houders!
NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND
I
ööp
stub jong Tee
No. 40.
1908.
Maandag 16 November.
23e Jaargang.
HISTORISCH
CHRISTELIJK-
Middelburg
POTHEEK
te verkrijgen,
bf PC*-
VAN STRIEM,
kinderen.
RRAAD
Crachtvoeders,
s. DE REGT,
OUDEKERKE (W.)
nden bij
br. MULDER.
OOP
OOP
re Koe en
lkgelt
te huur
"ei
dknecht
kerskneebt
knecht
EID
EID
"eld.
VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK
Wed. S. J. DE JONGE-VERWEST, te Goes
F. P. D'HUIJ. te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
Binnenland,
ÜIT DE PROVINCIE.
75 kilo f7.50
50, beste, zachte
i dito Lijnmeel fIJ
■siemkoeken meel per
dit Meel geeft va a
>«p, zeer voordeeiig
jrder puike Suiker-
s een gekookt voer)
3esch en beste melk,
f 6.25 voorts ge-
f8.50 per 100 kilo,
ruine Boonen,
mend geschikt voor
E, Serooskerke (W.)
klionden
"VLAANDEREN,
rjjpskerke.
DE KAM, (op 't
o n d
genwoordige huur-
Adres
rke C 8.
H. S.
EL Mz., Ritthem.
cht met Maart
•DBLOED,
Nieuw dorp.
kneolit
NDERSE te Me-
'ei
melken kan, bjj
burg.
voor zoo spoedig
tbode
j. VROON, Lange
d e 1 b u r g.
ei
TERMAN, Wal-
ei
LIS, Middelburg
ISSER, Souburg,
-Verwest - Goes-
IEDEREN WERKDAG DES AVONDS.
Prijs per drie maanden franco p. p1,25.
Enkele nummers0,02'.
UITGAVE DER FIRMA
EN VAN
van 1—5 regels 40 cent, iedere regel meer 8 cent.
Familieberichten van 1—5 regeis 50 cent, iedere regel
meer 10 '"ent.
14 Novembsr 1908.
Een appeltje.
De Middelburgsche Courant is een preut-
sohe, hooghartige oude dame, die met
laatdunkenden trots op hare mindere pers
zusters neerziet, ze bij voorkeur niet noemt,
cd, wanneer ze eens een enkelen keer
haar tandeloozen mond over dezen open
doet, niets dan kwaad van hen vertelt,
en daarbij zelfs wol eens vervalt tot laster.
Gaoeoh anders echter is haar houding
jegens hare voorname perszusteren Cen
trum bijvoorbeeld. Heeft zij in haar wawel-
zuoht haar ouden neus voorbijgepraat, en
komt genoemde zuster Centrum haar daar
over op de vingers tikken, dan is het
vermakelijk om te zien hoe zij al kwispe
lend haar stoel achteruit schuift, met hare
magere vingers de noodige strijkagiëu
maakt, en allerlei vriendelijke woordjes
spreekt, teneinde zuster Centrum te doen
gelooven dat zij het zoo niet bedoeld heeft.
De kleinere zusters Zeemv en derge
lijke hooren dit geteem dan wel met
een eerbiedig stilzwijgen aan, maar ver
kneuteren zioh toch tegelijk indeleelijke
gezichten die de oude Tante trekt wanneer
Centrum of Nederlander of Standaard haar
er tussohen nemen.
Want voor dezen is de Middelburgsche,
natuurlijk omdat zij zioh van haar de
mindere voelt, zoo kwaad niet.
Dat is natuurlijk zulken karakters eigen.
De mindere zusters behandelen zij met
minachting en de meerdere met vreeze.
Wij voor ons zijn aan die tegenstelling
gewoon, en laten dan ook elke opmerking
van de Middelburgsche aan ons adres
(waarbij zij zioh natuurlijk wel waoht ons
te noemen), stil langs ons heen glijden.
Maar een enkelen keer willen wij toeh
ook eens voor ons recht opkomen.
Zoo heeft de Middelburgsche in haar no.
van 7 Nov. gezegd dat „sommige bladen
politieke munt geslagen hebben'' uit eene
van vrijzinnige zijde gerwraakte voordracht
van prof. Diepenhorst voor Algemeen
Wetenschappelijke Belangen te Goes.
Of de klacht als zou de spreker anti
revolutionaire politiek gegeven hebben, in
plaats van historie, juist ie, bespreken wij
nu niet.
En wij zouden ook de besohuldiging van
de Middelburgsche aan 't adres van „som
mige bladen" hebben laten voorbijgaan
met de verachting, die zij om den vorm
verdient.
Maar nu de beschuldiging door haar
wordt herhaald, gevoelen wij ons geroepen
de oude even bjj haar neepjesmuts vestte
houden en haar te vragen of zy hare aan
tijging, wat ons betreft, nu eens wil waar
maken.
In haar no. van 13 Nov. toch schrijft zy
Wat onze opmerking aangaat over het slaan
van politieke munt uit die voordracht door som
mige bladen wat de Goesche ontkent
daarover dit alleen Er is verschil tusschen ver-
slaggeven en verslaggeven. Maar de wijze,
waarop dit over die lezing geschiedde, door twee
eveneens te Goes verschijnende bladen, en
vooral door een er van, niet objectief, maar dui
delijk, met opzet daarin aandikkend wat de
hoogleeraar zéide, en hier en daar een opmer
king tusschen voegend, kwam, dunkt ons, niet
overeen met de onpartijdigheid door een ver
slaggever in acht te nemen.
Nu zjjn de lezers van de Middelburgsche
Courant, na een twintigjarige verachtelijke
taktiek van dat blad om ona steeds als »het
te Goes verschijnende blad" aan te duiden,
wel zoo ver gevorderd, dat wanneer zij van
te Goes verschijnende bladen lezen, zjj in
de eerste plaats denken aan De Zeeuw.
Dit zullen zij ook nu weer doen. Daarom
meenen wij er recht op te hebben dat geen
valsche beschuldiging op ons blijft zitten.
Wij vragen dus aan de Middelburgsche
wat was er in 't verslag, voorkomende in
ons no. van 6 Nov., in strijd met eerlijkheid
of objectiviteitwaar ergens in dit verslag
is door u de „politieke munt" ontdekt die
wij uit die voordracht sloegen Waar is
door ors aangedikt of een opmerking tus
schen gevoegd, waardoor de onpartijdig
heid word gedrukt
Het geldt hier onzen goeden naam als
verslaggever.
Door de beschuldiging van de Middel
burgsche is die goede naam aangerknd. Wij
vorderen daarom bewijs van de Middelburg
sche of intrekking van do beschuldiging
voorzoover zjj, zonder ons te noemen, ons
op het oog heeft gehad
Het wordt tyd dat die laffe taktiek vaa
beschuldigen zonder namen te noemen eens
ophoude.
De Middelburgsche behoeft ons niet kwis
pelstaartend tegemoet te kruipen, gelijk zjj
dit Het Centrum doet, zjj mag in hare hoog
hartige houding jegens ons, haar mindere,
gerust volharden, maar zjj lastere ons niet,
en waar zjj ons beschuldigt, levere zij
bewijs.
Twee vrienden
Uit het Kameroverzicht in de N. E. C.
Doch toen kwam de pauze. En
daarna de heer Kuyper. Hij, de lang
verwachte. Was het in verband met zijne
komst, dat de tribunes zoo stampvol liepen
Na de beëediging mengde de heer Kuy
per zich onder de Kamerleden. Vooral de
banken ter linkerzijde schenen hem goed
te bevallen en de heer Thomson had op
zeker moment niet weinig Jast van een
luid gevoerd gesprek van de heeren Boe
man Borgesius en Kuyper. Hij klaagde
daar ten slotte over. dooh hoorde zioh
door dsn heer Troelstra toeroepen „Och,
het zijn twee vrienden, die elkaar in lan
gen tijd niet gesproken hebben." Toen
laohte de vergadering.
Tot zoover de N. R. C.
Het behoort maar zoo dat twee felle
politieke tegenstanders tevens malkaars
persoonlijke vrienden zijn.
Ook Kappeijne en KuypeT, Kappeijne
en Haffmans, Groen en Thorbecke, waren
oude vrienden en Kuyper en Lieftinok
zijn 't nog.
Voor onze jongelui is dit een ernstige,
tevens aangename herinnering.
Wij leven in een tijd van kleur beken
nen. Men leere vroeg dit te doen, en
iegelijk den staatkundigen tegenstander of
niet-medestander te eeren.
Niet de personen maar de beginselen
moeten weerstaan worden.
Een vriendschappelijke omgang tussohen
twee die op godsdienstig, kerkelijk of staat
kundig gebied elkanders tegenvoeters zijn,
is mogelijk met bewaring en eerbiediging
van elks standpunt zelfs geboden mits in
geen enkel opzicht aan een van beide zijden
't beginsel worde verloochend. Men moet
ten allen tijde weten wat men aan elkander
heeft.
Ook van Maraix vertelde bij zijn ver
soheiden een zijner grootste tegenstanders
een beminnelijk man ook jegens anders
denkenden, dooh onverzettelijk op 't punt
van godsdienst.
Zedebederf.
De Standaard sohrijft
De poging door deD jongsten Wethouder
te Amsterdam, mr. De Vries, in zijn quali-
tait van Raadslid gedaan, om ook de ge
meente tegen het zedebederf van de Porno
graphic en Pornopinakie te doen optreden,
mag zioh nu reeds in grooten bijval ver
heugen.
Er moet aan dit schaamteloos bedrijf
dan ook een einde komen. Jong en oud
wordt er door vergiftigd. Booze hartstoch
ten worden opgewekt. Zelfs de jonge
vrouw verliest door zulke litteratuur haar
schaamte. Eu het is ongelooflijk, wat jon
gens en jonge meisjes, naar aanleiding van
zulke rotte litteratuur en vuilen plaatdruk,
al met elkander durven verhandelen.
En nu is het wel te verwachten, dat
eerlang ook de landswet dit kwaad den
kop zal innijpen, maar de wet geeft niets,
als de gemeentelijke politie niet waakt,
en het gemeentebestuur er zich niet voor
spant.
Zelfs buitenaf staaf Nederland bekend
als grooi-leversncier vau zulke vuilheden.
En wel heeft de Justitie als eens inge
grepen, maar nog steeds vindt men in de
buitenlandsohe geïllustreerde bladen de
Arasterdameohe aanbiedingen, nu niet mat
opgave van het winkelhuis, maar met. 't
adres van de box, d.i. van hat gehuurde
loket ten postkantore.
Ook de Hollandsohe Spoorwegmaat
schappij blijft nog steeds deze soort littera
tuur in de kiosken op hear stations dulden,
en maakt zioh zoodoende aan het kwaad
medeplichtig.
Ook te Scheveningen zyn da kiosken op
bet strand zomers verre van kiesch en
kuisch.
Te meer verheugt 't ons daarom, dat mr.
deVries thans, ten minste voor Amsterdam,
de koe eens by de horens gevat heeft. Er is
nu reeds een publieke actie gaande. En we
krijgen in den Gemeenteraad stellig een
interessant debat.
Er is hier periculum in mord.
Nu nog staan op dit punt de fatsoenlijke
lieden van alle partijen ons terzy. Het
kwaad kan nog gekeerd werden.
Maar ook dit is een getij, dat verloopt.
Reeds nu bepleit men in »fatsoenlyke"
kringen, en bepleiten zells dames, wat een
kwart eeuw geleden nog door allen met één
stem scherp zou veroordeeld zijn.
Laat daarom hier vooral de in Holland
zoo geliefkoosde methode van uitstel niet
worden toegepast.
81a Amsterdam's gemeenteraad spijkers
met koppen, en taste hy door.
De Pornografie en de Post.
Tot de onguurste typen van onze maat
schappij behoort wel dat soort van zooge
naamde uitgevers, die, speouleerend op de
ziekelijke neigingen van heel- en half-afge-
d waalden, als „wetenschappelijke en hoogst
interessante werken", als „boeiende, ge
ïllustreerde novellen", collecties van aller
lei zwijnerij de wereld inzenden en zioh
daarmee een bestaan versohaffen.
De onbeschaamdheid dier individuen
neemt met den dag toe. Zoo zijn bijvoor
beeld met de jongste mail, door de zorgen
van een hunner te Amsterdam, als druk
werk toegezonden, allerlei zeer uitvoerig
beschrijvende prospectussen in tal van
gezinnen tereoht gekomen, waar men op
bet genieten van dergelijke schunnigheden
allerminst gesteld is.
Waar de pornografische industrie zulke
vormen gaat aannemen, wordt het, dunkt
ons, tijd dat ook bij ons door de post
wordt ingegrepen en ds doorzending van
dergelijke „gedrukten" door haar gewei
gerd wordt, zegt de Preangerbode.
Qet Britsoh en Buitenlandsoh Bij beige-
nootschap gaat maar steeds voort zijn ge
bied van werkzaamheid uit te breiden.
Eerbied hebben wij voor een genoot
schap dat uit mannen van allerlei kerke
lijke en dogmatische richting is saamge-
steld die took met een en denzelfden geest
bezield zijn om den Bijbel, het onfeilbare
Woord van God, onder 't mensohdom te
verspreiden.
Eerbied voor een genootsohap dat nu
reeds gedurende een eeuw ruim tweehon
derd en negen miljoen bijbels tot de volken
dor aarde bracht, en als machtig instrument
van God den Heiligen Geest bezig is de
wereld te vervullen met het woord van
God.
Eerbied voor een genootschap dat onver
moeid den Bijbel iu 412 falen en tong
vallen overzette en tot luttelen prijs of om
niet zelfs onder de wildste volken verkrijg
baar stelde.
Eerbied voor een genootsohap dat in de
3 laatste jaren oiroa een miljoen volledige
Bijbels, ruim 17< miljoen Nieuwe Testa
menten, en ruim 31/» miljoen afzonderlijke
gedeelten der Sohrift den mensohen in
handen gaf.
Eerbied voor een genootsohap dat niet
rusten zal tot ook in de laatste bekende
volkstaal de Bijbel zal zijn overgezet, en
nog in het vorige jaar de gansohe Heilige
Sohrift overbracht in ue talen van een
Indianenstam in Paraguay (Zuid-Amerika)
van een stam die ten Z W. van Uganda
(Centraal Afrika) woont; en vaneen volk
dat zich ophoudt in de provincie Sindh op
de N.-W.-grens van Engelseh-Indiëin
de talenLeugua, Lu-Nyankole en Hin-
du-Sindhi.
Esrbied vooi een genootschap dat op het
r,ogenblik nog bezig is om weer zes nieuwe
vertalingen in voorbereiding te brengen.
Welk een ongekende zegen er in de
Bijbelverspreiding ligt en hoeGodde Heere
door dit geschreven Woord de harten van
ongekend velen zoo in de Onde als in do
Nieuwe Wereld voor Zijn komst wil toebe
reiden, behoeft niet te worden aangetoond.
Trouwens de verborgen werking des H.
Geestes ligt buiten 't terrein van menschs-
lijke waarneming. Hier heeft men slechts
te gelooven en te aanbidden.
En het is hierbij een genotvolle gedachte
dat die oude, fel aangevochten Bybel mat
zijn bespotte er, in twijfel getrokken blad
zijden door steeds meerderen wordt gelezen
en als het echte, onvervalschte woord Gods
wordt aanvaard.
Dat, terwyl duizende, ook rechtzinnige,
geleerden, waarheden als het stilstaan van
zon en maan op Jozna's beè en dergelijke,
ontkennen of tot beeldspraak verlagen,
steeds meerdere miljoenen ook deze feiten
als reëel vaststaande gebeurtenissen erken
nen. Een feit, dat in heerlijkheid en won
derbaarheid, zalfa de wonderen zelve uit de
Goddelijke geschiedverhalen, als dat by v.
God de Heere op het gebed van zyn knecht
den dag wonderdadig heeft verlengd, zeer
verre overtreft I
Zie, ik heb een geopende deure gegeven.
Dit woord uit de Apocalyps is de Heere
ook in onzen tyd nog bezig te vervullen.
Zelfs in landen, waar de d6ur voor de
intrede van het Evangelie tot hier too met
grendel en nachtslot was gesloten ge
bleven.
Turkije is nu ook voor het Evangelie
ontsloten.
Een predikant, de heer Aweteranian,
gewagende van de gezegende vrucht van
het optreden der Jong Turken, zegt er vaD
z,God heeft iets groots gedaan. De ijzeren deur
van Turkije, tol hiertoe gesloten voor de
verkondiging van het Evangelie, staan nu
open. Toen ik, voor 30 jaren, mijn vader
land verliet, daoht ik niet dat het in mijn
leven mogelijk zou zijn mijn vaderland
terug te zien om er van de liefde van
Christus getuigenis af te leggen. Dooh de
Heere heeft alles mogelijk gemaakt. Ik
kan nu overal in Turkije reizen om de
goede boodsobap te verkondigen. In Tur
kije keer8oht nu ook, als iD alle landen,
pers- en leervrijheid. Dat is een zegepraal
van het Christelijk recht over den Islam.
De kTacht van den Islam bestaat in drie
dingengeweld, trots, fanatisme. Door de
constitutie zijn die drie dingen gebroken.
In Mohamedaansohe wetboeken staat ge
schreven dat het huis van een Christen
niet van dezelfde hoogte mag zijn als dat
van zijn Mohamedaansehen buurman. Voor
het gerecht mag een Christen niet met een
Mohamedaan gelijk gesteld worden, enz.
De eonstitatie heeft aan dat alles een
einde gemaakt. Nu heeft de Christen
dezelfde reohten en geniet hij dezelfde
vrijheid als de Mohamedaan".
Moge misschien de jubel wat hoog ge
stemd zijnhet feit blijft te prijzen dat
de persvrijheid die helaas 'tgif derrevolutie
in duizenden gezinnen brengen zal,tevens
voertuig is voor het Evangeliezaad dat, zij
't naar de Sohrift ook met tranen, iu niet
minder duizenden harten zal worden
gezaaid.
z/Uit alle geslachten, falen en natiën",
zoo zal eenmaal het Hemellied ruisohen.
Ook de Turk zal daarbij zijn I
Alleen maar, wege hier voor elk onzer
persoonlijk 's Hellands voorzegging op'de
zielZij zullen komen van Oosten en
Westen om eau te zitten met Abraham,
j Izaëk en Jakob, en de kinderen desKonink-
rijks zullen buitengesloten worden.
Uitbetaling van soldjj.
Naar wy vernemen, zullen de soldyen
van onderofficieren en minderen, met in
gang van 1 JaDuari 1909, eenmaal per week
en wel op Zaterdag worden uitbetaald.
Hiermede zal dan aan een langgekoesterde
weneeh in het leger voldaan en tevens
grooter regelmatigheid in de uitbetaling en
vereenvoudiging van administratie ver
kregen worden.
De Spiegel van deze week bevat tal van
portretten uit Walcheren.
Middelburg. Met ingang van 1 Dec. a.
s. is benoemd tot Ryksklerk 3e bl. ter con
trole der Grondbelasting alhier de heer L.
P. F. Goossens, thans particulier klerk aan
genoemd kantoor, en met ingang van 1
Nov. jl. tot Rijbsklerk 3e kl, aan het kan
toor der Registratie B. A. alhier, de heer
J. J. de Ryk, tot op 31 Oct. j.l. geagreërd
klerk aangenoemd kantoor.
Op verzoek is aan jhr C. J. J. A. van
Teylingen als lid van het regenteneollege
van het Huis vanBewaringte Middelburg
onder dankbetuiging eervol ontslag ver
leend en als zoodanig benoemd mr G. J.
Sprenger, gemeente-secretaris aldaar.
Middelburg. Heden vertrokken van het
2e bat. 3e reg. inf. alhier de sergeanten
Polvliet en Rijbering en de sergeant-fou-
rier Hage naar Vlissingen om aldaar bij
het 4e bat. 3e reg. inf. gedurende den a.s.
winter de opleidiDg tot sergeant-majoor-
instruoteur te volgen, welke op Maandag
a.s. aanvangt. De soldaat van deWeghe
en de miliciens Staal en Polderdijk ver
trokken naar B. op Zoom om daar te
worden opgeleid tot vrijwillig korporaal.
Middelburg. Naar wij vernemen zal van
wege den algemeenen kerkeraad der Ned.
Herv. Gem. alhier een adres worden ge
richt aan den gemeenteraad tot afschaffing
der kermis, of indien daartegan bezwaar
bestaat tot sluiting op Zondag. Aan alle
ProtesUnfsohe kerken zal worden ver-
zooht dit adres te steunen.
Middelburg. Naar wij met zekerheid
vernemen, zal de zonnewijzer welke sedert
zeer vele jaren aan het stadhuis boven
de vleesohhal heeft geprijkt, daar niet
meer worden geplaatst dooh aan de gas
fabriek. Volgens de oude teekeningen van
het stadhuis is deze zonnewijzer er in de
dagen van den bouw niet aangeweest,
doch eerst later aangebracht. Op de plaats
waar deze heeft gestaan zal thans een raam
worden aangebracht zooals volgens de
oude teekening het geval geweest is.
Middelburg. Heden morgen ontstond
een begin van brand bij G. op het Molen
water, doordat deze een pot vet stond te
koken op de kachel ter bereiding van Ex
celsior een preparaat voor de petroleum
lamp. Hierin sloeg de vlam, waardoor G.
eenige brandwonden bekwam, doordat hij
de pan van bet vnur nam. De politie
blusohte het vuur met de minima*, wat
eobter niet heeft kunnen verhinderen, dal
er aan het houtwerk in de keuken heel wat
sobade is toegebracht.
Een landbouwer te Souburg miste
Donderdagmorgen zyn paard, dat geduren
de den nacht in de weide gestaan had.
Vier jaar geleden ongeveer had de man
het paard gekocht van iemand nit Nieuw
en St Joosland en bij onderzoek bleek dat
het dier de weide van zyn vroegeren eige
naar had opgezocht. Het lifep daar kalm te
grazen. In anderhalf uur tyd had het paard
van Souburg, in het midden van den weg
loopende, de reis naar Nieuw- en St Joos
land afgelegd. M. C.
Door het gemeentebestuur van Ove-
zande is er bij Ged. Staten op aange
drongen om bij vaststelling der gemeenten
voor het houden van de gewone zittingen
van de Militieraad die gemeente aan te
j wijzen voor de plaatsen, gelegen in het
zuid-westelijk deel van Zuid-Beveland. De
