NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND
No. 33.
1908.
Zaterdag 7 November.
23e jaargang.
HISTORISCH
BiltMludscfe OnrziekL
CHRISTELIJK-
uit m pms.
VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK
Wed. S. J. DE JONGE-VERWEST, te
F. P. D'HUIJ, te Middelburg.
Goes
PRIJS DER ADVERTENTIËN
BiuneiikndL
IEDEREN WERKDAG DES AVONDS.
Prijs per drie maanden franco p. p1,25.
Enkele nummers0,026.
UITGAVE DER FIRMA
EN VAN
van 1—5 regels 40 cent, iedere regel meer 8 cent.
Familieberichten van 1—5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 '-ent.
Vereenigde Staten.
De] cijfers der presidentsverkiezing.
Wij heven hieronder de thsns bekend
geworden eijfers (de kiesmannen) der presi
dentsverkiezing vergeleken met de vorige
verkiezing.
STAAT.
1908
1904
-*-T
oS
EH
Bryan, D.
Roosevelt, R
Parker, D.
Alabama
11
i
11
Arkansas
9
1
9
California
10
10
Colorado
5
5
Connecticut
7
7
Delaware
3
3
Florida
5
h
Georgia
13
13
Idaho
3
3
Illinois
27
27
Indiana
15
15
Iowa
13
WW-
13
Kansas
10
10
Kentuoby
13
1
13
Lru:siana
9
9
Maine
6
6
Maryland
8
1
7
Massaoh
16
16
Michigan
14
14
Minnesota
11
11
Mississippi
10
10
Missouri
18
18
Montana
3
3
Nebraska
8
8
Nevada
3
3
New Hampsh
4
4
New Jersey
12
12
New York
39
39
North Carolina
12
12
North Dakota
4
4
Ohio
23
23
Oklahoma
7
Oregon
4
4
Pennsylvania
34
34
Rhode Island
4
4
South Carolina
9
9
South Dakota
4
4
Tennessee
12
12
Texas
18
18
Utah
3
3
Vermont
4
4
Virginia
12
12
Washington
5
5
West Virginia
7
7
Wisconsin
13
13
Wyoming
3
3
Totaal (309 174 336 140
Nog geen stemrecht.
Hoezeer deze verkiezing een strijd is
geweest om personen meer dan om
beginselen blijkt uit het feit, dat ia
verscheiden staten van het westen of het
midden-westen, waar Taft een meerder
heid kreeg, niettemin Democraten zyn
gekozen voor het gouverneurschap. Dat
Was o. m. het geval in Ohio, waar Har
mon werd gekozen, en in Indiana, waar
Marshall gouverneur wordt.
Eenzelfde opmerkelijk feit deed zich
voor in Missouri, dat aan Bryan een meer
derheid gaf en toch een Republikein, Had-
Jey, aanwees voor 't gouverneurschap.
Enkele bijzonderheden over dea nieuwen
president mogen hier nog volgen. William
H. Taft werd op 15 September 1857 te
Cincinnati geboren. Zijn vader, Alphorso
iaft, onderscheidde zich ais rechtsgeleerde,
minister en diplomaat. Op de Woodward-
tchool bereidde de jonge Taft zioh voor op
het bezoek van de Yale-nniversiteit, waar
raoo l^n Sr6ad behaalde. In het jaar
1893 verleende zijn Alma Mater hem den
titel van doctor in de rechtsgeleerdheid.
■Nadut hij Yale had verlaten, bezocht hij
h°g de rechtsgeleerde school van het
Cincinnati-college. Voordal hij daarop als
advocaat zich vestigde, was hij eer3t nog
eenige jaren als journalist werkzaam.
Daarna werd hij ambtenaar van het open
baar ministerie te Hamilton en vervolgens
belastingambtenaar en later weer advocaat.
Van 1887 tot 1892 was hij auditor-generaal
van de Vereenigde Sfaten,van 1896 tot 1900
deken en professor in de juridische facul
teit te Cincinnati.
Io 1900 werd hij benoemd lot bondsreeh-
ter en in hetzelfde jaar tot voorzitter van de
Philippijnsohe commissie en op 5 Juli 1901
volgde zijn benoeming tot civiel gouverneur
van de Phiiippijnen. Dit ambt vervulde bij
tot Februari 1904, toen hij optrad als minis
ter van oerlog. In 1906 zond Roosevelt hem
naaT Cuba om een einde te maken aan de
daar heersohende wantoestanden en korten
tijd fungeerde hij hier als gouverneur van
het eiiand.
Ook in 1907 braoht Taft nog een be
zoek aan Cuba, Panama en Porto Rioo
om verschillende quseBties te regelen. Het
vorige jaar bezocht hij Japan. Uit deze
opsomming blijkt dat de heer Taft reeds
een iaDgen staat van dienst in het open
bare leven heeft.
Uit de reeds bekende oijfers blijkt, dat
in het Repres'an'enhuis en in den Senaat
belangrijke republikcinsehe meerderheden
zullen zijn.
De republikeiusohe gouverneur vau Now-
Y tk Hughes is met een meerderheid an
ongeveer 80,000 stemmen herkozen. Ver
schillende westelijke Blaten kozen democra
tische gouverneurs.
Uit de andere berichten blijkt wel dat
er ditmaal buitengewoon druk is gestemd.
De Engelsohe bladen laten zich natuurlijk
allerlei bijzonderheden over de stemming
seinets. En zoo lezen wij daar, dat de heer
Rockefeller, „de rijkste man van de
wereld", netjes een half uur in de file heeft
gestaan tot het zijn beurt was om het stem
bureau binnen te gaao, dat Pierpont Mor
gan na tien minuten het wachten reeds
begon te vervelen en deze dus niet stemde,
dat president Roosevelt in één minuut met
het stemmen klaar was, maar rijn zoon
Theodore er tien minuten voor noodig had
en dat de president waohtend op sijn zoon
met de menigte voor het stembureau aller
lei grappen wisselde. En meer van derge
lijke bijzonderheden, waarop wij eohter
hier niet verder zullen ingaan.
6 Novembtr 1908.
Amerika maakt zioh gereed om in 1999
twee zijner groote mannen te gedenken
Hudson en Fulton.
Volgens De Nederlander voer Fulton
reeds in 1807 met zijn stoomschip de
Clermont de Husdonrivier op bij New
York, nadat hij eerBt een proeftocht had
gehouden op de Seine.
Hij was een scheppend genie, een mach
tig uitvinder.
Van huis uit was hij kunstschilder, doob
de werktuigkunde trok hem meer aan.
Hij heeft het Panorama uitgevonden.
Zijn eerste was „De brand van Mosoou".
Dit was lang voor 1812.
Hieruit maakt bovengenoemd blad op
dat 't best mogelijk is dat de brand van
1812 niet door de Russen is aangestoken,
maar aan onvoorzichtigheid der Frausohen
moet zijn te wijten geweest.
Veel grootecher was eohter Fultocs uit
vinding van onderzeesche booten en tor
pedo's, welke hij dienstbaar wilde maken
aan de vredes-idee. „Be torpedo moest
elke overheersching ter zee onmogelijk
maken en zoo den vrede bevorderen.
Napeleon hoopte dat deze uitvinding
bem voor de invallen der Eageleohen zou
vrijwaren doch die hoop bleek ijdel. Een
premie voor 't vernielen van Eogelsehe
oorlogsschepen heeft Fulton niet kunnen
verdienen.
Met zijn uitvinding der stoombooten was
hij al even ongelukkigda proeven mis
lukten dewijl de machines veel te zwaar
bleken. Napoleon stootte Fulton af en
ook de Nederlandsohe en Eagelsehe ragee-
ring verwierpen zijn voorslag.
Toen wendde bij zioh tot zijn vaderland
Amerika, welks rsgesring hem belssite
mei de construotie van door hem uitge
vonden onderzeesche batterijen en oorlogs
schepen met stoomyermogen.
Een kaualenplan, door hem ontworpen,
is thans nageeoeg geheel in Amerika uit
gevoerd.
Fulton stierf in 1814 op 50-jarigen leef
tijd. Hij, zoon van arme Iersche ouders,
had zioh geheel alleen gevormd, gelijk
bijna alle groote mannen.
Tal van andere uitvindingen aldus
Be Ned. staan ook op zijn naam geboekt.
„Een nieuw soort weefgetouw, een ma
chine om marmer te zagen en een graaf
machine schijnen door hem te zijn uitge
dacht, en de uitvinding der zoogenaamde
overhalen, die voor schepen van kleine
afmetingen sluizen en kanaleD met ver
schillenden waterstand overbodig maken,
wordt ook aan hem toegeschreven. Terecht
hebben du3 de Amerikanen Fulton geëerd,
en onder anderen tal van plaatsen naar
hem genoemd. Hij was met zrjn uitvindin
gen te vroeg, zooals de uitvinders van de
automobielen, de achterlaadkanonnen, de
mitrailleuses enz.
„De techniek was nog te gebrekkig om
die uitvindingen met succes toe te passen.
Andere uitvindingen moesten voorgaan,
voordat de uitvindingen van Fulton weer
met succes konden worden opgevat of
verder volmaakt, maar de 20ate eeuw heeft
hem wel schitterend in zijn eer hersteld,
en de bruikbaarheid zijner denkbeelden
aangetoond.
Het recht der uitvinders.
Het Utr. Dbl. (lib.) wijdt een artikel aan
het reeds onder het ministerie Kuyper inge
diende wetsontwerp ter regeling van het
Octrooirecht.
Na uiteenzetting van den tegen woor-
digen toestand en na het geven van een
overzicht van de regeleu in andere landen
deze materie beheersohend, schrijft het
blad
In deze zaak, evenals in zoo vele andere,
komen wij zoo achteraan, dat wij de keus
hebben tusschen allerlei in andere landen reeds
lang toegepaste stelsels.
Zoo is dan het voordeel onzer achterlijkheid,
dat wij althans met de ervaring van anderen
voordeel kunnen doen.
Wie echter op dien grond onze traagheid
zou willen prijzen, die ging te ver.
Integendeel, het doet ons niet alleen een
droevig figuur maken tegenover het buiten
land, maar doet onze eigen industrie ook
schade, dat de uitvinder, zoo ver de geheele
beschaafde wereld strekt, alleen in Nederland
rechteloos is en aan berooving prijsgegeven.
Het was een der voortreffelijkste daden van
het ministerie-Kuyper, dat het dezen achter
stand poogde in te halen. Wanneer zal de oogst
nu kunnen worden binnen gebracht
lu het vervolg van zijn betoog oritiseert
het blad het verschenen Voorloopig Verslag
en e'ndigt
Per slot van rekening is ook door dit Voor
loopig Verslag de zaak in questie geen stap
verder gebracht.
Dit Voorloopige Verslag, vier jaren na de
indiening van het ontwerp verschenen, terwijl
inmiddels twee ministeries zijn afgetreden en
het tegenwoordige waarschijnlijk de algemeene
verkiezingen zal hebben doorgemaakt voor dit
ontwerp in openbare behandeling komt, is een
klassiek voorbeeld van de onvruchtbaarheid der
werkwijze van de Tweede Kamer.
Moge niettemin de Octrooiwet binnen een
eenigszins redelijk tijdbestek in het Staatsblad
verschijnen, opdat ter bevordering der Neder-
landsche industrie voortaan ook in Nederland
zij gewaarborgd het recht des uitvinders.
Gunstige vooruitzichten.
Het Friesch Dagblad spreekt van de
politieke vooruitzichten met het oog op de
stembus van 1909, en ze noemt die gunstig.
Immers,Daar het onderzoek van een vrijzin
nige dezer dagen nog uitwees is „de coalitie
verdrietig sterk".
Dat is zoo, zegt het blad ze weet wat ze
wil.
Neem daartegenover de linkerzijde
Hoe armelijk steekt daarbij de linkerzijde af.
Op het stuk der sociale wetgeving is zij
verdeeld.
In het kiesrecht-vraagstuk eveneens ver
deeld.
Wat de onderwijs-wetgeving aangaat wil
zij niet vooruit en durft zij niet achteruit!
Hulpeloos en reddeloos conservatief is zij in
dit vraagstuk van het alleruitnemendst volks
belang
Ze heeft geen toonbare gestalte. Er gaat
geen kracht van haar uit.
En aangezien elk Volk instinctief altoos op
den duur hen volgt, die het naar een betere
toekomst leiden, staan de kansen voor de
coalitie bij den stembusstrijd in 1909 goed,
zéér goed.
Dat hebben wij, besluit 't blad, te danken
aan den zegen des Heereu, die ons de man
nen sohonk,aan wie onze reohtsohe groepen
zooveel verschuldigd zijn. Voor dien zegen
dankbaar te zijn en er een goed gebruik van
te maken, dat is ons werk voor hef^heden
en in de toekernst.
De nieuwe booten van de Zeeland.
De N. Rolt. Ct. heeft van de direetie
der Maatsohappij Zeeland vernomen dat
van een subsidie in het geheim immers
in de verslagen van de Maatsohappij is
daarover ook nooit iets vermeld door
Duitsohland aan de Mij. uitgekeerd, geen
sprake is. Dit is pure fantasie. Wat de
pogingen betreft, van Duitsehe zijde aan
gewend, om voor de Duitsohe industrie de
levering le verkrijgen, deze hebben hierin
bestaan, dat uit naam van een vertegen
woordiger in Den Haag van een Duitsehe
werf, daaromtrent in een vriendschappelijk
gesprek wel eens een balletje is opgewor
pen. Meer niet.
Rijksverzekeringsbank.
Naar het Rbl meldt, zal met ingang van
1 Mei 1909 waaneer alles meeloopt
het nieuwe tijdelijke gebouw der Rijksver
zekeringsbank aan de Hobbemakade te
Amsterdam worden in gebruik genomen.
In verband daarmede zal dan niet meer
noodig zijn het onophoudelijk overbrengen
van stukken, enz. tusschen de onderschei
dene huizen en gebouwen thans in gebruik.
(15 perceelen, waarvan 7 in éen complex
Dientengevolge is aan ongeveer 60 jongens
en een veertiental losse knechts, welke
allen behoorea tot het tijdelijk bedienend
personeel voor den huishouieljjken dienst,
aangezegd dat zij met ingang van 1 Mei
zullen kunnen heengaan. Men heeft hun
diensten dan niét meer noodig. Velen van
dezen zijn kostwinners voor hnn gezin of
voor hun verwanten.
Bij de te Steenwijk gehouden stem
ming voor een lid der Prov. Staten van
Overjjsel, vacature Tromp Meesters, zijn
uitgebracht 2675 geldige stemmen. Hier
van verkregen de heeren Loos (lib 1141,
H. Krop (vrijz -dem.) 365 en G. Bruintjes
(anti-rev.) 1169 stemmen, zoodat eene her
stemming moet plaats hebben tusschen
de heoreu Loos en Bruintjes.
Be ziekte van Castro.
Aan de Curgaosche Crt. ontleent de N.
Crt. het volgende
Wij vernemen uit zeer vertrouwbare
broo, dat president Csstro volgens de jong
ste berichten uit Caracas zeer ernstig ziek
was, en dat, in verband daarmede ver
wacht werd, dat de viee-president de lei
ding der staatszaken op zioh nemen zou.
Ook wordt bericht, dat de Nederlandsohe
nota vaa 3 Septembor 11. de tweede
nota, op dea 25ea dier maand door den
Duitsohen minister-resident asn den Vene-
zolaanschen minister van Buitenlaadsohe
Zaken was overhandigd. Vaa een weige
ring om die nota aan te nemen is, tot zoo
ver de ontvangen berichten gaan, geen
sprake geweest.
Ia een volgend nummer leest sne.ii
Volgens tot 10 dezer loopende berichten
was de president van Venezuela nog steeds
bedenkelijk ziek, a!dua wordt ons uit zeer
vertrouwbare bron meegedeeld. Er was op
gemslden datum nog niets bekend ten aan
zien van de voornemens van da Venezo-
laansehe regiering in verband met de
jongste Nederlandsohe nota.
Nationale Huisvlijttentoonstelling.
By den Volksbond tegen Drankmisbruik
bestaat het voornemen in 1910 een Natio
nale Tentoonstelling te houden. De Rege-
lingscommissie bestaat o.a. uit de heeren
prof. dr. S. D. van Vsod, voorzitter,
Utrecht, W. C. v. Haeften, Utrecht, A. C.
de Kanter, Den Haag, M. J. de Ligt,
Utrecht, Henri van der Mandere, secretaris
der commissie, Den Haag, H. de Wilde,Den
Haag.
UIT BS PROVINCIE.
Middelburg. De kapitein voor speciale
diensten, F. J. Backer, uit bet garnizoen al
hier, wordt belast met het toezioht op de
beide oantines eu de menage der soldaten
van het 2e Bat. 3a reg. inf. aldaar.
Goes. De penningmeester der wijk
verpleging heeft in dank ontvangen uit het
busje van de zusters f7.05.
Goes. Blijkens advertentie in dit no. ia
er op de Beestenmarkt een tweede melfa-
salon verrezenen wel van dhr. Schuer-
veldvan wiens bekende activiteit men
verwachten mag dat hij zijn clientèle goed
zal bedienen.
Kats. De collecte voor de armen bij
de oogstpreek gehouden bedroeg flOJ.
la de week van 28 October tot en
met 3 November 1908 zijn in Zeeland voor
gekomen 1 geval van typhus en febris
typhoï.iea te Vlissingen 8 van roodvonk,
waarvan 1 te Amemuidan, 1 te O.- en W.-
Souburg, 1 te Serooskerke (W.), 2 te Vlis
singen, 1 te Wemeldinge en 2 te Zaamslag
2 ven diphtheritis, waarvan 1 te Axel en
1 te Neuzen.
Gedeputeerde Staten van Zeeland
hebben aan de dagelijksche besturen der
gemeenten in die provincie medegedeeld
dat, nu de herziening der jaarwedden vam
het onderwijzend personeel aan de open
bare lagere scholen naar aanleiding van
de wet van 28 Dec. 1907, in nagenoeg
alle gemeenten dezer provincie haar be
slag heeft gekregen zij het wenschelijk
echten in verband daarmede oak bet be
drag der waarde van het genot voor vrye
woning voor de hoofden der scholen op
nieuw te bepalen.
Het wil aan genoemd college voorko
men, dat het regelmatig is dat bedrag
overal geljjk te doen zjjn aan de vergoe
ding voor het gemis aan vrije woning
door den gemeenteraad in de verordening
geregeld.
Er wordt aan de colleges van B. en W-
verzocht mededeeling te doen of er even
tueel tegen de strekking van zulk een
besluit bezwaren zonden bestaan.
Bruinisse. De anti-revolutionaire kies-
vereeniging heeft eaudidaat gesteld voor
den gemeenteraad: de heer C. Hoogerheide,
zoon vau wjjlen het raadslid Z. Hoogerheide,
De liberale partij stelda den heer M. Ju»
melet Iz.
Heinkenszand. Donderdag 5 Nov. j.l.
vierde de E.Aohtb. Heer J. Steketee, bur
gemeester dezer gemeente, onder veel be
langstelling, zijn 50sten geboortedag. Van
allo zijden werd Zijn E.Aohtb. hartelijk
geluk gewenseht ea met vele geroheDken
vereerd, o.m. werd hem ten bewijze van
sympathie aangeboden een zilverea irkt-
stel ea Iakcaoaet door de leden]|vaa den
raad en den gemeente-ontvanger, een wan
delstok door den geaaeeote-veld waohter ea
eea rookstel door dea Kerkeraad der Gerei.
Gom., alles mat inscriptie.
'aHeerenhoek In de Donderdag ge
houden gemeenteraadsvergadering werd
bet adres voor Staatspensioneering voor
kennisgeving aangenomen. Op het adres
vau dea heer Ahlstrand om adhaesie te
betuigen aan de Provinciale Staten om
