren, waarna naar het nieuwe
paleis werd gereden. Tengevolge van 't
late uur werd dra na onze aankomst ten
paleize 't diner opgediend, en voor de
vrijheid en het gemak, dineerde het kei
zerlijk echtpaar „en familie" met zijn
koninklijke gasten.
Daar waren aaD het bezoek natuurlijk
vele staats- en offloieele verrichtingen ver
bonden. Maar er was besloten, dat de
jonge Koningin Wilhelmina naaraan geen
deel zon nemen. Begrijpelijkerwijze gaf
zij er de voorkeur aaD, aan de spelen en
uitstapjes van 's keizers kinderen deel te
nemen. Het was voor hen een nieuwe
ervaring, m?t een zoo jeugdige Koningin
in aanraking te komen. En zij beschouw
den haar aanvankelijk als een vreemd
verschijnsel, dat met zekeren eerbied moest
worden behandeld. Maar de bedeesdheid
verdween spoedig. En na kortén tijd waren
alle kinderen de beste vrienden.
De kroonprins en de prinsen Eitel Fritz
en Adelbert waren, ofschoon jonger dan
de Koningin, tooh genoeg van Haar leeftijd
om met elkander om te gaan en in den
regel brachten zij 'n gedeelte van den mor
gen en den namiddag in elkanders gezel
schap door. Den prinsen was veroorloofd
om, zoader de hoede hunner leeraars, de
KoniDgin en mij op onze wandelingen door
het vorstelijk park te vergezellen. Sn het
was voor de beide oudite knapen een
groot genoegen, ons in hun eigen voer
tuigje te rijden en met hun liefste plekjes
bekend te maken.
De Minister van Landb heeft aan de
Commissarissen der Koningin verzooht de
Burgemeesters in de provincies te verwit
tigen dat wanneer door een gemeente veld
wachter overtreding wordt geconstateerd
van de artt. 15 en 35 der wet van 20 Juli
18 0 (St.bl. no. 131) en deswege proces
verbaal wordt opgemaakt, daarbij het vee
of de voorwerpen,waarmede de overtreding
had plaats gehad, moet in beslag genomen
worden.
Da Wa9hingtonsohe oorrespondent van
de Times seinde gistereD, dat een voor
naam lid van de Senaatscommissie voor
buitenlandsohe zaken, op het bericht dat
de Gelderland de Abxis had opgebracht,
zeide„Het lijkt wel of president Castro
eindelijk zijn lang verdiend pak slaag
krijgt, en ik ben er blij om." Die woor
den, zegt de Tim^s-raan, geven de op
vatting van het offieieele Washington
weer. Met belangstelling ziet men er naar
van 1—5 regels 40 cent, iedere regel meer 8 cent.
Familieberichten van 15 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 ''ent.
uit, wat Nederland'8 volgende stap zal
wezen. Amerika zal rustig toekijken, zoo
lang in Venezuela buiteDlandsohe handel
en belangen niet ernstig sohade lijden.
De correspondent maakt verder melding
van allerlei geruchten over revolutionair*
plannen, die er in Venezuela broeien. Ook
heeft men een vagen indruk, dat pres.
Castro er niet zoo erg op gesteld zal wezen,
uit Europa terug te keeren, vooral als het
geruoht waar is, dat hij zijn schaapjes op
het droge heeft. Het is mogelijk, besluit
de oorrespondent, dat, indien Nederland
middellijk zijn terugkeer onmogelijk kon
maken, het zioh gewroken kon aohten.
GEMEENTERAAD.
Middelburg. Gemeenteraadszitting van
Woensdag 16 dezer te 2 uur.
Voorzitter Jhr. M. v. d. Brandeler, bur
gemeester. Afwezig de heeren Heijse,
Fruin en Boogaert met kennisgeving.
Ingekomen stukken
van J. A. v. d. Heil, timmorman en
aannemer een verzoek, om hem vrijstelling
te verleenen voor den bouweener woning
aan Klein-Vlaanderen, van ait. 1 der
bouwverordening wordt gesteld in handen
van B. en W. tot afdoening
van don kerkeraad dor Kcd. Ilcrr. ge
meente is ingekomen een verzoek tot af
schaffing der kermis of de sluiting op dan
Zondag, aan dit adres is adhaeBie betuigd
door de vereenigingen Zondagsrust, Chr.
Nat. Werkmansbond en Patrimonium,
wordt gesteld in handen van B. en W.
om advies
de begrooting van de Vereeniging
Vreemdelingenverkeer over 1909, welke
in ontvangst en uitgaaf is f 1700
het bekende adres van die vereeniging in
zake de aantrekkelijkheid van Walcheren
van de afd. Middelburg der Zeeuwsehe
Land bouw maatschappij een verzoek, om
van gemeentewege iemand te willen be
lasten met de marktzetting van boter en
eieren, de tijd der marktuur te bepalen
op twee uur en wel van 122 uur, en
vastgenummerde plaatsen ter beschikking
te stellen voor de verkoopers.
Bij dit adres is gevoegd eene uitgebreide
toelichting.
Van de vereeniging „Handelsbelang" een
adres van steun aan dit verzoek in handen
vao B. en W. om advies.
Van den Middelburgsohe Bestuurders-
bond is ingekomen, en gesteund door de
Nederl. vereenigiDg van Cbr. Kantoor- en
Handelsbedienden een adres lot niet aan
neming van het Noorsohe stelsel voor het
werkloostonds.
B. en W- stellen voor dit adres te behan
delen bij punt 10 der agenda.
Een adres van „Handelslang", om een
keuTingsdtenst op de levensmiddelen cd
huishoudelijke artikelen in ernstige over
weging te nemen zal worden behandeld
bij punt 8 der agenda.
Een adres der Vereeniging „Emos"dat
de marktdag van 24 Deo. wordt bepaald
op 23 dezer met het oog op den Kerstdag.
Van den notaris Hosang om op dit adres
niet in te gaan, daar dit sohade aanbrengt
aan vele zaken.
Naar aanleiding van deze adressen stel
len B. en W. voor aan adressanten te
berichten dat de tijd te kort is om den
marktdag te verzotten.
De heer Verhage steunt het adres.
Het is werkelijk sohade voor winkeliers
wanneer de marktdag wordt gehouden
zoo kort voor Kerstdag.
De voorzitter handhaaft zijn mcenirg
Een adres van het Middelburgsoh mu
ziekkorps om alsnog terug te komen op
het besluit om hare subsidie te vermin
deren met f590, en zij alsnog vraagt om
eene subsidie te mogen ontvangen van
f2000, daar zij deze subsidie noodig heeft
met het oog op mindere inkomsten. In
handen gesteld van B. en W.
Vervolgens hebben de benoemingen
plaats (reeds gister gemeld).
Hat voorstel van B. en W. om van het
bestuur der Gidshuizen te k°open een 5 (al
huizen en erven aan het Cellebroershof
voor f2645, wordt aangenomen zonder
stemming.
B. en W. stellen voor om naar aanleiding
van het verzoek der Kamer vanKoophandel
en Fabrieken, om een gemeentelijken ken-
ringdienst van levensmiddelen, verbruiks-
fcn huishoudelijke artikelen in te stellen,
tot een dergelijken keuringsdienst niet over
te gaan.
Hierbij komt het adres van Handels
belang in behandeling.
Den heer v. d. Harst spijt het dat. B. en
W. niet hebben kunnen besluiten tot in
voeren van een keuringsdienst met het oog
op de hooge kosten. Spr. wijst op Rotter
dam waar een keuringsdienst is en waar
het best gaat. Hier eohter kan alles binnen
komen wat op andeie plaatsen wordt ge
weerd. Het is in 't algemeen belang. Spr.
stelt voor in beginsel te besluiten tot het
invoeren van een keuringsdienst en de
gezondheidscommissie uit te noodigen van
advies te dieneD.
Den heer Snouck-Hurgronje heeft het ook
gespeten dat B. en W. niet knnnen be
sluiten.
Waar de gemeente een luxe uitgaaf van
f 800 voor minuutwijzers toestaat, mag zjj
zluU luuh zeker wel eene uitgaaf getroosten
voor een keuringsdienst, die in het belang
is der gansche gemeente. Spr. stelt voor B.
en W. uit te noodigen een ontwerp keu
ringsdienst te ontwerpen naar de draag
kracht der gemeente.
De voorzitter gelooft, dat een dergelijke
opdracht aan B. en W. niet kan worden ge
daan, de draagkracht der gemeente is zoo
rekbaar, waar de gezondheidscommissie
geen verhooging vraagt van subsidie, is
het niet bewezen, dat een keuringsdienst
noodig is.
De heer Snouck hurgronje zegt dat de
gezondheidscommissie wel degelijk toe
komt met hare snbsidie, daar zij geen keu
ringsdiensten verricht in den zin als be
doeld.
De heer Ermerins meent, dat voor een
keuringsdienst ook een verordening noodig
is en die is er nog niet. De Gezondheids
commissie kan niet verder gaan, dan onder
zoekingen, en de melk heeft van de sub
sidie een groot deel in beslag genomen.
De heer Verhage zegt, dat hij een warm
vooratander is van een keuringsdienst, niet
alleen in het algemeene belang, maar ook
in 't belang der eerlijke handelaren, die
gedupeerd worden door 'tin den handel
brengen van minderwaardige waren door
minder eerlijke handelaren. Spr. zal stem
men voor het voorstel van den heer Snouok
Hurgronje.
De heer v. Dunni zegt dat de oommissie
van financiën met het voorstel van B. en
W. medegaat, omdat zij ook van oordeel
is, dat wanneer men een dienst instelt die
zoo goed mogelijk moet wezen en veel
geld kost en half werk geen werk is.
De voorzitter brengt 't voorstel van B.
en W. in stemming. Het wordt verworpen
met 9 tegen 4 stemmen, die der heeren
v. Teijlingen, Sprenger, Den Bouwmeester
en Sohorer.
Het alsnu door B. en W. overgenomen
voorslol S ouok Hurgronje wordt zonder
stemming aangenomen.
Thane wordt de behandeling voortgezet
van het voorstel vbu Burg. en Weth. tot
wijziging der verordening op de heffing en
invordering van een belasting op het ge
schatte inkomen.
In de zitting van 25 Nov. werd, nadat de
vrabg of al dan niet progressie in de heffing
zal worden gebracht ontkennend was be
antwoord, de verdere behandeling der ver
ordening aangehouden tot een volgend»
vergadering. De hoofdbepalingen, zooals
die doer B en W. worden voorgesteld zjjn
de volgende
Allen zullen aangeslagen worden die een
zuiver inkomen hebben van f 525 of meer.
Van het onzuiver inkomen worden, om
tot het zmwer inkomen te geraken 5 pCt.
van de belastbare opbrengst voorde grond
belasting, de van de gebouwde eigendom,-
