22.
NIEUWSBLAD
historisch
VOOR ZEELAND
No. 305. 1903.
Zaterdag 26 September.
%'ang.
ten
Rpeer
Lchten
lUfLABD,
CHRISTELIJK-
koop,
Binnenland.
elburg
ELI8
PU
irs,
koop,
lander vee,
k e r k e.
Inknecht
ik n echt
I o m b u r g.
s
VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK
Wed. S. J. DE JONGE-VERWEST, te Goes
en van
F. P. D'HUIJ, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
w
Bij dit nummer behoort een Bijvoegsel
oiiburg
it8., Arts.
Lr»,
I BRASSER,
»e, 15 Oct.,
i gevraagd,
e k e r k e.
taard,
veeren.
11 i n g e.
te 's-Gra
zestig Aren
e onder de
het Wege-
eg, (dadelijk
benden ver-
leliskerke.
ber,
"Westhoek,
sort,
laanden, t e
Siggekerke.
iwoordige,
lober,
rnemuiden.
te koop
ïdit
eischte), bij
i a u r e n s.
Itober
:i 3D
liefhebbend
de meesten
n menseh
gemeden
leugde, maar
|ren van be-
zoo de
eid van zijn
versoheen,
anders dan
ïijna al zijn
te Molen
aren, hadden
en sliepen
akker in de
standing der
teente in de
udde op het
ben zoo laat
ven gewerkt
had vol-
vader Hoop
te begeven,
ergaderd bij
tekamer van
Bloed ver-
Maar daar
hoewel in
esheer, zoe-
üiddelen de
I-en van den
|t meer red-
Duderlingen,
leden van
Slot vo'gt.
1EDEREN WERKDAG DES AVONDS.
Prijs per drie maanden franco p. p1,25.
Enkele nummers0,026.
UITGAVE DER FIRMA
van 1—5 regels 40 cent, iedere regel meer 8 cent.
Familieberichten van 1—5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 ^ent.
Wie zich met 1 October a s. op
ons blad abonneert, ontvangt de nog
in September verschijnende nom-
mers gratis.
25 September 1908.
Pcat.
Met 1 October a.8., dus Woensdag van
de volgende week treedt het gewijzigde
Postwetje in werking.
Wij hebben reeds meermalen enkele
bepalingen er uit opgenomen. Wij doen
dit nu voor 't laatst ten gerieve van
belanghebbenden, nog eens.
Het gewone briefport zal bedragen voor
een briefkaart 2f et., voor een brief, met
maximum-gewicht van 20 gram, 5 et.
voor een brief met een gewicht van 20—200
gram 10 ct.voor een brief met een ge
wicht van 200500 gram 15 et., en verder
voor elke 500 gram (of gedeelte daarvan)
5 et. meer.
Het port voor een briefkaart of brief, te
bezorgen binnen den kring van het post-
of hulpkantoor, waar die per post is
bezorgd
voor een briefkaart lè et.voor een
brief met maximum-gewicht van 20 gram,
3 et., voor een brief boven 20 tot en met
200 gram 5 ot.
Voor gedrukte stukken zal het port be
dragen
Voor gewioht tot en met 500 gram 1 et.
per 50 gram of gedeelte van 50 gram
boven 500 tot en met 750 gram 12-4 ot,,
boven 750 tot en roet 1000 gram 15 ct.,
en vooris voor elk hooger gewioht vsd
1000 gram of gedeelte van 1000 gram
2j oent daarboven.
Het port van nieuwsbladen, metof zonder
bijvoegsels, bedraagt.per noromer of exem
plaar voor een gewicht van niet meer dan
55 gram 4 ot.boven 55 tot en met 150
gram 1 cent, en voorts voor elk hooger
gewioht vau 50 gram of een gedeelte van
50 gram i eent daarboven.
Van beteekenis is, in verband met de
nieuwe tariefregeling, ook de ruimere op
vatting omtrent den aard der verschillende
poststukken, welke in 't vervolg gelden zal.
Onder gedrukte stukken zal worden ver
staan
„alle op papier, perkament of andere
soorgelijke stoffen, door middel van boek.
plaat-, steen- of lichtdruk vermenigvul
digde stukken en die welke, hoewel op
andere wijze vermenigvuldigd doorOns met
gedrukte- stukken zuilen worden gelijk
gesteld"
onder nieuivsbladen
„de gedrukte stukken, welke ten minste
eenmaal per maand verschijnen als courant
of tijdschrift";
onder bijvoegsels
„het vervolg van een nieuwsblad, name
lijk dat gedeelte, waarvoor het hoofdblad
geen genoegzame ruimte aanbiedt, dooh dat
overigens, hoewel op een afzonderlijk vel
gedrukt, in strekking met dat blad over
eenstemt of dit op eenigerlei gebied aan
vult, daarvan kennelijk een wezenlijk deel
uitmaakt en niet afzonderlijk verkrijgbaar
wordt gesteld of voor afzonderlijke ver
spreiding bestemd is";
onder monsters
„monsters of stalen van koopwaren en
middeien op ziohzeif geen handelswaarde
bezittende en uitsluitend moetende dienen
om over de waar of soort te kunnen oor-
deelen".
Relletjes van kermisvoorstanders.
Wij lezen in De Nederlander
Reeds eerder wezen wij op het versohil
in de houding van hen die, sohoon tegen
standers van het kermisvermaak, elk jaar
weer moeten zien, hoe die zedenbedervende
pret hun gemeente in rep en roer brengt en
van hen «ie, voorstanders der kermis, hun
verlangen niet kunnen bevredigen, omdat
't losbandig gedoe de poort werd uitgejaagd.
Aan de eeue zijde zag men dan berusting
in het onvermijdelijke gepaard met een
ernstig streven otn tot de gewensobte af
schaffing te komen (waartoe dan ook alle
geoorloofde middelen gebruikt: werden)
anderzijds een zich met meer of minder
geweld verzetten tegen de vastgestelde
orde.
Op twee plaatsen wordt deze antithese
op 'toogenblik openbaar. Te Heemskerk,
waar, volgens het Hbld., Maandag groote
volksverzamelingen werden uitgelokt. Toen
men, op herhaalde aanmaning van den
Burgemeester niet uit elkander wilde gaan,
en naar de politie met een steen werd
geworpen, werd de menigte uiteen ge
dreven. In omliggende tuinen werden
eenige schoten gelost door opgeschoten
jongens. „Tegen gisterenavond was de
politie weder versterkt, ofschoon men alge
meen meent dat deze week de relletjes zich
niet zullen herhalen. Of dit eohter de
volgende week (de eigenlijke kermisweek)
niet zal geschieden, wordt wel betwijfeld,"
aldus besluit de berichtgever van het Hbld.
Do andere plaats waar dergelijke dingen
gebeuren is, gelijk men weet, Bergambacht.
„De bewoners leven daar tegenwoordig
onder een schrikbewind, alsof ze niet meer
Nederlanders zijn, die, volgens art. 4 der
Grondwet, „allen gelijke aanspraak hebben
op bescherming van persoon en goedereD."
Dat men in de week, waarin anders de
kermis gehouden werd, een weinig „druk"
was, kon nog begrepen worden, omdat de
kermis nu eenmaal zoo vast in het volks
leven schijnt ingegroeid. Voor menigeen
is het echter onverklaarbaar, dat er ruiten
konden worden ingegooid, de nachtrust kon
worden verstoord door allerlei geschreeuw
en getier, niettegenstaande er de laatste
avonden van de z.g.n. kermisweek, tame
lijk veel politiemacht op de been wss.
Alleen op den laatsten avond, toen de
Burgemeester art. 186 alinea 2 in toepas
sing braoht en de politie met karabijnen
gewapend was, bleef de orde gehandhaafd.
Sinds zijn er al enkele weken verloopen
en toch blijft het nog steeds erg rumoerig
en nemen de baldadigheden toe. In een
dichte drom trekt men 'savonds met steenen
gewapend het dorp door, zingend, gillend,
met spotliederen do „lijnen" begroetend
onderwijl de ruiten verbrijzelend.
De gemeente-poiitia is, enkele dagen
geleden met 2 rijksveldwachters versterkt
en toeh gaat alles zijn ouden gang.
Het gaat nu niet meer tegen de kermis,
maar het is een Btrijd tegen de antirevo
lutionaire partij, een beginselstrijd van de
allerlaagste soort. De schuld van dit alles
op de liberale p a r t ij werpen kunnen en
mogen we niet. msar dat er verscheidene
liberalen zijn, die in hun vuistje lachen,
is een publiek geheim men hoopt op deze
manier de antirevolutionaire raadsleden
tot ontslag te noodzaken en dan voor altijd
het verloren terrein te herwinnen.
Reeds brandde in den nacht van 31 Aug.
1,1,de groote broederij af van den heer
D. Rooker, waarvan de oudste inwonende
zoon lid van den Gemeenteraad en tot de
antir. partij behoortoorzaak van den
brandonbekend 1 Donderdagavond wer
den er, weer bij een tweetal personen van
„rechts", ruiten ingegooid en in den nacht
van Zaterdag op Zondag heeft men den
voorgevel van de woning van den heer
S. van den Oever, antir. lid van den Raad,
begoten met een mengsel van oarboleum,
waardoor de steenen en het houtwerk
bedorven zijn. Straten en wegen worden
onveilig gemaaktde nering lijdt er onder,
omdat men 's avonds niet naar buiten
durft, om inkoopen te doen."
„Alleen een krachtiger optre
den kan de noodige rust doen wederkee-
ren. De vrees voor wraak, doet menigeen
de oogen sluiten, waardoor de daders vrij
spel hebben en allengs brutaler optreden,
zonder dat de politie de daders in handen
kan krijgen.
Bovenstaande hadden we reeds geschre
ven, toen we nog vernamen dat Zondag
avond weer ruiten zijn verbrijzeld in de
woning van het hoofd der Chr. School, bij
den heer G. Boss, manufaoturenhandelaar,
zoon van ds. Bips en bij den heer J. de
Jong, bewoner van hei hulp-telephoon-
kat.tnor Standaard
Het wil ons voorkomen, dat uil deze
gevallen maar al te duidelijk blijkt, dat
de geest die het kermisvermaak tolereert,
vijandig staat tegenover goede zeden en
maatschappelijke orde.
TWEEDE EASIER.
Tijdelijke versterking der middelen.
Ingediend ia een wetsontwerp tot aan
vulling der wet, houdende aanwijsing van
de middelen ter goedmaking van de uit
gaven begrepen in de staatsbegrooting
voor het dienstjaar 1909.
De redenen, waarom de in het ontwerp
vervatte tijdelijke versterking van de mid
delen wordt noodïg geacht zijn, zegt de
minister van financiën, uiteengezet in de
»Nota betreffende den toestand van 's lands
financiën" door den minister aan den voor
zitter van de Tweede Kamer der Statea-
Genemal toegezonden.
Voorgesteld wordt te heffen 2/, van tien
opcenten op de belasticg op de bedrijfs-
en andere inkomsten, uit kracht van deze
wet te heffen oyer het geheels belastingjaar
loopende van 1 Mei 1909 tot en met 30
April 1910 en,
2,'3 van tien opcenten op de vermogens
belasting, uit kracht van deze wet te heffen
over het geheele belastingjaar, loopende
van 1 Mei 1909 tot en met 30 April 1910.
Staatsbegrooting 1909.
Ingezonden is een Nota van wijziging
van Hoofdstuk III (buitenlandsohe zaken).
Eenige artikelen worden verhoogd en
verlaagd. Oader anderen is een nieuw
artikel ingevoegd, luidende„Non-aetivi-
teitstraciement van J. H. de Reus. eervol
teruggeroepen consul-generaal met den per
soonlijken titel van minister-resident te
Caracas, f3000.
De afdeelingen hebben benoemd tot rap
porteurs over de hoofdstukken der Staats
begrooting 1909algemeene beschouwin
gen, hooge oollegiën van staat, nationale
sohuld, onvoorziene uitgaven en de wet op
de middelen, de heeren Smidt, De Beaufort,
Loeff', Goeman Borgesius en Van de Velde.
ÜIT DE PROVINCIE.
Goes. Op do zaaigranen-tentoonstelling
Donderdag 24 Sept. te Zierikzee gehouden,
behaalde de firma Van den Bosch Co.
alhier ook den eere-prijs uitgeloofd voor
den inzender die de meeste prijzen be
haalde.
Goes. Het muziekgezelschap „Hosanna"
alhier hield Donderdagavond zijne jaarver
gadering onder leiding van zijn voorzitter,
de heer L, de Beste. Uit de verslagen bleek
dat de vereeniging in ledental vooruitge
gaan is, zoodat ze thans 31 werkende leden
telt. Dank zij den ijver van den directeur,
dhr J. C. Anderson, die vaak extra repeti
ties gaf, is de omzetting van Harmonie in
Fanfare gelukt en kwam de V6reen. in de
nienwe gedaante reeds dit jaar in het open
baar uit. Ze verleende hare medewerking
op het Zomerfeest der C. J. V. en op het
Zuider-Zondingsfeest en gaf eenige wèl ge
slaagde concerten. De jaarrekening sloot
met een klein te kort, wat, wel niet veront
rustend is, doch doet blijken dat meerdere
geldelijke steun zeer gewenscht ia en
nieuwe begunstigers zeer welkom zullen
zijn. De aftredende bestuursleden dhrn H.
Janse Bz., vieo-voorzitter en G. L. Verburg,
penningmeester werden als zoodanig her
kozen. Tot directeur werd dhr J. C. Ander
son herbenoemd. De reeds afgetreden pen
ningmeester, dhr A. Quakkelaar, thans te
's-Uravenhage, werd tot eere lid benoemd.
Na vaststelling der begrooting voor het met
1 Aug. reeds begonnen vereenigingsjaar en
het afdoen van eenige huishoudelijke zaken
werd op gebruikelijke wijze gesloten.
Serooskerke. Donderdagavond sprak
in het lokaal „Rehoboth", op verzoek van
de afd. der Chr. Nat. Werkmansbond alhier
in oen openbare vergadering de weleerw.
heer ds Reus, van Eikerzee over een ge
wichtig maatschappelijk belang- n.l. over
geheelonthouding. De geachte spreker
wees op do groote ellende, die er in do
maatschappij baataat, als het gevolg van
't gebruik van snerken drank. Daartoe wees
hij op de bevolking van gevangenissen,
krankzinnigen- en idiotengestichten, op do
armoede en ellende in huisgezinnen, enz
Het is wellicht veis a onbekend, dat, vol
gens sprekers zeggen, or in ons land js#t-
lijks voor f 150 000 000 aan alcohol ver
dronken wordt't gebruik vau dien drank
is zelfs 2 maal zoo groot als dat van brood,
leder weldenkend mensch, en de christen
in het bijzonder, most daar medelijden mee
hebben.
Hij dient er ook verantwoordelijkheid
voor te gevoelen. Die ongelukkigsn zijn
ook onze broeders en zusters. Verder wees
de geachte spreker op het heil der zelfver
loochening van ieder, die het kwaad den
rug toekeert en daardoor tevens anderen
van 't ongeluk afhoudt.
Na het einde van zijne uitmuntende rede,
werd van de gelegenheid om met den spre
ker van gedachten te wisselen, door ver
scheidene personen op eeue aangename
wijze gebruik gemaakt.
Zeer zakar zal deze samenkomst voor de
toekomst vruchten opleveren.
De 3e comp. 2e bat. zal tot morgen
Zaterdag in het kamp te Bergen op Zoom
verblijven en morgen naar Middelburg
terugkeeren. B. o. Z. Crt.
;s Gravenpolder. Donderdagavond is
het eenig kind van M. d. P. alhier, een drie-
en-half j »rig meisje, in 'n watergang achter
de woning verdronken. Da moeder, die aan
haar huishoudelijke bazigheden was, had
het eenige oogenblikken uit het oog ver
loren. Toan zij hst taiste, ging zij zoeken
en vond het in dan watergang liggen. Het
na te springen was hot werk van een oogen-
blik, doch dit kon niet meer baten. De
levensgeesten waren geweken.
Heinkenszand. Gisteren werden de
kinderen der chr. bewaarschool alhier aan
genaam verrast door mevr. wed. Muller—
Dikkens,die tot groote vreugde der kleinen
hun een feestmaal aanbood, bestaande uit
melk en koekjes, bij gelegenheid van haar
67sten verjaardag.
Door de heeren J. H. Hcier, ambbj
naar ter seoretarie te Heinkenszand, W.
Jansen, volontair ter seoretarie te Arne-
muiden, T. Heier, ambtenaar ter seoretarie
te 's Heer Arandskerke en W. Geleedst,
ambtenaar ter seoretarie te Krabbendijke
is aan den minister van Waterstaat con
cessie aangevraagd tot het doen van bo
ringen naar en het zoeken van petroleum
op het eiland Walcheren.
Hoedebenskerke. Het kleine kustlicht
iu deu Biezelingschen ham, tot dusverre
een vast licht, zal naar wij vernemen in een
draaibaar licht veranderd worden. Ook zal
het plm. 30 M. benedenwaarts worden ge
plaatst.
Schore. In de gemeenteraadsvergade
ring van Donderdag onder voorzitterschap
van den heer burgemeester, was afwezig
de heer J. Glerum. Ingekomen was van
Ged. Staten bericht dat de verordening,
regelende de onderwijzers-salarissen, is
goedgekeurdidem kohier Hoofdelyken
Omslag 1908 idem begroeting 1908 be
richt van de commissie tot wering van
schoolverzuim dat tot haar voorzitter is
benoemd dhr. A. Bruinshoofd. Een request
vau den Bond voor St&atspensioneering
werd aangehouden tot de volgende ver
gadering. Idem reclame tegen zijn aanslag
in den Hoofd. Omslag van J. Kuif, werd ter
zfjde gelegd wijl de t(jd verstreken is dat
reclames kunnen worden ingediend. Be
richt Hoofdbestuur Posterijen, dat f 31,10
wordt vergoed voor bestelde telegrammen.
De geloofsbrieven van het nieuwgekozen
raadslid (C. Glerum) worden nagezien en
in orde bevonden en tot toelating wordt
besloten. By de behandeling rekening van
het Algemeen Armbestuur 1907, ontspon
zich over den post rente een discussie tus-
schen den secretaris eu dhr. Verhaagen,
v/elke laatste vermeent dat van het uitge
zette geld f 1550 op 24 Juni 1907, voor een
half jaar rente op de rekening ontbreekt,
zijnde f31. Do secretaris ontkent dit, aan
gezien de rente loopt over een vol jaar, dus
van 1 Juli tot 1 Juli. De heer Verhangen
ia niet overtuigd maar meent dat het boek
jaar sluit van 1 Januari tot 1 Januari.
De oom missie vraagt naar den prijs van
de melk daar haar gebleken is dat het
algemeen armbestuur 8 cent per liter be
taalt en de melk ter plaatse ad 6 oent
per liter wordt verkocht.
De voorzitter zegt zioh met zulke klei
nigheden niet intelateD. De oommissie
heeft gezien dat er bij de rekening een
kwitantie was van levering schrijfbehoef
ten over 1908, deze behoort niet bij deze
rekening maar bij die van het volgende
jaar. Deze opmerking werd juist bevonden.
Nota van A. Stevense was niet gespeei-
fioeerd ook niet die van A. op 't Hof.
Oa oom missie vraagt waar die f21.75 aan
besteed zijn. De -voorzitter zegt hiervan
geen inlichtingen te kunnen geven. De
secretaris zegt de rekeningen zijn niet
gespecificeerd. Dit was geen moiief ze dan
goedtekeuren. Ook is de oommissie geble
ken dat een goed ingerioht huis was ver
huurd voor f 41,60, waar een huis waz ge
huurd voor een hunner bedeelden voor f 52
per jaar, zij keurt dit af, men moest het
huis beschikbaar stollen voor het arm
lastig gezin of anders den huurder f52
laten verwonen. Aangezien de rekening
niet in orde was werd die door den Raad
met 2 tegen 1 stem niet goedgekeurd
t3 leden hadden zich verwijderd als zijnde
lid van het algemeen armbestuur).
Nu komt aan de orde bsgrooting arm
bestuur 1909. De comnsissie Btelt voor om
den post woninghuur te verhoogen met
f 10,40 en te brengen op f 137. Verder stelt
de commissie voor den post kosten ver
gaderingen van f5 op f 6 te brengen, daar
zy vermeent dat zulks voldoende is, aan
gezien in 1907 ongeveer f 24 uitgegeven is
aan eten on sigaren en dit alles boven hun
salaris. Ook deze begrooting werd niet
goedgekeurd, om alsnog het bestuur in de
gelegenheid te stellen die posten te ver
minderen.
Na is-aan de orde begrootiDg rekening
der gemeente. Ook hierover werd eenige
discussie gevoerd, voornamelijk bij den
post verhoogen jaarwedde geineente-veid-
wachter en wegwerker. De veldwachter
zijn salaris werd verhoogd met f25 en
alzoo gebracht op f 450. Over 't voorstel
verhooging salaris wegwerker staakten de
stemmen; het salaris van het hoofd der
school werd met f 50 verhoogd en alzoo
gebracht op f1100. Het salaris van den
telefoonhouder werd verhoogd met f 15 en
alzoo gebraohiop f145 de post presentie
geld der commissie tot wering van school
verzuim werd met f 4 verminderd. Waarna
de hegrooting voorloopig werd vastgesteld
op f 9433,32 met een post onvoorzien van
f97.344. Wijl bij de gewone rondvraag
niemand hst woord verlangde werd de
vergadering gesloten.
Ged. Staton van Zeeland hebben
de inschrijving opengesteld op 122 obli
gatie a van f 1006 en 16 van f 500,
rentend 4 pet., zynde het eerste gedeelte
van de leening van f 175,000, waartoe
de Pro v. Staten in hun zitting van 17
Juli jl. hebben besloten. Het eerste
artikel van het plan der leening bepaalt
het volgendeTen laste van de provin
cie Zeeland wordt tot verstrekking van
een voorschot aan de Vereeniging tot
Christelijke verzorging van krankzinni
gen ia Zeeland, ten behoeve van de op
richting van oen geneeskundig gesticht
op een terrein ouder de gemeenten
Bergen-op-Zooin en Halsteren, een leening
aangegaan van ten hoogste f 175,000.
Do jaarlykscho rento bedraagt ten hoog
ste vior ten honderd, halfjaarlijks b^-
