NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND
Binnenland*
No. 289. 1908.
Din:dag 8 September.
22e Jaargang.
CHRISTELIJK-
HISTORISCH
VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK
Wed. S. J. DE JONGE-VERWEST, te Goes
F. P. D'HUiJ, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
Een toenemende leemte in
het huisgezin.
iiSjitoSnHaiafiI
1EDEREN WERKDAG DES AVONDS.
Prijs per drie maanden franco p. p1,25.
Enkele nummers0,02r'.
UITGAVE DER FIRMA
EN VAN
van 1—5 regels 40 cent, iedere regel meer 8 cent.
Familieberichten van 1—5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 ''ent.
Wie zich met 1 October a s op
ons blad abonneert, ontvangt de nog
in September verschijnende notn-
mers gratis.
Zou hot overdreven zijn als we er oens
op wijzen dat piano- en orgelspel in onze
huisgezinnen in dezelfde mate toeneemt
als de verzorging en verpleging van kren
ken afneemt.
De ziekenverplegirg neemt de taak van
het huisgezin over.
Niet zelden worden de besten uit onze
huisgezinnen aangetrokken door zieken
huizen, hospitalen, wijkverpleging of wat
dies meer zjj en alzoo het gezinsleven
verarmd.
Zonder twijfel, verzorging en verpleging
buitenshuis is onmisbaar voor krankzinni
gen of eenloopende personen, of besmette
lijke ziekten of by belangrijke operation.
Van ouds was het regel-dat het huisgezin
deelde in het leed zoowel als in de vreugde
van het gezinsleren, dat wie in een huis
gezin levende en krank werd, ook verzor
ging in het gezin vond en wie leefde buiten
het gezin verpleging in gestichten, veel
tijds gasthuizen vond.
De hedendaagsche leer is, dat een zieke
in het gezin verpleegd niet die accurate,
die frissohe, ontwikkelde verpleging ge
nieten kan die inrichtingen van allerlei
aard den patient aanbieden.
Toch geldt datzelfde voor de opvoeding
Menig misschien de groote meerder-
derheid der kinderen zal op een kost
school preoieter, acourater en meer ont
wikkeld opgevoed worden als door vader
en moeder. En toch wie zou zich niet
verzetten tegen eeoe ontbinding van het
gezinsleven op deze wijze. Ziekenverple
ging breidt het terrein van haren arbeid
jaar op jaar uit, maar ontstaat daardoor
niet een leemte in het gezinsleven
Nu is het wel bekend dat men tegen
gezinsverpleging aanroert de onkunde der
huisgenooten, de dikwijls zeer bekrompen
wonig, de hindeelijke drukte van het gezin
en zoo veel meer en vóór de gestiehtsver-
pleging de kennis en bedrevenheid der
verplegers of verpleegsters,de gehoorzaam
heid der patiënten en de rust en doelma
tigheid der omgeving.
Maar men ziet voorbij dat de gezonde
methode die begint met de van God ge
stelde ordinantiën te eerbiedigen op die
wijze ter zijde gesteld wordt, en alzoo een
kapitaal van geld, maar ook van liefde en
toewijding op non-aotiviteit gesteld wordt.
Dat merkt ge aan zoorelen die optre
den op publiek terrein en er tooh schier
nooit toe te brengen zijn een familielid,
zelfs niet in eigen huis ook maar tijdelijk
te verplegen.
Het denkbeeld van toewijding sohijat
In eigen gewone levensomstandigheden
minder te rijpen dan onder vreemde, bui
tengewone omstandigheden.
Menigeen die er niet aan denken zou in
eigen huis een kranke te verplegen, gevoelt
roeping, toont toewijding, ontwikkeld lust
en ii ver in vreemden kring.
Dit nu is o. i een toenemende leemte in
ons gezinsleven.
Gjj zult uwen naaste liefhebben als u zei
ven, maar daarom niet juist hen die u in uw
gezin het naaste zijn, voorbjjloopen, om te
zoeken wie u minder na bestaan.
Geheiligd kan een roeping niet zijn die
eerst opwaakt bij het bijzondere, tegenover
den vreemde, in het buitengewone, maar
die zich niet aangetrokken gevoelt door ge
wone zorgen en door het dagelijksck leven.
Beginnende van Jeruzalem, van uit eigen
kring,'om zich als er tijd en kracht over is,
te wijden aan hen die buiten zijn. Zoo leert
het de Heilige Schrift en zóó heeft de erva
ring de practijk als de beste aangewezen.
En niet omgekeerd, loopen uit den kring
waarin God ons geplaatst heeft om de beko
ring te genieten van het buitengewone.Wie
in buis poogt te arbeiden en zijn zieken
tracht te verplegen, wordt niet opgemerkt,
arbeidt in het verborgen, draagt geen uni
form, trekt de aandacht niet. Maar voor hem
of haar geldt dan toch ook het bijbelwoord
Wat gjj in het verborgen dost, dat ziet uw
vader die in het verborgen is en Hij zal het
u in het openbaar vergelden.
Tot de aansporing om buitensbuis te ar
beiden draagt niet weinig bij het begrip dat
men te breeder kring zich vormt van chris
telijke werkzaamheid.
Tot de christelijke werkzaamheid sehijnt
in menigen kring alleen gerekend te wor
den wat buiten het huisgezin gesohiedt. Het
werk iu huis is, naar veler begrip, burger
lijke plichtsbetrachting. Eerst buiten het
huis ligt het terrein van christelijken arbeid.
Tegenover dit begrip staat lijnrecht over
het woord des Apostels dat die zijn huis niet
wel regeert erger is dan een ongeloovige,
en dus ook dat wie zijn gezin in lief en leed
niet verzorgt zijn plicht verzaakt.
Ongetwijfeld, ook op het hreede terrein
buitenshuis ligt voor menigeen een roeping.
Wie in eigen hui» geen arbeid vinden kan
en ziet dat elders hulp te bieden is, die volge
de roeping die tot haar bomt.
Maar niemand late een leemte in eigen
kring of eigen huis, met de overweging dat
eerst de christelijke werkzaamheid begint
als men zich houdt buiteD dien eigen kring
en gaat zoeken wat hulp behoeft of verloren
sehijnt.
7 September 1908.
„Torenwachter" in de Midcl. Courant, is
het met de Rech'sche bladen en met do
vrijzinnige Nieuwe Arnhemsche Courant
eens.
Hjj schrijft
Nog altijd spijt het mij, en ik vermoed velen
niet-partijgenooten van dr. Kuyper met mij, dat
het vorig Kabinet dr. Kuyper verleden jaar, toen
hij zijn 7osten verjaardag herdacht, niet op een
of andere wijze beeft gehuldigd. Dat had niets
gekost en ware een afdoend blijk geweest van
«onpartijdigheid", welke 't Kabinet-De Meester
zou geëerd hebben.
Dit woord was fe verwachten van een
man die zich pas zoo gebelgd had getoond
over de //mishandeling" van den ex-premier
door de tegenwoordige ministers. In ieder
geval, de opmerking eert hem.
Heel de wereld van haven- en scheep
vaartbedrijf verkeert in de grootste span
ning. Natuurlijk Rotterdam in de eerste
plaats, omdat daar het centrum van handel
en scheepvaartbedrijf zich bevindt.
Wat er gebeurd is
j.Het bestuur van de Rijksverzekerings
bank heeft het bedrijf van laden en lossen
in de gevarenklasse der ongevallenwet
plotseling met 13 pCt. verhoogd.
Dat beteekent een enorme verhooging
van onkosten.
Dat beteekent, om een enkel voorbeeld
te noemen, dat als er f 120,000 werkloon in
het havenbedrijf wordt uitbetaald, daar
voor 8i pCt. aan premie moest betaald
worden of f 10,0uü en nu met de nieuwe
bepaling 211 pCt. of f 25800.
Geen klein verschil voorzeker.
Onhoudbaar, zegt men te Rotterdam,
g.Op die wijze wordt de concurrentie voor
onze haven met die van Antwerpen en
Hamburg onmogelijk.
Een kleine haven als Embden b.v. waar
men niet zoo hooge eischen stelt zullen
bloeien ten boste van de onze.
Indien men daarbij in aanmerking neemt
dat de toestand van de Rotterdamsehe
haven toch al niet rooskleurig is, dan zal
men te meer d9 noodkreet die van uit dit
bedrijf opkomt begrijpen.
Tot op heden, dat is dus in 8 maanden,
kwamen te Rotterdam 909 schepen minder
binnen dan in hetzelfde tijdvak van het
vorige jaar.
De tonneninhoud verminderde met
860,014.
Acht honderd zestig duizend ton minder.
Spitsbergen.
De eilandengroep in de Poolzee wint in
het oog der mogendheden aan belangrijk
heid. Vooral de aanwezigheid van steen
kolen maakt haar zeer begeeronswaardig
en met de onbeperkte bewegingsvrijheid
der Noren, dia haar tot voor korten tijd
slechts bezochten voor de vogfl vangst, is
het uit, sedert twee maatschappijen, de een
met EDgelseh-Noorsoh en de ander met
Amerikaausoh-Noorsoh kapitaal arbeidend,
er steenkolenmijnen exploiteeren en er
groote terreinen geoooupeerd hebben. De
mineralenrijkdom van de eilandengroep,
de groote hoeveelheid pelsdieren en de
aanwezigheid van ertsen, die in de toe
komst verschillende industrieën in hc-t leven
kunnen roepen maken een bei-preking der
mogendheden over de volkenrechtelijke
positie van Spitsbergen zeer gewensebt.
De groote waarde van een natuurlijk
kolenstation in het hooge noorden is niet
van problematische waarde, waar een toe
komstige slagvloot bijv. ter hoogte van
Noorwegens noordkust varende in een dag
c.-f vijf stoomens de Adventsbaai bereiken
kaD, zij het slechts gedurende enkele maan
den van het jaar, ais de Spitsbergsehe wa
teren ijsviij zijn.
Naar alle waarschijnlijkheid zuilen thans
Engeland, Frankrijk, Rusland, Zweden,
Noorwegen en de Vereenigde Sta'en van
Noord-Amerika op een conferentie deze
aangelegenheid bespreken.
De Kö'.n. Ztg. gaat na welke aanspraken
verschillende mogendheden op de eilanden
groep kunnen doen gelden en ongetwijfeld
heeft Zweden zioh in dit opzicht bet ver
dienstelijkst gemaakt.
Ook heden ten dage vertoeft een Z weed
sohe expeditie op Spitsbergen onder lei
ding vau den Zweedsehea Staats-geoloog
prof. De Geer.
Reeds in 1871 kwaai de Spitsbergen-
quaestie te berde toen het nog verecnigde
Zweden eu Noorwegen haar i&ngs diplo-
matieken weg poogde te regelen. Rusland
verzette er zicb toen ter tijde tegen. Het
initiatief tot de ophanden zijnde conferen
tie is van Noorwegen uitgegaan. Fritbjoh
Nansen gaf er in 1907 den stoot toe, toen
hij de Engelsche pers voor een annexatie
van Spitsbergen poogde te winnen.
Hot belang, dat vele mogendheden, o.a.
Engeland zelf, bij de eilandengroep hebbeD,
deed zulks falen.
Nederlands naam wordt niet bij de be
langhebbende mogendheden genoemd, hoe
wel de verdienste van Barentz, Heemskerok
en de Rijp het tooh wel op zekere waar
deering aanspraak kan doen maken. Zoo
er ooits iets goeds van Spitsbergen gekomen
is, dan zijn zij daar tooh de vaders van.
(Nieuwe Courant).
Hoed u voorden hoed.
Uit Londen schrijft men aan de
Nieuwe Crt.
Men kent de tegenwoordige dames
hoeden, door hun omvang ar op berekend,
dat de Marsbewoners nu met het bioote
oog kunnen zien dat de aarde bewoond
is. Twee lieftallige draagsters van zulke
raodeuitwassen staan op het trottoirde
eene heeft een Merry Widow, de andere
een uit zijn kraoht gegroeiden Gainsbo-
rough-hoed op. Zij roepen een hansom
aan en de Merry Widow klautert het
rijtuig op men weet die dingen zijD
geweldig lastig de beleefde //Osbby''
staat overeind, houdt de teugels zoo hoog
mogelijk op, doeh het helpt niet, de
Merry Widow kan de hansom niet binnen
draaien. Zij stapt weer van de trede af
en „oabby" legt nu de teugels heelemaai
naast den kap. En ziet, de Widow komt
heelhoeds binnen. Nu is 't de beurt van
Gainsborough. Haast is ze er, dcch «haast
is nog niet half" zegt 't spreekwoord.
Ze diaait zus en draait zoo, draait links,
draait rechts, haar Gainsborough blijft
huiten, tegengehouden door den rand der
Merry Widow en den rand van den rij-
tuigkap. Er help niets aan en ten slotte
kruipt het deel van haar lichaam dat
reeds binnen was, met de rest weer naar
buiten, ze stapt weer van de trede op 't
trottoir en neemt een tweeden han
som.
Belasting wegens motorrijtuigen.
Een wetsvoorstel is bij de Tweede Kamer
ingediend om in de bestaande wet op de per-
soneele belasting een nieuwen grondslag op te
nemen en wel voor de motorrijtuigen en auto
mobielen.
Voorgesteld wordt de belasting jaarlijks te
doen bedragen
a. wegens de motorrijwielen
1. voor ieder rijtuig ingericht tot
het vervoer van een persoon f 6
2. voor ieder rijtuig, ingericht tot
't vervoer van meer dan één per
soon, of dat door middel van een
voorspan-, zijspan- of aanhang
wagen gebezigd wordt lot 't ver
voer van meer dan één persoon f 8
b. wegens alle overige motorrijtuigen,
behalve de onder c genoemde
1. voor ieder rijtuig van niet meer
dan zeven paardekrachten f 30
2. voor ieder rijtuig van meer dan
zeven en niet meer dan veertien
paardekrachten f 70
3. voor ieder rijtuig van meer dan
veertien en niet meer dan vier
en twintig paardekrachten f 120
4. voor ieder lijtuig van meer dan
vier en twintig en niet meer dan
veertig paardekrachten f 180
5. voor ieder rijtuig van meer dan
veertig paardekrachten f 250
c. wegens de motorrijtuigen, voorzien
van een electromotor
voor ieder rijtuig f 180
Vcor de toepassing dezer paragraaf wordi
het aantal paardekrachten berekend volgens
een formule, die bij algemeenen maatregel
van bestuur wordt vastgesteld.
De belasting wordt verminderd
a. voor de motorrijtuigen, die uitslui'end of
hoofdzakelijk voor het beroep of bedrijf van
den belastingplichtige worden gebezigd, tot de
helft der genoemde bedragen
b. voor de motorrijtuigen, die uitsluitend o
hoofdzakelijk worden gebezigd in het bedriji
van verhuurder van motorrijtuigen of onder
nemer van personenvervoer, en voor de motor
rijtuigen die tevens in een dier bediijven, doch
hoofdzakelijk in het bedrijf van fabiikant van
of handelaar in die voorwerpen, worden ge
bezigd, tot een vierde der genoemde bedragen.
Voor motorrijtuigen, die niet zijn opgege
ven, wordt het bedrag der belasting met 50
ten honderd vermeerderd.
Wanneer voor een motorrijtuig de belasting
volgens den werkelijken toestand meer bedraagt
dan volgens de gedane aangifte, wordt zij ver
hoogd met 50 ten honderd van het verschil.
De minister meent da opbreDgst; dezer
belasting in hoofdsom te kunnen schatten
op f 80,000 hiervan af de vermindering
van den grondslag, itobiiair wegens het
daaruit wegvallen van de automobielen,
geschat op i 30,000, geeft een netto
opbrengst van f50,000.
Drankwet.
Naar het Hbl. verneemt, heeft de minister
van Binnenlandsche Zaken de volgende mis
sive gericht aan de Gedeputeerde Staten in
de verschillende provincies
De vraag, mij door een der inspecteurs voor
het toezicht op de nalevering van de Drankwet
gedaan, of een gemeenteraadslid geacht moet
worden een openbaar ambt te bekleeden, heb ik
gemeend bevestigend te moeten beantwoorden.
Ik heb de eer, uw college te verzoeken, de
gemeentebesturen in uw gewest hiermede in
kennis te stellen, opdat zij er in het vervolg bij
het verleenen van nieuwe vergunningen, met
het oog op het bepaalde bij artikel 8, utelid,
16e, der Drankwet, rekening mede te houden.
Uitdrukkelijk zij echter opgemerkt, dat hier
in geen aandrang behoeft te worden gezien om
in de bestaande toestanden in te grijpen door
intrekking van de tot op dit oogénblik aan
raadsleden verleende vergunningen. Evenmin
is het de bedoeling, dat deze voor vernietiging
in aanmerking zullen worden gebracht.
Bakkersivet.
Het door den minister van Landbouw, Nijver
heid en Handel aan meerdere Kamers van Ar
beid om advies toegezonden «Overzicht van de
voornaamste bepalingen eener ontworpen wette
lijke regeling betreftende den Zondagsarbeid en
den nachtarbeid in het broodbakkersbedrijl"
verbiedt des Zondags en des nachtc bakkersar-
beid te verrichten ,woidendeonder bakkersaibeid
verstaanalle werkzaamheden, of in ten be
hoeve van een onderneming verricht tot het
bereiden van brood, onder nacht: de tijd
ruimte tusschen 9 uren des namiddags en 5 uren
des voormiddags.
Het ligt niet in de bedoeling van den minis
ter voorschriften betreffende de beperking van
den arbeidsduur der bakkersgezellen in d« rege
ling op te nemen. Later, wanneer het brood-
bakkersbedrijf zich aan de eischen der regeling
zal hebben aangepast, zal wordeH overwogen
of en zoo ja in hoeverre en langs
welken weg maatregelen met betrekking tot
den arbeidsduur behooren te worden overwogen.
Het verbod van Zondags-en nachtarbeid zal
niet alleen gelden voor de eigenlijke broodbak-
kerïjen, maar voor alle ondernemingen, waarin
brood wordt bereid, dus ook bijv. voor hotels,
die een bakkerij mochten oprichten. Het ver
bod zal niet gelden voor de bezorging en den
verkoop van brood.
Des Maandags en des Zaterdags zal bakkers-
arbeid mogen worden verricht tusschen 3 en 5
uren des voormiddags, welke bepaling noodig
schijnt in verband met den Zondag en om
's Maandags spoedige aanvulling van den
broodvoorraad mogelijk te maken.
Aan Israëlictische bakkerijen wordt toegestaan
op Zondag bakkersarbeid te verrichten, mits dan
op den rustdag der Israëlieten niet gebakken
wordt. Mede zal in den geheelen nacht (dus tus
schen 9 uren nam. en 5 uren v.m.), welke aan
dezen rustdag voorafgaat, arbeid in de bakkerij
verricht mogen worden. Het verlof tot bakken
aan israëlictische bakkerijen, gedurende den
geheelen nacht, voorafgaande aan den Israë-
lietischen rustdag, is daarom zoo ruim gesteld,
omdat het aanvar.gsuur van den sabbath sterk
wisselt. Met het oog echter op deze zeer ruime
uitzondering, wordt geen afwijking van het ver
bod van nac'ntaibeid toegestaan voor den nacht,
welke op den sabbath volgt,
Een, door het hoofd eener lsraëlietische bak
kerij af te leggen verklaring zal moeten voorko
men, dat van verschillende bevoegdheden mis
bruik wordt gemaakt.
Bovendien zal in elke onderneming in ten
hoogste acht etmalen in een kalenderj ar, met
afwijking van het verbod van nachtarbeid, bak
kersarbeid mogen worden verricht tusschen 3 en
5 uren v.m., echter nooit in een zelfde onderne
ming in twee achtereenvolgende nachten.
Met deze vergunning wordt bedoeld den arbeid
op feestdagen, welke niet met den wekelijkschen
rustdag samenvallen, te voorkomen of, bij ver
wachten grooten toevloed van vreemdelingen in
eenige plaats, den broodvoorraad naar verwachte
behoefte te regelen.
In elke provincie, of in elk deel ee»er provin
cie, wordt ingesteld een arbeidsraad voor het
broodbakkersbedrijf, waarin werkgevers en
werklieden, in het bedrijf werkzaam, zullen zit
ting hebber. De samenstelling dezer raden, hun
werkkring, enz. zullen bij nadere wet worden
geregeld.
De leden dezer raden worden onderscheiden
lijk door en uit de werkgevers en de werklieden,
elk tot een gelijk aantal, benoemd. De voorzitter,
die niet in het bedrijf werkzaam zal mogen zijn,
zal door de leden van den raad met algemeene
stemmen, of wanneer de leden het over de
benoeming niet allen eens zijn, door de Koningin
worden benoemd. Telkens voor ten hoogste een
jaar zal de arbeidsraad kunnen toestaan aan een
hoofd of bestuurder van een bedrijf, waarin deze
in den regel alleen arbeidt, op andere tijden te
werken.
De gemeenteraad zal het venten met brood,
alsmede het vervoer van brood, ten behoeve van
ondernemingen, waarin bakkersarbeid wordt
verricht, gedurende den Zondag kunnen verbie
den.' met dit verbod voorkomende, dat de
lsraëlietische bakkerijen op Zondag brood afle
veren ten nadeele van andere bakkerijen.
Het hoofd van eenig bedrijf wordt stralrech-
telijk aansprakelijk gesteld voor overtreding der
verschillende bepalingen.Het lig! in de bedoeling
van den minister de wet niet eeider in werking te
doen treden, dan een jaar ca haar afkondiging.
Naar Het Voik verneemt, is door Let
bestuur van den Komtnuniatonbond onder
de leden een referendum uitgeschreven, be
treffende 't deelnemen aan de vergadering
op 13 Sept. waar de „nieuwe partij van
Havers c. s." zal worden gesticht. De lei
ders van den Kommuuiatenbond, onder wie
I, I. Samson, z\jn in beginsel voor aanslui
ting en zullen er dan ook voor ijveren om
tot samensmelting te komen.
Bij kon. besluit is tnet ingang van 4
September 1908 aan E. L. van Mervencéa
te Middelburg op zijn verzoek eervol ont-
