NIEUWSBLAD VOOR ZEELAND No. 245. 1906 Zaterdag 18 Juli. 22e Jaargang, GHRISTELIJK- HISTORISGH -mans er ER, ie Meii ?lburg an Kalf- ode *b.t VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK Wed. S. J. DE JOMGE-VERWEST, te Goes F. P. D'HUIJ, te Middelburg. PRIJS DER ADVERTENTIËN BJj dit nummer behoort een By voegsel LANDBOUW. II e c h t s z a k e n. Gemengde Berichten. r wenscht nel met een ooplieden Provincie Uj Algem. msterdam. oudekerke. Augustus, m u i d e n. peulen, rek. Aug., park ens ittelandt. )i I tegen een Vissekerke. ner schuur, timmerman, erk agtekerke. *h.t ER, Sou- aan eider, MEIJERS, au, desver- oning be- SEN, Goes. z., Schroe- woordige CH te Goes CHIERE te e)- ex-en. Middelburg. .15 6.55 9.37 .22 7.02 9.44 .34 7.14 9.56 .46 7.26 10.08 .53 7.33 10.15 .04 7.44 10.26 .23 8.03 10.45 e-Domburg. .38 8.18 11.18 8.40 11.40 .09 8.49 .16 8.56 .28 9.08 .40 9.20 .47 9.27 11.49 II.56 12.08 I2.20 12.27 -Vlissingen. 4.15 6.55 9-37 5.04 7.44 1O.26 5-13 7-53 5-16 7-56 5.2I 8.01 5.26 8.06 e-Domburg. 5.35 8.15 II.15 - 8.40 11.40 6.47 9.27 12.27 -Middelburg, agen. 9.20 I2.x5 2.55 8 5.48. II.09 2.°4 rwwrt - Gom. IEDEREN WERKDAG DES AVONDS. Prijs per drie maanden franco p. p1,25. Enkele nummers0,02». UITGAVE DER FIRMA EN VAN van 1—5 regels 40 cent, iedere regel meer 8 cent. Familieberichten van 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent. ES3232 Wij moeten dankbaar erkennen dat wij met de waardeering der Zending door liberalen er op vooruit gaan. Eigenlijk al sinds minister Keuohenius' aftreding, hebben liberale ministers Crewer oorop de Zending in onze Oost bevorderd ook de vrijzinnige pers liet zioh niet onbetuigd en zelfs van goeiaal-demooratisehe zijde (v. Kol) werd de Zending als een machtig beschavings middel voor onze bruine broeders aan bevolen. De dezer dagen zoo plotseling overleden oud-resident van Tapanoeli L. C. Wel- sink was een der weinige regeerings- ambtenaren die dezendingopenlijksteunde. Tot voor enkele weken was hij resident van genoemde streek doeh moest wegens ziekte ontslag aanvragen, hetwelk hem eervol verleend werd. Den 9 JuDi van Sibolga vertrokkeD, be zweek hij reeds 10 Juni aan een hart verlamming. En om nu te weten wat de bevolking aan hem verliest en aan de Zending ie danken heeft, leze men onderstaande re gelen, die wij uit de Nieuwe Rolt. Crt. overdrukken „Met de zending vooruit", was de leuze van dezen onvermoeiden ambtenaar en hoewel de evangelieverkondiging veel meer als middel dan als doel gebruikend, begreep hij toch zeer goed dat de prediking van het christendom in de heidensche en kannibalistische Tobastreken, land en volk ten zegen zou worden. Dit bleek wer kelijk in die mate het geval, dat de Tobaianden nu het rijkste en belangrijkste gebied van de Residentie Tapian na Oeli vormen, terwijl ze vdór de verschijning van de zending en den ambtenaar Welsink aan volslagen anarchie wa ren overgeleverd. De verheffing en opbeuring uit hun hciden- «chen en dieptreurigen natuurstaat, waarin tot voor betrekkelijk korten tijd de in een geheim zinnig waas gehulde, en haast niet meer dan legendarisch bestaande, Tobaianden verkeerden, de Nederlandsche vlag te planten in een land dat thans een heerlijk domein vormt van ons tropisch Hollandsch wereldrijk, dit was het levensdoel van resident Welsink. En hoe schitterend is dit doel bereikt. Elders lezen wij In l883 had een inval van Singa Mangaradia plaats in het gouvernementsgebied in Noord Toba, vooral tegen de zending gericht. De in val is door den toenmaligen controleur Wel sink afgeslagen, waarvoor deze met het ridder kruis der Militaire Willemsorde werd beloond. Welsink werd de „vader der Bataks" genoemd en in de laatste jaren noemden zijn Tobaneezen hem hun grootvader". Wel een bewijs hoe zijn arbeid gewaar deerd werd en de zending door hem ge steund, tot zegen was. Eare zij zijn nagedachtenis Nederl. Pomologische Vereeniging. Qoes herbergde gister en eergister een uitgelezen corps vooruitstrevende mannen (en een dame) wier levensdoel is de volma king van de fruitteelt en den fruithandel in Nederland. Dat is de pomologische vereeniging. Het is de eerste maal dat deze vereeni ging sinds haar 10-jarig bestaan, bniten Utrecht vergadert; en die eerste maal gunde zij Goes de eer haar te ontvangen. Aan het bezoek was een excursie van twee dagen verbonden, waarvan gister 't eerste, heden 't tweede deel werd afgelegd, gister met veel, heden met zoo goed els geen regen. Alvorens de werkzaamheden te begin nen, warden gisterenmiddag de leden der vergadering ongeveer 50 heeren en één dame mejuiïr. dr Johanna Westerdijk, directrice van het phytopathologisch la boratorium Willy Commelin Scholten te Amsterdam, in het Veilingsge'oouw van de Tuinbouw vereeniging, door den heer S, A. Hanken, voorzitter van de aid. Goes van de Nederl Pomol. Vereenigiag toege sproken. Spr. herinnerde aan den tyd dat het Zeeuwsche fruit onbekend was en de Zeeuwsche fruittelers zei ven niet wisten wat bun grond waard was. Maar hoe er langzamerhand ontwakend leven kwam, de telers zich veraemgden, de heer Cam- man de geestdrift wekte, een proeftuin en een tuinbouwcursus werden opgericht en een tentoor stelling werd georganiseerd waarop men zich verbaasde over het vele voortreffelijke dat hier was aangekweekt. Thans zijn wij er bovea op en spr. dankt nog eens 't gemeentebestuur van Goes dat op zoo billijke voorwaarden een veilings- lokaal schonkspr. eindigde zijn welkomst woord met den wensoh dat de leden een besten indruk van Zuid-Bevelaad's fruit teelt zullen meenemen, en met een woord van dank aan den heer LöhBis, mede aan wezig, en aan de regeering voor den steun aan den Zeeawsohen tuinbouw verleend. De voorzitter van 't hoofdbestuur, mr. G. W. baron v. Dedem, (oud-lid der Tweede Kamer voor Elsi)herinnerde eraan hoe sohoon 't Zeeuwsohe fruit bleek te zijn op de fruittentoonstelling te Amsterdam Spr. dankt namens de vereeniging de af- deeling voor de moeite van 't organisaeren der excursie en spreekt den wensch uit, dat Zeeland nog eenmaal aan 't heofd zal staan van de Nederl. Pomologische Vereeniging. En toen ging men naar de aanplanting van de Zeeuwsche Fruitteelt Maatschappij, het Valckeslot, dat beheerd wordt door dhr W. J. v. d. Bosch, directeur van de Zeeuw sche Fruitteoltmaatschappiii en van daar per rijtuig naar den Wilheluiin&polder, waar het gezelschap allerhartelijkst werd ontvangen door mevrouw Hanken, de echt- gecoote van dsn directeur. Daar werd een bezoek gebracht aan Ze6lands Proeftuin, welke onder leiding staat van dhr Camman, rykstuinbouwleeraar, benevens aan den particulieren tuin van dhr. H. A. Hanken. Des avonds van 8 tot 11 uur werd vergaderd in de sociëteittegenwoordig waven o. a. de heer F. B. Löhnis, inspecteur van den landbouw, de directrice vau het plantenziektekundig laboratorium (dr Joh" Westerdijk), dhrn F. B. Bonthuis, ryks- tuinbouwleeraar in algemeenen dienst en W. P. Camman, rijkst uitbouw! eeraar voor Zeeland enOostelyk Noord-Brabant; voorts 55 leden der vereeniging, verschillende be langstellenden, alsmede het dagalijkech te stuur van Goes ("2 leden), de directeur van het Rykslacdboawproefstation (drDe Ruij- te: de Wildt), de directeur der Lsndbouw- winterschool rykslandbouwleeraar I. G. J. Kakebeeke, de heer J. M. Kakebeeke, enz. De voorzitter ving zijn openingswoord aan met een woord van dank aan het dage- lyksch bestuur van Goes, den heer inspec teur vertegenwoordiger der regeericg, den directeur van het proefstation, den rijkslaudhouwleeraarreleveert 't geen op de excursie is gezien, en prijst de Goesohe tuinbouwers. Hij wijst er op dat de werkzaamheden der vereeniging in 't laatste jaar zeer zijn uitgebreid. De ver eeniging heeft een andere richting geno men, de heer Löhnis die deze reeds vroeger herhaaldelijk had aangewezen, heeft 6enige weken geleden toen de vereenigiag haar 10-jarig bestaan vierde, gezegd dat zij du op den goeden weg is. 8j. r. wijst met genoe gen op de vermeerderde fruitkweekerijen, op meerdere jeugdige kweekers die zioh hebben gevestigden op de steeds naeer veld winnende meening dat de quautiteit verminderen, en de qualiteit verbeteren moet, een minder getal vruahten, maar dan van de beste soort behoort te worden gekweekt. Daardoor is de frnitteelt indeoommer- oieele richting gebrachten daarom wordt zij dan ook door de regeering gesteund. Spr. dankt deze laatste ook dat zij den zetel der oontrole heeft overgebracht van Maastricht naar Utrecht, 't middelpunt des iaeds. Het aantak leden der vereeniging klom vau 350 tot 700. Spr. constateer' dat de fruitteelt in Zeeland op een hoogen trap staat. (Applaus, Het arresteeren der notulen wordt ver volgens opgedragen aan de heeren Stork, v. d. Have en den secretaris. Daarna treedt de heer Camman op om te spreken over //Zeelacds Fruitteelt". Spr. constateert met genoegen dat de fruitteelt op Zuid-Baveiand zioh zoo, en zoo met oordeel ontwikkeld heeft. In Zeeland is 1396 Hectaren boomgaard, waarvan 1000 op Zuid-Beveland. Het be zoek vsn dezen dag heeft ons van dezen grooten bloei der fruitteelt overtuigd. Da grond is er ook zeer goed voor. Op Valokeslot kon men ,'t zieD, nergens vindt men zulke iepeboomen. En de be volking van dit eiland is zeer ijverig om toe te passen wat haar geadviseerd wordt op dit gebied. Na deze inleiding gaat Spr. over tot het vertonnen der lichtbeelden, een aangenaam aanschouwelijk onderwijs, waarbij hjj de aandacht vestigt op de groole complexen van boomen 16 Heet. Valckeslot, 11 Heet. Wil- helminapolder, 21 Hect.Kloetinge, 12 Heet. Biozelingsche polder, er is er zelfs een van 35 Hectaren. Op de Amsterdamseho tentoonstelling muntte 't Zeeuwsche fruit uit door schoons kleur en schoone ontwikkeling. Wat de kersenteelt aangaat die verdwijnt. Oude boomen groeien en dragen goedjonge slecht. Die verdwijning der kersen houdt verband met de voeding van den bodem. Veel kalk hebben de kersenboomen uoodig. Naarmate de kalklaag dieper den bodem inzakt, terwijl geen nieuwe kalk wordt aangebracht, worden da jonge ker senboomen slechter, dewijl bunno wortels oiet diep en ver genoeg reiken om de wegzakkende kalklaag te achtervolgen, wat de oude boomen natuurlijk welkunnen. Da korson moeten daarom voor de appelen plaats maken. Bij de aanplanting van boomgaarden moet men op verbetering bedacht zyn. De afstand moet 10 M*. zijn. Dichter plan ten belommert de ontwikkeling. De kwee kers hier zorgen ookvoor'n goedwindschut. Als voorbeeld wijst spr. op Valckeslot met z\jn Italiaansche populieren en onderbe planting van els. Olmen en canada's, voor den verkoop geplant, zijn geen goed wind- schut. Spr. wijst vervolgens op de groole eenvoud van soorten. De voornaamste soorten hier zijn Goudrei- aetfen Bellefleur, Courtpendu waar nog bijkomen Zoete Campagne, Zoete Belle fleur en Schutters Reinet. Al meer zijn de teleTs er ook voor gewonnen om het land om te spitten en open te leggen. Geen boomgaard meer op graslasdzoo behouden zelfs de oudste boomen hun groeikracht. Het best is boomgaarden roet onderbcplan- tiug met bessen of met struik vormen. Wat de peren aangaat, er zijn hier weinig peren op ho' gsiam, gevolg dercigenaardige formatie van den bodem die een kleilaag herbergt te diep om te bewerken en waar door de peer in zijn groei wordt belemmerd. De struikvormteett heeft vaster voet gevonden in Zeelands proeftuin trekken ook de aandacht de pyramide vormen. Van voorbeelden van den leivorm deed spr. tref fende photo's zien. De keurigste peren le veren 't bewijs wat men hier zonder muur- beschutting, verkrijgen kan. Photo's van fruitboomen op vrijstaande en vlakliggende snoeren leveren 't bewijs dat men op een heel klein plekje veel en fijn fruit telenkan. De rijke voordraoht van dezen spr. werd luide toegejuicht. De speech van dan heer v. d. Bosch over Bessenteelt bleef wegens het late uur achter wege. Zij zal in't Maand blad worden op genomen. De heer dr M. Snellen bracht rapport uit namens de Commissie die een onderzoek had in te stellen naar de beste verpak kingsmiddelen. Na een opgewekte bespreking naar aan leiding van het rapport werd zonder hoof delijke stemming besloten dat voor verzen ding per post als normale verpakking zullen worden aangenomen de volgens ter vergadering door deverpakkingsebrnmissje getoonde kistjes van 25 en 10 kilo, welke voor beide soorten (appelen en peren) ge schikt zijn, en het kistje van vijf kilo bruto, ouder voorwaarde dat nog een tweede iets grooter model worde aange wezen voor ëa verzending van appelen, dewijl 'tin de zaal aanwezige model, vel gens mededeeliDg der deskundigen geen 5 kilo inhouden ban. Bij de rondvraag vestigde dr. De Ruijter de Wildt de aandacht op 't boerenbedrog dat gepleegd wordt bij de levering van oarbelineum voor de kroon. De voorzitter gaf de leden in overweging, teneinde zich voor eveutueele schade te vrijwaren, zioh bij aeDkoop van oarbolineum te wenden tot den seoretaris. Een ander lid zag gaarne de gelegenheid opengesteld dat landbouwers lid der Ver eeniging kunnen worden tegen f 1 contri butie 'sjaars in plaats van f3. Dit denk beeld zal door 't Bestuur worden over wogen. De burgemeester van Goes zei namens 't dagelyksch bestuur van Goes de vereeni ging dank voor do uitnoodiging om deze vergadering by te wonenovertuigd van 't belang dat deze gemeente hoeft bij de fruitteelt op Zuid-Beveland, zeide Spr. allen mogelijkea steun aan de vereeniging loe, en sprak zijn beste wenschen uit voor haren bloei. De voorzitter dankte de Commissie, den heer Camman, en de leden voor hun tegen woordigheid, en sloot de vergadering. Oogstoverzicht van 12 Juli 1908. Aan dat overzicht uit de Stsataoourani van 12 Juli rnüeeneu wij voornamelijk voor wat Zeeland be treft 't volgende De vooruitzichten van fruit zijn veel verminderd, voornamelijk wegens de soha- delijka insecten. Appelen. Op Walcheren is de^tand zeer goed ia Zeeuwsoh-Vlaanderen goed op Zuid-Bevelaud slechts matig; in Oostelijk Noord-Brabant goed bij Bergen-op-Zoom zeer goed. Kersen. De stand is goed op Zuid-Be- veland en WaohereD, en in Zeeuwsch- Vlaanderen; de krieken zijn goed tot zeer goed op Zuid-Beveland. Pruimen. Op Zuid-Beveland is de stand vry slecht, op Walcheren goed. Roode en witte aalbessen. Deze staau in Zuid-Beveland en Zeeuwsch-Vlaanderen slechts vrij goed. Zwarte aalbessen. De stand is vrij slecht tot matig op Zuid-Beveland, vrij goed op Walcheren en goed in Zeeuwsch-Vlaan deren. Kruisbessen staan vrij goed] op Zuid- Beveland, matig op Walcheren, en slecht in Zeeuwsoh-Vlaanderen. Frambozen. De stand is bij Bergen op Zoom uitmuntend op Waloheren en Zuid- Beveland goed. Noten. In Zeeland ma'ig. Boomkweekerijen. Daarin hebben de vruohtboomen hier en daar van de lang durige droogfe geleden vooral de pas ver plante booaien ondervonden daarvan veel schade. Toch is de stand der vruohtboomen over het geheel genomen zeer bevredigend, n.l. goed tot zeer goed in Noordbrabant en Zeeland. Kool staat op Zuid-Beveland goed, zoo wel witte als roode en savoye. Vreege aardappelen staan op Walcheren vrij goed overal elders goed tot zeer goed. LIT DE L'RDVINLIE Men schrijft ons uit Qoes Morgen vertrekken van hier onder ge leide vier kinderen naar de V&cantiskolonie „Zonoekeuvel" te Hoeven (N.-Br). We hopen ze met don blos der gezondheid op de wangen te zien terngkearen Middelburg. Kon vroeger aan de bur- garwerklui, in dienst bjj militaire inrich tingen, bij voldoenden ijver en goed ge drag, een verlof van 4 dagen worden verleend met behoud van hun loon, thaus is door den Minister van Oorlog dit verlof tot 8 dagen per kalenderjaar uitgebreid. Schore. Donderdagavond had een koet sier die deelnam aan een rijtoer met de jeugd van Kloeticge het ongeluk in den Sraokkelboeh met het rijtuig waarin 23 kinderen gezeten waren voorover in de sloot terecht te komen. De koetsier raakte onder het rijtuig, met geschonden been werd hij er van ondergehaald. De kinde ren werden door rappe handen op het droge gebracht en 't rijtuig met reuzen krachten op den kant gezet. Toen, na groot oponthoud kon de reis in veel minder prettige stemming dan te voren worden voortgezet. Geen der lieve kleinen had eenig letsel bekomen. Arrondissements-Rechtbat.k te Middelburg. Heden, Vrijdag, zyn veroordeeld wegens mishandeling E. B., 30 j. paardenslaoh- te~, Hulst, tot 4 m. gev- straf en J. J. K., 20 j scheepmaker, Vlissingen. tot f 10 b. s. 10 d. h. en L. F P. T., 44 j. brievengaarder, Koudekerke, tot f 10 b. s- 5 d. h. diefstalA P., 70 jveldarbeider, Hoofd plaat, tot f 10 b. s. 10 d. h.en overtreding hondenbelasting te Vlissingen M. v. H., 66 j. barbier, Vlissingen, tot f 6 b. ten behoeve der gemeente Vlissingen, a. 1 d. hechtenis VrijgesprokenM. C. S., 32 j.hvr. v. I. L zonder beroep Ooslburg, beklaagd van mishandeling en C. J.de H., 31 j. logement houder, Vlissingen, beklaagd van koppe larij. By bevelschrift van bovengenoemde rechtbank is tegen F. v. B., oud 49 jaar, schipper, wonende te Ierseke, rechtsingang met gevangeneming verleend met verwij zing der zaak naar de terechtzitting ter zake dat hy op 15 Jtni 1.1. voor die recht bank in eeue civiele procedure als getuige onder eeds opz&Uelyk, in stryd met de waarheid eene valsche verklaring heeft afgelegd. Snel recht. Woensdag bedelde iemand te Heerert- veen. Hij werd geverbaliseerd en over gebracht naar het huis vau bewaring. De rechtbank hield dien dag zitting het O. M. bracht de zaak nog op de irol en de bede laar aiond tereoht. Het O. M. requireerde 12 dagen hechtenis en 3 jaar opzending, de rechtbank besloot dadelijk vonnis te wijzen en veroordeelde hem tot die straf. Nog geen drie uur, nadat het feit ge pleegd was, was de dader gevonnist. Bij Kon. Besl. is benoemd tot seoreta ris van de Algemeene Rekenkamer, C. F. Reohlien Morra, thans referendaris bij dat ooilege. Bij Kod. Besl. benoemd tot directeur van de Rijkshoogeie burgerschool te-Ber- gen op Zoom, W. F. Wolters, leeraar aan die school. Verdacht van mishandeling met doodelijken afloop van M. Korthout een Tilburgsoh straattype, die eergisteren dood op den weg werd gevonden is gearres teerd eene herbergierster aan de Groen straat te Tilburg. Nadat K. drie draadma kers zou getraoteerd hobben en niet wilde betalen, moet hem het verschuldigde ont nomen zijn, daarna werd hij de deur uitgesmeten en bovendien nog met een stoel geslagen, waarna de vrouw en de mannen zioh hebben verwijderd. De politie te Delft hield Woensdag 1 Juli, den dag na de studenten-maskerade, een 13-jarigen jongen aan, die zwervende was. Bij onderzoek bleek, dat de knaap achtergelaten was door een stoelenmatters- eohtpaar, stief-ouders van den jongen, dat in een woonwagen het land afreist en met den bekenden drukken dag naar Delft was gekomen, om een extra-daghuur te verdie nen door potsenmakerij. Nasporingen om het verblijf Tan deze nomaden te wetap te

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1908 | | pagina 1