NIEUWSBLAD VOOR ZEELAND. No. 63. 1908. Zaterdag 12 December. 23e jaargang. CHRISTELIJK- HISTORISCH Binnenland. VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK Wed. S. J. DE JONGE-VERWEST, te F. P. D'HUIJ, te Middelburg. Goes PRIJS DER ADVERTENTIËN Bij dit nummer behoort een By voegsel IEDEREN WERKDAG DES AVONDS. Prijs per drie maanden franco p. p1,25. Enkele nummers0,025. UITGAVE DER FIRMA EN VAN -van 1—5 regels 40 cent, iedere regel meer 8 cent. Familieberichten van 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 ''ent. Zij die zich met l'Jan. a s. op ons blad abonneeren, ontvangen het tot dien datum gratis. 11 December 1908. Naar aanleiding van ons antwoord aan B. in zake tramsubsidie schrijft Luctor et Emergo Dit heedt althans dit goede gevolg ge had, dat De Zeeuic zich eens uitspreekt over een vraagstuk van praotisohe politiek, wat niet eiken dag gebeurt. En bovendien heeft B. het suooes, dat de geachte redaotie eenvoudig en beslist antwoordt: het mag niet en daarmee uit! Misschien vindt de vrager dit thans ^bevredigend", dooh of de redaotie bij nadere overweging over haar antwoord geheel tevreden zal zijD, is een andere vraag. Natuurlijk zijn wij het hierover wel eens, dat de openbare middelen van vervoer niet mogen gebruikt worden, om van den Zondag een gewonen werkdag, of zelfs den Bpeoialen uitgangsdag te maken. Integendeel, de Zondag blijve, voorzoo ver dit in onze macht staat, de Rustdag. Wij zouden het daarom toejuichen, in dien er bij het verleenen van subsidie de voorwaarde aan werd verbonden, dat op den Zondag het verkeer tot het strikt nood zakelijke werd bepaald, bijv. niet meer dan- 's morgens en 's avonds één trein in beide richtingen. Maar dat het de roeping der overheid zou zijn, om alle verkeer op den Zondag te stuiten zoo kras als De Zeeuw het uit spreekt, zouden wij het niet durven doen. Stel ge krijgt op Zaterdagavond een telegram, dat een uwer familieleden doode- lijk krank is en uwe overkomst wordt verlangd is het dan beslist ongeoorloofd, den volgenden morgen met trein «of boot te vertrekken, ten einde zoo mogelijk nog tijdig te komen F Wij zijn gelukkig nog nooit in de nood zakelijkheid geweest, om zulks te doen, dooh zouden in een voorkomend geval niet durven zeggen het mag niet. Evenmin gelooven wy, dateeneoverheid, die over eene gemengde natie regeert het als haar roeping mag beschouwen, op den Zondag alle verkeer eenvoudig stop te aetten. Eet wil ons voorkomen, dat de geachte redaotie in haar antwoord niet genoeg onderscheid gemaakt heeft tuesohen het verrichten van noodzakelijken arbeid ook op Zondag en den Zondag maken tot een dag van pret en uitspanning. We bevelen haar in dit verband de lezing aan van Dr. Kuyper's Tractaat van den Sabbath in 't bijzonder hoofdstuk VII. Doch goed, De Zeeuw komt tot de slotsom: geen sabsidie aan een tram, die op Zondag rijdt of rijden zal 1 Dan verwondert het ons toch wel een weinig, dat we, voorzoover oDze herinne ring strekt, nog nooit een protest gelezen hebben in ons geacht zusterblad tegep de drnkke vaart op de Westerschelde ook op Zondag. Hier is het de provinciale overheid zelf die notabene in haar meerderheid anti liberaal is en die toch haar dienstdoend personeel den gaDSchen Zondag in touw houdt,des zomers hoofdzakelijk ten dienste van Belgische pretmakers. Ons dunkt hiertegen mocht De Zeeuw, met haar strenge opvatting omtrent de roe ping der overheid op dit punt, wel eens ernstig en herhaald protesteeren. Sterker nog. Wy betuigden iD ons nummer van 6 Nov. 1907 onze instemming met een artikel in de Walchersche Courant in welk artikel onder het mottoVoorkomen is beter dan ge nezen". verbetering werd bepleit in de belooning van het dienstdoend personeel op den Provincialen Stoombootdienst. Dit hadden wij juist gedaan, alvorens ons antwoord in de pen te nemen. Red, Zeeuw. By die gelegenheid spraken wij er echter onze teleurstelling over uit, dat de Walcher sche Crt. ook niet had aangedrongen op be perking van den dienst op Zondag b.v. zóó, dat op dien dag des morgens en des avonds ééne reis in beide richtingen werd gedaan en meer niet. Nn kan het onze aandacht ontsnapt zyn, doch als wy ons wel herinneren, liet De Zeeuw ons toen alleen staan, terwyl ook de W. C. niet op ons artikeltje antwoordde. Ons dunkt, er was toen voor De Zeeuw alle reden geweest als eenig Christelyk- Historisch Dagblad in onze provincie om eens flink uit den hoek te komen Mis schien doet hy 't nn nog (en) is 't antwoord in dat geval ook voor ons meer „bevredi gend" dan hetgeen wy hierboven af drukken Tot nog toe waren wij het altijd met de uitspraken van onze geachte collega uit Neuzen eens. Wij hadden derhalve in elk no. onzer cou rant dat na dat van de het hare verschijnt, dit kunnen kenbaar maken.Wij denken er sterk over dit voortaan alsnog te gaan doen. R e d. Z e e u w. Wij hopen op dit stukje terug te komen. Doch vooreerst niet. Er zijn nog dringender „vraagstukken van praktische politiek" waarover wij ons hebben uit te spreken. „L. et E." zal dit begrijpen. En zij zal het ook wel niet zoo erg vinden immers wie den naam van luiaard heeft, komt toch altoos te laat. Red. Zeeuw. In den gemeenteraad van Amsterdam, waar men de politieverordening onder handen had, is een ingrijpende wijziging aangenomen en in de politie-rerordening ingelaseht, te weten Art. 55****„Het is verboden afbeel dingen teekeningen, of geschriften, die geschikt zijn om de zinnelijkheid van de jeugd te prikkelen, ten toon te stellen op zulk een plaats, dat zij van den openbaren weg zichtbaar zijn of op voor het publiek toegankelijke plaatsen ten dienste van openbare middelen van vervoer". De wijziging werd fel bestreden door den sooiaal-demoeraat Loopuit; en scherp door den vrijzinnig democraat mr. v. d. Bergh. Eerstgenoemde zag er in het inhalen van de bemoeiing der politie met de gees telijke productie, en voorspelde voortzet ting van het kwaad maar dan clandestien hij verwacht meer van de opvoedende kracht der school. De woningtoestanden bevorderen veel meer de onzedelijkheid adres aan Berlijn en met verbetering dier toestanden hebben mr. de Vries en zijn medestanders niets op, zoo betoogde deze spreker. Met dit laatste ging mr. v. d. Bergh aeooord. En hij sprak daarbij zijn vrees uit dat menige zedelijk uitstalling nu voor taan door de politie onzedelijk zal ver klaard worden, en een stokvisoh van een kantonrechter (mooi complement aan 't adres der Amsterdamsehc kantonrechters) zou daarop vonnis kunnen wijzen tegen den winkelier. Een ander vrijz.dem. spreker, mr. Si mons, bestreed 't voorstel als al te puri- teinsoh. Deze zag in 't voorstel ook ean aanval op de kunstprodaot.cn. Het voorstel werd echter ter andere zijde flink verdedigd door de heeren De Man (lib.), Sterok (kath.) en Fabius (a.-r.) en door den voorsteller. De heer de 'Vries stelde tegenover de door dhr. Loopuit genoemde gruwelen in de Berlijnsohe krotten de uil stallingen in de Parijsohe winkels. Hij verklaarde van zijn artikel ook geen groove gevolgen-te verwachten voor de zedelijkheid, en ook geen voorstander te zijn van politiooen- snur. Maar hij meende dat het publiek, dat over straat moet, en de winkelkasten langs moet, niet langer behoort gedwon gen te worden om de uitgestalde onze delijke platen te zien. Van een aanslag op de kunstproducten is geen sprake. Die kunnen ongestoord in musea, in sobouw- bnrgen, binnen in eiken winkel worden uitgestald. Ook de heer Fabius legde er den nadruk op dat het voorstel alleen bedoelde het openbaar terrein vrij te houden van deze dingen, waarvan een zeer verkeerde wer- king kan uitgaan. Voorts herinnerde hij er aaD, hoe goede uitwerking een derge lijke bepaling als de thans voorgestelde te Londen heeft uitgeoefend. Ten slotte werd het voorstel de Vries aangenomen met 29 tegen 9 stemmen. De tegentteromers waren de oud-libera len Zeehandelaar en Eehrer, de vrijzin nig-democraten v. d. Bergh en Simonsen 5 sooialisten(1 van deze laatsten de heer Oudegeest was afwezig). Met deze overwinning is de heer de Vries, zijn de Chr. partijen te Amsterdam, en is ten slotte heel Amsterdam geluk te wensehen. Men ziet uit de aanneming van dit voor stel opnieuw, gelijk vroeger reeds meer malen in de onderwijs-, de prostitutie-, de Zondagsrust- en andere quaestien werd gezien, hoe een Chr, beginsel ten laatste doorwerkt, ook in den gemeenteraad, wan neer het maar herhaaldelijk met tact en talent gepropageerd wordt. Immers 14 mannen van Links hielpen dat voorstel aannemen Gisteren mocht de heer De Vries nog een andere winst boeken. Hij zag tooh in de eveugenoemde politieverordening aangenomen een nieuw art. 55*»*** door hem voorgesteld, waarbij voortaan in Am sterdam zal verboden zijnmiddelen ter voorkoming of onderbreking van zwanger schap op een van den openbaren weg zicht bare plaats tentoon te stellen,of als zoodanig openlijk aan te kondigen of aan'te prijzen. Een kaakslag voor het neo-Malthusia- nisme, die met 21 tegen 16 stemmen ge geven werd, nadat nog een poging van mr. v. d. Bergh om althans het openhaar aanprijzen of aankondigen dier vjeze, soms doodelijke, middelen te blijven toe laten, met 20 tegen 17 stemmen was af gewezen. Zuid A.frikaansche poëzie. Dezer dagen berichtten wij dat te Graaf Reynet (Kaapkolonie) een gedenksteen is onthuld voor oommandant Scheepers en anderen, die als zoogenaamde rebellen in den Zuid-Afrikaansohen oorlog terecht zijn gesteld. Opvallend is daarbij de verklaring van oud-president Steyn, dat deze //rebel len" op last hunDer superieurs handelden, en dat hun optreden geenszins in strijd geacht kon worden met het oorlogsrecht. Het „Hdbl." heeft een boekje ontvangen, dat tot titel draagt„Bij die monument"; de diohler er van is Totius (de jonge dominé Du Toit)en ook hierbij is een woord van verklaring te vinden van denzelfden oud-president Steyn; Hier is zijn voorwoord zelf: „Wanneer ik die gediggies aan die welwillende leser aanbeveel, dan wil ik nie daardeur te kenne gee, dat ik'n oor deelkundige is nie, maar ik dit gelees het, werd diep in mijn hart 'n tere snaar aan geroerd. „Ik weet menige hart sal deur die ge diggies getrcSe word. Die digter leg hulle als 'n lauwerkrans op die grawe van onse dierbare dode. Hij wil geen geld daaruit maak. Die opbrengst sal hij gee voor die Nasionale Monument. Dit was rede genoeg ver mij om die gediggies aan te beveel. >Daar is daarom nog 'n ander rede. Nou dat Jong Suid Afrika sigself bewus word cn drome van 'n ei'e litteratuur, verwelkom ik die soort van penne-vrugte van ganser harte. „Sommige van die werke gee die belofte dat onse droom verwesenlik ral worde. „Ver mij is die eerstelinge van onse litteratuur so heerlik als die geluid van die eerste reendruppels na 'n langdurige droogte. M. T. STEIJN. Onze Rust, Kaalspruit, 30 Sept. 1908. En wil men een proeve van het talent van den gevoeligen Zuidafrikaansohen dichter, die zich Totius noemt „In die Kamp" wekt wel de droefste herinneringen. Kind Mijn moeder, mijn moeder, ik het tog so honger ag, gee mij tog gou-gou 'n klein stukkie brood 1 MoederMijn kindje jou moeder die weet jij het honger, dog kom maar tn klim eers op moeder haar skoot. Kind Mijn moeder, ag, help mjj, ik kan nie meer loop Die, ik voel tog so moederoijD hon ger is groot. Moeder Mijn kindjie, jou moeder die weet dat jij moeg is, maar slaap breng versterking op moeder haar skoot. Kind Maar, moeder, hoe ween jij en snik jij so baing f En waarom is moeder haar oge so rood Moeder: Mijn kind, dit is trane wat jij nie verstaan nie kom, slaap maar gerus op jou moeder haar skoot. Kind Mijn moeder, ik kan nie, ik het tog so honger, geef eers aan jou kindjie 'n klein stukkie brood MoederAg, liefste, rus eers in jou moeder haar arme, en als jij ontwaakt help die Heer uit die nood. Kind Ik kan nie meer wag nie van hon ger mijn moeder*; maar waarom tog so f Het die Heer ons verstoot Moeder Nee, liefste, verstoot zal die Va der ons nimmer, maar hier in die tent is geen krummeltjie brood. Kind Geen brood nie, mijn moeder, ik kan nie meer langer, Ag, moet ik verhonger op moe der haar skoot F Moeder Nee, kindlief, die son is al amper weer onder, en is dit weer awend, dan krij ons weer brood. Haar kindjie slaap in bij die soete gedagte als ik weer ontwaak help die Heer uit die nood. Die moeder ontvang met vermagerde hande haar deeltjie oplaas maar die kindjie was dood. Met weemoed denkt men zich de ellende terug geleden in de concentratiekampen, de jammeren die de oorlog bracht, de rechtsverkrachting, waarvan het trouwe loos Engeland zich heeft bezondigd, de 8chynheilige staatkunde van den Duitschen Keizer die eerst de Boeren, tot verzet aan moedigde, daarna met de handen in de zak ken den ongeliiken kamp aanzag niet alleen, doch zelf aan Engeland 't plan om de repu blieken ten onder te breBgen in handen speelde, en den ouden door hem om den tuin geleiden Kruger meedoogloos buiten zyn grenzen verwees. Het recht struike lend op de straten. De politiek zelfs de besten bedervend. En de Transvaalsche overwonnennen, teneinde erger te voorko men, genoodzaakt de hand te knssen van den geweldhebber. Arme Boeren De Fransche Kamer heeft met 330 tegen 201 stemmen de doodstraf gehandhaafd. Zy durfde de schrapping van dit, vooral in Frankryk algemeen gehate, strafmiddel niet aan. Hier sprak echter niet de eerbied voor het recht Gods, wiens beeld in den mensch by eiken doodslag geschonden werd, maar do schrik voor de laatstelyk gebleken toene ming van ket aantal moorden. Niet vreeze dus maar vrees. Niet vreeze Gods, maar vrees voor de moordenaars. Een akelig motief, dat vervalt, zoodra de statistiek bewijst dat 't aantal moorden per jaar mindert. Edoch, ook zoo blijft het een feit van be- teekenis dat zelfs 't goddelooze Frankrijk, dezen factor uit de strafwetgeving niet durft verwyderen. In de Memorie van Antwoord aan de Tweede Kamer op de begrootiDg van Wa terstaat deelt minister Bevers mee dat maatregelen zijn genomen om de aanslui- tiug van trein I van Gent op trein 3 naar Meohelen te Sluiskil (lijnen Terneuzen Meohelen en Terneuzen Gent) te bevorde ren. tEen wetsontwerp betreffende de lijn Brouwershaven Burgh is gereed en waoht ter indiening op antwoord derRott. Tramw. Maatschappij op de vraag of zij met de toegezegde bijdragen de exploitatie op zieh wil nemen. Inzake Posterijen en Telegrafie zegt de minister onder meer wat het personeel aangaat Het wetsontwerp tot regeling van de positie van commiezen endireoteuren wordt ingetrokken. Een Dieuw is gereed. Het te dezer zake door een oommissie van ambte naren nitgebraoht verslag, is Diet voor publicatie geschikt, ligt ter griffie. Terug werkende kracht der maatregelen, hoewel niet tot 30 Juli 1907, wordt overwogen. Verbetering der salarisopklimming tus- sehen het 6e en 15e dienstjaar voor klerken is onnoodig. Het examen om oom- mies te worden, moet ook voor klerken gehandhaafd blijven. Gelijkstelling der jaarwedden van be stellers en postboden, is niet ,doenlijk. Kostelooze verstrekking van schoeisel aan bestellers en boden is niet wensohelijk na de verhooging der jaarwedden van 1905. Het verdient aanbeveling de verschillen der wedden van bestellers naar kantoor klasse te handhaven. De bestaande loon regeling is alleszins voldoende. De heer W. A. Viruly Verbrngge, van 1867 tot 1897 lid der Tweede Kamer voor het kiesdistrict Rotterdam, isDonder- dag overleden. landboüwT De zuiveloonsnlent voor Zeeland verzond aan eenige Walohersohe landbouwers weer eenige berekeningen, die wij hier over nemen. Welke onkosten komen er op eene boerderij vau 6 koeien gemiddeld op de verwerking van 100 liter melk De berekeningen zijn gebaseerd op de gegevens, daarover door 3 landbouwers versohaft, terwijl het oordeel van verschil lende boerinnen daarover gevraagd werd). Ie. Ontroomen in teelen ouderwetsche manier). De hoeveelheid melk in één jaar bedroeg 20400 liter. Daaruit werd gemaakt 592 K G. boter. De totale onkosten over\ een geheel jaar warena. Siijting en vernieuwing werk tuigen (kam, roomtoD, teeleD, enz.) f 20. b. Werkzaamheden voor uitzetten der melk, afroomeD, karnen 3 maal per week,sohoon- maken, bewerken, opmaken en verkoopen der boter, (gemiddeld 3 uur per dag A 10 et. per uur) f 109,50. c. Brandstof voor het maken van heet water, zout, schrobbers, dwijlen, enz. f 19,20 d. Onkosten op het verkoopen der boter f 7,60. Totaal f 156,30. Dat wordt dus per 100 liter gemiddeld 77 ct. 2e. Ontroomen met de centrijuge. De hoe veelheid melk in één jaar bedroeg 20400 liter. Daaruit werd gemaakt 652 K.G. boter. De totale onkosten over een geheel jaar waren a. Siijting werktuigen (ontroomer, roomtoD, kam, enz) f25. b Werkzaam heden voor ontroomen, karnen 2 en 3 maal per week, schoonmaken, bewerken, op maken en verkoopen der boter (gemid deld 2 uur en 40 minuten per dag 10 cent per uur) 1 97,30 c. Brandstc f voor het maken van heet water, zout, schrobbers, dweilen, euz. f 13,25. d. Onkosten op het

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1908 | | pagina 1