fin Erf,
NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND.
ES.
oöF
No. 53.
1908,
Dinsdag 1 December.
23e Jaargang.
GHRISTELIJK-
HISTORISCH
stbode
D TE KOOP
leid.
Binnenland.
Middelburg
OOP
erkpaard en
id benoodigd bjj
rouwepolder.
ÖÖP
varken
yette koe te koop
ardenknecht
VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK
Wed. S. J. DE JONGE-VERWEST, te Goes
F. P. D'HUIJ, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
e 1 b u r gaan de
no. 283, bewoond
de Wed. A.
schriftelijk in-
p Donderdag 3 De-
ore van den Notaris
delburg, alwaar na-
te bekomen,
dag 2 en Donderdag
O tot 12 en van 2
i oud 9 maanden,
es een Spring»
NDERGEM Jz.,
Serooskerke.
rekening 14 en
vos Hengst-
|OENS, Oostkapelle.
KMAN Cz., Nieuw-
e 1 b u r g.
Mei
dkueckt
ISSE, R i 11 h e m.
of Mei
Koe en een vierde
te koop, bij
1TTE, Zoutelaude.
evraagd
Kruiningen.
ei
ILLEMSE, Sint
RG-ZIERIKZKE.
1908.
vau Zierikzet de»
ags om 1,40 en 2.
difnst.
1908.
morgens (behalve 6
8 om 1,40. Zondags-
ikzee.
ins. 15
oen.16
Dond. 17
Vijjd. 18
ater. 19
ond. 20
aan.21
ins. 22
oen 23
•n'.24
r ijl. 25
ater. 26
ocd.27
'aan. 28
ins. 29
oen.30
ond. 31
7,30
7,30
6,30
7,30
7,30
7,30
7,30
7,30
7,-
6,30
7,30
7,30
7,30
7,30
7,30
7,30
6,30
1,30
1.30
2,-
1,30
1,30
1,30
1,30
1,30
2,
1,30
1,30
1,30
1,30
1,30
2,-
e-Verwest - Ge®'»
WM
8s1s»stak22ek.T3SE2a
IEDEREN WERKDAG DES AVONDS.
Prijs per drie maanden franco p. p1,25.
Enkele nummers 0,025.
UITGAVE DER FIRMA
EN VAN
30 November 1908.
Het artikel in ons no. van Woensdag, in
sake den Tiendafkoop is volgers de wet,
de theorie volkomen juist, zoo schrijft men
ons van geachte zijde.
Maar de werkelijkheid is, in de meeste
gevallen, anders.
Tiendheffer en tiendpliohtige, kunnen te
zamen den prijs bepalen. Maar dat is fan
tasie, zij 't ook een wettelijke.
Deze beiden zoo knusjes met elkaar er
over praten en dan in gemoedelijke een
stemmigheid don prijs vaststellenDat
werd ondersteld. Doch de werkelijkheid... P
Er zijn tiendheffers die zeggen toepassing
der wet van 1872, dooh van verdeeling der
4 pCt. premie wordt niet gerept. Dat zijn
nog niet de kwaadsten. Maar er zijn ande
ren, die zeggen toepassing van de wet van
1872 plus 5 pCt. en anderen plus 10 pCt.
verhooging met vooruitbetaling der 4 pCt.
premie; wordt deze laatste door 't Rijk uit
betaald, dan kunt gij die terugkrijgen. Nog
anderen geven eenvoudig een vaste som op,
zonder eenige verantwoording en dan staat
men geheel in den blinde.
En dan „het tiendrecht kan zoowel
over enkele peroeelen als over één perceel
worden afgekooht" Indien dit beleefd aan
den heffer gevraagd wordt, zal hij dat
immers graag doen 1 Larie I
De tiendheffer zegt dan eeuvoudigwat
één perceel? neen hoor; het kan, jamaar
het moet niet, dus ik doe 't niet.
»Door vrijwilligen afkoop geniet de hef
fer de voordeelen, dat hij de afkoopsom
terstond ontvangt, 4 pCt. premie krijgt van
het rijk en geen moeite behoeft te doen
om zijn tiendrecht te bewijzen. De tiend-
pliohtige ondervindt eveneens voordeel van
de premie en loopt geen gevaar, dat hij te
veel zal moeten betalen, daar hij zelf de af
koopsom regelt in overleg met den heffer".
Nu, van dit laatste hebben wij 'tonze
al gezegd. Maar de heffer Hij moet tooh
rekening houden met de goedkeuring van
den kantonreohter, die immers ook le
zorgen heeft dat de tiendpliohtige niet te
veel betaalt.
Ook dat is theorie. Want hoe zal de
kantonreohter tijd kunnen vinden om de
billijkheid der verschillende prijzen te
onderzoeken? Zal hij ook de tiendplichtigen
daaromtrent hooren P
Of zal hij zich in de meeste gevallen
maar niet liever aan de sohatting van den
te goeder naam en faam bekenden liend-
heiler of diens administrateur houden P De
ondervinding leerde tot heden niet het
tegendeel.
Is er dan, zoo kan gevraagd, voor de
tiendpliehtigen geen middel tot verweer
Neen, want voor het eenige middelden
heffer te nopen, door gezamenlijken afkoop
van den geheelen tiendblok naar den be
kenden maatstaf van de wet van 1872 is
het reeds te kort dag. Al blijft die wet
gelden tot 31 Deo. 1908, de nieuwe Tiend-
wet snijdt door de bepaling van art. 81
den weg af, om in tijds, de daaruit even
tueel volgende procedure le hebben kunnen
beëindigd. Ook hier dus beletsel voor de
goede bedoeling der wet, n.l. bevordering
van vele vrijwillige dooh ook billijke af-
koopingen.
Dat is jammer
_Wie hebben bij de Algemeene Beschou
wingen in de kamer nu het pleit gewonnen?
Daarvan zal afhangen welke partij in
1909 met zijn positieve leus 't sterkst zal
staan.
Nu wij eenige Persstemmen van Links
hebben opgenomen, rest ons nog de taak
om deze te eombineeren, dat wil zeggen
naast elkaar te leggen en te vergelijken.
H®t (vrijz. dem.) blad Land en Volk
lubelt
«Er is bij den tegenstander niets dan
vrees, naar twee kanten zelfs. Zij hebben
nietB dan de antithese Ei daartegenover
groeit bij de linkerzijde de eenheid.
Zelfs de woordvoerder der vrij-liberalen,
de heer Tydeman, wil het algemeen
kiesrecht aanvaarden, mits onder voor
waarde van een samenstelling der Eerste
Kamer op organisohen voet, zonder uit
breiding harer bevoegdheid."
De (unie-liberale) Vaderlander daaren
tegen klaagt
«De ooalitie staat muurvast. Dr. Kuy-
per triomfeert over heel de lijn. Zoo is
er rechts dus eenheid en kraoht. Maar
hoe staat het met ds linkerzijde? Wat
hebben de vrijzinnigen tegenover dat
bolwerk te zetten P Is het ook soms een
stormram, waarop //Eendracht" te lezen
staat
Deze vraag beantwoordt het blad ont
kennend. Tooh hoopt het op die eenheid,
op welke zijn vrijz. dem. collega zioh be
reids beroemt. Maar voorloopig zuohl het
zuster Anna, ziet gij nog niets komen P
Maar wie van deze twee heeft nu gelijk P
Dat zal de (oud-liberale) Nieuwe Courant
u zeggen
„Het is aan geen enkelen spreker van
links gelukt" aldus dit blad „de
befaamde frontverandering", door den
beer Heemskerk ten stelligste betwist,
met eenig positief bewijs aan te toonen.
Den heer Borgesius, die in dit opzicht
het ministerie het felst te lijf is gegaan
en in zijn repliek den premier verweet,
zich met frases en drogredenen te hebben
pogen te redden, had ietwat meer be
scheidenheid gepast. Hij was het die het
goed reoht van zijn aanval had moetea
bewijzen en hij heeft daarin gefaald".
Hier mag derhalve uit wordeD besloten
dat de aanval op 't kabinet is mislukt, en
de positieve leus voor 1909 aan de Linker
zijde niet gevonden is.
Of men aan dien kant dan hopeloos ver
deeld zal optrekken
Verre van daar. Want er is nog een
negatieve leuze overgebleven. Daar heeft
mr. Borgesius voor gezorgd. Het is die
van «tegen Kuyper", «tegen het Kuyper-
regime", tegen de Chr. beginselen. Het
Handelsbladvertegenwoordiger van het
liberale allegaartje, heeft dit oude paard
bereids van stal gehaald. Het blad schrijft:
„Er is alle grond voor wie zelfs de
kans op een herleving van hetKuyper-
regime wil afsnijden, om bij de stembus
ertoe mede te werken dat, gelijk de heer
Tydeman het uitdrukte „dit Ministerie
behoed wordt voor een meerderheid''
of, in de woorden van den heer Troelstrs,
«dat het Kabinet de krijgsgevangene van
de Kamer blijft."
De oude „anti'Meus dus van 1905.
De gemeenschappelijke weerzin tegen 't
Chr. beginsel.
Arm landje, zoo daar een Linksehe meer
derheid van komt.
Geen antwoord.
De Middelburgsche Courant heeft in haar
no. van 8 Nov. naar aanleiding van klach
ten over de voordracht van prof. Diepen
horst over de Commune van Patija in de
Goesohe Vereeniging V. A. W. B. de vol
gende beschuldiging doen drukken
Dat sommige bladen uit het door Prof.
Diepenhorst gesprokene politieke munt
hebben geslagen, is niet zijn schuld en
allicht buiten zijne bedoeling. Zij hadden
dit moeten nalaten, want daartoe dienen
dergelijke voordrachten in eene weten
schappelijke vereeniging niet en daardoor
brengt men den twistappel der politiek
waar zij niet thuis behoort.
Die besohuldigiDg heeft zij, zelfs na
besliste ontkenning 'van vrijzinnige zijde,
in een volgend no. aangedikt, door te zeg
gen dat zij de twee «te Goes verschijnende
(Reohtsohe) bladen" op 't 002 had.
Onzerzijds gesommeerd om haar beschul
diging althans aan ons adres waar temaken,
of anders eerlijk in te trekken, heeft zij
zioh tot op dit oogenblik stil gehouden.
Zoodat op ons rusten blijft de besehuldi-
van 1—5 regels 40 cent, iedere regel meer 8 cent.
Familieberichten van 1—5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 ^ent.
SS35gW»TBSaGSgEfflBmgM
ging van politieke munt te hebben ge
slagen uit een niet-politieke lezing.
Maar wat ons betreft ook op haar rusten
blijft de beschuldiging van laster.
Wij wexisohen dit even te oonstateeren
en stappen hiermede van deze quaestie af.
Een commissie uit de burgerij te
Amsterdam, bedoelende do nooden, door
werkloosheid ontstaan, te lenigen, roept
hare mede ingezetenen op haar fiaanoieel
te steunen voor de oprichting van een
blijvend sportpark, waardoor voorloopig
1000 werkloozen werk zullen vinden. On-
waardigen blijven buitengesloten.
De Middenstandstentoonstelling zal
in 1909 in het Paleis voor Volksvlijt te
Amsterdam gehouden worden.
Bij Kon. Besl. is benoemd tot bur
gemeester der gemeente Nijkerk, J. de
Lange, met toekenning van gelijktijdig
eervol ontslag als burgemeester der ge
meente Oudshoorn.
CJIT DE PROVINCIE.
Men schrijft ons uit Middelburg:
Jl. Zaterdagnamiddag werd, in een lokaal
van het café Du Commerce, gehouden de
algemeene vergadering van den Zeeuw-
sohen schietbond voor oorlogssohieten. Met
een hartelijk welkomstwoord geopend door
den heer P. C. Labrijn, voorzitter, werd
daarop door dezen het woord verleend aan
den secretaris den heer P. G. Laernoes,
die een breedvoerig verslag gaf van de
sedert de oprichting door den Bond be
leefde wederwaardigheden waaruit 0. m.
bleek dat de Bond, niettegenstaande ook
zij met tegenkanting had te kampen, was
uitgebreid van 24 tot 38 afdeelingeu met
1509 leden. Hiervan waren in deze ver
gadering vertegenwoordigd 28 afdeelingen,
terwijl 9 bezoekers mede waren opgeko
men. De bond bleek dus door de tegen
kanting nog niet in zijn evenwicht ver
stoord, en zal dus op deDzelfden voet blij ven
voortgaan tot het maken van propaganda,
het geven van voorlichting en het orga-
niseeren van korpswedstrijden. Den secre
taris wordt bij applaus dank gebracht voor
zijne vele bemoeiingen. Bjj afwezigheid
wegens ongesteldheid van den penning
meester werd verslag van den toestand der
kas uitgebracht door den voorzitter. Uit
de rekeniDg bleek dat was ontvangen van
het Hoofdbestuur van Volksweerbaarheid
een subsidie van f 50 en aan contributie
f 75.25, samen f 125.25. De uitgaaf bedroeg
f 68.65, een goed slot alzoo f 56.90.
Daarna komt aan (ie orde verkiezingen
van 2 bestuursleden voor Schouwen en
Duiveland, waarvoor met algemeene stem
men werden gekozen de heeren M. K. de
Ronde van SirJansland «a A. Timmerman
van Zierikzee. Eerstgenoemde neeuat
staande de vergadering de benoeming aan.
Aan laatstgenoemde zal van zijne benoe
ming worden kennis gegeven.
Bij de daarop gevolgde verkiezing van
3 bestuursleden, wegens periodieke aftre
ding, worden met algemeene stemmen en
onder applaus herkozen de heeren P. G.
Laernoes JPz., J. M. Bles en J. F. de
Cooker, die allen hunne benoeming onder
dankbetuiging aanvaarden.
Uit de daarop gevolgde mededeelingen
omtrent de vorderingen der vereenigingen
in bet oorlogssohieten kan nevens ver
blijdende tijdingen worden opgemaakt dat
niet alle afdeelingen nog met evenveel
kracht daartoe waren overgegaan. Bij
enkelen bleek dat zulks een gevolg was van
weinige medewerking iD het verBohaffen
van voldoend schietroaterieel vanwege de
militaire autoriteiten, wat ten zeerste werd
betreurd. Echter hoopt het Bestuur ook
daar tot opheffing van bezwaren te kunnen
medewerken. Daarna werd overgegaan tot
nadere vaststelling van statuten en Huieh.
reglement en overige huishoudelijke zaken.
November hooimaand. Donderdag
(27 November) ia er langs den kanaaldijk
tus'ahen Middelburg en Abeele nog volop
gras gemaaid en verschillende groote hoo-
pen lagen langs den djjk om per wagen
naar de plaats van bestemming te worden
gebracht.
Middelburg. Gisterenmiddag speelde
op het terrein achter de Meelfabriek alhier
de Voetbalclubs Willem II uit Tilburgtegen
Olympia uit Middelburg.
Toen na afloop van den wedstrijd welke
in 't voordeel van eerstgenoemde uitliep
men zioh van het terrein zou begeven,
werden de Tilburgers op vreeselijke wijze
door de Middelburgsehe jeugd mishandeld.
Men gooide met alles wat voor 't grijpen
vielstraatkeien, groote stukken aarde en
andere projectiele».het was een ware
vechtpartij. Dat de Tilburgsohe zioh niet
onbetuigd lieten laat zioh begrijpen, hoewel
zij aan deze kloppartij geen sohuld had,
en zelfs geen aanleiding er toe had ge
geven. De politie die op het terrein was
stond eveneens machteloos en moest meer
malen van zijn wapenstok gebruik maken.
Direct werd natuurlijk om assistentie ge
telefoneerd, en verschenen een 4-tal agen
ten die de beode uiteen joegen.
Onder hun geleide werden zoo goed en
kwaad het ging de jongelui naar het station
gebraoht om met de eerstvolgende trein
te vertrekken. De oorzaak ven 't tumult
wordt gezocht, dat men vermeende, dat
door Tilburg valseh is gespeeld en dit
door den scheidsrechter oogluikend is toe
gestaan.
Middelburg. De heer J. P. B. Teuben,
ambtenaar ter inspectie van de posterijen
en telegrafie alhier, wordt op 16 Januari
a.s. verplaatst vau hier naar Groningen.
Sluis. Vrijdagavond vond men in de
kade alhier drijvende het lijk van den
ongeveer 55-jarigen landbouwer C. C. te
Westoapelle, wijk Naohtegaele. Da man
was Donderdag naar Sluis gekomen om
erwten te leveren en geld om te wisse
len en moet in den nacht van Donderdag
op Vrijdag verdronken zijn. Ruim 800
franken werden op het lijk gevonden. Do
reddingsboei, die in eeD kastje b»Dgt juist
tegenover de plaats waar het lyk gevon
den is, was daar uitgehaald en lag op
een stoepdit wekt het vermoeden, dat
er een of meer getuigen van het drama
geweest zijn. (Jf. •Ct.)
Van 19—25 Nor. stseg te Ierseke
de verzending van leverbare oesters tot
870.0C0 stuks. Er werd heel wat meer
2e soort gevraagd. De prijzen bleven on
geveer gelijk, le soort 80—85 KG. f 30
—36, 2e soort 60-65 KG. f 15-20 en
3e soort 5055 KG. f 912.
Vrijdag was het 20 jaar geleden dat
de gemeente-veldwachter te Ritthem, de
heer A. A. Geuze, bij de politie werd aan
gesteld. Ongeveer een jaar was hij werk
zaam bij de politie te Vlissingen en sedert
dien tijd gemeente-veld wachter teRitthem.
Bij monde van den burgemeester vbd Rit
them, den heer K. Allaart, werd den jubila
ris met een vereerende toespraak de zilve
ren medaille van den Algem. Ned. Politie
bond voor 20-jarigen trouwen dieDst uitge
reikt, in tegenwoordigheid van de leden van
den gemeenteraad.
Krabbttiidijkc. Een arm gezin dat de
zen zomer (tijdens de vlekziekte regeerde)
zijn varken in den put heeft moeteö steken,
werd dezer dagen verblijd omdat haar door
den slager vijftig pond spek werd thuisge
bracht. Op de vraag van wie het kwam
werd geantwoord dat de gever onbekend
wil blijven. Daar hier vele gezinnen het
zelfde ongeluk gehad hebben ware het te
wensohen dat er meer zulke milde gevers
waren. Hun gift zou in menig gezin te pas
komen en met groote dankbaarheid aan
vaard worden.
Serooskerke W. In de Zaterdag ge
houden verg. van den gemeenteraad, wel
ke door zes leden werd bijgewoond, dhr.
Tak was met kennisgeving afwezig, werd
besloten le De asohbakken der gemeente
te verpachten in de maand December. 2e.
Geen duinwater te verkoopen aan hen, die
buiten de gemeente wonen. 3e Het in orde
brengen der nieuwe begraafplaats aan te
besteden en de aanwijzing daarvoor te hou
den op 7 Deo. des voorm. 10 uur.
Verder werd na breedvoerige disoussie
besloten het verzoek om ondersteuning
voor een zwakzinnig meisje, welk verzoek
reeds in de vorige verg. was besproken,
nogmaals aan te houden.
Ook werd nog aan de leden medegedeeld
dat de nieuwe brandkranen waren beproefd
en dat zij uitstekend gewerkt hadden.
Vlissingen. De Zaterdagochtend in een
slaapwagen van den trein overleden dame
is zuster E. J. Busohen, missionaresse, en
38 jaar oud. Zij kwam vau Perzië en was
op reis naar Londen. Zondagavond ii haar
lijk derwaarts vervoerd.
Generaal Booth kwam Vrijdag alhier
aan, vergezeld van enkele stafofficieren der
S. A. en stak met do aansluitende boot naar
Engeland over.
Het stoomschip BilüioD, dat hier
vorige week is vertrokken, is volgens be
richt buiten het Prinoe of Wales Dook te
Swansea in aanvaring geweest met het
Italiaansehe stoomschip Stella. Daardoor
verkreeg laatst genoemd stoomschip vrij
ernstige schade.
Benoemingen. Tot gedelegeerden der
Nederlandsohe Regeering op het in 1909
te houden Internationale Zuiveloongres te
Boeda-Pest zijn 0. a. benoemd K. baron
Collot d'Escury, voorzitter van het Zuivel-
comiié te Kioosterzande en dr. A. J. Swa
ying, inspecteur in algemeenen dienst bij
de direet'.e van landbouw.
De heer J. W. MathijsseD, stationsohef
te Kapclle-Blezellnge, is met ingang van
1 Jan. a. s. als zoodanig verplaatst naar
Woerden.
Hoedekenskerke. In de raadsverga
dering van Vrijdag was zonder kennis
geving afwezig de heer A. den Dekker. Het
voorstel van B. en W. om ook voor 't jaar
1909, als gewoonlijk, in December a s. in
het openbaar b(j inschrijving te verpachten
de heffing van haven-, los-, lig- enlaad-
geld aan de haven dezer gemeente wordt
aangenomen. Het bedrag door de beurt
schippers te betalen wordt daarop vastge
steld voor G van der Berge op f 15 en voor
G. Yerhejjke op f5. Benoemd wordt tot
onderwijzeres mej. v. Dokkum, zoo moge
lijk December a.s. Als lid van 't burgerlijk
armbestuur wordt herkozen de heer J.
Louisse met 4 stemmen tegen 1 in blanco
en 1 van onwaarde en tot voorzitter daar
van het aftredende lid J. Louisse met 3
stemmen tegen 1 in blanco en 2 op den door
B. en W- mede voorgedragen heer A.G. van
der Linde.
Verder wordt aan enkele personen af
schrijving verleend van aanslag in den
Hoofdelijken Omslag of hondenbelasting.
Nog is ingekomen een verzoek van C.
Vermeuie arbeider te Baarland, om als
nog vergunning te verkrijgen om te be
trekken het voor hem te Kwadendamme
gebouwde woonhuis, welke vergunning
hem door B. en W. bij besluit van 6
dezer is geweigerd.
De Voorzitter licht dit nader toe, zegt
dat èn B. en W. én de gezondheidsoom-
missie en op last van deze de deskun
dige W. Sterk te Sohore zooveel gebre
ken san dat huis en zoovele afwijkingen
van de verordening regelende de bouw-
politie in deze gemeente, bemerkten, dat
B. en W. niet anders konden doen dan
de verordening toepassen. Na eenige dis
oussie waaruit duidelijk blijkt, dat men
het algemeen jammer vindt, dat de adres
sant de dupe van deze historie is gewor
den stelt de heer A Walraven, op grond
van de bepalingen der bouwverordening,
voor alsnog de gevraagde vergunning te
verleeDen. In stemming gebracht zijnde
wordt dit voorstel aangenomen met 5
stemmen (wethouder Verbeek blijft buiten
stemming).
Niets meer te behandelen zijnde wordt
de veTgadeUeg gesloten.
