NIEUWSBLAD VOOR ZEELAND, No. 27: 1808. Zaterdag 31 October. 23e Jaargang. CHRISTELIJK- HlSTORISeH VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK Wed. S. J. DE JONGE-VERWEST, te Goes F. P. D'HUU, te Middelburg. PRIJS DER ADVERTENTIËN Buiteniandsch Overzicht. Binnenland, Rechtszaken. IEDEREN WERKDAG DES AVONDS. Prijs per drie maanden franco p. p1,25. Enkele nummers0,02'. UITGAVE DER FIRMA EN VAN van 1—5 regels 40 cent, iedere regel meer 8 cent. Familieberichten van 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 '"ent. BaBaBaOSSSSSOBKISEI 30 October 1908. Een wapen minder Wat heeft de Vrijzinnigheid in 1905 hard gelachen over die speetwet. Dat was nu eens een wanproduct van wetgeving 1 Bnrunog, als ze er aan denkt, krult een glimlzab hare lippen. Maar na 1905 is dat geschreeuw over die onzinnige wet wel een weinig verstomd. Die speetwet is dan tooh in de praktijk nog zoo k waad niet gebleken. Zij heeft een eind gemaakt aan een jaren lange overtreding der Arbeidswet. Toen minister Kuyper in 1901 aan 't be wind kwam, kwamen de klachten legio tot hem, van de zijde der Arbeids-inspeotie, der burgemeesters van de Zuiderzeedorpen, de rechterlijke macht, de politie, dat de ha- ringspeetsters bij honderden in de haring- rookerijen maar steeds hun bij de wet ver boden nachtwerk verrichtten. W aarom dan de autoriteiten er niets aan deden Eenvoudig wjjl zij beseffen dat deze vrou wenarbeid noodzakelijk was en de vorige wetgever verzuimd had een uitzonderings bepaling met 't oog op dien noodzakelijken vrouwen nachtarbeid in de Arbeidswet vast te leggen. Zoo deden regeering en rechterlijke macht, in zake deze quaestie één oog toe Minister Kuyper voBd echter dat dit niet mooht. En toen heeft hjj een wijziging in de wet gemaakt waarbij nachtarbeid aan deze ha- ringspeetsters onder zekere voorwaarden werd toegestaan. En toen hebben liberale en sociale volks sprekers, met 't haringbedrijf niet op de hoogte, gelachen dat zij schudden over zulk een wet een speetwet die de vrouwen als slavinnen uit hun bed dreef om ze buitenshuis in het holle van den naoht het zware werk van „speten" te doen verrichten. Dat de wet voor iederen staatsman, voor Koning en Onderdaan heilig moet zijn en gehandhaafd moet worden kwam in de hoofden dezer vrijzinnige criticasters niet op en ook niet dat hier een wetswijziging in 't belang der speetsters zeiven nood zakelijk was. Tooh is men, wat het laatste betreft, een weinig begonnen bakzeil te halen. Immers de inspecteur van deD arbeid, geen geestverwant van den oud-minister, schreef dit jaar in zijn rapport; „Na de inwerkingtreding van de Speetwet is het toezicht mogelijk geworden, de keuring ingevoerd, veel verbetering in de werkplaatsjes aangebracht, een eind gemaakt aan het heime lijk werken in den nacht door oude en zwakke vrouwen en kinderen Onwaarschijnlijk acht (ik) het riet, dat bij toenemenden bloei van het bedrijf betere ver- keers- en vervoermiddelen in het gebruik zullen kunnen genomen worden en dan van de ver gunning tot nachtarbeid van de speetsters zelden of geen gebruik meer zal behoeven gemaakt te worden." Hiermee ie dan nu die ongelukkige,laster- lpe leugen van „die speetwet''de wereld uit. En zullen de kiezers in 1909 wel niet meer met die speetwet worden lastigge vallen. Mocht een enkele derderangs-spreker het toch nog eens willen probeeren Ommen heeft geleerd, wat men aan dien kant nog durft welnu, dan weten zjj, wat zij hem te antwoorden hebben. Dit argument is van de baan. Met genoegen nemen wjj hier over het geen in zake de Amsterdamsche gemeente- ambtenaren-ontsiagquaestie het vryz. dem. blad Land en Volk schrijft „Het is, zooals wij altjjd hebben vermoed: b(j het streven om de drie ontslagen ambte naren te Amsterdam in gemeentedienst terug te brengen werden de innerlijke drjjfveeren van de actie verborgen gehou den. Nu de kans was verkeken, kwam de up uit de mouw. «Een der ontslagenen, dhr. Smit, lachte wat met ondermijning van 't gezag F Niets anders dan de macht van een aantal men- schen, die door ons beperkt kiesrecht aan het bewind zijn gekomen en morgen door een andere burgerlijke partij van hunne zetels gegooid worden". //Dat is liet, wat moet worden gepropa geerd, en de propaganda van zulke waan denkbeelden door ambtenaren kun niet worden geduld, ter wille van den dienst, ter wille van de ambtenaren en arbeiders zelf. „De andere spreker, de heer GuldeD, heeft ons medegedeeld dat hij en de zijnen het geheim kenden om de gemeente-exploi tatie meer winstgevend te maken. Dat nooh het gemeentebestuur, nooh de hoofdambte naren daarvan eenig begrip hadden, nog veel minder ds burgerij. z/Men moet, dit vernemende, wel de ver zuchting slaken,dat de beer Gulden en zijne vrienden liever dit geheim ten hate van het algemeen hadden mogen openbaren dan te schelden op heo, die het verkeerd deden". Een voorloopige overeenkomst tuBsehen Turkije en Bulgarije is gesloten. Minister Psprikof verklaarde aan de vertegenwoordigers van Rusland, Frank rijk en Engeland dat Bulgarije geneigd was den weg van fiuancieele concessies te bewandelen. Turkije zou de onafhankelijkheid van Bulgarije erkennen. Bulgarije zou een globale schadeloos stelling betalen voor den Orient-spoorweg en de schatting van Roemelië. De onderhandelingen worden nog voort gezet over het bedrag van die schade loosstelling. Kat gerucht dat Turksche troepen met Bulgaarsche benden zouden zijn slaags geraakt wordt tegengesproken. Wij vernemen dat bij den uitgever J. H. Kok te Kampen met enkele dagen een Dieuw boek van Prof. Bettex zal verschij nen en dat bij denzelfien ter perse gaat een nieuw uitgebreid werk van prof. P Biester- veld, getiteld; //Van Golgotha naar Jeru zalem". Dit boek zal een vervolg zijn op het voor een tweetal jaren verschenen en zoo zeldzaam gunstig ontvangene//Van Bethanië naar Golgotha", en zal daarmede dan één geheel vormen. Na den lqdenweg van Bethanië naar Gol gotha, zal Prof. Biesterveld ons dan nu van stap tot stap den triumftocht van Jozefs' Hof tot Jeruzalems' Pinksterfeest doen volgen. UIT DE PROVINCIE. Middelburg. Gisterenavond omstreeks 11 uur bagaf zakeren P. J. B badisnde, zich van den Bazar der Z. H. D. I. huis waarts, toen hij op de Markt door ean sjees bespannen met paard komende uit de rich ting Noordstraat, werd aangereden, waar door hem eenige ribben werden gebroken. Ia de „Koophandelbinnengebracht, werd hom door dr. Weijl de eerste genees kundige hulp verleend. Daarna weid de ongelukkige per brancard naar zijn woning in de Singelstraat gebracht. Tegen de eige naar der sjees C. A. is prooes-verbaal opgemaakt. - Door Gedeputeerde Staten van Zee land zijn heden met ingang ran 1 Januari as. bevorderd tot adjuaot-oommiesder le klasse de heeren L. C. jvan Noppen, G. C. Dalman en A. J. van Luijk. thans adjunct- eommies der 2e klasse en is bevorderd tot eersten klerk dhr. H. C. Dek,-thans tweede klerk. Goes. Op 5 November a. s. hoopt de typograaf P. D. Touw Dz., thans werkzaam ter stoomdrukkerij Oasterbaan le Cointre alhier, den dag te herdenken, waarop hij 25 jaar geleden als leerling bij' het druk kersvak kwam. Gedurende deze 25 jaar bleef de jubilaris op dezelfde drukkerij werkzaam, zij het al onder verschillende patrooDS. Goes. Woensdag vergaderde alhier da vereeniging Zuid-Beveland „Het Groene Kruis" onder voorzitterschap van don heer F. J. Kolff van Oosterwijk, die mede deelde dat bij zijn benoemirg tot voor zitter slechts aanvaardde onder voorwaarde dat hjj tegen de eerstvolgende gewone aigetneene vergadering, wanneer een op volger kan worden gekozen, zijn ontslag nam. Op de vergadering waren vertegenwoor digd 6 afdeelingen van de afd. Yerseko was, hoewel ze medegedeeld had zich te zullen doen vertegenwoordigen, niemand verschenen. Medegedeeld werd dat de Groene Kruis- Vereeniging te Ovezaude-D/iewegen gaar ne tot aansluiting bij de Vereeniging Zuid-Beveland zou overgaan, doch niet meer zou kunnen betalen dan f 2.50 per jaar, wat in strijd zou zjjn met do be palingen in de statuten. Het hoofdbestuur heeft dan ook gemeend niet op het ver zoek van Ovezande-Driewegen te moeten ingaan. Het hoofdbestuurslid Cupery had een schrijven gezonden, waarin hjj mededeelde wegens familieomstandigheden ontslag te nemen. Correspondentie wordt gevoerd met de Groene -Khm-vereeniging te Wa-rde over aansluiting daarvan. Nog werd medegedeeld, dat te Hein- kenszand reeds voor een zestal weken de bestelde jjskist is aangekomen en in ge bruik genomen. Het ijsverlies bedroog sedert dien ge middeld per dag 3,5 K.G., doch steeg op sommige warme dagen in October tot boven de 5 K.G. per dag. Toch meende dr. Hoorweg, van Heinketiszand, de erva ring, met de jjskist opgedaan, niet ongun stig te mogen noemen. Na een langdurige gedachtenwisaeling werd besloten inzake het nemen van ver dere proeven en de wenschelykheid om al of niet nog mserdere jjskisten aan te sch&ffan, geen beslissing te nemen, doch de zaak over te laten aan het hoofdbes'uur. Medegedeeld werd dat èn aan Provin ciale Staten èa aan den Minister van Binnenlandsche Zaken een verzoek is ver zonden om flnancieelen steunbovendien is den Minister gevraagd om kosteloos geb; uik te mogen maken van den oi»t- smettingsoven te Hansweerd. Na eerige discussie werd uog besloten de inkomsten der afdeelingen o.er het jaar 1907 aan te namen als grondslag voor de berekening van de quota van de Vereeniging Zuid-Beveland." Na goedkeuring van eenige wijzigingen in het huishoudelijk reglement en van de instructie voor de magazijnmeesters, werd voorloopig als controleur der magazijnen aangewezen de heer dr. Hoorweg. Tot bestuurslid werd, ia de plaats van den heer Cupery gtkozan, de heer dr. Van Klinkenberg te Yerseke. MC.) De heer Brakx, klerk bjj de poste rijen en telegraphie te Wemcidinge, wordt 16 November verplaatst naar Am sterdam. Koudekerke. Zoools nog in een deel dor vorige oplage vermeld werd, vierden de heer en mevrouw P. Loeü hun 50jarig hu weljjkefeest. Aan belangstelling heeft 't hun niet ontbroken. Vanuit verschillende wonirgrn woei de-vlag. Door Burg. en Weth. werd hun, namt.ns ds geheele ge meente, geluk gewenscht. De kinderen der openb. en bjjz. schilen kwamen hen be groeten met het zingen van voor die gele genheid gemaakts versjes. Een schat van bloemen werd van alle kanten aangebracht. Het muziekkorps //Voorwaarts" bracht hem een serenade. De zangvereeniging zong daarna enkele toepasselijke liederen. Het een zoowol als 't ander werd door den heer en mevrouw Loc ff met groote erkentelijk heid en ouder hartelijke dankbetuiging aanvaard. Van die erkentelijkheid gaf dit oude echtpaar blijk, door aan de diaconiën der Herv. en Geref. Kerken een milde gift te schenken en door de kinderen der ver schillende scholen ruim te tracteeren. Dit achtenswaardige oude echtpaar geniet nog een goede gezondheid. De heer Loeff, die gisteren (Vrijdag) zijn 93sten verjaardag vierde, leest en s<kr';ft nog zonder bril en ook mevrouw, die 87 jaren telt, mag zich nog in een goede gezonHiud verhengen. Provinciale Staten van Zeeland. In 1908 werd door hel Rijk eene opper vlakte ven ongeveer 340 heotareu schorren en slikken bedijkt, gelegen in hei Slaak, ten noorden van den Slaakdam in de ge meenten Steenbergen (Noord-Brabant) en St. Philipalaud (Zeeland). Evenals aan hunne Auibtg-nooteu van Noord-Brabant komt hët Geo. Staten van Zeeland wensohelijk voor, dat gemeen schappelijk door de Sta'en van Zeeland en die van Noord-Brabact over de nieuw bedijkte gronden een waterschap opgericht eu de inrichting van dat waterschap ge regeld worde. Daar voor de bedoelde gemeenschappe lijke handeling, ingevolge art. 97 der Pro vinciale wet, machtiging van de Koningin vereischt wordt, stellen Ged. Staten voor deze aan H. M. te vragen. Door het bestuur van den Zeeuwsehen Aannemersbond, gevestigd te Middelburg, is versoobt cm de algemeene bepalingen voor de sanhesteding, de uitvoering en het onderhoud der wetkeD van dezeewe- ïing en oeververdediging der oalamiteuze polders of waterschappen in Zeeland te willen herzien en wijzigen in den zin, als uiteengezet is in eene proeve van herzie ning, welke voor de Staten ter Provinciale griffie ter inzage ligt. Die algemeene bepalingen zijn door Ged. Staten vastgesteld krachten art. 78 van het reglement vcor de oalamiteuze polders of waterschappen, waarbij is bepaald dat de bestekken eD voorwaarden van aanbe steding, waarop de goedkeuring der re geering niet wordt gevorderd, onderwor pen zijn aan de goedkeuring van Ged. Staten. Het vaststelen der algemeene bepalingen behoort mitsdien tot de bevoegdheid van dat ooilege, waarom Ged. Staten voorstel len de beschikking op het adres aan hen over te laten. Ph. Ahlstrand te Antwerpen vraagt een jaarlijksohe subsidie uit de Provinciale fondsen voor de uitoefening van een stoom- bootdieDst op de Wester-Sohelde, tussohen Borsselen en Antwerpen. Die dienst zou dagelijks BorsseleD, Neuzen, Hoedekens- kerke, Haoswee.l, Walsoorden en Rdlaud- Bath aandoen en daardoor naar de adres sant le kennen geeft, vooral voor de bewoners van West-Zuid-Beveland en Zeeuwsch-Vlaanderen van belang zijn. Door de gemeenteraden van Neuzen en Hoedokenskerke wordt dit verzoek onder steund. De provinciale stoombootdienst doet per week vijfmaal des Zondags viermaal de reis v&n Vlissingen naar Neuzen v. v. en doet op deze reizen, met eene enkele uit zondering, Borsselen aan. Diezelfde dienst doet per dag viermaal eene reis van Wal- zoorden naar Hansweert v. v. Daaidoor is voor deze gedeelten der door den heer Ahlstrand ontworpen lijo, naar Ged. S aten meenen, voldoendo ia de behoefte van onderling verkeer voorzien. Voor zooveel 't verkeer met Antwerpen betreft, zij aangeteekend, dat men per spoor en Ham Antwerpen bereiken kan van Neuzen in 2 uur, Axel in 1u Hulst iD l'/i uur, Walzoorden in 2 u. 25 minuten. Voor .Walzoorden zou de ontworpen dienst wellicht eene iets korlere verbinding met Antwerpen opleveren, voor Neuzen en de overige gemeenten van het voormalige 5e district zeker niet, evenmin voor Bors selen, dat de correspondentie over Neuzen heeft. Zoowel Neuzen a's de overige gemeenten ten oosten van den Brakman en Borsselen zulien den ook de verbinding met Antwer pen per spoor wel verkieze.n boven die per boot. Ia hoever eene verbinding rechtstreeks van Neuzen met Hansweert waarde zou hebben is moeilijk te zeggen. Voorshands schijnt het, dat, zoolang Hansweert niet door spoor of tram aan den Staatsspoorweg verbonden is, aan eene lijn Neuzen-Hans- weert nog weinig behoefte bestaat. Hoe de belangen van het voormalige 4e district, dat door dea dienst n'ef zoude wor den aangedaan, daardoor zouden worden gebaat, is niet duidelijk. Het voorgaande geeft, n?.ar Ged. Staten meenen, voldoenden grond, om in beginsel bezwaar te maken tegen de beschikbaar stelling van gelden uit de Provinciale fond sen voor het gevraagde doel. Zij stellen daarom voor afwijzend op het verzoek te beschikken. Arrondissemcnts-Rechtbank te Middelburg. Heden, Vrijdag, zijn veroordeeld wegens overtreding van rijksbelastingen L v. H-> 48 jveekoopman, Ertvelde, f 10 b. s. 5 d. h.J. W., 36 j., kleermaker en winke lier, CÜDge, f 3 b. s. 3 d. h.A. V., 34 j., koopman, Selzaete, f10 b. s. 5 d. h. L. de R 39 j., koopman, Retranohement, f3 b, t9 verhalen bij lijfsdwang, en G. J, de la R., 33 j, landbouwer, Wachtebeke, 1 d. gev. straf; diefstal: C. D., 26 j., werkman, O. en W. Souburg, 1 m. gev. straf poging tot diefstal door middel van in klimming: A. B., 63 j., broodbakker, Ant werpen, 2 m. gev. straf; beschadiging: M. v. d. M., 20 j., werk man, Bosohkapelle, en A.J. E., 20 j., met selaar, Hulst, ieder f5 b. s. 5 d. h. en mishandelingP. W. A. S 18 j., koet sier, VlissingeD, f5 b. s. 5 d. h. Vrijgesproken H. T 52 j., herbergier, VlissingeD, beklaagd van overtreding van rijkabelastiDgen. Voor het gerechtshof te 's-Graven- hage werd tegen W. F.. 38 jaar, landbou wer te Poortvliet, door de rechtbank te Zierikzce,wegens diefstal van aardappelen, veroordeeld tot 1 maand gevangenisstraf bekt. die aanvankelijk bekend had, was op die bekentenis teruggekomen beves tiging gerequireerd. Bekl. hield vol, onschuldig te zjjn „zoo waar als er een God in den hemel is". Voorts veroordeelde het Hof J. M. F., slager te Grjjpekerke, wegens valschheid in geschrifte, valsche keurbrief- jes en gebruikmakicg daarvan als echt, tot veertien dagen gevangenisstraf. De recht bank te Middelburg had F. 2 maanden op gelegd. Het gerechtshof te Amsterdam be handelde deze week de bekende Zeister moord zaak. Van Vaslen hield zich of hij nergens meer vao wist. De ambtenaar van het O. M., aan het einde van zijn requisitoir gekomen, zeide „Waar de rechter gero' pen is gerechtigheid te handhaven, rusi op heui de plicht loon te geven naar werken. Hier vooral gelet op een m'sdrijf, zoo afschuwelijk voor bereid en uitgevoerd." Met de uitspraak van de rechtbank te Utrecht kan spr. zich niet vereenigeu. Van berouw bij deze beklaagden geen spoor, daar waar het bjj eon oogenblik opkwam, werd bet terstond verstikt door eigenbelang. Voor clementie bestaat hier geen groid. Zoo eindigde spreker met te requireeren vernietiging van het vonnis op formeele gronden en ver oordeeling van-, Hendrik van Vaalen en Teunis van En, ieder tot levenslange ge vangenisstraf. Hendrik Kors en Johannes Overhorst, ieder tot 10 jaren en 11 maanden

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1908 | | pagina 1