N1EDWSBLAD
historisch
VOOR ZEELAND
'Burrow
No. 287. 1908.
Zaterdag 5 September.
22e jaargang.
GHRISTELIJK-
Bslteiludseh Overzlehi.
rmeisje
Itbode,
delburg
de Zeel,
'estkapeile.
HUUR
nKlavers
'aars,
'iggekerke.
te koop,
Roudekerke,
Westhoek.
t
_cL
VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK
Wed. S. J. DE JONGE-VERWEST, te Goes
F. P. D'HUIJ, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
Italië.
Amerika.
Binnenland.
LETTEREN EN KUNST.
Rechtszaken.
CE, Zuidwerf,
iber,
n d e.
TSE Junior,
leolit
„Latnmeren-
sden
■BUCK, Goes.
echt
BRK, Nieuwe
(ht
Koudtkerke.
leolit
OSTÉ,
e p o 1 d e r.
T T E R Jr.,
vraagt
S E Szoon,
Oostsingel,
ril
en Krabbe*-
em zeer goed
sring van het
hr. J. van der
men voorde
bouwkundig
D. van Maris.
er van hun
wanneer wij
bezichtigen,
rijke restau-
iienst weder
oor ds Keers,
17.
I er ven 22
rostoefening
litOuddorp.
id, dan ont
wenden van
n een paar
de afgebro-
astig, bene
tot bevloe-
wjj dat het
bestaat, ter
i van 10 M.,
nr, zich de
ie kamer is
t koor vond.
ieuwd, welk
8 Dec. 1858
Rugter e. s.
hoog als do
tde verbom-
ervolgd.)
(y,>
es i mm nwiw
IEDEREN WERKDAG DES AVONDS.
Prijs per drie maanden franco p. p1,25.
Enkele nummers0,02s.
UITGAVE DER FIRMA
UN VAN
van 1—5 regels 40 cent, iedere regel meer 8 cent.
Familieberichten van 1—5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 ''ent.
Wie zich met 1 October a s. op
ons blad abonneert, ontvangt de nog
in September verschijnende nom-
mers gratis.
i
4 September 1908.
Door de Hollandsche pers circuleert het i
slot van een gemeenteraadsverslag uit j
Sohore. Dat slot was door een der Goesehe
bladen opgenomen, doch door ons, die 't j
eveneens van onzen berichtgever ontvan-
gen hadden, geschrapt, dewijl 't naar 't
ons voorkwam in geen enkel opzicht het
algemeen of gemeentebelang in het gevlei
kwam.
Het luidt aldus:
Na nog eenige discussie zeide de voorzitter
tegen den heer Verhaagen, dat hij overal op
vit en hij als ambtenaar dat niet moest doen,
te meer daar hij zelf een slecht brievengaarder
is en ook een slechte postbode, die veel fouten
maakt.
De heer Verhaagen Mijnheer de voorzitter,
ik maak er J u op attent, dat dit niet in den
raad thuis behoort. Als ik tegen u zegu bent
een slechte boer, dan kunt u zeggen dat hoort
hier niet thuis en als ik zegu bent een goede
boer, dan behoort dat hier ook niet thuis,
maar als ik zeg, dat u een slecht burgemeester
is, wat waar is, dan behoort dat hier wel thuis.
U trekt altijd den eenen ingezetene voor den
anderen en dat is een burgemeester onwaardig.
Door het sluiten der vergadering maakte
de voorzitter een einde aan het incident.
G-alijk men weet was de discussie ont
staan dewijl de burgemeester niet had ar#n
de orde gesteld het onderzoek van de ge
loofsbrieven van een nieuw gekozen raads
lid en wel eenige aanvragen om salaris-
verhooging, van welke een op ongeveer
hetzelfde tijdstip was ingekomen als de
bewuste geloofsbrieven.
Aan de publioeering van dit «standje"
wensohten wij niet mede te doen, dewijl
wij meenden dat de weg tot openlijke
aanbieding van excuus door den burge
meester aan 't door hem beleedigde raads
lid niet mocht worden afgesneden.
Wjj verwachten dat de bnrgemeester dit
alsnog zal doen, al maakt de onaangename
openbaarmaking van 't //incident" hem dit
niet gemakkelijk.
Maar hij is z(jn bevoegdheid te buiten
gegaan, en heeft, zy 't misschien in drift,
een raadslid die 't vertrouwen van vele kie
zers geniet, in zijn qualiteit beleedigd.
(Ex-)Burgemeester Wesselink van Goes
deed indertijd in een vrij wat minder ernstig
geval in een raadszitting royaal amende
honorable aan een raadslid.
Een voorzitter die een fout erkent, rijst
in de achting van alle weidenkenden.
Maar ook het beleedigde raadslid heeft
sohuld. Noch de woorden van den voor
zitter, noch de zijne kwamen „te pas", dat
wil zeggen zjj waren niet aan de orde. En
het is zeer de vraag of dit gesprek, heele-
roaal buiten verband met 't onderwerp, wel
kan gerekend worden tot die, van welke art
47 der Gemeentewet zegt dat de raadsleden
niet gerechtelijk vervolgbaar zijn wegens
de meening door hen in de vergadering
geuit.
Overigens merken wjj op dat, hoe prij
zenswaardig^ overigens haar vermelding
zonder aanzien van persoon of partij, de
liberale pers door verbreiding van dit slot-
stukje haar eigen geestverwanten signa
leert immers in den raad van Schore is
slechts één lid, dhr. Int Anker, antirevo
lutionair de overige leden, onder welke
ook de burgemeester, zijn van de liberale,
althans niet van de antirevolutionaire rich
ting.
Nederlandsche en Vlaamsche beschaving.
Het oordeel van een vreemdeling over
een land, waarin hij korten tijd heeft door
gebracht, kan wel eens treffen door juiste
waarneming, maar is er niet zelden juist
naast; het is nog al eens, door generali
seering, van beperkte ervaringen, onwaar,
maar kan ook voor den landgenoot een
kijk geven op dingeo, waaraan hij gewoon
js en die hij niet meer ziet, tenzij dan,
wanneer hij zelf eens een kijkje bij zijn
neasfe buren neemt. WaDt de Hoüandsohe
beschaving wint het over 't geheel ge
nomen, van de Belgische; dit durven wjj
zonder een zweem van chauvinisme zeggen.
Maar wanneer een vreemdeling het zegt,
heeft 't meer waarde. Daarom oiteeren wij
met genoegen het volgende oordeel uit de
Vlaamsche Gazet, van een Belg die op het
Leidsohe oongres is geweest.
Ik had zoowat een week benoorden-Moer
dijk doorgebracht, en, al heb ik nu geenszins
een Hollander ingeslikt; al voel ik mij in
Noord-Nederland soms benepen, meer gege
neerd dan b.v. in Frankrijk, al lijd ik onder
een formalisme, eene teruggehoudenheid die
me onplezierig aandoetdie groote bescha
vingseenheid, die reeds spreekt uit de eenheid
in de taal, die ongedwongen beleefdheid tot
bij den minsten man bij ons anders eene
slaafschheid waar ik volksche, wrokkige bru
taliteit haast boven zou gaan stellen, die
vriendelijkheid in woorden en manieren die
als één draad door al de lagen der maatschappij
gaatweêr waren ze me opgevallen en hadden
me doen voelen dat hier van hoog tot laag
eene onbewuste verstandhouding heerschte,
die niet anders was dan een bloem van eene
logische, eigene, vaderlandsche ontwikkeling,
de vrucht der aanpassing van eigen nationaal
leven of de eischen, de levensvoorwaarden, de
bestaansmogelijkheid van den tijd waarin we
leve*. Ik erkende wat gij als beschaving had
omschreven ik erkende het ais Hollandsche
beschaving. Die indruk bleef me tot in Rozen-
daal bijhier, zoo dicht bij België reeds vond
ik nog steeds die bescheiden voornaamheid,
die vriendelijke beleefdheid hier zeker nog
aangekweekt door omgang met de groote
Nederlandsche steden, maar gevolg van een
zelfde Nederlandsche opvoeding, van eenzelfde
onderwijs, van eenzelfde traditie. Toen kwa
men wij in Esschen, en welk een leven,
welk een »herrie« (gelijk ze het een uurtje
hier vandaan zouden hebben genoemd), welk
een het woord moet eruit onbeschoft
heid, welke, om het ineens te schrijven, welke
onbeschaafdheid. Zeker: tolbeambten, trein-
controleurs, gendarmes zien er by ons heei
wat ilinker uit dan in 't Noordenmaarhad
den ze toch maar iets van de noordelijke
gemanierdheid, van de Hollandsche wellevend
heid, van de Nederlandsche nauwgezetheid
ook, die bij ons Belgisch »je-m'enfichisme"
zoo hoog afsteektIk herhaal hetik,
voor mijn part, heb geen Hollander ingezwol-
genik hou heel veel van mijn Vlaamsche
volk, ook van den Vlaamschen werkman, zelfs
van den Vlaamschen burger, die, niettegen
staande zijne Fransche opleiding, zoo weinig
van zijne oorspronkelijke rondheid verloren
heeft, en in den grond nog zoo weinig Fransch
is geworden, dat hij, hier in Brussel, niets
pittigs, niets geestigs, niets plechtiguitdruk-
kelijks zeggen kan,of hij doet het in 't Vlaamsch.
Maar, hoe Vlaamschgezind ik ook moge zijn,
ik zie niet dan met nijd naar de Hollandsche
beschaving op, en heb innig medelijden met
hetgeen hier in Vlaanderen omgaat
Natuurlijk zijn er in Nederland, eu in
onze omgeving nog vele onbeschaafde
mensohen, zoowel onder de geldmensohen
ais onder de proletariërs; doch 'taantal
streken waar, dank zij de nawerking van
den invloed van het Evangelie, de oude
zeden het langst stand hielden, is hier
grooter dan bij onze buren. En dan
het Christendom in zijn zuiverston vorm
brengt de ware beschaving.
België.
De quaestie te Schaerbeek.
Dinndagavond had een zitting van den
Gemeenteraad te te Schaerbeek plaats.even
onstuimig als de vorige. Reeds kort na do
opening moest de voorzitter de besprekin
gen schorsen, aangezien de verschillende
sprekers niets deden dan elkaar uitschel
den.
Na de heropening hield het lid Kennis
sen interpellatie over de handelingen dei-
brandweer, die bij de vorige zitting het
rumoerige publiek op straat met water
stralen had uiteen gejaagd.
Hjj hield een soort voordracht over het.
gevaar, dat er in gelegen is op het volk
«apuitlansen" te richten van meer dan drie
atmospheeren.
Het is zeer noodig, daarover te spreken,
want .die stommigheden zouden herhaald kun
nen worden. Als uwe waterstraal iemand treft,
die aan longziekte lijdt, dan stelt gij zijn leven
in gevaar.
Van de twee dokters, die hier zitten, zal nie
mand mij tegenspreken. Gij loopt gevaar uwe
medeburgers te vermoorden, als gij den stom
merik blijft, dien gij de vorige zitting waart.
Spreker las een brief voor, dien h\j over
dit feit aan minister Schollaert heeft ge
schreven eu besloot zqne rede met de
woordenHet college van Schaerbeek is
samengesteld uit dieven of stommerikken.
In de laatste weken is de Nasi-bewe
ging vrijwel tot rust gekomen slechts
in enkele bladen wordt de vraag gesteld,
of het Nasisme moet worden beschouwd
als da uiting van een separatistische stroo-
naing onder do Stoiliaaosehe bevolking,
of dat de heele quaestie slechts een plaat
selijk en persoonlijk karakter heeft. Voor
de laatste opvatting pleit, hetgeen geschied
is bij de jongste verkiezingeu in Trapan!
voor den provincialen raad. De roerige
en zich zeker van de overwinning wa
nende Nasi-partij heeft daarbij nl. een
volkomen nederlaag geleden. Sleohls
weinige weken na den schitterenden
intooht van den ex-minister in zijn
getrouwe vaderstad, geeft deze gebeurte
nis wel te denken.
Turkije.
Het feest der troonsbestijging van sullan
Abdoel Hamid werd dit jaar met bijzon
dere belangstelling tegemoet gezien. Men
beschouwde het als een soort graadmeter
van de waardeering, die de Sultan thans,
na de afkondiging der grondwet, in zijn
rijk geniet. En het blijkt, dat vooralsnog
bij het volk dankbaarheid bestaat, voor
de gemakkelijke, vlotte wijze waarop de
Sultan zich van zijn langdurige medewer
kers scheidde en de besluiten nam, waarbij
de grondwet en de vrijheid in Turkije
werden ingevoerd. Zoolang de Sultan op
dezen weg blijft, en zich niet gaat ver
zetten tegen de vrijheid, zoolang hij niet
het voorbeeld van Tsaar en Sjah volgen
gaat en geleidelijk weer wil terugnemen
wat hij op een oogenblik van angstige
bezorgdheid schonk, zoolang kan hij zeker
zijn van een soort populariteit, al is de
geestdrift niet bijzonder groot voor den
Padisja 1
Het zou den Sultan vooreerst ook zeer
moeilijk vallen zijn oude positie te her
stellen daarvoor ontbreken hem de mede
werkers en vooral de steun van de troe
pen. Zelfs in de kazernes gaat de kreet
z/Leve de vrijheid I" vooraf aan de tradi-
tioneele (/Leve de Padisja
Onder die omstandigheden is bet feest
der troonsbestijging dit jaar gevierd, meer
als een feest der bevrijding en ter eere van
cte invoering der grondwet, dan als een
herinneringsfeest aan de aanvaarding der
regeering door Abdoel Hamid.
Bij de ontvangst der ministers en de bur
gerlijke, militaire en kerkelijke autoriteiten
hield de Sultan een toespraak waarin hij
zeide, dat zijn eenige wensoh is het geluk,
de ontwikkeling en de macht van zijn land
te bevorderen.
In Macedonië is het (eest der troonsbe
stijging met bijzondere plechtigheid ge
vierd voornamelijk door de deelneming
der Albaneezen aan de feestelijkheid is
de viering te Ueskjoeb bijzonder geslaagd.
De AaterikaaDsehe republikeinen zijn
niet bijzonder gerust omtrent den uitslag
van de aanstaande presidentsverkiezing,
wegens de ontstemming die nog steeds
onder de negerbevolking, die een groot
aantal kiezers telt, heersoht tegeD presi
dent Roosevelt, omdat deze het uegerre-
giment te Brownsville, dat indertijd aan
het muiten was geslagen, heeft ontbonden.
Het is intusschen niet waarschijnlijk,
dat de ontevreden stemming tegen de
republikeinen onder de nehers blijft aan
houden, daar de bekende Washington Boo
ker, de voornaamste intelleotueele leider
der negers in de Vereecigde Staten, een
partijganger der republikeinen is.
Booker wil door middel van scholen,
i gymnasten en kerken een republikeinsche
organisatie der negers in het leven roepen.
Zijn voornaamste beweeggrond daarvoor
is, dat de gekleurde bevolking onmogelijk
kan hopen op verbetering van haren toe
stand, wanneer zij de politieke macht in
handen van een partij speelt, die groo-
tendeels steun vindt in de zuidelijke
staten, die aan de gekleurde bevolking
het stemrecht onthouden.
Nederland en Venezuela.
Uit Nieuwediep is Hr. Ms. pantserdek-
sohip „Friesland" Donderdagavond ver
trokken naar de West-Indisohe watereD.
Naar bat Vad. verneemt, zullen van
wege de Siaatsspoorwegmaatsohappij
weldra biljetten enkele reis kunnen worden
samengesteld volgens het tarief van //ge
combineerde rondreisbiljettten".
UIT DE PROVINCIE.
Middelburg. Door het polderbestuur
van Walcheren werden aan het polderhuis
uitgeloot8 obligatiën, elk van f 1000, vol
gens art. 7 van 't con versieplan van 3 Maart
1856;en wel do nrs. 164, 29, 710 a en b141,
45 a en b, 602 a— lc, 322,en 583 a—d\ 2 obli
gatiën, elk van f 1000, volgens art. 4 van
het plan tot het aangaan eener geldleening
van f 80,000 van 27 September 1900, en wel
de nrs. 32 en 80, M. C.
Middelburg. Sinds Maandag worden
twee jongelui vermist, B. van hier en B
van Souburg. Aan de politie is opsporing
van genoemde personen verzocht. M. G.
Viissingen. In een Woensdag door de
afdeeliog Zeeland van den Alqemeenen
Neder'landschen apothekers-adsistenten-Bond
gehouden ledenvergadering werd eon reg*
lement vastgesteld en een definitief bestuur
gekozen. Dit ia thans samengesteld uit dan
heer B. Crucq,voorzitter en de dames W. S.
de Bruijn, secretaresse, A. J. Fopma, Bieze
linge, penningmeesteres, E. G. de Roy ter
en J. Rinseoja, commissarissen. Behalve
mej. Fopma wonen de bestuursleden te
Viissingen. M. C.
Goes. De sfdeeling Goes van den Christ.
Nation. Werkmansbond hield gisteren
avond haar driemaandelijkeohe vergadering,
waarin verslag werd uitgebracht door den
penningmeester. Voor de afdeeling waren
-de ontvangsten f41.77, deuitga7enf219.175,
alzoo een kwaad slot van f177 405. Voor
het ziekenfonds was ontvangen f 135.20,
uitgegeven f35, goed slot van f 100.20, aan
de zieken werd f 25 uitgekeerd. Als be
stuursleden werden herkozen dhrn. H.
Kuzee en E. Barbierin de oom missie van
toezicht dhrn. E. v. d. Bosoh en J. W. v.
d. Weert; in de finanoïeele oommissie dhr.
Joh. Zaudee en werd gekozen als lid voor
het Provinciaal comité dhr. M. Kok Jr.
Te Cadzand is Woensdagmiddag,
terwijl de bewoners op het veld waren,
in twee woningen ingebroken. Bij een van
hen zijn goederen ontvreemd ter waarde
van f75, waaronder eenige gouden oor
bellen. M. C.
In de week van 26 Augusfus toten
met 1 September 1908 zijn in Zeeland voor
gekomen 5 gevallen van roodvonk en 2
van diphtheritis 1 en wel van roodvonk
2 gevallen te IJzendijke2 te Vlissiugen
en 1 te Wolphaartsdijk en van diphtheritis
1 geval te Stoppeldijk.
Door Gedeputeerde Staten vBn Zee
land is heden bepaald dat de a.s. Najaars-
zitting der Provinciale Staten van Zeeland
zal worden geopend op Dinsdag 10 No
vember a.s.
Vlake. Het is voortaan toegestaan aan
reizigers die met da Prov. boot Walzoor-
danHansweert meekomen, hun kilometer
boekjes op de boot te lateu afstempelen,
omdat hiervoor aan het station Vlake vaak
de tijd ontbreekt.
Hoedekenskerke. In do raadsverga
dering van Woensdag, ingevolge art. 49
der Gemeentewet, werd de aftredende wet
houder Groenewege herbenoemd met 4
stemmen tegen 2 in blanco en 1 op de heer
J. Louisse. Do voorzitter deelt daarna
mede, dat Ged. Staten bezwaar hebben
tegen de aflossing zooale die in het plan
van geldleening van f 14000 is opgenomen,
en wel omdat de termijn daarvan hun te
lang voorkomt, wanneer met f 500's jaara
wordt afgelost, als de lo opende leeningen
zullen zijn afbetaald. B. en W. stellen
thans voor den tormijn van aanvang der
aiiossing te behouden, doch alsdan de af
lossingssom van f 500 te brengen op f 1000
zulks in verband met het feit, dat alsdan
ook de beide rentelooze voorschotten der
provincie voor wegsverbetering zullen zijn
afgelost. De raad vereenigt zich daarmede
zonder hoofdelijke stemming. Eveneens
vereenigt de raad zich met den eisch van
Ged. Staten om de breedte van 'n gedeelte
te bekeiëu weg te brengen van 2,80 M. op
3 M., zulks mot het oog op het drukke
vervosr over den weg. Vervolgens wordt
een besluit tot af-en overschrijving'op de
gemeeutebegrooting 1908 genomen, noodig
om da adverteutiekosten te betalen voor
oprorping van 'n onderwijzeres, ad i 21,70.
Bij de behandeling der geraeentebegroo-
ting voor 1909 wordt esn voorstel tot ver
hooging van de jaarweddend6rwethouders
van f 60 tot f 100 verworpen met algem.
stemmen min een blanco en daarna aan
genomen een voorstel van dhr. Van der
Linde om dio te brengen van f 60 tot op
f 80 met 5 stemman, tegen 1 en 1 blanco.
De begroeting wordt daarna met algem.
stemmen aangenomen in ontvangst en uit
gaaf op 246öl,803 met een post voor on
voorziene uitgaven van f 203,911 en een
bedrag van f 2100 voor H. O zijnde f 100
meer dan voor 1908. Nog wordt ingewil
ligd een verzoek ven J. do Ruiter om wijzi
ging van een bestaande rooilijn voor zijn te
verbouwen huis. Bij de rondvraag worden
door den heer Walraven eenige inlichtin
gen gevraagd over het besluit van 't Wa
terschap Hoedekenskerke om in te trekken
de indertijd verlesnde bijdrage voor het
onderhoud van wegen en het in verband
daarmede zelve overnemen van die wegen
in beheer en onderhoud, welke door den
voorzitter gegeven worden, waarna de ver
gadering gesloten wordt.
Kaart van Venezuela.
Het bekende tijdschrift «Eigen Haard"
begint zijne lezers te verwennen. Bij het
laatste nummer is een uitgebreide kaart
van Venezuela en omgeving in kleurendruk
gevoegd, welke in dezen tijd ongetwijfeld
met veel belangstelling zal worden ont
vangen. Melden wij tevens nog, dal dit
nummer behalve de gewone kleur van af
beeldingen, de twee nieuwste portretten
van H. M. de Koningin en o.a. kiekjes
van de laatste ongeregeldheden op Curasao
bevat, dan is niet te veel gezegd, dat
„Eigen Haard" alles doet om zijnen lezers
aangenaam te zijn en is een abonnement
op dit tijdschrift daarom ten zeerste aan
te bevelen.
Arrondissements-Rechtbank te Middelburg.
Heien, Vrijdag, zijn veroordeel wegens s
diefstalH. de V., 27 j., arbeider, Koe
wacht, thans te Middelburg in heohtenis,
1 jaar gev. straf, met aftrek der preven
tieve heohtenis, en M. S., 35 j., opperman,
Middelburg, 1 m. gev. straf
mishandelingP. J- G., 23 j., lacdbou-
werskneoht, IJzendijke, f 10 b. s. lOd.h.
mishandeling van een ambtenaarH. O.,
25 j., werkman, Axel, f10 b. s. lOd.h.;
beleediging van een ambtenaarF. H., 18
j., werkman, Wemeidinge, f 10 b. 8.10 d.h.
valschheid in geschrifte en en het opzette
lijk gebruik maken daarvanJ. M. F., 25
j., slager, Grijpskerka, 2 m. gev. straf, 6n
wederspannigheidA. J., 23 j werkman^
