Te koop
1IEUWSBLAD
JÊÊfe
VOOR ZEELAND
eihuis.
makerij
No. 45.
Zaterdag 21 November.
23e jaargang
ijls BürprioctóGt
GHRISTELIJK-
cht GD ggd Heit
HISTORISCH
Middelburg
aagd te GOES
uds beklante
oonhuis,
KOOP
alfvaars
KOOP
VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK
t I V
Wed. S. J.
DE JONGE-VERWEST, te Goes
F. P. D'HUU, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
Rtphtszaken.
Ckrnengde Berichten,
en stand,
KELIHUIS
den uitgeoefend een
ierswaren en aanver-
Brieven met opgave
ere volledige opgaven
onder letter A| Boek-
i d d e 1 b u r g.
d door M. Bakker te
n vaarden 1 Mei 1909.
koopsom kan als 1ste
gevestigd blijven,
ngen te bekomen bij
i. te Oudelande.
ij A. MEULMEESTER,
(W.)
alfvaars,
hij J. KLEINEPIER
de!
Mei a.s.
ndkneckt
DE VISSER te Zon
et Mei
ndkneeht
KOPPEJANFz.,Tol,
plicht, met Maart a.s.,
•^i-papsdcgfoajacf un"i urMwit n
LOKERSE,
Gravenpolder.
nstplicht met Mei
idsknecht
TAAL, gediplomeerd
1 i s k e r k e.
d of met Mei
andknecht
Mei een Meid be-
IJSMAN, Koudekerk'.
welijk met Mei
PIETERSE, Seroos
traat.
eneden de 40 jaar, ai
er, bij een weduwnaar
Adres onder lett. W|
to, Goes.
te treffan. Velen echter,
henen bleken geen echte
on. De een derft eer, d®»
derde beweent hetgeen
en stemde, en men"£ 0.
nkelen tevredene verw«
den heerscher geen her
scheen een veldwerker,
n tevreden, k heb t g
zelf3 veel meer zeg
n eer te vermelden-^
„we hebben er een
eveelt den veldwerk^
je hemd en k geef j
gt de vent, een
sgeer geen gelet,
met je welnemen
eerec en de geLe er
en deelden denbeetsc
d de leden des te»
tebegreep echter do le
enezen. der®"'
elk hem pleegde te
te ellende te wezen, n
vervelende lee er
welt, welke steeds
zegen, welken ze
e zelfs met geen hen»d b"
em. .-Sn n®'
welke 'k ^^^deuke^0
geven, heeft de
ds begrepen.
o[
1EDEREN WERKDAG DES AVONDS.
Prijs per drie maanden franco p. p1,25.
Enkele nummers0,02s.
UITGAVE DER FIRMA
en van
van 1—5 regels 40 cent, iedere regel meer 8 cent.
Familieberichten van 1—5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 '•ent.
OïT DE PROVINCIE.
Onze Middelburgsche corresp. schrijft
Het was een fijn stukje historie dat, dr.
De Visser gisterenavond zijnen hoorders
bood.
Het einde der achttiende eeuw, de patri
ottentijd oftewel de pruikentijd werdoBS
geschetst.
Aan de eene zyde de ongehoorde weelde,
die zonder zorg of moeite uit Oost en West
toestroomde en oorzaak waB dat fabelach
tige uitgaven konden gedaan worden, en
aan de andere zijde de troepen bedelaars
die de straten der steden en de wegen ten
platten lande onveilig maakten, en toen dat
verval, dien achteruitgang in alles. In
handel en nijverheid, in kunst en weten-
sohap, in kerkeljjk en godsdienstig leven.
Dien strijd tussohen arristocratie en
democratie, stadhouders-partij en patri
otten, tot eindelijk de Corsikaan ook hier
de velden wit vond om te oogsten werd
ons geteekend in den keurigen vorm aan
dr. De Visser eigen.
Het verloop van de geschiedenis van
de laatste helft der aohtiende eeuw gaf
den spreker gereede aanleiding om te wij
zen op enkele punten van verschil, maar
ook op talrijke punten van gelijkheid met
het einde der negentiende eeuw en alzoo
werd ongezocht dit stukje historie van ods
vaderland in roemlooze dagen een spiegel
waarin we ons eigen beeltenis zien konden.
Hoedekenskerke. Donderdsgnamid-
dag omstreeks 5 uur geraakte een span
paarden van den voerman M. Gh. van Kwa-
dendamme by het vervoer van suikerbieten
naar de haven, op hol. De voerman, de
23-jarige W. L. kon de dieren niet houden,
en viel er af, tengevolge waarvan hij zwaar
gekwetst werd, en later per rijtuig naar
zyn woning moest vervoerd worden, nadat
dr Van Ingen Schouten geneeskundige
hulp had verleend. De paaiden werden
spoedig gegrepen,..
In den nacht van Woensdag op
Donderdag is in het goederenbureau van
het spoorwegstation te Goes diefstal ge
pleegd. Men vermoedt dat de dief of
dieven door openschuiving van een raam
er in geslaagd zijn binnen te dringen.
Een lade werd opengebroken. In het ge
heel wordt vermist f 6.37. De politie doet
onderzoek.
In de maand October 1908 werden
verzondendoor Bergen op.Zoom 54.153
K.G. oesters en 272.440 K G. mosselen
door Krabbendyke 5225 K G. oesters door
Kruiningen— Ierseke 199 475 KG. oesters,
2200 K G. mosselen en 12 250 K.G. ali
kruiken; door Vlake 29.716 K.G. oesters
en door Bruinisse 27.245 K.G. oesters en
1.849 840 K.G. mosselen.
Te Philippine werden aangevoerd
1.198.000 K.G. mosselen.
Arrondissements Rechtbank te Middelburg.
Heden, Vrijdag, zijn veroo> deeld wegens
landlooperijK. F. S., 40 j., en Th. J.
h-, werklieden, zonder veste woonplaats,
thans te Middelburg gedetineerd, beiden
8 d. hechtenis en plaatsing in een rijks
werkinrichting voor den tijd van 5 maanden;
bedelarij L. C., 25 j., arbeider, zonder
vaste woonplaats, gedetineerd te Middel
burg, 3 d. li.
mishandelingW, H 19 jboerenknecht,
Serooskerke, 3 m. en P. E20 j., en 0.
22 j., arbeiders, Kapelle, ieder 1 m.
Üöv. straf, 0. B., 26 j., werkman, St. Jan
sen, f io b. s. 10 d. h., en M. v. D., 41
I-, hvr, vau F. v. H., St. Jansteen, f5 b.
s- 10 d. h.
mishandeling en bedreiging met zivare
mishandelingR. T22 j., hvr. van Th.
b., Huist, 7 d. gev. straf, en
openbare schennis der eerbaarheidJ. C.
ue F.,24 j. bootwerker Neuzen,f 5 b.s. 5 d.h.
Vrijgesproken J. ,T. K. 24 j. D. W., 20 j.
arbeiders en W. D. v. d. V-, 19 j. koopman,
allen Kapelle, beklaagd van mishandeling,
cu J. de G., 70 j. bakker 's-Gravenpolder,
beklaagd van overtreding der jachtwet,
met vernietiging van het vounis van den
kantonrechter te Goes.
Ontslagen van rechtsvervolgingL. P., 23 j.
veldarbeider, Gapinge, beklaagd vsa mie
handeling.
De krijgsraad te 's Gravenhage ver
oordeelde den marinier 3 kl. W. Z. van hut
algemeen depöt van discipline te Vlissin-
geD,wegens mishandeling van een sergeant,
die hem het zwijgen had opgelegd, tot acht
maanden militaire gevangenisstraf, met
ontzegging van het recht om by de gewa
pende macht te dienen, voor den tijd van
vyf jaar.
ikboüw.
(Een vergelijking van de opbrengst der
boerenboter op Walcheren met die der
fabrieksboter te Leeuwarden, beide over
't tijdvak 21 Nov. 190712 Nov. 1908
dcet een groot verschil in opbi engst en
prijzen zien. Aan vele landbouwers is
een slaaije gezonden door den heer zuivel-
consulent, waaruit blijkt dat zoo goed als
dagelijks de opbrengst per K.G boter ie
Leeuwarden tussohen da 15 6n 30 eent
hooger was dan de opbrengst per K.G.
boter te Middelburg. Eu de prijzen waren
te Leeuwarden eiken dag aanmerkelijk
booger. Wij hebben geen plaatsruimte voor
al die getallen, maar nemen gaarne onder
staande conclusie op welke is gebouwd
op de door ons gecontroleerde en als
juist erkende gegevens. Red.)
De boieropbreugst van 10 koeien over
één jaar, zijnde 1081 K.G., bracht dus in
Middelburg op f 1247,78, in Leeuwarden
braoht evenveel fabrieksboter op f 1402.01
of f 154,23 meer =-. per koe f 15,42 meer.
De naiddelprijs was in Middelburg per
KG f 1,153, Da middelprijs was in Leeu
warden per K.G. f 1,297.
De boter die op Waleheren gemaakt
wordt, wordt daar ook opgegeten. De
kwaliteit en vooral de duurzaamheid laten
zooveel te wensohen over, dat het product
ongeschikt is voor uitvoer. Dit is oorzaak
dat de prijs zooveel Jager is als die van
fabrieksboter Er zijn vele oorzaken (slechte
keldsr3 ea hulpmiddelen, sleoht water,
kleine plasjes melk, enz., die maken dat
vele boerinnen nooit zeer goede boter
kunnen maken.
De Walohersohe boter zal een sleohleo
naam behouden zoolang de boterbereiding
op de boerderijen blijft 1
Teekenend is dat bijna alle meergegoede
faiailiën op Walcheren hunne boter van
fabrieken uit andere provincies betrekken.
Voor de boter van elke koe, waarvan de
melk op de boerderij tot boter is gemaakt,
ontvangt men per jaar op Walcheren ruim
15 te weinig. Op Waleheren wordt van
ongeveer 3300 koeien de melk op de boer
derij tot boter verwerkt. Voor heel Wal
cheren per jsar dus eon verlies van 3300
maal f 15 is f49500, zegge negen en veet tig
duizend vijfhonderd gulden.
Slechts de gemeenschappelijke oplich
ting vau één groote boterfabriek kan dit
verlies, wat een zéér belangrijk deel is van
de winst die dekoeienafwerpen,voorkomen.
(Mededeeiing van den Zuiveloonsulent
voor Zeeland den heer Zwagerman te Mid
delburg).
GARNIZOENEN.
Te Bergen op Zoom werden gisteren
wederom een 8 tal dekens op het bureel
van den commandant der veld artillerie
gebracht, welke door de marechaussee,
thans uit het eiland Tholen, waren ge
haald. Zulks geschiedde om de indentiteit
der dekens vaat te stellen. De ontvreem
ding blijkt dus nogal op grocte schaal
te zyn gedreven.
Door den Minister van Oorlog is de
gelegenheid geopend, voor de miliciens
dar infanterie, om zich aan de Rij- en
Hoefsmidsschool in het vak van hoefsmid
te bekwamen, om by mobilisatie als zoo
danig dienst te doen.
De bepalingen omtrent het vertrek
ken met groot verlof van miliciens zijn
zoodanig gewijzigd, dat het voortaan niat
meer mogelijk is dat een groot gedeelte
der miliciens reeds den middag te voren
ia de gelegenheid wordt gesteld huiswaarts
te keeren.
Ingezonden stukken.
(Buiten verantwoordelijkheid der Redactie).
Mijnheer de Eedacteur
Voor de Huishouding.
Het is outegenzeggelijk een vaststaande
waarheid, dat bijna op elk gebied de ma
chine verbetering heeft gebracht, om vlug
ger en beter te produoeeren.
Waar vroeger jaren veel handenarbeid
werd gevorderd, daar verrioht de machine
dit nu in weinig tijds ea de menschelijke
arbeid wordt tot een minimum beperkt.
Wij zeiden „bijna op elk gebied", waaruit
volgt, dat er nog een gedeelte van dit ter
rein, niet bearbeid is. Elke nieuwe uit
vinding aldus, die dit nog onontgonnen
deel kleiner maBki, juioben wij dan ook
varj hatle toe.
l)e bedoeling vau dit schrijven is, eene
nieuwe uitvinding te qespreken, die eene
verbetering tot stand heeft gebracht op het
gebied dar huisboudelijken arbeid der
vrouw. Wij bedoelen een wasohmaecine.
Amerika, het land bij uitnemendheid van
nieuwigheden, heeft ook hier weder een
stap in de goede lichting gedaan.
Waar vroeger wasohmaehines met reoht-
opsisanden hefboom, of wel met-vliegwiel,
werden gebezigd, bleek het dat aij in de
praktijk ongeschikt waren. Eerstgenoemde
soort was ongesehikt voor zwakke person ed,
terwijl laatstgenoemde machines door aan
houdende reparation, ook niet praotisoh
bruikbaar waren.
Wij noemen slechts twee soorten, nl. de
beste van alle systemen.
Aan de Velo-Wasohmaohine Maatschap
pij, Voorhoven No. 179. te Rotterdam, komt
de eer foe eene machine in den handel ge
bracht te hebben, die alle goede eigenschap
pen bevat, welke eene waschmachinemoet
hebben, wil zij voorgoed haar intrede in de
huishouding doen.
Deze Maatschappij heeft ingevoerd do
Velo-Wasehmaohine, welke nietééngebrek
heeft en in een woord de yolmaaktste ma
china op dit gebied is.
Eenige malen hebben wij de werking van
dit toestel met belangstelling gade geslagen
en komen we tot de besliste overtuiging,dat
zij een weldaad en eene uitkomst voor alle
huismoeders is. Hetvuilstelinnen,etc.wordt
in minder dan vijf minuten gewassohen.
Scheuren, slijten of roesten is totaal onbe
kend de zwakste vrouw, zelfs een kiud van
12 jaren, kan er mede werken. De machine
loopt op kogels en draait bij de geringste in
spanning.
Door het gebruik der veloketliDg is de be
weging viermaal sneller dan bij elk ander
stelsel. Het linnen wat gewassohen wordt,
biedt daardoor een grootere oppervlakte en
komt zuiver uit de wssoh. Door de inwen
dige inrichting der machine schuimt de zeep
verbazend, wat het linnen in hooge mate
ten goede komt.
De Velo-wasohmaohine is gemaakt van
teakhout, dus onverslijtbaar. Het mecha
nisme is uiterst eenvoudig en zeer duurzaam.
De tandraderen en de hefboomen zijn ver
vaardigd van gesmeed ijzer. Ongetwijfeld
is de Velo-wasohmaohine, de machine
der foekamst
Zij zijn voor de vrouwenwereld de
mooiste uitvinding van den laatsten tijd.
Iedere vrouw is in de gelegenheid om zioh
hiervan te overtuigen, want de Velo-waseh-
machine Maatschappij houdt ook proef-
wassohen. Zij neme dus slechts wat vuil
wasehgoed mede en kan zioh ter plaatse
proefondervindelijk overtuigen.
Voor *s-Gravenfcsge worden deze gehou
den in bet verkooplokaal Paviljoens-
gracht No 48, des Maandags en Vrijdags
van 2 tot 5 uur namiddags.
De verkoop is contant of op zeer gemak
kelijke en voordeeligeafbetalings conditiën.
Wij wensohen deze nuttige machine een
goed onthaal bij het publiek en vertrouwen
dat het slechts een quaestie van tijd is, dat
elke huisvrouw zioh een Velo maohineheeft
aangeBohaft.
Wat wij van harte wensohen.
Bij kon. besluit is verlof verleend aan
S. Louwerse te 's Gravenhage, meester
knecht ter drukkerij der Algemeene Lands
drukkerij, tot het aannemen van do Kroon
orde-medaille, hem door den koning van
Pruisen geschonken.
Op 90-jarigen leeftijd is overleden de
heer mr. P. L. F. Bluseé, oud-lid der
Tweede Kamer voor Leiden en van Gadep.
Staten van Zuid-Holland voor Zoetermeor.
Dsn 31sfen October 1.1. kwam de
weduwe K winkelierster te Amsterdam,
tot de ontdekking dat ocgenoode gasten
een onderzoek in hare woning hadden in
gesteld en zich wet een aanzienlijk bedrag,
benevens al haar gouden en zilveren sie
raden uit de voeten hadden gemaakt. Nu
woonde bij de winkelierster haar kleinzoon
Hein in. Deze mocht bij zijn mosder niets
moor aan huis komen, <isar hij reeds een
jaar gevangenisstraf had ondergaan, we
gens „het vinden van een touw met een
paard er aan" in de weide. De buren
bsdden dan ook al dikwijls grootmoeder
tegen den jongen gewaarschuwd, te meer
omdat Hein niets uitvoerde en ten deele
verblijf hield in de woning van een vrouw
in de ltosensfraat. Vooral in het laatst van
October bemoeiden de buurvrouwen er aioh
weder mee, omdat baar verteld was ge
worden dat Hein, die niets uitvoerde, geen
werk bad en ook geen moeite deed aan
werk te komen, t»et de guldentjes gooide.
Bovendien scheen Hein een niet te versma
den vaardigheid in het smidsvak verkregen
te hebben, althans hoewel de sleutel der
woning zich slechts bevond in het bezit van
grootmoeder, wist de kleinzoon telkens met
een valschen sleutel binnen te komen. In
den morgen van den 31sten October hr.d
grootmoeder zich als gewoonlijk naar de
Groentemarkt begeven. Een buurvrouw be
merkte toes, dat Hein zich met een zak op
den tug uit de woning zijner grootmoeder
verwijderde. Zy volgde hem tot aan den
winkel van een opkooper, waar de jongen
wel meer kwam. By nader onderzoek bleek
echter, dat hy daar niets bijzonders ver
kocht had. Toen de grootmoeder later thuis
kwam, stslie do buurvrouw haar in kenriia
van het gebeurde en daarna bleek de reeds
medegedeelde diefstal. Onmiddellijk werd
da politie met 't gebeurde in kennis gesteld.
Men zocht den jongen in het huis van de
vrouw op de Roaengracht op,doch bij fouil
leering werd niets op hem bevonden. In-
tus3chsa bleef de recherche niet by de zaak
stil zitten en in verband met een en ander
werd thans,14 dagen later dus,do jongen ge
arresteerd, benevens 3 handlangers N.E.C.
Toen gisterenmorgen ongeveer 5 uur
een winkelier te Leeuwarden, vaa een
bruiloft terugkeerende, thuis kwam, ont
dekte bij, dat een aanzienlijk bedrag aan
geld uit een kistje was gestolen, naar men
zegt ter waarde van f 300 A f 400.
De man, die ta Breda gearresteerd
is in veband met de berooving van den
heer Simons, heeft bekend de portefeuille
van den heer S. gevonden te hebben
naast don ongelukkige, en, in plaats van
Ipilp te bieden aan den heer S die toen
nog leefde, heeft hy zich het geld toe
geëigend. De man is aan de marechaussee
overgegeven.
Bij een spoorwegoverweg onder
Roosendaal is door een goederentrein
het rijtuig van een paardenslschter aan
gereden. Het rijtuig werd geheel vernield.
De inzittenden, de eigenaar en zijn vrouw,
werden gekwetst, doch niet levensge
vaarlijk. Het paard bleef ongedeerd.
Volgens een buitenlandsch blad heeft
de firma Asscher te Amsterdam voor het
splijten van den Cullinan en het slijpen der
verschillende steenen 18,000 pd. st.
(f 216,000) ontvangen.
Eenstalhonder te Amstei dam, heeft
op onverklaarbare wijze een bedrag van
f 1000, n.l. drie bankbiljetten van driehon
derd 6n een van honderd gulden, verloren.
Hy heeft éen belooning van f 100 voor den-
gene uitgeloofd, die hem de bankbiljetten
terugbezorgt.
Toen gisterennacht de jachtopziener
Barendsen in de bosschen nabij den tol tus-
echan Doetinchem en Keppel op verken
ning uit was, ontmoette hy een strooper die
op hem schoot. De kogel ging rakelings
langs hem heen. De dader, een fabrieks
arbeider, werd in de fabriek gearresteerd
en gevankelijk naar Arnhem overgebracht.
Een 35 jarige fabrieksarbeider te
Enschedé, die voor eenige dagen een
splinter in zijn voet kreeg, waardoor bloed
vergiftiging ontstond, is tengevolge daar
van overleden. De ongelukkige, weduw
naar met 2 jeugdige kinderen, was de
vorige weck hertrouwd. Een vreem
deling, die naby den tol te Meteren
zonder vergunning een onderkoming in
een kapberg had gezocht en, toen de po
litie bem gelastte omlaag te komen, ver
lamming aan beide beenen en rechterarm
opdeed, is ia het ziekenhuis te Cniemborg
aan de gevolgen hiervan overleden.
Een man te Naarden, die den gehoelen
dag reeds onder den invloed van sterken
drank verkeerde, had dea geheelen vorigen
nacht en dag reeds hooggaanden huise-
lyken twist gemaakt, waarbij handtaste
lijkheden en stukslaan van huisraad niet
achterwege bleven. Gisternamiddag viel
de man boven van de trap, met het gevolg,
dat hy bawustelsos in de gang van zijn
schamele woning bleef liggen- Later bleek,
dat hij een arm gebroken had en waar
schijnlijk ook een rib.
Limburgsche gruwelenIn een dans
huis te Maastricht trok Zondagavond
de met verlof zynde koloniaal H.; die
eenigszins onder den invloed van drank
verkeerde, plotseling zyn mes en stak en
sloeg er mee naar iedereen, dien hy tref
fen kon. Toen reeds een tweetal bezoe
kers waren verwond, trachtte hy de zoon
des huizes den koloniaal, die zieh zeer
woest aanstelde, te kalmseren. Toen wierp
H. zieh ook op dezen en bracht hem en
kele messtenen toe. Nog meer personen
kregen verwondingen, terwijl van enkelen
de kleederen werden stukgeslagen. De
politie arresteerde H. en bracht hem naar
het bureau over. Het mes werd in beslag
genomen, evenals enkele geheel met bloed
doortrokken kleedingstukken van de mis
handelden, die naar Calvariënberg werden
gebracht om er verbonden te worden. Een
kreeg een eteek in linkerarm en been,
een and6r in den pols, een derde inden
rechter bovenarm. Na verbonden te zijn
konden zij huiswaarts keeren. De koloni
aal, wiens verloftijd Maandag eindigde,
heeft doorslaande bewijzen gegeven van
een klein geruchtje niet vervaard te zyn.
Zyn entrée bij de koloniale reserve zal
voor hem wellicht minder aangename ge
volgen hebben.
Alsjepas getrouwd bent
Donderdagmiddag om 4 uur gebeurde het
toen 't Rokin te Amsterdam vagelijk begon
te verzwemmen in den fia'.tigenavondnevel.
Een tronwstoet, geoempooeerd uit 'u vijftal
rijtuigen, rammeide over de vette keien,
toen plots een der met bruiloftsgasten, ge
vulde karossen stopte, ophield, remde, op
hield met rijden: een der «vielen was in een
wissel van tramrails vastgoschoven, muur
vast. Koeteiers en paTrauier kwamen van
den bok bruiloftsgasten, benauwd, ontste
gen het lijtuig, stonden mistroostig en als
verdwaasd in de neerdruilende nattigheid.
Begon een woedend gevecht met het kop
pige wiel vergeefs. Naderden zelfs agen
ten vergeefs. Daar kropen de daklooze
gasten bij bruid en bruigom in't volumi
neus inwendige van de trouwkoets, eu men
wachtte.
