No. 302. 1908. NIEUWSBLAD VOOR ZEELAND. Woensdag 23 September. 22e jaargang. CHRISTELIJK- HISTORISCH VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK Wed. S. J. DE JONGE-VERWEST, te Goes F. P. D'HUIJ, te Middelburg. PRIJS DER ADVERTENTIËN FEUILLETON. De Geheimzinnige Sluier. Binnenland. UIT DE PROVINCIE. Goes. De Anti Revolutionaire Propn- gandaciub gaat weer aan het werk na de viermaandsche Zomervacantie. A.s. Don derdag 24 Sept. vergadert zyj weer. Wy hopen dat alle leden opkomen en dat zij elk een paar genoodigden meebrengen. Ieder geestverwant is welkom. Aan de orde komt in do eerste plaats aanvulling van 't bestuur daarna zal een der leden een en ander mee- deelen uit het jongste werk van De Vries: „Groen van Prinsterer en zyn omgeving". De vergadering gelijk alle volgende op eiken laatsten Donderdag der maand zal plaats hebben des avonds 8 uur in Samuel. 1EDEREN WERKDAG DES AVONDS. Prijs per drie maanden franco p. p1,25. Enkele nummers0,02'. UITGAVE DER FIRMA EN VAN van 1—5 regels 40 cent, iedere regel meer 8 cent. Familieberichten van 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 "ent. Wie zich niet 1 October a s. op j ons blad abonneert, ontvangt de nog In September verschijnende nont- mers gratis. De opgaaf van den spoordienst komt in dit nommer voor op de ge bruikelijke plaats. 22 September 1908. In eigen kring, zoowel als daarbuiten, de laatste weken Lebben het ons weder voldoende kunnen leeren, blijft de tegen stand tegen verplichte vaccine in vry breeden kring voortbestaan. Onder de wetten die onpractisch in het gebruik bevonden zjjn behoort zeer zeker de leerplichtwet. Maar toch die wet bestaat eenmaal. En nu is het toch wel by uitnemend heid onpractisch zou men zeggen, om nu te zeggeneen kind moet naar school en strakseen kind mag niet naar school. De beletselen wegnemen die het school gaan tegenstaan is toch wel de beste practische weg. En al is 't dat de statistiek in den tegenwoordigen tijd niet een groot aan tal kinderen zal aanwezen die om deze oorzaak van de school blijven, men vergete niet dat er een groot aantal ouders zijn die tegen de vaccinatie zeer ernstige bedenking hebben, maar die, geplaatst voor de harde keuze, van óf hun kinde ren onbruikbaar voor het leven te laten opgroeien, of ze te onderwerpen aan een ongewenscbte kunstbewerking, door den nood gedrongen zich onderwerpen. Wie geld genoeg heeft kan zyn kin deren privaat-les doen geven. Maar wie geen middelen heeft, de arme en de kleine burger, heeft zich te onderwerpen en zjjn overtuiging op te offsren. Men begrjjpe wel dat de tegenstanders der vaccine niet beweren dat de over heid niet bevoegd zijn zou tot het be streden van ziekten. De hygiëne behoort ongetwijfeld tot de overheidsbemoeiing. De Heilige Sehrift zelf roept ons tot die bestrijding en ieder menseh voert den strijd om het bestaan, ook tegen krankheid en dood. Gezonde levensvoorwaarden tesoheppen, lucht en water zuiver en de woning rein te 2) Enkelen knikten vol beteekenis met het hoofd, alsof zij daardoor te kennen wilden geven, dat zij het geheim wel doorschouw den, terwijl een of twee personeD beweer den, dat er in de geheele zaak volstrekt Diets geheimzinnigs te vinden was, maar dat heel eenvoudig ds. Hoopman'» oogen slechts zoozeer door het studeeren des avonds by het licht van zijn lampaangedaan waren, dat hij een sluier moest dragen. Eenige oogenblikken later kwam do goede leeraar zelf uit de kerk. Terwijl hij zijn gesluierd gelaat eerst naar de ééne, en dan naar de andere groep keerde, be groette hij de grijze hoofden met bijzondere achting, de personen van middelbaren leef tijd met welwillende waardigheid, als hun vriend en herdervoorts de jonge lieden met gezag en liefde, en legde zijne handen heilwensohend op het hoofd der kleine kinderen. Dit was zijne gewoonte altijd op den sabbatdag. Ditmaal eobier bejegen den hem vreemdsoortige en verwarde blik ken uit de oogen der omstanders. Niémand waagde het, gelijk anders in den regel door sommigen geschiedde, den leeraar ter zjjde te komen. De oude heer Walters, die anders den predikant placht uit te noodigen het middagmaal bij hem te komen gebruikeD, scheen er heden niet aan te denken. En zoo giDg de leeraar dan, geheel alleen gelaten, de pastorie binnen, nadat hij nog eenmaal omgezien had, waarbij een smartelijk weemoedige trek om den mond door de aanwezigen opgemerkt was. houdeD, isoleeren waar besmettelijke ziekte uitbrak behoort ongetwijfeld tot de goede zorgen waarmee de overheid de maat schappij omringt. Maar veel hangt af van de wijze waarop die zorgen worden toegepast. De medaille heeft ook een keerzijde. Eu dit is de scha duwzijde dat de artsea elkander rusteloos tegenspreken. De een is evenzeer verzekerd dat de vaooiuatie als voorzorgsmaatregel helpen zal als de ander dat die niet helpen zal. Daar zijn er zelfs die meenen dat die kunstbewerking gevaar voor andere ziek ten uitlokt. Het is - willen we maar zeggen - het goed recht der tegenstanders van de vaccina tie om den strijd naar hunne overtuiging voort te zetten en te gelooven dat de vacci natie eindelijk den weg van de vroeger zoo onmisbaar geachte bloedzuigers zal opgaan. Zoo zijn dan de uitgaven van het Rijk in vijf- en twintig jaren met vijftig millioen gulden geklommen en voor het eerst heeft de regeering een begrooting ingediend de 200 millioen overschrijdende. We zeggen dit niet alsof dit een oorzaak tot klacht zou zijn. Ook onder de hoogere uitgaven zijn productieve en een land dat zijn toenemend aantal inwoners voeden kan, gelijk bet onze, heeft geen reden tot klagen. De groote kunst om de inkomsten te verdoelen en de uitgaven productief te doen zijn, dat is de kwestie, de heele sociale kwestie. We zijn dit jaar heel wat ten achter, zoowel in inkomsten als in uitgaven. In inkomsten zijn we ruim twee millioen ten achter bij het vorige jaar en in uitgaven voor sociale nooden zijn we wel tienmaal twee millioen ten echter. Om te voldoen matig te voldoen aan de sociale nooden, gelijk de sooiaal-demo- oratisehe partij die stelt, durven we zelfs haar het aantal millioeDen dat noodig is om Óen achterstand aan te zuiveren raden. Het spreekwoord zegt dat het wel geld regenen moest bij zoo hooge eisohen. We gelooven het ook. De openingsrede door den Minister van Binnenlandsehe Zaken uitgesproken staat in het teeken van belastingverhooging. Hoe zou het anders kunnen „Wat is het toch vreemd", zeide een dame, „dat een eenvoudige sluier, die elke vrouw, zonder eenig opzien te baren, op haar hoed zou kunnen dragen, zulk een voorwerp van verschrikking op het aan gezicht van den predikant worden kan „Daar is stellig iets verkeerds in de geestvermogens van ds. Hoopman," ant woordde haar echtgenoot de geneesheer van het dorp. „Maar het onbegrijpelijkste van de geheele zaak is de onloochenbare indruk, die zulk een eenvoudig stuk floers zelfs op zulk een koelbloedig menseh als ik ben maakt. Die zwarte sluier, hoewel hij slechts een gedeelte van het aangezicht des leeraars bedekt, sehijnt hem van top tot teen als het ware in een geestverschij ning te veranderen. Vindt gij dat ook niet „Gij hebt volkomen gelijk," zeide de dame, „en ik zou voor de geheel» wereld niet alleen met hem willen zijn. Het ver wondert mij, dat hij niet bevreesd is, met zichzelf alleen te blijven." „Ja, ja, dat is de mensen wel eens," hernam de dokter. Op zekeren dag geschiedde het, dat een jonge dame moest begraven worden. De verwanten en nadere vrienden van de over ledene waren in een binnenvertrek ver gaderd. De verdere kennissen stonden of zaten in een andere kamer. Men sprak vaD het groot verlies, dat de familie door dit sterfgeval geleden had, en overdeuitsteken- de hoedanigheden van haar, die gestorven was, toen plotseling de predikant Hoop man verscheen, wederom als te voren met zijn zwarten sluier bedekt. Hij een zoo treurige plechtigheid als deze scheen dat floers bijna een passend En zouden we 't anders wensohen Het normale leven is ontwikkeling, arbeid, meer behoefteD. Sleohls tijdelijke nood of buitengewone omslandigheden breDgen stilstand of achter uitgang. En nu kan men naar hartelust twisten over de vraag langs welken weg de mid delen tot dekking der steeds klimmende uitgaven moeten gevonden worden, dat ze gevonden moeten worden is een feit, en dat de uitgaven in een grooter wordend gezin grooter worden is ook een feit Wie het oog honden wil op den ontwik kelingsgang der geschiedenis heeft dezer dagen eerst te zien naar het uitgestrekt ge bied onder de Halve Maan. Het Mohamedanisme, onbeweeglijker en stroever dan het Heidendom, dat met taaie volharding het christendom buiten zijn grenspalen hield en ten allen tijde en onder alle omstandigheden ontoegankelijk bleek voor Christendom en Westersche bescha ving,ondergaat vooral dit jaar een verande ring van groote beteekenis in het centrum van het Mohamedanisme zelf. Rondom Constantirope), rondom den troon des Sultans toch vereenigt zich alles wat volgeling van Moharaed wenseht te heete», en de heilige stad dar Muzelmannen Mekka in Arabië, is voor hen wat eenmaal Jeruzalem voor oud-Isrel was. En nu is er een grondwet en een spoor weg, die, als we ons niet bedriegen, voer tuigen kunnen wordön voor Westersche beschaving en Christendom. Daar komt in dat doode rijk aan de Mid- dellandsche zee meer belangstelling, meer meéleven voor algemeene belangen, er komt naast het hermetisch gesloten Harem- ook een terrein van publiek leven. Er komt een constitutie en een constitutioneel leven er komen partijschappen, en er komt wrij ving, zonder welke kilheid en doodschheid heerschen, gelijk die geheerscht hebben in het land, dat per ongeluk voor de helft tot Europa gerekend wordt, maar eigenlijk heelemaal in Azië thuis behoort. Er is in één woord schuiving in dewolken die loodzwaar zich welven en zich uitstrek ken over den politieken hemel, waaronder Mohamed's volgelingen leven. Nog een ander feit is opmerkenswaard. Het is een geopende spoorweg. zinnebeeld te zijn. De leeraar stapte de kamer binnen, waar het lijk in de open doodkist lag, en boog zich over de ge storvene, om voor het laatst afscheid te nemen van een dierbaar lid- zijner ge meente, dat nu naar buis was gegaan. Ten gevolge van zijn gebogen houding hing op dit oogenbiik de sluier van zijn voorhoofd afwaarts naar beneden, zoodat, indien de oogen van het meisje niet voor altoos gesloten wareD geweest, zij zijn aangezicht onbedekt had kunnen zien. Was wellicht ds. Hoopman bevreesd, dat iets van dien aard zou kunnen gesohiederi, dat hij zoo haastig den sluier weder voor zijn gelaat trok P Een persoon, die dit afscheid tus- sohen de doode en den levende gadesloeg, wilde zelfs beweren, dat op dit oogenbiik, toen de gelaatstrekken van deD leeraar onder den sluier zichtbaar werdeD, het lijk een weinig gesidderd had. Maar het was slechts een bijgeloovig oud vrouwtje, die de eenige getuige van dit verschijnsel geweest was. Van de doodkist zieh ver wijderend, stapte de predikant in het mid den der aanwezigen, en verhief zijne stem tot een ernstig gebed. Het was een fee der en hartroerend gebed, vol van smart gevoel, en tooh zoo vol van verwachting der eeuwige zaligheid, dat het scheen alsof de aeooorden der hemelsche harp, bespeeld door de vingers der overledene, zachtkens hoorbaar werden op de weemoe dige en aandoenlijke woorden van den leeraar. De toehoorders sidderden, hoewel zij hem slechts ten deele verstonden, vooral toen hij bad, dat zij allen en hijzelf, be reid moohten gevonden worden gelijk hij vertrouwde dal deze jonge zuster het Slechts enkele dagen geledeD, den 31en Augustus, werd de spoorweg van Damascus naar Mekka geopend. Voorloopig nog maar tot Medins, maar weldra tot Mekka. Die spoorweg, 975 kilometer lang, loopt door onherbergzame streken, en zal het be zoek der pelgrims zeer zeker bevorderen, maar ook de heilige stad uitzijn en de pelgrims uit hun isolement verlossen en beiden toegankelijk maken voor christen dom en beschaving. Gevolg van een vrijer leven onder wet en regel eu van toenemend verkeer is ook dat zieh de ondernemings geest ontwikkelt, dat kapitaal en arbeids kracht zich rioht op het land waar alle ver trouwen ontbrak. Denkt u een oogenbiik dat Jeruzalem eleetrisch verlicht zal wordeD, terwijl de drijfkracht voor de machines zal geleverd worden door de Jordaan bij Jerioho, denkt u verder dat een eleotrisohe tram weldra Jeruzalem en Bethlehem verbinden zal en dat tusBohen de zeehaveD Jaffa en de oude hoofdstad der Philistijnen, Gaza, een antomobielendienst in werkiDg is en ge zult gevoelen dat een proces tot vrijmaking der volkeD, tot aansluiting aan het wereldleven voortgaat, dat, misschien niet zonder schok ken, maar dan tooh zeer zeker eindigen moet in toegankelijkheid cok voor christen dom en Westersche beschaving in de landen van den Islam. Nederland en Venezuela. Aan een correspondentie uit Curacao, d.d. 31 Augustus, in De Tijd, ontleenen wij het volgende: Hier is op het oogenbiik de terugroeping van den iste-luitenant der infanterie, J. C. Regenhardt het onderwerp van alle gesprek ken. Deze officier, die nog slechts weinige maanden hier gedetacheerd is, heeft zich ten aanzien eener talrijke en opgewonden menigte niet gedragen, gelijk het een Nederl. officier betaamt. Ziehier de oorzaak. Toen de M a r i a Abigail, de schoener door een zwager van Castro bevracht, hier binnenkwam en het volk, zeer ontstemd over die schandelijke exploitatie, aan den havenkant dreigend samenstroomde rondom het schip, waarvan het echter door de politie en militairen op eerbiedigen afstand werd gehouden), meende genoemde luitenant lucht te moeten geven aan zijn vaderlandsche gevoelens door allesbehalve vleiende woorden geweest was voor de verschrikkelijke ure, wanneer de sluier van hun aange zichten en alle deksels zouden worden weggetrokken. Nu kwamen de lijkdra gers met hun zwaren en afgemeten tred, en droegen de doodkist na die gesloten ta hebben naar buiten en grafwaarts. De omstanders volgden ook ds. Hoop man, met den sluier voor het aangezicht. Op het kerkhof aangekomen, zeide een der deelnemende vrienden tot zijn vrouw: „Zeg eens waarom keekt gij daar zoo even om „Ik weet het zelve niet", was het ant woord, „maar ik had zoo een gevoel als of ds. Hoopman en de overledene samen hand in hand achter ons aankwamen". „Wel dat is tooh zonderling," zeide de andere, „ik had juist hetzelfde gevoel Niet lang daarna moest er een huwelijk ingezegend worden. Het was het schoonste jonge paar in Molen voort, dat op het punt stond, in den echt te treden. Ofschoon ds. Hoopman als een eenlgszins melancholiek menseh bekend was, placht hij tooh bij zulke feestelijke gelegenheden eene be daarde vroolijkheid aan den dag te leggen. Deze hoedanigheid maakte hem zeer be mind en bij zulke feesten gaarne gezien. Het jonge paartje benevens familieleden en getuigen waren vergaderd, en wach tende op de komst van den dominë. Zij hoopten, dat deze den somberen sluier, dien hij in dien laatsten tijd gedragen had, nu tooh bij deze gelegenheid afge legd en te huis gelaten zou hebben. Dit was echter geenszins het geval. De pre dikant versoheen, en het eerste, dat al den aanwezigen in het oog viel, was die onge lukkige sluier, waardoor de lijkdienst kort toe te voegen nan den ladingmeester van het schip. Dit was in dat kritieke oogenbiik uiterst gevaarlijk. Deze handelwijze gaf dadelijk aanleiding tot afkeurende oordeelen. Gelukkig, dat de altijd tactvolle en bezadigde procureur-generaal de zaken zoo wist te leiden, dat het al te geest driftig woord van den luitenant geen kwade gevolgen heeft gehad. Kort na het voorgevallene werd door den gouverneur van Curasao een commissie van onderzoek benoemd,bestaande uit den comman dant der troepen en twee marine-officieren van deGelderlan d.De conclusie van deze com missie is natuurlijk geheim. Eenige dagen ge leden werd echter aan luitenant Regenhardt van bestuurswege bekendgemaakt, dat zijn terugroeping naar Nederland telegrafisch was aangevraagd. Telegrafisch kwam ook die terug roeping vanwege het ministerie. Juist is de HoÜandsche boot binnengekomen, met welke nu vandaag of morgen luit. Regenhardt de reis naar Nederland zal aanvaarden. Tot zijn nadeel ondervindt hij, dat men ook in de uiting der gevoelens van vaderlandsliefde te ver kan gaan en dat vooral in kritieke oogenblikken gema tigdheid een noodzakelijke eigenschap is. Visschen met den hengel. Het bestuur van den Algemeenen Hen- gelaarsbond heeft tot den minister van landbouw, handel en nijverheid een adres gericht met verzoek „met of zonder ever- leg met den minister vau justitie maat regelen to willen nemen,dat er 'n duidelijke dtfiaitie verkregen wordt wat een ieder onder de by artt. 577 en 579 B W. be-<» doelde wateren te verstaan heeft, zonder afhankelijk te moeten zyn van opvatting van ambtenaren bedoeld by art. 35 van he^ Wetsontwerp tot regeling der visscheryen Tussehen Zondagmiddag en -avond heoft men zich, zonder dat sporen van in to voren nog veel treuriger dan anders geworden was, en die zoo meende men ook bij een huwelijksfeest niets dan treurigheid voorspellen kon. Zoodanig was dan ook reeds de onmiddellijke indruk daarvan op de feestgenooten, dat het hun toescheen alsof die onheilverkondigende sluier een donkere wolk op de vergade ring had doen nederdalen. Het bruidspaar stond nu voor den leeraar. Maar de ijs koude vingers der bruid sidderden in de bevende hand van den bruidegom, en haar doodelijke bleekheid was zoozeer in het oogvallend, dat een der aanwezigen sioh verbeeldde, dat het jonge meisje, dat men onlangs begraven had, uit het graf ver rezen was, en nu stond te gaan trouwen. Evenwel de plechtigheid liep voor het overige zonder stoornis ten einde, en de huwelijksgasten begaven lieh met de jong getrouwden huiswaarts, terwjjl volgens gewoonte de predikant zioh bij hen aan sloot. Aldaar aangekomen zette men zieh weldra aan tafel, en bij den maaltijd hief de predikant een glas wijn omboog, waarbij hij het jonge paar geluk en zegen toe- weDsehfe, en eenige luimige woorden sprak, die goed gekozen en wel geschikt waren om tot vervroolijkiug der gaBten te dienen. Maar terwijl de predikant, rondziende, de op hem gevestigde blikken beschouwde, werd hij zoo diep ontroerd, alsof hij op een iegelijks gelaat een donkeren sluier ontwaard had. Zijne geheele gestalte begon te beven zijne lippen werden bleek hij stortte -den wïjD op het vloerkleed, en liep oaat buiten in de duisternis want ook de aarde was met een donkeren sluier bedekt. j Wordt vervol y d.)

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1908 | | pagina 1