No. 35.
NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND
1908.
Dinsdag 10 November.
23e Jaargang.
HISTORISCH
iaiiealandscb Qverzieht.
CHRISTELIJK-
VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK
Wed. S. J. DE JONGE-VERWEST, te Goes
F. P. D'HUIJ, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
Het Kabinets-antwoord.
FEUILLETON.
De Rechterhand en de Linkerhand
of de heide dienstboden der
arme vrouw.
KBK2
IEDEREN WERKDAG DES AVONDS.
Prijs per drie maanden franco p. p1,25.
Enkele nummers0,02'.
UITGAVE DER FIRMA
EN VAN
van 1—5 regels 40 cent, iedere regel meer 8 cent
Familieberichten van 1—5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 ''ent.
Alle jaren worden in de Tweede Kamer
naar aanleiding van de Staatsbegrooting
door de Jeden in de sectiën verschillende
vragen gedaan en opmerkingen gemaakt,
welke door de vjjf rapporteurs der 5 rectien
bijeengezameld en onder den naam van
Voorloopig Verslag het Kabinet aangebo
den worden. Het Kabinet antwoordt hierop
dun in een stuk dat bekend is onder den
naam van Memorie van Antwoord.
In het Voorloopig Verslag van dit jaar
nu was door sommige leden van Links de
opmerking gemaakt dat het Kabinet niet
uitkwam, wat zijn beginsel aangaat, zooals
't behoorde; en verschillende vragen en
verwijtingen tot het kabinet gericht.
Kalm en zaakrijk heelt het kabinet deze
nu beantwoord.
Wij laten er een en ander uit volgen,
onder opmerking, dat, overal waar 't woord
regeering" staat, men i/Kabinet" moet
lezen.
De regeering waardeert den toon van
rustige gedachten wisseling die daarin
klinkt en verheugt zich over de betuiging-
van waardeering der houding van het
Kabinet, welke als verzoenend is aange
merkt.
Aan een frontverandering heeft het Ka
binet niet gedachthet tegenwoordig
Kabinet gevoelt zich homogeen met dat
van 1901 en heeft zich op hetzelfde stand
punt gesteld. Van eenig verschil van stre
ven met de beide vorige Kabinetten der
rechterzijde is het tegenwoordig Kabinet
zich niet bewust en het heeft dit duidelijk
uitgesproken. De regeering meent, dat
het niet op baar weg ligt eenige antithese,
noch die van geloof, noch die van ongs-
loof, noch eenige andere voorop te stellen.
Het Kabinet wenscht, gelijk het reeds
op 10 Maart verklaarde, door de toepas
sing zijner beginselen, zooveel mogelijk
bevrediging te schenkoD, en dat het geen
groote hervormingen heeft aangekondigd,
kan geen bevreemding' wekken, meent de
regeering. Zjj doet wat zjj kan om eenige
bescheiden hervormingen tot Rtand te
brengen. Meer omvangrijke hervormingen
zullen eerst in de volgende periode kun
nen worden ter hand genomen.
Op de quaestie van het heengaan van
het vorige Kabinet is reeds geantwoord,
o. a. op 22 October j.l.
Dat de ministers der militaire depar
tementen niet bij eene der partijen van
de rechterzijde noch bij eenige andere
partij waren aangesloten, is geen abnor
maal verschijnsel. Dat is meer het geval
geweest en er is geen bezwaar van on
dervonden.
De stelling dat dit kabinet niets voor
i het volk en alles voor de legerversterking
wil doen, kan niet worden aanvaard.
Met eenige bevreemding werd vernomen
de klacht, dat van werkzaamheid op het
gebied der scaiale hervormingen tot dus
ver niets bleek.
Op de van verschillende zijden gevraag
de inlichtingen antwoordt de regeering,
dat het niet op haar weg ligt, een stem
busprogramma te leveren en dat een
regeeringsprogram voor een parlementaire
periode eerst dan tijdig kan worden ge
acht, wanneer die periode is ingetreden.
De vraag of het nader onderzoek van
het vraagstuk der grondwetsherziening,
waarvan in de regeeriDgsverklsring van
10 Maart wordt gesproken, thans beeft
p'aats gehad, moet ontkennend worden
beantwoord. Herziening van bet kiesrecht
acht de regeering wenschelijk, en zoo lang
zij niet door de uitkomsten tan hst on
derzoek betreffende de grondwetsherzie
ning van hot tegendeel overtuigd is, is
zij van me-'n'ng, dit grondwetsherziening
aan herziening van het kiesrecht behoort
vooraf te gaaD.
R«eds is bekend dat de regeering hare
krachten wenscht te wijden aan de uit
breiding der onge rallen verzekering, ziek
te- en invaliditeitsverzekering en tevens
aan wijziging der bestaande regelir g der
ongevallenverzekering.
De invaliditeitsverzekering staat op den
achtergrond tot dat de andere ontwerpen
zijn gereedgekomen. Het beginsel van
verplichting zal worden gevolgd.
De wijzigingen in de Ongevallenwet
zullen naar de regeerÏDg hoopt, de Kamer
zóó spoedig bereiken dat behandeling
daarvan vóór die der ziekteverzekering
mogelijk is.
'Op het gebied der wettelijke arbeiders
bescherming is overwogen eene weder-
indiening van het ingetrokken ontwerp-
Kuyper.
- Als er maar een goede wil is, dan komen
de middelen er ook wel. Hot is verbazend,
hoe men met een weinig vlijt, zonder
eenige onkosten, een huis aangenaam en
bekoorlijk kan maken, terwijl de dingen
wel ééns zoo lang duren, als uien er goede
zorg voor draagt. Waarlijk de beBte spaar
zaamheid bestaat daarin, dat men de beide
dienstboden,de Rechter- en de Linkerhand,
goed aan het werk houdt. Het is dikwijls
gebeurd, dat leelijke achterbuurten in een
groote handelstad er reeht lief, ja, buiten
achtig begonnen uit te zien door de hulp
»au deze knappe dienstboden. Men zag
er dan woningen met kleine tuintjes er
bjj, aardig aangelegd, en waarin men
vroolijke bloemen, landelijke rustbankjes,
ja, zelfs aardig grotwerk vond, dat men
gemaakt had van metaaalsohuim of van
stukken der oesterschelpen, waaruilpaarle-
moeren knoopen waren gesneden. Man had
wezenlijk een aardig uitzicht daarop, als
men voor de deur van die huisjes stond,
en trad men binnen, dan was het verwon
derlijk om te zien, hoe netjes, frieoh en
goed gemeubileerd de vertrekjes er uit
zagen.
Een dagloonershuisje, waarin men voor
alles eene plaats heeft en alles op zijne
plaats legt of zet, ziet er soms zeer aange
naam uit, terwijl daarentegen een paleis
er ellendig en akelig uitziet, als alles van
zijn plaats is, en men voor niets eene be
stemde plaats heeft. Mijne lezers of lezere
ressen zullen wel eens zulk een gebouw
gezien hebben, waar het zoo akelig er uit
ziet als in die afgelegen woningen in groote
steden, bewoond door handelaars in oud
ijzer, lompen, beenderen en dergel ij ken afval.
Wij zouden niet zoo dikwijls hooren van
ongelukken, van kinderen die in een tobbe
met water vallen, als de tobben en de em
mers behoorlijk op hun plaats werden gezet
als het wassohen en sohuren gedaan is. Ook
zouden de kleintjes sieh niet zoo dikwijls
eohroeieu of branden, als de ketels en de
sauspan stevig op het vuur werden gezet, en
men de kindeven bijtijds waarschuwde, er
niet aan te raken 1 Hunne kleine, teere le
dematen zouden ook heel wat beter uitgroe
ien, als zij twee- of driemaal daags goed
gewassohen werden als hun haar, in plaats
van over de oogjes heen te hangeu, gladjes
weggekamd werd, zouden de gezichtjes er
ook veel liever uitzien. Als eene moeder
maar haar beBt er op doet, zal ze heil gauw
zelve het haar van hare kinderen netjes
kunnen snijden, en ais ze dan elke week
maar een klein poosje er zich mede bazig
houdt, zal het haar zuiver eu glad blijven.
Als de ouders eiken dag vuil werk te doen
hebben, dan is het wel is waar moeilijk om
alles zoo heel zindelijk te houdenmaar
men kan niet gezond blijven, als de morsig
heid niet aanhoudend wordt weggenomen.
Er zijn wel schoorsteenvegers, wier huisjes
voorbeelden 'van orde en zindelijkheid zijn,
terwijl-het linnen, dat men aan hunne vrou
wen te wassohen geeft, er altjjd hagelwit
uitziet. Diezelfde schoorsteenvegers zien er
als hun werk gedaan is, zoo fatsoenlijk uit
als iemand, en dat niet alleen des Zondags,
Overbodig is ongetwijfeld de verzekerirg,
dat het bijzonder onderwijs de regeering
zeer ter harte gaat. De eed kan, meent zij,
nog riet worden gemist hoewel beperkieg
van het aantal gevallen waarin de eed
wordt gevorderd baar weneehelijk schijnt.
Wetsvoorstellen tot onderdrukking van
het onzedelijk bedrijf der aborteurs en
aborteuses en het openbaar aanbieden van
diensten ter voorkoming van zwangerschap j
zullen binnenkort het dep. van justitie
verlaten. In vergevorderd stadium ver-
keeren de wetsvoorstellen ter beteugeling j
van den verkoop van pornografische ge-
schriften enz.
De regeering neemt ten aanzien van s
het herstel der doodstraf een standpunt ir»,
overeenkomende met dat van het kabinet-
Kuyper.
Wat de fiaanoieele politiek aangaat be
twist de regeering dat gatreden wordt in
de voetstappen der vorige regeering. Da
omstandigheden maken een heffiog van
opcenten op de vermogens- en bedrijfsbe
lasting noodig. In 1905 en 1904 was geen
noodstand aanwezig zooals nu.
De regeering acht thans het oogenblik
niet gekomen om in discussie te treden
over de herziening van het tarief van
invoerrechten. Een herzieniug in overwe
gend proteotioni8tisehen zin ligt niet in
de bedoeling.
Voorstellen tot invoering van een tabaks
regio of van een staatsmonopolie voor
verkoop van sterken drank of van petro
leum, zijn van het tegenwoordige kabinet
niet te verwaehteD.
Begonnen zal worden in de begrooting
van financiën de afscheiding der bedrijven
te regeleD. Overdreven verwachtingen voor
herstel van het evenwicht op den gewonen
dienst mogen daarvan echter niet worden
gekoesterd.
Aan het verzoek tot overlegging van
een opgave vau de in de ontwerp-begroo-
tiDg voorkomende kapitaal-uitgaven kan
bezwaarlijk worden voldaan.
De raming der middelen heeft in hoofd
zaak reeds plaats gehad naar de in het
Voorloopig Verslag gewenschte methode.
De urgentie van voorziening in denfiaac-
cieelen nood der gemeenten wordt door
de regeerÏDg ten volle beseft. Zoodra de
noodige adviezen waren ingewonnen, is
een wetsontwerp tot herziening van het
mazr eiken dag. Zelfs de straatveger, die
bij mij aan de deur komt, ziet er zoo frisoh
en knap uit, dat ik wel eens heb gedacht,
dat hij een vrijen dag had, als hij 's avonds
kwam vrageD, wal ervoor hem te doen was.
Kitty Owen dacht er ook altijd aan, dat
één steek bijtijds er wel negen uitwint.
Altijd bad ze haar naaimand bij de hand,
en ze wilde nooit hebben dat men als eene
slons een speld zou gebruiken, in plaats
van een knoop of band, daar men hierdoor
in een knap kleed groote gaten zou kunnen
maken. Ais ergens een knoop of een bandje
af was en men geen tijd had, ze dadelijk
er aan te naaien, dan gebeurde zulks tooh
dienzcifden dag. Als Robbert en Johan
met de gavnalennettec uit waren, dan her
stelden zij dadelijk het minste scheurtje
dat er inkwam, en gedurende stormachtige
avonden maakten zij nieuwe netten iD
voorraad om te gebruiken, ais zij ze noodig
mochten hebben, of anders te verkoopen
aan huurlieden, die het te druk hadden om
zelvea netten te maken. Telkens als zij
eens een buitenkansje hadden en een hal ven
stuiver over kregen, spaarden zij dien op,
om er dun touw, naalden, garen, band,
haken en knoopen voor te koopen. Deze
laatste echter raapten zij dikwijlsonderweg
op en deden die dan zorgvuldig in den zak
met allegaartjes. Als hunne kleederen be
gonnen ie slijten, dan gebruikte men de
lappen wollen stof om er gemakkelijke
haardkleedjes of nuttige dweilen van te
maken. Lapjes gekleurd katoeD, die van
nieuwe jurken overbleven, werden aan
elkander genaaid voor mooielappendekens,
spreien en kussens. Had men lapjes wit
katoen over, dan maakte men er nieuwe
plaatselijk belastingstelsel bij den Raad
r an Slate aanhangig gemaakt.
Het standpunt der regeering inzake be
strijding der werkloosheid is bekend.
Er bestaat voor de regeering geen aan
leiding om, met het oog op de duurte der
levensmiddelen aan de lagere ambtenaren,
een tijdelijken bijslag" op hun traotement
te verleenen.
De wering van militairen bij 'n betooging
geschiedde naar aanleiding van de gestelde
voorwnarden tot het houden dier betooging
Dat begunstiging van buitenlanders bo
ven landgenooten zou plaats vinden bij
de gunning van leveranties, ontkent de
regeering beslist.
Zij is bereid tot wijziging van een drietal
artikelen van de Burgerl. Pensioenwet ten
einde een meer uniforme toepassing te
waarborgen.
De uitvoering der Gezondheidswet, de
Arbeidswet en de Veiligheidswet bij één
departement te brengen, schijnt der regee
ring niet Taadzaam.
De suikeracoijus kan bij den tegen woor-
digen stand der ünanoiën niet worden
verlaagd.
Omtrent de werken op het Loo wordt
medegedeeld dat er niet langer dan 11
uur mag worden gewerkt; dat stukwerk
slechts bij uitzondering op eigen verzoek
heeft plaats gehad, dat het steenhouwwerk
gedeeltelijk wordt uitgevoerd onder een
afdak en dat üdelfangersteen wordt ge
bruikt.
Oostenrijk.
Hst coalitie-ministerie-Beck ia eindelijk
gevallen. De premier had zoo graag zijn
val nog wat uitgesteld, met 't oog op den
2en December, als wanneer de Keizer zjjn
78en verjaardag viert, 't Kabinet heeft, on-
danksdet't uit Duitschers en Tejeaben,libe
ralen en ebr. socialisten was saamgesteld
tegen de verdeeldheden van eerstgenoem-
den niet kunnen oproeien. Thans is een
minister uit 't afgetreden kabinet, een chr.
soaialist, bezig een nieuw kabinet saam te
stellen. Als 'tgoed gaat, is dat er op 2
Dec. wel.
Overigens mag Frans Jozef I van zjjn
lange regeeringsjaren wel zeggen dat zjj
waren weinig en kwaad"
hals- of handboordjes van, of mea ver
stelde de hemden der jongens er mede.
Lapjes, die voor elk ander doel te klein
waren, gebruikte men om er kussens,
peluwen eD bedden mede op te vullen.
Kitty wist altijd alles ergens voor te ge
bruiken, en had alzoo het genot van vele
geriefelijkheden, die iedereen kon hebben,
als men maar dezelfde moeite wilde nemen,
en een plan maken, volgens hetwelk men
in zijue behoeften ging voorzien.
In Wales leeren alle mensohen breien,
zoowel mannen als vrouwen, en de kinde
ren van Kitty droegon gewoonlijk kousen,
die zij zeivan gebreid hadden zij gebruik
ten daartoe alle verloren oogeoblikjes, en
hadden altijd hun breiwerk in den zak. Zij
verkochten ook sokken, kousen, mofjes en
bsuffautes, en betaalden vau de opbrengst
hunne schoenen. Als hunne laarzen en
sohoeneu dun begonnen te worden, dan wa
ren Robbert en Johan gewoon er zolen van
gutteperoha onder te naaien, waardoor ze
warmer werden, en wel ééns zoo lang
duurden.
Kitty Owen bakte natuurlijk haar eigen
brood, en daar zij het ineel ongezift ge
bruikte, was haar brood wel niet zoo wit,
maar zeer voedzaam. Dit kostte minder en
was bovendien in bet huishonden voordee-
liger j ook leverde dit eigengebakken brood
zulk een smakelijk ontbijt op,dat geen dame
het beter kon verlangen. Kitty had ook door
ondervinding geleerd, hetgeen verstandige,
wetenschappelijke meDsohen beweerd heb
ben, nsunelijk dat het niet gezond is, altijd
verseh brood te eten. Als het brood koud is
en meer belegen, zooals men het noemt, dan
is het veel gezonder en voedzamer. Het
Da positie van het Kabinet Beck had al
wankel gestaan sinds de jongste sluiting
van den Boheemsehen Landdag. De vin
nige strjjd tusschenDuitschers en Tsjechen
had geleid tot de uittreding van twee
Tsjechische ministers uit 't kabineten nu
begon voor den premier de moeilijkheid.
Wie zou deze twee vervangen? DeTejechen
waren niet meer bereid; en de Chr. socialen
de tweede machtige groep, die in 't Kabi
net vertegenwoordigd was, begon een zeer
sterk vijandige houding aan te nemen.
Vooral de Morsey-groep was in den laat-
sten tjjd Beek zeer vijandig gezind, en een
deel der Weensche chr. socialisten onder
prins Liechtenstein sloten zich bjj hem aan.
Een audiëntie bjj den Keizer en een saam-
spreking met de leiders der verschillende
partjjen waarop het Kabinet behoorde te
steunen, leidden tot niets.
Volgens berichten uit Weenen zei baron
dr. von Bienerth, minister van binnen-
landsche zaken in het afgetreden Oosten-
rjjksche ministerie, het nieuwe ministerie
vormen. Hjj goldt voor een gematigde
Christeljjke socialist
De Balcan crisis.
Turkije is nogal veeleischend jegens
Bulgarije. Het vraagt een zeer booge
schadevergoeding. Of'1 gelijk heelt. Dief
stal en roof verdienen niet anders, na de
geest des tijds er geen straf meer op stelt.
Nu heeft de Bulgaarsehe regeering zieh
tot de mogendheden althans lot Frank
rijk, Rusland en Engeland, die ia deze
crisis de lakens uitdeelen gewend om
gedaan te krijgen dat Turkije er iets
afdoet.
Deze bede heeft veel van een schuld
bekentenis. Indien Bulgarije in zijn reoht
was, zou 't zeggen: ik geef geen schade
vergoeding.
Zaterdag is Krooprins George van Ser
vië uit Petersburg te Belgrado terugge
keerd. Vele duizenden wachtten hem op.
De burgemeester hield een redevoering en
sprak de verwachting uit, dat de ridder
lijke kleinzoon van Kara George er in
slagen zou Servië van het vreemde juk te
bevrijden.
De Kroonprins bedankte met de vol
gende woorden „Mijn bezoek aan Rasland
riep in mij de hoop wakker dat de wettige
adspiratiën van Servië door het machtige
ongezonde uitzicht der Amerikanen wordt
door sommige hunner eigen sehrijvers toe
geschreven aan hunne gewoonte, om bjj
eiken maaltijd verseh, warm brood te eten.
Wat het middageten betrof, als Kitly maar
voor een paar stuivers vereche beenijes van
den slager of wat visoh had, die de jongens
wel eens op het strand gingen vangen, dan
liet ze die drie of vier uur zachtjes stoven,
deed er een behoorlijke hoeveelheid water
bij, eenige stukjes geroosterd brood, een
uitje, of ook wel eenige wortels en rapen,
wat peper en zout of blaadjes kruizemunt
en salie. Als de soep dan verder met bloem
van meel of rijst goed gebonden was ge
maakt, dan hadden ze eeu lekkere gezonde
soep, een maal, dat op een kouden winter
dag zeer smakelijk en voedzaad was voor
hongerige mensehen. Meu kan in sommige
streken ook goedkoop afgeroomde melk
koopen, en als iaën daar dan een weinig
rijst en suiker bijvoegt, kan men een lek
kere rijstepudding maken, daar zoowel kin
deren als volwassen mensohen veel van
houden. Wat het drinken betreft, moet men
het er voor houdeo, dat koffie met wat sai-
ktrij er bij, smakelijker is dan thee, hoewel
voor oude en zwakke lieden mogelijk de
thee beter is.
#Laat niets verloren gaan, dan hebt gij
aan niets gebrek", dit was de titel van
een boek, dat een sterken indruk maakte
in het gezin van Kitiy, toen Johan het eens
1 op een avond meebracht uit de bibliotheek
1 van de Zsndagsehool. Zij hadden het ge
durende huu leven al dikwijls in hun
stadje kuanen opmerken, dat mensohen die
zich aan moedwillige verkwistingschuldig
maken, tot gebrek komen. (Slotvolgt).
