NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND.
No. 65. 1908.
Dinsdag 15 December
23e Jaargang.
CHRISTELIJK-
HISTORISCH
Binnenland.
Rechtszaken.
VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK
Wed. S. J.
DE JONGE-VERWEST, te Goes
F. P. D'HUIJ, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
Gemengde Berichten.
IEDEREN WERKDAG DES AVONDS.
Prijs per drie maanden franco p. p1,25.
Enkele nummers0,02®.
UITGAVE DER FIRMA
EN VAN
van 15 regels 40 cent, iedere regel meer 8 cent.
Familieberichten van 1—5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 '■ent.
Zij die zich met 1 Jan. a.s. op ons
blad abonneeren, ontvangen het tot
dien datum gratis.
14 December 1908.
De stemmingen over de amendementen
bij Hoofdstuk VI Marine in de Tweede
Kamerzitting van Vrijdag werden blijkbaar
beheersoht door de stembus van 1909.
De oud-Liberalen voorzoover zij vast
houden-aan de gezonde leer dat ons land
en onze koloniën, ook ter zee, vooral in
dezen troebelen tijd, onder de heerschappij
van het expansie-regime, en van de
maoht-boven-reoht-theorie, behoorlijk ver
dedigbaar moeten zijD, stemden tegen de
amendementen, op een enkele na die
wegbleef en een die van voor 't front
der troep, wier aanvoerder hij is, overliep
tot den vijandde anti-militairisten.
Die held was mr. Tydeman.
De anti-revolutionairen en Chr. histo-
risohen, vertrouwend op de verklaringen
van minister en gouverneur-generaal en
ohef van dienst, bleven den minister
getrouw, terwijl enkele Roomsobeu,
waaronder uit tamelijk democratische
districten als Beverwijk, Maastricht en
Bergen op Zoom, bij de verwapening der
Kortenaer's zieh schaarden bij de Linker
zijde, die in«haar geheel, op erikele oud
liberalen na, deze verwapening afwees.
Ware niet 1909, maar bijvoorbeeld 1908
of 1907 in 't zicht, de stemming zou al
licht een andere geweest zijn.
Maar 1909 wenkt. En dan moet de Bor-
getiaansohe concentratie van allemaal libe
raal, of liever allemaal anti-Kuyper haar
beslag hebbendaarom allicht zag men,
nu reeds, den sohijnbren onwankelbare
mr. Tydeman omvallen. En hebben
ook enkele andere Linksche Kamerleden
zoogenaamd voor de bezuiniging gestemd.
i/Zoogenaamd" zeggen wij.
immers 't voorstel om de Kortenaers te
verwapenen was al een zuinigheidsvoorstel.
De minister had liever twee nieuwe pant-
sersohepen, zei hij. Maar hij zou 't met
deze opknapping der twee oude schepen
doen. Dan zouden deze 't nog zeven jaar
kunnen houden.
Nu stemde de Kamer ook zelfs deze
oplapping af.
Waaruit volgt dat over een paar jaar
de Kortenaer's glad versleten zullen zijn
en de minister een paar nieuwe sohepen
Tmoet hebben. Dan krijgen wij een nog
heel wat duurdere kustverdedigingen dat
zullen dan de Liberale beeren op hun
geweten hebben, die straks, in 1909, voor
de Kiezers zullen poseereD als de eohte
bezuinigers en de mannen van Rechts zul
len aanwijzen als de verkwisters van
's Lands gelden.
Nederland en Venezuela.
Blijkens van bevoegde zijde ontvangen
inlichtingen zou het op zee in beslag nemen
door Nederlandeohe oorlogsschepen van
koopvaardijschepen en het aanhouden van
sohepen, niet behoorende tot den dieDst der
Venezolaansohe oorlogsvloot of politie, dooh
die alleen handel drijven op Venezuela,
vallen buiten de bevoegdheid der thans
nabij de Venezoiaaneohe kust en haveLS
demonstreerende pantsersohepen onzer ma
rine.
De Koningin heeft Vrijdag, dus bij de
eerste gelegenheid die zich voordeeld na
aanneming zijner marinebegrootiDg door de
Tweede Kamer, den vice-admiraal Went-
holt, minister van marine, teu paleize in
conferentie ontvangen.
Bij beschikking van den minister van
Waterstaat zijn benoemd P. J. Hubregtse
te Gorinohem tot buitengewoon opzichter
bij het verbroeden en verdiepen van het
grootsoheeps-vaar water in het Soheur bene
den Maassluis en M. S. Meeuwse te Rhenen
tot buitengewoon opzichter bij het verbree-
flen en verdiepen van het grootscheepswa-
ter in het Soheur en in de doorgraving
tussohen Maassluis en Hoek van Holland.
Nachtarbeid bakkers.
Minister Talma heeft, in verband met
de door de Regeerinsr in overweging ge
nomen plannen betreffende de afschaffing
van den nachtarbeid in broodbakkerijen,
eenige voor- en tegenstanders der wette
lijke maatregelen uitgenoodigd op zijn
deparment een bespreking te houden naar
aanleiding van bezwaren, welke tegen de
ontworpen wettelijke regeling voor het bak
kersbedrijf zijn aangevoerd. Deze door bet
Bakker-comité '(voorzitter dr. J. Rooters
van Lennep, secretaris mr. H. Blauwpot
ten Cate) ingebrachte bezwaren berusten
hierop, datle. de broodprijzen zullen
stijgen 2e. de qualiteit van het brood zal
verminderen3e. het brood verbruik zal
dalen 4e. de arbeidsvoorwaarden der ge
zellen niet zullen worden verbeterd.
Motor-en Rijwiel/vet.
In de St. Crt. no 292 is opgenomen een
kon. besluit van den 30en November 1908,
houdende bepaling van het tijdstip, waarop
de wet van 6 October 1908 tot wijziging
der Motor- en Rijwielwet 1905 in werking
treedt. Het tijdstip is bepaald op 1 Januari
1909. De tekst van het motor- en rföwielre-
glement is in genoemde Staatscourant mede
opgenomen-
Vrijdagavond hield de federatie der
S. D. A. P. te Rotterdam over het „Tri-
bune"-verbod haar voortgezette huishou
delijke vergadering, welke weer zeer druk
bezocht was. Evenals op de vorige ver
gadering was ook thans weer de„Tribune"-
redaeteur Wijnkoop aanwezig.
Een motie van RxbberB, die afkeuring
uitsprak over. het verbod van oolporfage
met „De Tribune" en voor de toekomst
geen verbod wensohte, werd, met een
kleine meerderheid vóór verworpen.
Daarna werd na uitvoerige discussie met
groote meerderheid de volgende motie-
Spiekman aangenomen
De vergadering der federatie Rotterdam
S. D. A. P., van oordeel dat „De Tribune",
gelijk zij op dit oogenblik in den laatsten
tijd wordt geredigeerd, een ernstige schade
is voor de propaganda en voor de positie
der partij bij de a. s. verkiezingen, doet
een beroep op het Partijbestuur, om aan
deze verhouding zoo spoedig mogelijk een
einde te maken, eventueel door het houden
van een buitengewoon oongres. Bet Volk.
De 3 redacteuren van genoemd blad
(Ceton, Wijnkoop en v. Ravenstein) zijn
Zaterdagavond te Amsterdam by het partij
bestuur in verhoor geweest, waarop de
hoeren oen verklaring hebben afgelegd en
geteekend die tot ean wapenstilstand beeft
geleid. Maar of nu 't Rotterdamsche besluit
weer geen kink in den kabel zal wofden
In ieder geval aldus de Tel. is een
der partijbestuurders te Amsterdam voor
nemens zijn ontslag te nemen als zoodanig,
indion het partijbestuur van de S. D. A. P.
niet protesteert tegen het te Rotterdam
plaats hehad hebbende verbod van colpor
tage met de „Tribune".
Het partijbestuur van de S. D. A. P. heeft
aan de redactie van de „Tribune" verzocht,
om tot na de verkiezingen, het volgens het
inzicht van het partijbestuur persoonlijk
geschrijf te staken.
In de Amsterdamsche politieverorde
ning is nog een derde verbetering opgeno
men. Met groote meerderheid nam de ge
meenteraad het voorstel aan om in te lassen
een bepsliDg, strekkende om het houden
en het bezoeken van een openbaar speel
huis te verbieden.
Christelijk Letterkundig Verbond,
Op de wintervergadering van hetChriste-
lijk Letterkundig Verbond, op Dinsdag 29
Deo a.s., in „Excelsior" te Amsterdam
zullen de volgende voordrachten weiden
gehouden Eenige vindingen bij een studie
der Gothiek (Eene bescheiden poging om
iets mede te deelen aangaande een stijl,
zoo vervalsoht door romantiek en mystiek)
door W. A. van der Veen, architect te
Apeldoorn, Voorts eene lezing over Jan
Luyken, door ds. J. P,
kant te Kralingen.
van Melle, predi-
DIT DB PROVINCIE.
Vlissingen. Gisteren is alhier over
leden de heer D. Krug, in leven opper-
brandmeester.' Tal van jaren heeft de heer
Krug de gemeente in verschillende be
trekkingen bij de brandweer gediend.
Goes. Wie Zaterdagavond een kijkje
nam voor en in den nieuwen winkel van
dhr. Metering De Vlijt heeft daar een
heele verandering waargenomen. De heer
Metering heeft namelijk, zijn zaak naar ge
noemden winkel,op den hoek van den Opril
Groote Markt overgebracht. Door verbou
wing en uitbreiding onder leiding van den
architect Mudde door de aannemers Vaes
en Blanker tot genoegen van den eigenaar
volvoerd, heeft de vroegere somber ver
lichte winkel een belargrijke verbetering
ondergaan, waardoor, zoowel bij dag als bij
avond de uitgestalde goederen flink tot hun
recht komen. De pui, van hardsteen en
teakhout, maakt een sierlijken indruS en
verhoogt de fraaiheid van de Groote Markt,
terwijl door den ovalen inbouw aan den zij
kant de toegang tot het zijstraatje heelwat
is verruimd. In de étalage trekken kind r-
mantels en jurken, bontwerken, hand
schoenen, baretten en kinderkapjes de aan-
dachl, terwijl de ruime winkel te kust en te
keur biedt van alwat tot 't vak behoort.
Goes. Gisteren is alhier door de politie
binnengebracht de minderjarge 18-jarige
J. T., die de ouderlijke woning te Wis-
senkerke ontloopen was en daarheen werd
teruggevoerd. Hij was Zaterdagavond met
zijn meisje, ook een minderjarige, uit Rot
terdam, te Gouda aangehouden, eerst wer
den beiden naar Rotterdam gebracht, het
meisje werd aan haar ouders aldaar terug
gegeven, en toen ging 't met onzen jeug
digen vriend over Roosendaal naar hier.
Goes. Een jongmecsoh werd gisteren
avond alhier bekeurd wegens rijden per
fiats zonder Iioht.
Goes. Do vereeniging voor Wetensoh.
Belangen vergadert Vrijdagavond. Spreker
dr. J. Hooijkaas, van Zulten, over Athene
voorheen en thans; met lichtbeelden.
's Heer Hendrikskinderen. Vrijdag
avond hielden de leden der kolenvereeni-
ging „Ecndraoht maakt macht", hunne
jaarlijksche algem. vergadering. Uit het
verslag van den penningmeester bleek
dat de ontvangsten hebben 1 bed ragen
f 1773 46B en de uitgaven f 1784.515 terwijl
de kolen in reserve een waarde vertegen
woordigen van plm. f 212. De prijs der
kolen per HL. had f0,90 bedrageD, vrij
aan huis bij een HL. gewicht van 85
KG. De gebruikelijke maaltijd had weer
plaats. De aftredende bestuursleden A.
Zsndee en A. Kakebeeke resp. voorz. en
commissaris werden bij aoolamatie her
benoemd. Ongeveer 10 uur sloot de voorz.
onder dank voor de trouwe opkomst de
vergadering.
Biggekerke. Er is een lijk aangespoeld
aan 't strand te Zoutelande, geheel gekleed,
vermoedelijk een schippersvrouw.
Uit da gegevens, verstrekt voor het
verslag over den toestand van den land
bouw in 1908, blijkt duidelijk dat de over
stroomde polders te Oud-Vossemeer in
dat jaar heel wat minder resultaten hebben
gegeven dan in het vorige jaar, toen van
alle landbouwgewassen zeer bevredigende
uitkomsten werden verkregen. Van bedoel
de gronden zijn thans vele met klaver bezet
daar men verwacht dat dit gewas in de
naaste toekomst kan helpen de zoozeer
bedorven stuctuur van den grond te verbe
teren. Naast hoogere lasten is een vermin
derde opbrengst der bouwgronden werke
lijk niet opwekkend voor de belangheb
benden.
Tegen 1 Januari 1909 is tot tijdelijk
hoofdkommies bij 's Rijks belastingen [te
Oostburg benoemd de kommies le klasse
P. Lauret te Hontenisse.
OpenBare vergadering van den Ring
Zierikzee en Omstreken van Jongelings-
vereenigingen op Gereformeerden Grond
slag, gehouden te Bruinlsse op 11 Dec.
Na psalmgezang en lezen van Hebr. 1 heet
de voorzitter, dhr. Bastmeijer, de aanwezi
gen welkom op zjjn gewone hartelijke
manier. De notulen worden gelezen en ge
arresteerd, waarna hat woord verkrijgt dhr.
D. J. van Wijk, van Zierikzee, om te behan
delen „Standen en lypen in het Vereni
gingsleven". Wij hoorden dat er reeds bij
da Egyptenaren waren drie standen, de
krijgslieden, de priesters en de landbou
wers, dat er heden zqu in plaats van stan
den, klassen, ten getale van vier, en wel de
overheid, de ambtenaren met overheids
gezag, de middelklasse en de volksklasse.
Uit de beide laatste standen bestaat de
Jongelingsvereeciging. Spreker betoogt de
wenschelijkheid en de mogelijkheid van
samenwerking tusechen die beide standen,
en noemt ten bswijze persoonlijk bezoek en
gezellig verkeer. Ia het verenigingsleven
treft men ook typen aan, 5 velgens spreker,
en wel het vroolijke, het oude-heerachtige,
het heerschzuchtige, ernstige en 't schuch
tere. Ook tusschen deze is samenwerking
wensche^jk en mogelijk om te komen tot
karaktervorming. Ze kannen in vertrouwe
lijke sameuleving, onder goede leiding ge
dreven door christelijke liefde op elkander
een gnnstigen invloed uitoefenen en onder
die omstandigheden is samenwerking wen-
schelijk en ook mogelijk.
Naar aanleiding van eenige vragen van
den voorzitter zet inleider zijn standpunt
uiteen. Tweede spreker was dhr. Verhoef,
van Zonnemaire, deze behandelde aan de
hand van een 8tal stellingen het verband
tusschen Jongelirgs- en Knapenvereeni-
ging, batoogende dat da oprichting van
Knapenvereeniging moet uitgaan van de
ouders zelf en waar deze in gebreke blijven
mag de J. V. de ouders bij de oprichting
helpen, doch zelf niet op eigen initatief tot
oprichting overgaan. Bij het debat betoo-
gen eenige vrienden dat de geschikte lei
ders voor Knapenvereeniging dikwerf ont
breken. Inleider houdt staande dat ze er
zijn, als men ze maar opzoekt. De voorzit
ter dankt de beide sprekers voor het gele
verde en verzoekt ds. De Jager een slot
woord te spreken. Z.Eerw. hieraan gevolg
gevende wijst op de vroolijke optimistische
stemming van wijlen Nic. Beets in zyn bun
del gedichten „Herfstgedachten" in tegen
stelling met het zwartgallig pessimistisch
gedicht „Mijn hart is dood enz", spreekt
vervolgens over de levensmoeheid van vele
jonge menschen in onze dagen en schildert
naar aanleiding van Jesaja 40 30 de chris
telijke jongelingschap in tegenstelling met
den dienst der wereld. Na het zingen van
psalm 1195 sluit ds. De Jager de vergade
ring met dankzegging.
Kantongerecht te Middelburg.
Zaterdag zijn veroordeeld wegenshet in
staat van dronkenschap, het verkeer belemmeren
en eens anders veiligheid bedreigen J. J., 3 d.h.
overtr. ijkwetJ. R., Oostkapelle, f3 b. s. 2 d. h.
met verbeurdverklaring van de maat; overtr.
drankwetB., Oostkapelle. f iO b. s. 3 d. h.
overtr. arbeidswet; S. d. J., Domburg, f 5 b. s.
2 d. b., het werpen van mest op een ten dienste
van het algemeen bestemden weg: P. d. B.,
Koudekerke, f I b. s. I d. h., het als geleider
van een hondenkar niet vertoonen van hetin-
schrijvingsbewijs M. M., fl b. s. 1 d. h., het
zijn aangespannen hond niet voorzien van een
muilkorfM. M., f I b. s. 1 d. h., het rijden
met een rijwiel zonder lichtP. A. V., G. C.,
M. L., f I b. s. 1 d. h., het des nachts rijden
met een voertuig niet voorzien van een Iichtuit-
stralende lantaarn J. V., A. d. V., Vlissingen,
f 0,50 b. s. 1 d. h., het loopen op den keermuur
van het droogdok A. S., f0,50 b. s. I w. t., het
plaats nemen op een met een hond bespannen
voertuig P. d. P., Koudekerke, f I b. s. I d. h.,
het zijn waakhond doen bevinden op den open
baren weg niet vastgehouden aan een touw of
ketting P. S. wed. M. J. R., Vlissingen, f 1 b. s.
1 d. b. en wegens dronkenschap J. J., Goes,
J. V., C. d. W., f2 b. s. 2d. h.,M.C.G. wed.
C. G., 2maal f 2 b. s. 2 d. h. iedere b.. C. M.
F., Vlissingen, f 3 b. s. 2 d. h., P. J. v. G., f 5
b. s. 3 d. h. (M. C.)
Weggelaten plaatsnaam is Middelburg.
Kantongerecht te Goes.
In de zitting van 14 Dec. zijn veroordeeld
wegens overtr. leerplichtwet I. O., Wolphaarts
dijk, P. P., 's-Heer Arendskerke, M., lerseke,
S. V., Colijnsplaat, C. M., 's Gravenpolder, ieder
f0,50 b. s. 1 d. h., A. S., Kloetinge, C. S., Kam
perland, ieder 2 m. f 1 b. s. 2 m. I d. h., A. V.,
Cats, C. P., Biezelinge, J. v. A., K. K., Krabben-
dijke, P. K., Wemeldinge, D. J., I. E. de R.
Kamperland, P. S., J. O., Ovezande, W. M.
's Gravenpolder, A. v. B., Wolphaartsdijk, A>
P., Kloetinge, ieder f I b. s. 1 d. h., P. H.,.
's Gravenqolder, J. de K., 's Heerenhoek, M. K.,
Driewegen, ieder f 2 b. s. 2 d. h., C. T., I. W.,
Wolphaartsdijk, M. L, Kamperland, J. L., Colijns
plaat, H. O., lerseke, B. B., 's Heerenhoek, P.
S., Hoedekenskerke, A. de M., Ovezande, ieder
f3 b. s. 2 d. h., P. V., J. K., Hoedekenskerke,
ieder f 4 b. s. 3 d. h., C. v. I., Kruiningen, f 5
b. s. 3 d. h., jagen zonder acte en verg. C. v. d.
W., Bergen op Zoom, 2 m. f 5 b. s. 2 m. 3 d^h.
gew. verb, verkl., pogen met strik wild te be
machtigen W. I., Cortgene, f 3 b. s. 2 d. h.
strik verk. verkl., strooperij E. H., Kloetinge,
eene berisping, Piet Z., Paul Z., Kloetinge, W.
L., Wemeldinge, ieder f 2 b. s. 1 w. t., straat
schenderij W. B., Heinkenszand, f 5 b. s. 3 d. h.,
een op weg geplaatste wagen 's nachts niet ver
lichten W. B., Kapelle, f2 b. s. 2 d. h., ver
wekken nachtelijk rumoer F. M., Goes, J. Z.,
M. N., C. B., Kapelle, P. S., P. P., J. de W.,
lerseke, A. v. d. S., N. v. d. P., Heinkenszand,
J. H., 's Heer Abtskerke, f 2 b. s. 2 d. h., vee
op eens anders wei laten loopen P. M. D., Elle-
woutsdijk, f 5 b. s. 3 d. h., rijden met niet ge
muilkorfde hond M. de L., Goes, f 1 b. s. 1 d. h.,
klimmen op niet daartoe bestemd voorwerp
J. J. B., Cortgene, f I b. s. 1 w. t., op verboden
tijd privaatmest vervoeren J. J. K., Kapelle, f 1
b. s. 1 d. h.
's Avonds rijden zonder lantaarn G. N., J. H.,
Driewegen, J. K., M. K., v't V., Oudelande, M.
d. R., J. S., Borssele, L. C. d. D., 's Heerenhoek,
W. P., 's-Heer Arendskerke,) J. v. E., P. S.,
Nieuwdorp, ieder tot f 1 b. s. x d. h.,J. S., Goes,
tot f2 b. s. 2 d. h.'s avonds fietsen zonder lan
taarn J. d. J., Biezelinge tot een berisping, P. B.,
Ovezande tot f 1 b.s. I w. tuchts., P. A. M., Goes,
J. V., Krabbendijke, A. P. L., Wemeldinge, M.A.,
J. d. B., Kapelle, J. v. S., G. T., C. P., 's H. Hen
drikskinderen, ieder tot f 2 b. s. 5 d. h., Schelde
bevisschen zonder consent C. v- L., C. J., Hans-
weerd; ieder tot f 2 b. s. 2 d. h dronkenschap C.
P., J. W., 's H. Arendskerke ieder f 2. b. s. 1 w.
tuchts., N. v. d. P., Heinkenszand, J. v. H.t Goes,
C. J. E., J. J. B., Bergen op Zoom, W. V., Krab
bendijke, J. Z., H. S., Hansweerd, J. G., lerseke,
C. H., Kapelle, S. N., Biezelinge, J. v. W\, Katten-
dijke, ieder f 2. b. s. 2 d. h., A. v. H., Goes, M. S„
Hansweerd, ieder f 3 b. s. 2 d. h., A. P. vr L.,
Kamperland f lo b. s. 3'd. h., idem bij ie herh.,
P. V., Krabeendijke tet f 5 b. s. 3 d. h.
Vrijgesproken werden C. K., Wissenkerke, E.
I. d. R., Kamperland, P. H., Colijnsplaat, J. M.,
Rilland, M. R., Bearland, J. T., 's H. Arendskerke,
allen beklaagd van overtr. Leerplichtwet,
Te Nieuwendgk is door een werkman
een penning gevonden, ter groote van ruim
een kwartje. Op de eene zijde ataat rond
een altaar met wapenen „De vreede tot
Ryswyk gecloten", en op de keerzijde rond
een zittende vronw met kind op haar
schoot, waarvoor een staande engel"De
Barmhertigheid Roemt tegen het oordeel".
Deze gedenkpenning dateert 1697.
Door het springen van een ketel is er
brand geweest in de Haarlemmer Oliefa-
briek van de firma G. de Koning Tilly,
te Haarlem. De brand bepaalde zich tot
de kokerij. Door de vettige dampen is alle
ameublement bedorven.
Het was bekend dat de omtrek van de
Ras ten burgerstraat, te Amsterdam in de
laatste nachten onveilig werd gemaakt.
Toen de recherche dan ook Zaterdagnacht
weder op de uitkijk was, bemerkte zij
onraad in de teekenwerkplaats van de fir
ma Wiccelingh en Co„ waartoe men zich
toegang had verschaft door uitsnijding
van een glasruit. Zij alaagde er in drie
man op heeterdaad te arresteeren. Op een
van de aangehoudene werd een breekijzer
en een vijl gevonden. Tot de aangehou
denen behoort V., indertijd verdacht een
der leden van het zoo beruchte „Trio"
te zijn. Hij was, nadat zijn kameraden w%-
