y et NIEUWSBLAD VOOR ZEELAND. Ikontroomer 3S No. 253. 1908 Dinsdag 28 Juli, 22e Jaargang. HISTORISCH gaarfs CHRISTELIJK- ZOMEN T E", errievenlen 1 Paard Biiteüludsch Overzicht. 'delburg V. p. ouwers! itheekbank and, oningen. aal ƒ1.000.000 oordeeligste en ie van alle be- soorten. Iedere bovenstaand ge- erk. het handelsmerk knot voorzien is. )OP toP tóP knecht eside Meid VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK Wed. S. J. DE JONGE-VERWEST, te Goes F. P. D'HUIJ, te Middelburg. PRIJS DER ADVERTENTIËN UIT DE PROVINCIE. «r reemd Geld. osito's maand. opzegging o 0' O 0 OMER wil aan- men zal nemen. geplaatst zijn, gang, scherpe aurzaamheid. aarne verstrekt ger der fabiiek ART, nd eerste klasse wrtvlietof zijn t vertegenwoor- mten aangesteld serste hypotheek geeft uit 4 :oers van 98 °/o f 500.-, or Zeeland, be- agenten en cor- DÏELEMAN te ris der Bank. BROUWER. W. SWITTERS BOLT. H. BOASSON u r g. rs- Inventaris groot 8 last. VAN BELZEN n. OP 1 .Kz. te W e s t- them. xlxens Pz., Aagtekerke. ber 5PE, Oostkapelle. f met October Uaarsjes te den, (Hollandseh oositerke (W.) a-Verweat - Go«#< IEDER EN WERKDAG DES AVONDS. Prijs per drie maanden franco p. p1,25. Enkele nummers0,02®. UITGAVE DER FIRMA EN VAN 27 Juli 1908. Bij het berioht der Sehoonhovensche Ci t. dat er gunstig is beschikt op het adres, bevattende het verzoek om den Bijbel op de openbare lagere school te Groot-Aromers te mogen gebruiken taekent de Chr. School bode het volgende aan Hier wordt, zoo schijnt het ons toe, de Bijbel op eene openbare school toegelaten om eene school met den Bijbel overbodig te maken of wel te weren. We zoeken naar eene vergelijking met dit be drijf. Er kwam er ons eene voor den geest, die we liefst nog niet geven.Zij is mogelijk te scherp. We kennen te weinig de bijzondere toestanden in dit Groot-Ammers. Wat we er dan van kennen wilden f Dit,of de onderwijzers van die school dezulken zijn, die met dat toegestaan gebruik des Bijbels ingenomen zijn, maar ook of zij zoodanige oplei ding of voorbereiding hebben genoten, dat zij den Bijbel waardig kunnen gebruiken. De Bijbel is geen boek alleen voor kinderen. Hij is o o k voor kinderen, maar allerminst uit sluitend. De Bijbel kan ook misbruikt worden in de school. Niet alles, wat hij behelst, mag worden behandeld in de kinderschool. Evenmin mag de gansche Bijbel in de school worden voorgelezen. Men doet dat zelfs niet in de ver gaderingen der geloovigen, al waren daar enkel volwassenen. Miskenning van de beteekenis der Heilige Schrift is het, ze, zonder onderscheid te maken, overluid in 't bijzijn van allerlei kinderen te laten lezen. De uitspraak oi getuigenis »A1 de Schrift is van God ingegeven en is nuttig tot leering, tot wederlegging, tot ver betering. tot onderwijzing die in de rechtvaar digheid is'', zullen we in al hare volheid en volstrektheid laten staan. Maar we zullen tevens bedenken, dat van menige hoogst ernstige onderwijzing in ver maning of historie de grootste kracht uitgaat, wanneer ze in anderer afleidende of storende tegenwoordigheid niet geschiedt. De Schrift heeft ook menigeen slechts in de eenzaamheid, in de stilte van het verborgen leven wat te zeggen. Het volle menschenleven is in de school niet vertegenwoordigd. De school ontvangt men- schen in de kinderjaren. De Bijbel, zoo eindigt de Chr. School bodeis het boek voor de geheele levens school. Daarom worde hij niet misbruikt. En wel mag worden gevraagd, ofdatplolse- ling brengen van den Bijbel ïd eene open bare school ruimte laat voor waarborgen voor een waardig, een eerbiedig gebruik. Twee presidenten worden in den laatsten tijd drukker dan ooit besproken Faüières en CastroDe eerste als vredestichter, de laatste sis twistzoeker. Fallières heeft in Zweden ean, zij 't ook minder schitterende, toch even hartelijke ontvangst genoten als in Denemarken. Allerhartelijkst was de toespraak, de toost, welken koning Gustaaf aan tafel tot hem richtte, en niet minder vredesgezind het antwoord van den gast, die niet naliet,op 't voetspoor van zijn gast heer, uit te wijden over de banden des bloeds die Frankrijk en Zweden verbinden. Castro daarentegen de president van Venezuela schept in karakter en gedra gingen, misschien ook in staatkundig be doelen genot het tegengestelde fe zijn van zijn ambtgenoot der Fransche republiek. Evenals,nu juist 'n jaar geleden,Napoleon Bonaparte de geesten van alle staatslieden en vorsten tegen zich innam, zoo schijnt nu deze Castro in de Nieuwe Wereld alle regeeringspersonen tegen zich te willen innemen. //Alleen tegen allen", schijnt zijn leus. Zijn trots trof natuurlijk 't eerst zijn buren. Toen de pest te La Guayra uitbrak, nam Trimidad gezondheidsmaatregelen tegen schepen uit deze Venezolsansohe haven plaats, welke maatregelen door den pre sident van Venezuela met wraakmaat- regelen (represarilie) werden beantwoord, onder anderen met quarantaine te gelasten voor alles wat uit Trimidad kwam, waar door hij dat eiland, dat bijvoorbeeld al zijn vleesch uit het Orinooo-gebied betrekt, als 't ware uithongerde. Toen kregen de Nederlandsche inlan ders een beurt, om dezelfde redenen. Steeds meer dringt hy allen Nederland- schen, golijk eiken buitenlandschen in vloed van zijn erve weg. Als een tweede Monroe maakte hij zich tot leusVene zuela voor de Venezolanen Geen enkele buitenlandsche maatschappij werkt er meer. Mijnen, stoomvaartlijnen, fabrieken, alles heeft hij aan zich getrokken, voor zoover raen er hem de meerderheid van 't aandeelenbazit niet wilde verzekeren. Persoonlijk is hij hierbij al hesl wel ge varen want by heeft zich een kolossaal vermogen van honderd miljoen francs weten te vergaderen. En dat is mooi voor iemand die zijn loopbaan begonnen was als muilezeldrijver, en daarna nog een tyd winkelbediende was Van 's mans eigenaardige, verwaande opvattingen getuigen zeker wel enkele op merkicgen die een dagbladschrijver uit een te zynent mot hem gehouden vraaggesprek (intervieuw) heeft opgeteekend. //Venezuela staat op slechten voet roet bijna alle mogendheden", zeide hjj, «dat is mijn werk en myn trots". Hjj vergeleek zich bij Napoleon; de bond- genooten zouden by Waterloo niet gewon nen hebben, als h\i, Castro, in Napoleons plaats had gestaan, hjj, die een coalitie van allo mogendheden weerstaat En ten tweede vergeleek hij zich met Bo livar, den bevrijder van Zuid-Ameiika, wiens portret nasst het zyne hangt. Bolivar verdreef de Spanjaarden, ik, zei Castro, heb een oneindig veel talrijker en beter gewa- pendan vijand aangevallen de mannen van zaken, de cosmopoiieten Mjjn ideaal is, de noordelijke republieken van Zuid- Amerika te vereenigen tot een gemeen schappelijk verweer tegen da barbaren van Europa en 't andere Amerika". Men bemerkt wel die //vorst" ziet overal vijanden en hij koestert groote ide alen, die wèl niet verwezenlijkt zullen wor den, daartoe ia hy te veel egoïst, denkt hjj te zeer aan spekken van zijn eigen zak. Toch kan hy nog veel kwaad doen. Het is eigenaardig dat van de weinige mogendheden, die nog goed zijn met dit land, het juist Duiisohland is die te Caracas Venezuela's hoofdstad een gevol machtigd minister bezitDuitsohland, dat in den winter van 19021903 met Enge land en Italië de kust blokkeerde zoodat zelfs in Venezula echaarschte aan levens middelen ontstond ten einde zijn schuld vorderingen te innen en dat zich zijn eischen door het Hasgsche Hof grooten- deels toegewezen zag. Zoo blijft men goede vrienden 1 Een grappig bewijs van de ge moedelijke ruwe houding der Duitschera was de aanbieding van een prachtig bloem stuk dat Caetro op nieuwjaarsdag 190S, dus op de volle hoogte van het conflict vau de Duitschers te Caracas ontving en op welks lint de woorden stonden „Met de beste wensohen op Nieuwejaar. De Duifsohe Kolonie te Caracas". Onder die bloemen stak de gepantserde vuist. Eenige dagen later werden te Puerto Oabello Duitsohe marine-troepen geland, die zioh meester maakten van alle Vese- zolaansohe vaartuigen in de binnenhaven. Ook door de eskaders der verbonden mo gendheden waren schepen in beslag geno men, o.a. een Venezolaaasohe kanonneer boot. Een formeel granaatvuur werd door drie Duitsohe oorlogsschepen geopend op het fort San Carlos. Niet alleen werd dit geheel verwoest en vielen daarbij aan beide zjjden dooden en gewonden, maar de Duitsohe schepen sehoten zelfs het na burige dorp plat, een en ander tot groote verontwaardiging der Yankees. Ondanks deze moeilijkheden wist Castro omtrent dienzelfdeu tijd over de revolutio nairen de overhand te behalen. Men heeft echter Castro werkelijk klein gekregen. „Ik word door overmacht gedwongen", verklaarde hjj in zyn antwoord aan de mogendheden. Én nu is dit het eigenaardige in da ge heele geschiedenis Met Duitscbland is de dictator op't oogea blik heel go6dterwyl Amerika die 't toen zoo voor hom opnam tegen de Europossche mogendheden nu ge heel buiten zyn hoekje ligt. Want ook da Amerikanen heeft hij uit zyn land ge worpen. Hiertoe werkt natuurlijk veel mede het aangemoedigd toezicht der Vereenigde Sta ten op deZuid-Amerikaansoherepublieken. Met Frankrijk stond tot voor kortgeleden Venezuela op niet minder gespannen voet. Het begon hiermede dat zijn zaakgelastigde Taigny door Castro uit het land gezet werd, toen hij gewaagd had te protesteeren tegen een willekeurig vonnis van de VeDezoIaan- sohe rechtbanken, Op rechterlijk bevel wa ren de kantoren der Fransche telegraaf- maatsohappij te Caracas gesloten en de di recteur Brun uit het land gezet. Terwijl men in Frankrijk nog beraadslaagde of het wenschelijk was, den heer Taigny terug te roepen, en daartegen stemmen opgingen omdat de Fransche belaDgen dan geheel zonder toezicht zouden zijn, maakte de dic tator van de gelegenheid, dat Taigny zich aan boord van een Fransoh schip begeven had, gebruik om hem deo terugkeer op Ve- nezolaatisohen grond te verbieden. Zijn pre test zeide Castro, kwam neer op het betwis- len eenor gewezen zaak. Inderdaad gewezen, maar door rechters, die geheel onder den invloed der regeering stonden Frankrijk beschouwde de uitzetting van zijn vertegenwoordiger als een oorlogsdaad en dreigde met geweld. Een geweld dat eehter nooit gekomen is En nu is de Neder landsche consul De Reurs door Gastro weg gepoetst omdat hij in een Nederlandseh weekblaadje Hou en Trouwhad ge klaagd dat er met Castro niets te beginnen was. Castro betoont zich wel wat ondankbaar jegens de vreemdelingen. Immers dezen hebben zijn land tot aanvankelijken bloei gebracht, door de ontwikkeling van zijn handel en de ontgiDuingzijuerhulpbronnen. Het voert koffie, cacao, hoornvee, hui den, caoutchouc en goud uit en is door zijn ryke bewatering, niet ongezond kli maat en den dierenrijkdom van sommige streken voor een grooter toekomst bestemd. Zyn uitvoer naar alle landen neemt toe (naar Nederland en koloniën van 7.889.000 bolivars in 1908, tot 11.827.000 b.inl905 6. Doch zyn invoer neemt behalve uit Ne derland (2.828 000 in 1904 5 tot 3.095.000 in 1905 0) uit alle laoden afis voor Engeland in dien tijd zelfs van 503.000 op 21.000 b. gedaald. Van zijn scheep vaart is zeven tiende in handen van vreem delingen: zelf bezit het slechts een han delsvloot van 9 stoom- en 22 zeilschepen. En het geheele oppervlak van bijna een millioen vk. km. moet het doen met 864 K.M. spoor. Doch door Castro's politiek wordt Ve nezuela steeds meer afgesloten van de rest der wereld en zal het niet in staat zyn, partij te trokken van de gro /te voor- deelen die de opening van het Panama kanaal eens bieden zal aan alle landen, nabij dien grooten vaarweg der toekomst gelegen. Terwijl hier de president eener demo cratische republiek al meer gaat doen als een dictator en een gevaarlijk alieenheer- seher, is in een ander deel der wereld een despoot bezig te naderen tot de allures van een beperkt constitutioneel vorst. Wij bedoelen den Sultan van Turkije. De dreigementen der Jong Turksobe partij moede, heeft hij eindelijk haar eischen ingewilligd en zijn volk een Grond wet toegezegd. Toen het nieuws de provincies bereikte, begroette men 't met vreugde, te Salmiki zelfs met vreugdeschoten van de vloot, waar nog zoo pas een kolonel van 't oude regime door zijn heethoofdige onderhoo- rigeu was vermoord geworden, van 15 regels 40 cent, iedere regel meer 8 cent. Familieberichten van 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent. De Sultan had derhalve mot geweld de beweging niet kuunen onderdrukken. De vloot en een groot deel van 't leger waren tegen hem geweest. De constitutie vsn 1876 zal derhalve wor den herzien en dan krygt Turkye een uit gebreider stemrecht en een meer onafhan kelijke volksvertegenwoordiging. Hetgeec noodig was. Want talrijk zijn de misbruiken waarvan do onderdanen, do kleine luyd6n het meest, slachtoffers zijn. Soldaten w&chtten vergeefs op hun soldij, ambtenaren op hun traktement, boeren op hun zonen die te lang in dienst gehouden werdeD, zoodat de oogst rotte op de velden. Zoo ergons dan is in Turkije wel een par lementaire regeeringsvorm noodig, en een parlement dat 't oog houdt op de koorden dor regeeringsbeurs. Ontwerp Winterdienst, Staatsspoor. Op het eerste Ontwerp,Winterdienst op de Staatsspoor worden de navolgende wij zigingen voorgesteld in dea treinenloop, voor wat Zeeland en naaste omgeving aangaat Richting VlissingenRoosendaal enz. Trein 370 vertrekt voortaan van Bergen op Zoom 7.06 en komt te Roosendaal te 7 30 n. aan. De mailtrein 86 wordt gesplitst in 86a voor Zuid- en 865 voor Noord Duitsohland de eerste vertrekt uit Vlissingen 6.40, de tweede 6 50 n. Trein 82 vertrekt voortaan van Vlissin gen 5.56 n.verder onveranderd. Richting RoosendaalVlissingen. Trein 633 vertrekt van Roosendaal 8.40, Wouw 8 51, Bergen op Zoom 9.14, Woecs- dreoht 9.23, verder onveranderd. De mailtrein 83 wordt getplitst in 83a van Noord- en 835 van Zuid-Daitscbland de eerste vertrekt van Roosendaal 8 56, de tweede 9.20 v., aank. VlisaiDgen 10, resp. 1024 v. Trein 105 vertrekt voorlaan van BergeD op Zoom 4.14, Vlake 4.39, Goes 4.51 Middelburg 5,11, aankomst Vlissingen 5.18 n.verder onveranderd. Trein 109 vertrekt alsdan van Bergen op Zoom 9.31, Kruiningen 9.58, Goes 10.11, Middelburg 10.31, aankomst Vlis singen 10.39 n.verder onveranderd. Middelburg. Aan den gemeenteraad is door bet bestuur van de afdeeling Middel burgVlissingen der Nederlandsche Ver- eeniging van Christelijke Kantoor- en Han delsbedienden een adres gericht, waarin het, in verband met het verzoek van de Vereeniging Handelsbelang betreffende on derwijs in het boekhouden aan de avond school voor handwerkslieden, erop wijst dat sedert 1906 gedurende de wintermaan den van wege de afdeeling twee avond cursussen voor dat onderwijs worden ge houden. Het bestuur verzoekt bij het nemen van een besluit omtrent het adres van Handelsbelangen hiermede rekening te wil len houden. Goes. Zaterdag kwan aan 't politie bureau alhier eeu der heeren Kahn uit St. Anna ter Muiden melden dat hij met zijn auto tussehen Sloedam en Goes rij dende verloren had een reistasch met 200 francs aan papier, eenig kleingeld en verschillende sieraden zijner doohter. Heden berioht men ons uit Heinkens- zand dat W. Allewijn aldaar aan den postdijk te 's-Heer Areadskerke de bewuste taseh gevonden heeft en ter secretarie gedeponeerd. Deze vinder zal wel op een vorstelijke belooning kunnen rekenen. Ritthem. Bij herstemming voor een i raadslid vaoalure-Be Visser, overleden, is gekozen de heer C. de Visser Jz. met 74 stemmen. De heer L. Gesohiere verkreeg er 22. i Bij eerste stemming waren uitgebracht op de heeren H. BareDtsen Az. 20, L, Gesohiere 22, Joz. Jobse 19 en C. de Visser Jz. 36 stemmen. Hoedekenskerke. In de Vrijdag onder voorzitterschap van dbr. burgemeester ge houden gemeenteraadsvergadering was zonder kennisgeving afwezig de heer J. van der Linde. Medegedeeld werd dat bij de kasopname bij den secretaris-ontvanger van het B, A. dieas boefeen en kas in orde zijn bevondeD en dat Gedeputeerde Blaten de verordening regelende de salarissen van het onderwijzend personeel hebben goed gekeurd. De rekening over 1907 van het Burgerlijk Armbestuur werd goedgekeurd in ontvang op f 4860.865, in uitgaaf op f319 9 295, dus met een goed slot van f 1661.57. Vastgesteld werd de gemeente rekening over 1907. Wegens periodieke aftreding van de zetters M. G. Verbeek Sr. en W. C. Groe- newegen met 1 Januari a s. werden op de nieuwe aanbevelingen aan den Comm:s- saris der Koningin de aftredenden beide met 5 stemmen wederom als no. 1 voor gedragen, no. 2 zijn de heeren J. van der Linde en C. Schrijver. Daarna had eene wijziging der begroo- tÏDg plaats tengevolge van de nieuwe salarisregeling van het onderwijzend per soneel, tengevolge waarvan het hoofd der sohocl f150 en de onderwijzer f50 in salaris wordt verhoogd. Colijnsplaat. In de afgeloopen week hadden alhier twee treffende ongelukken plaats. Donderdagmiddag was de 60-jarige weduwe M. Janse in haar schuur aan het schoonmaken, waartoe ze op 'n balk stond, oen paar meter boven den grond. Door ver lies van evenwicht of beweging van den balk viel zij en kreeg ze ook nog den balk op haar hals. Bewusteloos werd zy opge nomen en na geneeskundig onderzoek bleek zij inwendig zwaar gekneusd te zyn. Nu na twee dagen is zij overleden. Zater dagavond werd de treurmare vernomen,dat een jongeling (zoon van W. Barentseo) die giüg baden en niet op tyd terug keerde,zou verdronken zijn. Later bevestigde zich dat gerucht, want er was geen spoor meer van hem te zien on zijn kleeren lagen aan den dijk. Met de eb heeft hij zich te ver uit den wal gewaagd en niet kunnende zwemmen is de ongelukkige, na nog om hnlp geroe pen te hebben, verdwenen. Velen begaven zich spoedig naar de plaats des onheils, maar tot heden is het nog niet gelukt het lyk te vinden. Kapelle. Onder begunstiging van het schoone weder had 1.1. Zaterdag de rijtoer plaats met de kinderen der Zondagschool, onder leiding van den heer C. Vermaire ca met medewerking van den eerw. kerke- raad der Ned. Herv. kerk. In een tiental rijtuigen met circa 100 kinderen verliet de stoet om 12 uur onze gemeente, om langs da postweg naar Wemeldinge te rijden, waar even onder ademlooze stilte een paar liederen werden gezongen voor de woning van den oud-burgemeester dhr. P. Dekker. Thans ging het Daar Wilhelminadorp, den polder door naar Wolphaartsdijk, opge wacht door een groote sohare belangstel lenden, en niet hc-t minst op en bij de gast vrije hofstede van den heer Koert, waar onder de lommrrrijka boomen de kinderen zioh neerzetten om zich te goed te doen aan wat melk en koekjes, waarom dan ook de kinderen uit dankbaarheid een paar liederen zongen, om cl au verder te wande len, dorpwaarts henen, waar ze werden opgewacht voor de pastorie van en door den Weleerw. Heer ds. Stegenga. Onder groote toeloop belangstellenden zongen de kinderen weer enkele liederen, waarvoor ds. Stegenga zijn hsr e ijken dank betuigde. Nog een kleine wandeling en de stoet trok huiswaarts. De natuur was schooD, de ont vangst overal hartelijk, ongevallen van geenerlei aard hadden plaats ook in weer wil van het onware verspreide gerucht. Eu zoo kwamen ze dankbaar en voldaan, opgewacht door een groote sohare belang stellenden, des avonds om half negen in onze gemeente aan, waar de kinderen staande onder de eeuwenoude lindeboom nog een danklied zongen en toen wel vol daan huiswaarts keerden. Bevorderd bij het Kon. Instituut voor de Marine te Willemsoord tot sergeant»

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1908 | | pagina 1