NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND,
No. 57,
1908,
Zaterdag 5 December,
23e Jaargang.
GHRiSTELIJK-
HISTORISCH
Binnenland -
SBHB
Mbbp
VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK
Wed. S. J. DE JONGE-VERWEST. te Goes
Eenige bijzonderheden uit het leven
van Keizer Franz Jozef I,
tweede kamer.
F. P. D'HUIJ, te Middelburg.
uit WprïïvIncie.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
■HBBP
IEDEREN WERKDAG DES AVONDS.
Prijs per drie maanden franco p. p1,25.
Enkele nummers0,026.
UITGAVE DER FIRMA
As. Zaterdag (St. Nicolaas) zou
den wij gaarne ons blad om 2 uur
namiddag afdrukken. Berichtgevers
die één of meer berichten hebben,
worden daarom uitgenoodigd die
's morgens reeds te telegrafeeren.
Ook Heeren Adverteerders wordt
beleefd verzocht tijdig hunne annon
ces op te geven
4 December 1908.
In den oatalogus van de Kerstmisuit
gaven van Bredee te Rotterdam wordt
onder meer aanbevolen Ursinus, Gids naar
het Vaderhuis, een boek vol treffende ver
halen.
Een van die geeft de Catalogus als
//proeve van bewerking". Wij drukken 't
hier af
z/Een groot heer, in den ouden tijd, gaf
aan zijn nar een staf, met den last dien
staf te geven aan den eersten den besten,
dien hij voor een grooter dwaas hield, dan
hij zelf was.
Jaren gingen voorbij en de nar hield
maar aldoor zelf den staf. Toen werd de
heer ernstig ziek en de nar kwam hem
bezoeken.
z/Ik ga heen I" zei de heer. „Waarheen
vroeg de Lar. „Op een lange reis." «En
wanneer komt gij terugP Over een maand?"
z/Neen 1" „Over een jaar F" „Neen I" „Wat
dan? Nooit?" „Neen, nooit!" „Welke
maatregelen hebt gij dan voor die reis
getroffen „In het geheel geene." „Gaat
gij voor eeuwig weg, en hebt gij daarvoor
U niet gereed gemaakt Hier, neem den
staf want tot zoo'n vreeselijke dwaas
heid ben zelfs ik niet in staat."
EERSTE KAMER.
De Kamer behandelde gisteren het ont-
werpje-Sabron tot voorloopige wijziging
der militiewet, die 'een behoorlijke sterkte
van het blijvend gedeelte waarborgt en
tevens de persoonlijke lasten een weinig
verlicht. Sterk was men er aan Rechts niet
voor, en fel was men er aan Links niet
tegen voor of tegen zonder meer is anders.
Oud-minister Staal die de oppositie leid
de kreeg dan ook ten slotte maar één mede
stander tegen de wet mee, omdat de heer
Rengers namens zijn politieke vrienden
kwam verklaren dat zij in 's Landsbelang
voorstemmend, niet geacht wilden worden,
zoo bijzonder met de voorgestelde wijzi
gingen ingenomen te zijn.
FEUILLETON.
De dader van den moordaanslag was
een Hongaarsoh kleermakersgezel uitStuhl-
weissenburg, zekere Johann Libeny, en
vooral dit feit, dat hg een Hongaar was,
maakten zich de vrienden van den keizer
ten nutte om „bij al wat Oostenrijk was"
de liefde voor Zijne Majesteit overal op
nieuw te doen uitsobijnen. Binnen eenige
dagen werd er alleen in Weenen 400,000
gulden gecollecteerd voor den aanbouw
der Votief-kerk, die als een dankoffer aan
God voor de gelukkige redding des Keizers
zou worden gesticht. Ook elders in de
monarchie hadden gelijksoortige betoogin
gen gelijk suooes: „negen kerken en meer
dan 500 vrome stichtingen verrezen er ter
eere Gods en ter herinnering aan de ge-
nadedagen van 1853".
Na zijn herstel en pleohtigen kerkgang,
den 12en Maart, toen heel WecneD uitliep
om den „beminden" Keizer toe te jubeleD,
hervatte Zijne Majesteit met nieuwen lust
den „heel den mensch eisohenden arbeid"
zijner moeilijke regeertaak. Waot waarlijk,
hij zit niet voor het genot op deD troon.
Plichtsbetrachting is keizer Frans Jozefs
liefste woord, en waaraan hij zelf'teerst,
60 van zijne vroegste jeugd af, zioh ge-
Na een debat van uren besliste de Kamer
met 42 tegen 30 stemmen op voorstel van
den heer De Stuers dat het ten behoeve
der Leidsohe universiteit te bouweD nieuwe
herbarium (plantenverzameling) niet te
Oegstgeest maar te Leiden komen zal. Het
vorige jaar had de Kamer besloten dat
eeB dergelijke inriohting te Oegstgeest zou
komen.
Bij de afdeeling Middelbaar Onderwijs
hekelde de heer Roodhuijzen den misstand
dat tot leden der examen-oom missies zoo
veel personen benoemd worden die door
cursussen of privaatlessen voor de door
hen zelf afgenomen examens opleiden. Een
onderzoek werd hem beloofd.
Vijf afgevaardigden vroegen om over
neming der gemeente hoogere burgerschool
in hun district door het Rijk, te weten
Brëda, Amersfoort, Zalt-Bommel, Haarlem
en Maastricht, en een die van Zierikzee
vroeg een Rijks H. B. S. voor de
Flakkeeënaarsallen werden voorloopig
afgewezen.
Aan den Aannemersbond werd een sub
sidie toegezegd voor een te siiohten school
voor technisch onderwijs.
Gaarne vestigen wij de aandaoht op de
brochure „Eenzaamheid",met een inleidend
woord van den heer J. A. Tours, directeur
van „Ons Huis" te Amsterdam, en een op
stel met bovengenoemd opschrift van mevr.
Tine Markus te Krabbendijke. Er is een
uittreksel uit de Statuten aan toegevoegd.
Een en ander is in het belang van don Bond
van slecht hoorenden. Eet officieel orgaan
van dezen Bond is „Het Gehoor", directeur
de he3r Ott Bultman te Aalsmeer.
Spiekman was niet voor Plate.
De heer Spiekman toont in Hel Volk
ter weerlegging eeoer beschuldiging van
den heer v. Ravenstein met de stukken
aan dat hij de oandidatuur-Plate in Rot
terdam III niet heeft aanbevolen.
De Ruzie in de S D. A. P.
Een langf artikel in Het folk tegen
zijn partijgenoot Van Ravenstein besluit
de heer Spiekman aldus
„Wij, „revisionisten", doen de partij
schade, zegt van Ravenstein. Ik geef hem
den naam cadeau. Maar wél weet ik, dat
da partij Dog nimmer in zulk een misère
heeft verkeerd, als waarin hij en zijn
engere geestverwanten haar hebben ge-
braoht.
„De minderheid heeft haar rechten. En
houden heeft. Hij is de ijverigste ambte
naar in het ganeehe rijk. 's Winters om
5 uur, 's zomers tusschen 3 en 4 uur of
soais nog vroeger, staat hij op. Yoor ont
bijt gebruikt hij een kop koffie en twee
„Kipfel", rookt dan eene sigaar „Rega-
lites" van 10 beller, d.i. 5 oent, het stuk,
want de zware „Virginia's" van vroeger
heeft de tnedious hem verboden leest
de couranten en gaat dart aan den arbeid.
Van 6 12 uur iederen dag komen de
adjudanten des Keizers, de grootweardig-
heidsbekleedeFS en de ministers om Zijne
Majesteit van advies te dienen en de be
langen van hun ressort voor te dragen. De
Keizer heeft een verbazend goed geheugen
en is scherpzinnig in 't oordeelen. Hij be
slist sael en afdoende. Op Zon- en feest
dagen hoort bij om 11 uur de mis Maan
dag- en Donderdagochtend vellen de
audieatie-ureu voor particulieren. Om 12
uur is het tweede ontbijt gereedeen
bord soep, wat groente en vleesoh, een
kruikje PilsDer, een warm kadetje en een
„Salzs'aogel". Een en ander wordt op de
sohrijftafei gezet, want de arbeid mag er
niet om afgebroken. Zijne Majesteit leest
de voorstellen der ministers, maakt kant-
teekeningen op de stukken, en cijfert ook
wel eens de gemaakte begrootingen na.
Na drieën wensoht de Keizer de 's morgens
besproken plannen in sohrift voor zioh,
kijkt alles zorgvuldig door, wijzigt en ver-
F.N VAN
ik zal er toe meewerken die te eerbiedi
gen. Doch die minderheid mag niet buiten
den redelijken weg gaan van organisatie,
door de congressen haar aangewezen.
„Wanneer zij de sooiaal-domooratie be
ter kan dienen d&u wij, laat ons dan
scheiden gaan. Onze partij is vrijwillig.
Bij elkaar te blijven in het vooruitzicht
van voortdurende oritiek van dezen aard,
op déze wijze, is onmogelijk."
Het kan weder een mooi congres wor
den 1
Middelburg. Da Zuiveloonsulent brengt
't volgende onder de aandaoht onzer boter-
boerinnen
Hoeveel boter maakt gemiddeld eene
goede zuivelfabriek uit ÏOO üter melk
en hoeveel de boerinnen op Walche
ren?
De hoeveelheid boter hangt vooral af van
het vetgehalte der melk en van het boter-
verlies ia tapte- en karnemelk.
Bij onderstaande gegevens is een gemid
deld vetgehalte van 3,10 pCt. aangenomen.
Verder berusten ze op gegevens uit de ver
slagen van vele zuivelfabrieken, en nauw
keurige pros ven en berekeningen over bo-
teropbrengsten op Waleherensohe boerde
rijen.
Ie. Een goede zuivelfabriek maakt
uit 100 liter melk 3,50 KG. of 35 ons
boter.
2e. Ontroomen in teelen uit 100 liter
melk 2,90 KG. of 29 ons boter.
Dat io 6 ons minder of per koe en
per jaar (gerekend 3400 liter melk) 34 X 6
ons 20,4 K.G- minder.
3e. Accurate boerin met uitsteken
den ontroomer uit 100 liter melk
3,35 K.G. of 331 ons boter.
Dat is li ons minder of per koe en
per jaar 34 x lfons 5,1 K G minder.
4e. Boerin met vrij goeden ont
roomer uit 100 liter meik 3,20 K.G. of
32 ons boter.
Dat is 3 ons minder of per koe en per
jaar 34 x 3 ons 10,2 K.G minder.
5e. Boerin met slechten ontroomer
uit 100 liter melk 2,90 K.G. of 29 ons
boter.
Dat is 6 ons minder of per koe en per
jaar 34 x 6 ons 20,4 K G. minder.
Van de 3190 koeien van de melk waar
van op Walcheren boter gemaakt, vallen
onder
2e. 2038 koeien (ouderwetsch).
Op grond van verschillende gegevens
omtrent bet gebruik van ontroomers op de
boerderijen, meen ik de 1152 koeien van
betert, onderteekenten dan gaan de
stukken in de'mappen ter verzending naar
de departementen. Voordat dit alles ge
reed is, staat Zijue Majesteit van zijn
schrijftafel Diet opniels wordt uitgesteld
tot dea volgenden dagiedere dag heeft
aan 't zijne genoeg.
Van 56 uur duuit het middagmaal,
niet langer dan een uur. Komen er mede
leden der keizerlijke familie of hoóge
gasten, dan ia ook do Keizer aan tafel
anders eet hij alleen. Soms ook komen
er uitnoodigingen aan hoog», staatsdienaren.
Alle genoodigden ondervinden, dat de gast
heer een gezellig mensch is, die vriende
lijkheid paart aan geest en gemoed. Een
eenvoudige maaltijd voor iederen dag
tatelweelde alleen bij buitengewone ge
legenheden.
Na het diner pleegt de Keizer nog wat
te vertoeven in zijne schrijfkamer, maar
om 9 uren gaat hij te bed. Bij schouw
burgbezoek tot voor korte jaren oen
geliefde uitspanning des Keizers wordt
het natuurlek wat later.
Eene andore liefhebberij van Frans
Jozef is nog altijd de jacht. In de zomer
maanden eene wandeling gedurende de
vroege Gchtenduren en des middags van
4—6 unr wat gaan jagen, dat doet hy
graag, en dat houdt hem, bij zijne matige
levensmanier, lenig en frisch.
„Wie den Keizor ziet", schreef de Wee
van 15 regels 40 cent, iedere regel meer 8 cent.
Familieberichten van 1—5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 »ent.
landbouwers mat centrifuges sis volgt te
mogen verdoelen, onder
3e. 280 koeien (uitstekende ontroomer).
4e. 090 (vrij goede outroomer).
5e. 232 (sleohte ontroomer).
De Walcherensche landbouwers
maken dus:
2038 x 20,4 KG. 41575,8 KG.
230 x 5,1 1175,-
690 x 10,2 7038,—
232 X 20,4 4732,8
is totaal 54521,- KG.
boter per jaar minder uit hunne melk
als eene goede fabriek zou kunnen
doen.
Eene dergelijke hoeveelheid goede fa-
brieksboter zou opbrengen 54521 x f 1,30
f70877,30. Sgffife
Deze boter is echter niet geheel verloren,
"j omdat ze 'bij de kalveren of de varkens
terecht komt in tapte melk en karnemelk.
Voor deze dieren is eohter, vooral als het
kalf ouder als 6 weken is, boter een wel wat
duur voer. Rekenen we de voedingswaarde
van 1 KG. boter in dit geval op 25 cent, dan
moet het verlies van f 70877,30 met 54521
X f0,25 =f 13630,25 verminderd worden
en blijft dus ruim f 57247,
Voor geheel Walcheren dus per
jaar een verlies van f 57247, omdat de
boter onvoldoende uit de melk wordt
gehaald, of per koe van f 17,94.
Middelburg. Donderdag was op de
markt alhier iets bijzonders te zien. In een
tent kon men n.l. een kalf bezichtigen met
twee volkomen koppen. Het dier, dat
springlevend was, had dan ook 4 oogen,
2 monden, enz., welke alle dienst konden
doen. Het kali is in de maand October
j.l. geboren en afkomstig uit Noord-
Brabant. Dat dit wonderdier veel bekijks
had, vooral onder den boerenstand is wel
te begrijpen.
Goes. Met hartelijken dank ontvangen
door de wijkzuster door tussohenkomst van
Mevrouw Van Heel, eene groote bezending
kleeren van de Nederlandsohe Naaiweik-
vereeniging. Ook ontving de zuster nog
oen gift van f2,50 en van f2, voor ver
snaperingen voor de zieken, tevens oen
mandje peren. Een gift van f2,50 voor
verleende hulp.
Goes. Gisterenavond werd in het gym
nastieklokaal uit den zak van een iDdegang
aldaar hangend kleedingstuk van een der
gymnasten een nikkelen horloge ontvreemd
waarvan bij de politie terstond van de ver
missing aangifte werd gedaan. De politie
slaagde er heden morgen in dit horloge op
nensche correspondent van een Berlynsch
blad, dato 17 Augustus 1907, „hoe hij
dag-in-dag-uit om Ischl rondspeurt en
na de jacht met veerkrachtig lichaams-
beweg3n zijn rijtuig instapt, om naar de
keizerlijke villa terug te koeren, zou 't
niet kunnen gelooven, dat de hooge per
sonage, wien de uniform al even goed
kleedt als het jagercostuum, den 18en de
zer maand zijn 77ste jaar voleindigd heb
ben zal. Zijne Majesteit heeft menigmaal
zyne zorgen, en dan kan men 't aan hem
zien, maar hy is er nooit in weggezonken,
gelijk dat bij oude manschan zoo dikwijls
het geval is. En altijd hesft de wereld
om hem heen zijne volle belangstelling".
Te Ischl bewoont de Keizer in de prach
tige »Kaiservilla" een paar vertrekken,
hoogst eenvoudig gemeubileerd maar het
gedeelte, dat dienst doet voor zijne doch
ter en de kleinkinderen is ééne weelde.
Ook als de aartshertogin Marie Valerie
komt met hare vroolijke kinderschaar,
dan is grootvader Frans Jozef de liefste
speelgenoot der kleinen. Trouwens, men
weet het overal, dat hy een kindervriend is.
To Horgos was do schooljeugd om 8
uur 's morgens al aan 't station, en toen
de keizer uit den trein stapte, staken de
kleine eljen-roependen de handen naar
hem uit! „Wat willen de kinderen?"
vraagde hij aan minister Tizza, die erbij
te sporen in een bedstede in de woning van
den schippersknecht L., hij zelf was eohter
op dit oogenblik niet thuis. Bij opsporing
bleek de man over 's-Heer Arendskerke te
zijn verdwenen.
's-Heerenhoek. Door de rijkspolitie is,
gelijk wij reeds gemeld hebbeD, Woens
dag A. v. d. E. van Heinkenszand naar
de hofstede vanJ. van Eijkeren te's-Hee-
renhoek vertransporteerd, om daar met
hem te worden geconfronteerd, als ver
moedelijke dader, van de daar ter plaatse
voorgevallen opeisohen van brood, worst
en geld, met bijvoeging van dreigemen
ten van brandstichting. V. d. E. bekende
alles, zijn medepliohtige Jao. V. zit voor
dit oogenblik in de gevangenis voor dron
kenschap, waarschijnlijk zullen ze dien
wel vasthouden. Alle eer aan onze ijverige
rijkspolitie.
Krabbendijke. Donderdagavond stond
de personentrein no. 345 plotseling tussohen
de wachtposten 23 en 24 stil. Bij onder
zoek bleek dat de luehtslaag gesprongen
was (wanneer de luohfslacg stuk is kan
er maar alleen met de machine geremd
worden daar dan de westinghouse of stoom-
rem haren dienst weigert). Nadat een en
ander verwijderd was en de remmen welke
dioht geslagen waren los waren getrokken
kon de trein welke tooh al bijna een half
uur te Iaat was, met 15 minuten vertraging
door dit ongeval veroorzaakt vertrekken.
De heer C. E. Enthoven, opzichter
van den waterstaat te Zierikzee, wordt
met 1 Januari overgeplaatst naar Venlo.
Met ingang van 1 December jl. is
het hulptelephoonkantoor te Ellewouts-
dijk, alsmede de aan dat kantoor recht
streeks aangesloten of nog aan te sluiten
perceelen en openbare spreekcellen, opge
nomen in het telephoon verkeer met de
Belgische plaatsen, waarmede Monniken
dam telephoongemeenschap heeft.
Koudekerke. Donderdagavond trad
alhier voor de antirev. kiesvereeniging op
de WelEerw. heer ds A. Prins, van St.
Maartensdijk, om te spreken over „de
soeisle kwestie". Na inleiding door den
voorzitter, dhr G. Ten Brink, ontving ds
Prins het woord. Spreker stond achtereen
volgens stil by de krankheid onzer Maat
schappij, !dc middelen die door de verschil
lende politieke party en ter genezing worden
aangegeven, om eindelijk aan te toonen het
standpunt onzer antir. party ten opzichte
dezer kwestie. De zonde is oorzaak der
krankheid. De filantropie verzacht wel
veel lijden, maar breDgt geen genezing van
de kwaal,Ook de neutrale volksschool heeft
tegenwoordig was. „Ze willen Uwe Ma
jesteit de hand kussen", antwoordde de
minister. „Tessékl" (As-je-blieft) zei de
mocaroh lachend en de kleinen kregen
zijn beide handen.
Zeker, de Keizer is een populair vorst,
en juist uit de liefde, waarmee overal
kinderfeesten te zijner eer gevierd worden,
blijkt de vereering der ouders. Zijne Ma
jesteit heeft geen vijanden. Hij heeft de
volle sympathie der mensohen, die van
goeden wil zijn. Zelfs dezulken onder zijne
millioenen onderdanen, wier partijgelool
minachting meebrengt voer de heersohers-
waardigheid, ze zijn tooh voor den persoon
des Keizers niet onvriendelijk gezind. Het
is gebeurd, dat eene heele menigte werk-
Btalieode arbeiders op baar tocht door de
stad het keizerlijk rijtuig ontmoette, en
sommige stugge leiders onder hen
„doorloopen, doorloopen, niet groeten, niet
groeten gebodeD, maar de Keizer
naderde, en allen ontblootten het hoofd
A Weaner seinKaiser net griiuss'n? Des
gibt's net!" zeiden de mannen; en [de
Keizer groette zoo vriendelijk terug„Ik
wil, dat ook ds arbeiders hun nooddruft
hebben", heeft Frans Jozef eenmaal ge
zegd en een keizer, die het op dnsdani-
gen toestand aanstuurt, heeft wel aanspraak
op een groet van den werkman, mag men
aannemen.
Wordt vervolgd.j
