No. 293. 1908,
Zaterdag 12 September.
22e Jaargang.
NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND
CHRISTELIJK-
HISTORISCH
Binnenland.
VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK
Wed. S. J. DE JONGE-VERWEST, te Goes
F. P. D'HUIJ, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
Een onwelkome ongevallenpremie.
BtiUeilaidssb OnrziekL
erf de provincü:
Beenzaken.
IEDEREN WERKDAG DES AVONDS.
Prijs per drie maanden franco p. p1,25.
Enkele nummers0,025.
UITGAVE DER FIRMA
-EN VAN
van 1—5 regels 40 cent, iedere regel meer 8 cent.
Familieberichten van 1—5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 ''ent.
Wie zich met 1 October a s. op
ons blad abonneert, ontvangt de nog
in September verschijnende nom-
mers gratis.
Nu biinen enkele dagen in de Tweede
K&tiidr door den heer Plate een interpel
latie zal worden aangekondigd over den
als uit de luoht gevallen maatregel der
regeering om het Rijksverzekeringsbank-
tarief voor lossen en laden aan de Bot-
terdamsehe haven, en uitsluitend voor die,
met 13 pOt. te verhoogeD, willen wij, na
de korte aanstipping van het feit, in onze
vorige nommers, ietwat breedvoeriger deze
quaestie toelichten, welke door de ver
schillende persorganen zo'o ganseh ver
schillend wordt 'beoordeeld.
Op het bedrijf van laden en lossen, werd,
tengevolge vau een foutieve tariefindeeling,
op Oostenrijksehe gegevens berustend, ge
gevens die geen goeden maatstaf boden,
door de Rijksverzekeringsbank een verlies
geleden van 50 duizend gulden per maand.
Het bestuur der Bank zag dit een paar
jaar aan, doeh was ten slotte wel verplicht
hierin te voorzienen dit geschiedde dan
ook door verplaatsing van het bedrijf van
de 10e naar de 14e klasse bij koninklijk
besluit van 1 Mei 1907. Dat was onder
minister Veegens. De ongevallenpremie
werd dienvolgens van 3 pCt. op 8 A 9
pCt. van het Toon gebracht.
De kwaal was hiernliee echter niet weg
genomen er was nog verlies, en wel van
30 duizend gulden per maand, zoodat reeds
eenige maanden later een wetsontwerp
door minieter Veegens werd inge
diend, om den premie nog meer te verhoo-
gen. Het bedrag werd echter niet genoemd.
En nu kwam 5 Aug. jl. het koninklijk
besluit de Rotterdamsohe stuwadoors ver
raseen dat de gevarenpremie verhoogd is
tot 21 pCt. en dat nog wel met terug
werkende kracht tot 28 Juli.
Gevolg van dezen maatregel is algemeen
gemopper onder de stuwadoors, dat zijn
de patroons in het laad- en lossersbedrijf.
En een algemeen gevraag aan minister
Talma: Kon u geen anderen maatregel
verzonnen hebben En zoo niet, hoe komt
u dan toeh aan die premieverhooging liefst
met 13 pCt. Immers de verhooging met
5 pCt. deed 't verlies van f 50000 tot
f 80000 per maand slinken moest dan nu,
om die f30000 verlies tot nul te redu-
ceeren, nog een verhooging van 13 pCt.
er bij
Maar van den anderen kant mag aan de
Rotterdamsohe stuwadoors gevraagdis
uw toorn wel billijk ontstoken f
Het is waar, de verhooging isaanzienlijk;
en van bijzonderen aard. Zij geldt alleen
voor Rotterdam, en niet voor de andere
havensteden. Maar is het ook Diet waar
dat te Rotterdam met de loonlijsten op
groote sohaal werd geknoeid
Niet alle stuwadoors, maar toch vele
moeten zioh hieraan jarenlang hebben
sohuldig! gemaakt. Wat is dan billijker
dan dat zij 't tekort tengevolge dezer fraude
ontstaan, aanzuiveren
In 't vrjjzinnig-demooratisoh Land en
Volk deelt rar. Van Drooge hieromtrent
een paar treffende staaltjes mede. Een er
van volge hier
Een stuwadoorsfirma te Rotterdam was door
de Rijksverzekeringsbank aangesproken om 'n
hooger premiebedrag, dan door haar volgens
de loonlijsten over i Januari 1906 tot 1 Juli 1906
verschuldigd zou zijn. Zij is tegen die beslissing
in beroep gekomen. En wat is daardoor wereld
kundig geworden f Dat deze firma alleen in het
eerste halfjaar van 1906 het losloon van niet
minder dan 51 schepen op de lijsten niet ver
antwoord had tot een gezamenlijk bedrag van
bijna 35 duizend guldenOnwillekeurig rijst
dan ook de vraag, of die firma ook niet had ge
knoeid met de losloonen der overige door haar
behandelde schepen. Zij had daarvoar opgege
ven 290 duizend gulden, terwijl het bestuur der
Rijksverzekeringsbank meende, dat het 341
duizend moest zijn.
pe schrijver laat hierop volgen
Maar als dat zoo gaat op groote schaal in de
Rotterdamsche haven, is het geen wonder, dat
volgens de statistiek de algemeene kosten der
verzekering zulk een schrikbarend hoog percen
tage van het totaal der loonen bedragen. Im
mers die loonen zijn door sommigen blijkbaar
veel te laag opgegeven. Feitelijk is dat percen
tage dus niet zoo hoog, misschien lang
niet zoo hoog.
Ook de Nieuwe Courant, hoewel den door
de regeeringgenomen maatregel afkeurende
geeft als een der oorzaken, die het stuwa
doors-bedrijf voor de Rijksverzekerings
bank duur maken, op, dat de loonopgaven
van verscheidene stuwadoors te laag schij
nen te zijn. De Bank betaalt derhalve aan
rentebedrag te veel, veel te veel zelfs, naar
verhouding der ontvangen premie, en Rot
terdam werd daardoor in zijn stuwadoors-
bedrijf een schadepost, die niet weinig
bijdroeg tot het steeds aangroeiend tekort.
Nu komt genoemd oud-liberaal blad tot de
slotsom „dat de ongevallenwet, wat er
overigens zy van haar deugdelijkheid, voor
het stuwadoorsbedrijf gelijk het is, niet
deugt."
Wij zouden nog verder durven gaan.
De Ongevallenwet met haar oentrali-
seerend karakter had nooit ingevoerd moe
ten worden. Wel werken zij minder oen-
traliseerend, dan het eerste, door de Eerste
Kamer verworpen, ontwerp, indien dit wet
geworden ware, zou gedaan hebben. Maar
de centralisatie, dat wil zeggen de behan
deling van elk ongeval, hoe klein ook,
over 't gansohe land, door een in 't midden
des lands gevestigd centraal bestuur, moet
op den duur nadeelig en omslachtig werker.
Natuurlijk ligt de fout dan niet bij dat
centraal bestuur, maar bij de wet die 't in
't leven riep. De ervaring heeft geleerd,
gelijk de heer Treub, het vrjjzinnig demo
cratisch Kamerlid, herinnert een „ver
zekering, welke ook het kleinste letsel
vergoedt, op te dragen aan eene centrale
over heel het land werkende instelling, is
gebleken een «failure" (mislukking) te
wezen. Zelfs al was de organisatie dier
instelling onberispelijk, de leiding daarvan
in allen deele deskundig, het ambtenaars
corps geheel berekend voor zijn taak, dan
zou de oeutralisatie in de uitvoering der
Ongevallenwet toch tot onhoudbare uit
komsten hebben geleid. Vandaar dat de
Rijksverzekeringsbank en haar bestuur te
hard worden gevallen, nu de uitkomsten
inderdaad onhoudbaar zijn en wetswijzi
ging gebiedend noodzakelijk maken."
Nu, tegen die centralisatie is van anti-
revolutieonaire zijde van den beginne ge
waarschuwd. Zij is echter door de vrij
zinnig democraten en hunne naaste buren
doorgedreven. Wie er tegen opkwam, was
conservatief, in dienst van werkgeversbe-
langen, en dergelijke.
Intusschen, over deze dingen napleiten,
heeft geen nutevenmin als een onderzoek
of de minister niet een andere maatregel
had kunnen verzinnen.
Bij een overstrooming, als 't water stijgt,
en met iederen golfslag het land dreigt te
verzwelgen, is lang redekavelen niet raad
zaam, zelfs onvoegzaam.
In ieder geval staat onder alle partyen
nu vastde ongevallenwet moet herzien;
en de veiligheidswet moet aangevuld.
Indien het stuwadoorsbedryf in de Rot
terdamsche havens zoo gevaarlijk is, als de
uitkomsten schynen aan te wyzen, dan
moet er raad geschaft, hoe de ongevallen te
verminderen. Dan moeten de stuwadoors
en cargadoors gedwongen worden tot het
nemen van veiligheidsmaatregelen voor de
havenarbeiders.
Indien het waar is, wat in de pers be
weerd werd, dat de toestand van het laad-
en losmateria&l van verscheidene schepen,
die Rotterdam aandoen, te wensehen laat,
dan is hier al vast één oorzaak van meer
dere ongevallen aangewezen, welke kan
worden weggenomen.
Voor de ongevallenwet dat „stuk toege
past socialisme midden in 't vrije bedrijfs
leven gezet'' de qualiicatie is van de
Nieuwe Courant is de maatregel der 13
pCt, verhooging veel zwaarder slag nog
dan voor de Rotterdamsche stuwadoors.
Voor bat stelsel der wet toch is het een
zedelijke elag die zij niet meer te boven
komtvcor de verwerpers van het «groote
amendement-Kuyper en voor de vaders der
wet do (oud-)ministers Lely en Goeman
Borgesius zal het nu gebeurde ook geen al
te aangename herinneringen opwekken.
Met belangstelling zien wij de interpel
latie-Plate tegemoet.
Denemarken.
Het radieale ministerie Ghristensen heeft,
naar aanleiding van de quaestie Aiberti,
ontslag genomen, gelijk te verwachten was.
Omtrent de slot-seène van het ministrieel
leven van dezen uit de demooratie voort
gekomen staatsman meldt men nog het
volgende
Aiberti zag geen uitweg meer om een
bedrag van anderhalf miljoen kronen die
het ministerie van financiën aan zijn
Spaarbank (de Seelandsche Landbouwers
Spaarbank) geleend had, op den vervaldag
te betalen. Daarom ging hij naar het
politiebureau en meldde zioh als de schul
dige aan van verduistering en valsehheid
in geschrifte.
Den plaatsvervangenden chef overhan
digde hij een depositobewijs voor een be
drag van negen millioen kronen, onder-
teokend door de directeuren der Privat-
bank te Kopenhagen.„Dit papier is valsoh",
zeide hij daarbij, «de handteekeningen der
directeuren heb ik zelf gemaakt". Voorts
bekende hij zijn verduisteringen, te begin
nen met 1895 en dat de Seelandsche Land-
bouwersspaarbaDk het zwaarst getrofien
is, wier aandeelen en die van de Zuivel-
exportvereeniging hij verspeouleerde.
Na gefouilleerd te zijn, werd hij naar een
cel overgebracht, waarvoor een wacht
geposteerd werd. Hier ontving hij 's na
middags bezoek van zijn eohtgenoote, die,
evenals zijn andere betrekkingen, er niet
het geringste vermoeden van had, dat hij
zich vrijwillig in hechtenis zou gaan be
geven. Bij het faillissement der Seeland
sche Landbouwersspaarbank zijn oiroa
1500 boeren met 2 k 3 millioen kronen
geïnteresseerd.
Bij Alberti's tweede hoofdonderneming,
de Zuivelexport vereeniging, die eveneens
haar bedrijf gestaakt heeft, zijn 15,000
Seelandsohe boeren en 52 zuivelfabrieken
betrokken.
Behalve de genoemde 9 millioen kronen
drukt hem nog een andere schuldenlast
van 15 millioen.
Engeland.
Veel nieuws omtrent het Eucharistisch
congres dat aenmaal 's jaar in een der sta
te* op het vasteland, doch deze week te
Londen gehouden wordt, is nog niet be
kend. Eucharistie, be toekent in de liturgie
der Oude Kerk, het dankgebed dat vóér de
wijding van brood en wijn by het Avond
maal werd uitgesprokenbij de Roomschen
beteekent bet 't geheels avondmaal, den
monstrans met de hostie, het Allerheiligste,
Uit alle streken ;der wereld kwamen
geestelijken om aan 't congres deel te ne
men, dat hoofdzakelijk propaganda voor de
leer derf ranssubstantiatie (verandering van
ouwel en wyn in het lichaam van Christus)
bedoelt.
De Paus zond zijn vertegenwoordiger
Kardinaal Vincenzo Vanutelli er heen.
Het oongres is eergisteren geopend in
tegenwoordigheid van 7 kardinaals, (14
aartsbisschoppen en 70 bisschoppen Vanu
telli, die Dinsdagavond aan Charinh Gross
station door een talrijke menigte van aan
zienlijke geestelijken en leeken werd
verwelkomd,zal zelf Zondag den monstraus
met de hostie onder 'n prachtig baldakijn
door Londen's straten ronddragen.
Voor deze demonstratie heeft de regee
ring toestemming verleend. Het protest van
het Protestantseh Verbond bij den Koning
kan dus niet meer baten.
Het Roomsoh-Katholioisme gaat dus
wel vooruit in Engeland, Eerst in 1830
onder het kabinet-Wellington, verkregen
de Roomschen 't recht op benoembaar
heid voor staats- en gemeenteambten. In
1833 gingen hierop veie aanzienlijken
over tot de roomsohe kerk, waarop de
Paus in 1850 Engeland als «zijn" land
opeischte en zijn heerschappij over de
Eugelsohe roomsoh-katholieken niet meer
door Vioars Apostolic liet uitoefenen,
maar door een hiërarchie, evenals in zuiver
roomsohe landen, nl. door een aartsbis
schop van Westminster met 1214 bis
schoppen, die Daar Britsohe diocessen
worden genoemd (dus niet meer in paa-
tibus infidelium waren aangesteld).
(Wegens plaatsgebrek hier afgebroken).
H. M. de Koningin.
Met diep leedwezen vernemen wij, dat
de blijde verwachting, waarin H. M. de
Koningin sinds eenigen tijd verkeerde,
dezer dagen is teleurgesteld. H. M. moet
zeer kalm zijD. Behalve de hoogleeraar,
vertoefde jl. Dinsdag ook de Hofarts Pot
geruimen tijd ten Paleize. (Vad.)
Naar men verneemt, begeeft Z. K. H.
Prins Hendrik zioh binnenkort vooreenigen
tijd naar Dobbin, in Mecklenburg.
H. M. de Koningin-Moeder komt dan
op Het Loo.
Nederland en Venezuela.
Wij hebben reeds kortelijks melding
gemaakt van het telegram, dat de New
York Herald uit Washington heeft ontvan
gen, naar luid waarvan er bij het Ameri-
kaansehe ministerie van oorlog wapenen
zijn gekocht, hetgeen men in verband brengt
met het plan om in Venezuela een om
wenteling te bewerken. Als koopers worden
genoemd de heer Francis Bannerman uit
New-York en de Hirsoh Iron and Rail
Company in St. Louis. «De leiders van dat
plan tegen president Castro men zegt
dat zij zioh te New-York ophouden
hebben onlaogs te kennen gegeven veel
geld aan het koopen van wapenen uit te
willen geven. De Hirsoh-maatsohappij
koeht 175,000 Springtield-geweren, 13,000
Cadette-geweren en 14,300 karabijnen voor
94,148 dollar. De heer Bannerman kocht
een grodt aantal Hotohkiss-kanonnen en
Lowell kaliber 45 Gatling-kanonnen voor
81,033 dollar. De koopers zeiden niet wat
zij met de wapenen voor hadden."
Blijkens bij het departement van
marine ontvangen bericht is Hr. Ms. pant-
serdekschip «Friesland", onder bevel van
den kapitein ter zee W. J. Cohen Stuart,
9 dezer van Ponta Delgada vertrokken ter
voortzetting van de reis naar Curasao.
Sedert eenigen tijd worden de wegen
van Middelburg naar Arnemuiden en
Nieuw en St. Joosland en van laatstge
noemde gemeente naar Arnemuiden onvei
lig gemaakt door een persoon, die, ver
moedelijk vermomd, het vrouwen en
meisjes lastig maakt.
Kloetlnge. Door den storm werd Woens
dagavond een voer hooi, van den land
bouwer Van Dijke, hetwelk op de weeg
brug te Kattendijke gewogen werd, van
den zeedijk geslingerd. Het onderstel van
den wagen met de paarden bleet op den
dijk. De knecht die zioh op het voer hooi
bevond kwam met den schrik vrij.
Borsselen. Het oeverwerk tussehen de
peilraaien Ylbis a en 48&«'s is afgeloopen.
Ia het geheel zijn 52 steenschepen aan het
werk gelost, inhoudende ongeveer 3500
soheepston zware steen en ruim 5390 afval
van steen.
Op de Zaaigranen tentoonstelling der
Hoiiandsohe Maatschappij van Landbouw,
deze week te Amsterdam gehouden, werd
de firma Van den Bosoh Co. te Qoes
met drie prijzen bekroond, n.l. voor Royal
Jubilee Tarwe, Veredelde Zeeuwsohe Win-
tergerst en Pettküsser Reuzenrogge.
Op de Internationale Rijks-tentoon-
stelling afdeeling voedingsmiddelen te
's Gravenhage verwierf dhr. L. A. Cijsouw,
stoomkorenmolenaar te Qroede (kruisdijk)
de hooge onderscheiding dat zijne inzen
ding, bestaande uit diverse voederartikelen
en zuiver Zeeuwseh tarwemeel met de
gouden Medaille en het eerekruie werd
bekroond.
Tholen. Heden Vrijdag omstreeks half
zes in den morgen is de landbouwschuur
van de wed. V. de Wijngaard afgebrand.
Door de inmiddels toegesnelde brandweer
vau Oud Vosmeer konden huis en belen
dende gebouwen gespaard blijven. In de
schuur zijn verbrand een 4 jarig paard,
benevens de voorraad hooi en graan. Als
oorzaak wordt opgegeven het warm loopen
van de motor van G. Uitdenwilgen, die
dorsehende was op don doisobvloer in ge
melde sohuur. De motor en machine zijn
ook beide in de vlammen opgegaan, en
zijn niet verzekerd, terwijl de schuur wel
is verzekerd. Een woord van lof voorde
kranige wijze van optreden voor de Oud
Vosmeersobe brandweer mag in dezen niet
onthouden worden, want toen de spuiten
eenmaal gearriveerd waren stonden in een
minimum van tijd 4 stralen op het huis en
belendende gebouwen, die daardoor groo-
tendeels gespaard bleven.
Bergen op Zoom, Kijk In de Pot.
Heden nacht om 11 uur klonken door de
kampstraten van 't kamp de schrille toonen
der reveille om de zonen van Mars op te
roepen voor een nachtelyke oefening. Aan
gezien deze oefening reeds overdag was be
kend gemaakt, had ze niet die drukte ten
gevolge, die 's nachts bij een alarmoefening
heerscht. Na warme koiïia te hebben ge
nuttigd werd om 12 uur onder mooi weer en
maneschyn uitgerukt. Bij deze oefening
werden ook de cantinewagens medege
voerd en werd op de Woensdrechtsche
heide na afloop der manouvre om 6 uur in
den morgen koffie uit de cantine verstrekt.
Na een rust werd teruggekeerd naar het
kamp, waar men om half 9 terugkeerde om
dan tot 12 uur de onderbroken nachtrust te
horstellen. Dank zij het goede weder en het
volhardingsvermogen onzer Zeeuwsche jon
gens, iaat de opgewektheid in den troep
niets te wensehen over, terwijl van het 2e
bat. Be reg. inf. nog niemand in 't hospitaal
is opgenomen.
Gisterenmiddag werd door den Officier
van Gezondheid een algemeene voetenin-
epectie gehouden, waarby eventueel pijn
lijke apostelpaarden werden ingesmeerd.
Het adres gedurende de van 17 —24 Sept.
a s. te houden groote manoeuvres moet b.v.
zijn milicien-soldaat JansenComp., 2e
Bat., 3e Regiment Infanterie, „op groote
manoeuvre in westelijk Noord-Brabant".
Op het adres geene plaats van bestemming
te vermelden, aangazien alle postkantoren
in de streek waar de manoeuvres worden
gehouden voldoende op de hoogte zyn met
de plaatsen waar de verschillende onder-
deelen zich bevinden.
Arrondissements-Rechtbank te Middelburg.
Heden, Vrijdag, zijn veroordeeld wegens
diefstal: J. J. P. L., 18 j, schippers
knecht, Goes, en H. J, G., 19 jkoopman,
Brugge, beiden te Middelburg in hechtenis,
eerstgenoemde 3 m. en laatstgenoemde 2
m. gev. straf, beiden met mindering van
het voor-arrest;
mishandelingJ. B. C., 19 j., veldarbei-
der, Oostburg, 6 w. gev. straf;
beleediging van een ambtenaarPh. S
53 j., poelierster, hvr. van C. M. S., Koe
wacht, f 10 b. s. 10 d. h.
bedelarij: I. T., 6t j., werkman. Oost-
burg, te Middelburg in hechtenis, 3 d. h.
overtreding der jachtwetC. de K., 41
j., zonder beroep, Middelburg, tot 2 maal
7 d. h., niet bevestiging van het vonnis
van den kantonrechter te Middelburg, en
liet niet voldoen van de wettelijke verplich
ting tot aangifte aan den ambtenaar vin den
burgerleken stand voor de registers van
geboortenC. P. S., 25 j., handelsagent,
Middelburg, tot f0.50 b. s. 1 d b., met
vernietiging van het voDnis vao dec kan
tonrechter te Middelburg.